6 april 2007 door Sarcas

28. "Ik ben lelijk, dus ik ben stom!"

Uiterlijk is niet belangrijk, leer je je kind. Maar psychologen weten wel beter. Sarcas raakt in verwarring.

Het uiterlijk is een serieuze zaak. Wij, verstandige volwassenen, weten wel dat beauty slechts skindeep is. Maar toch... gemene psychologen hebben al vaak nare testjes uitgevoerd waaruit bleek dat we mooie mensen onbewust toch betere mensen vinden.

Als je van buiten mooi bent, dan ben je van binnen vast ook wel mooi, zo lijken we te redeneren. Schande op ons hoofd! En tegelijkertijd corrigeren we onze kinderen als zij zoiets hardop zeggen.

"Die persoon is lelijk, dus stom" is een mening die door veel jonge kinderen hardop wordt verkondigd. En wij maar schijnheilig corrigeren. Vervolgens wordt het kind een puber, en dan is het opeens "Ik ben lelijk, dus ik ben stom". Kun je je als ouder dáár weer druk om gaan maken.

Een Drama

- "Ik ben lelijk"

- "Huh?"

- "Gewoon, ik ben lelijk. Andere meiden zijn veel mooier. Die hebben geen wallen. En ik heb hier, en hier, en hier, een moedervlek. En mijn tanden zijn niet zo wit"

- "Welnee, je bent prachtig. Je bent een mooie sexy meid!"

- "Pedo!"

Dit is een moeilijk onderwerp. Allereerst zijn een hoop meiden hyper-gevoelig als het om hun uiterlijk gaat. Puber. Onzekerheden. Veranderend lichaam. De bekende mikmak.

Ten tweede zijn wij – als volwassenen – óók veel met uiterlijk bezig, alleen zijn de meesten van ons wat beter in het verbergen van frustraties dan die pubers. Of we hebben een fatalistische berusting gekweekt in ons te grote, of te kleine, of verkeerd gevormde, of niet egaal gekleurde, of anderszins betreurde lichaamsdeel. De jonge pubermeid maakt hier echter Een Drama van.

Beperkt Houdbaar

Kunnen wij ze dat kwalijk nemen? De laatste tijd is er meer en meer aandacht voor uiterlijkheden, en de drang om het onhaalbare alsnog haalbaar te maken. Ook Ouders Online en haar forum-bewoners verdiepen zich in deze materie. Onder meer naar aanleiding van de documentaire Beperkt Houdbaar, die kort geleden werd uitgezonden, en waarin werd ingegaan op het streven naar een onmogelijk schoonheidsideaal.

Onlangs hebben we hier thuis die docu gezien. Ik had hem met vooruitziende blik opgenomen. Dochterlief was al bij voorbaat tegen, maar we hebben haar simpelweg gedwongen om te kijken. We vonden het Goed Voor Haar Ontwikkeling.

Vocale klachten

Ze heeft namelijk wat last van ontwikkeling. De ontwikkeling van een klein buikje, bijvoorbeeld. En daar gaan een hoop klachten mee gepaard. Geen medische, maar vooral vocale. Ze klaagt er voortdurend over. Maar toch de bus naar school nemen, in plaats van de fiets. En toch steeds snoepen. Plus gejengel over groenten.

En is het niet haar buik, dan zijn het wel haar tanden. Die zijn niet wit genoeg. Ook al zijn ze door de tandarts gebleekt, toen ze haar voortanden had afgebroken en nieuwe nep-exemplaren kreeg. En de wallen onder haar ogen. Maar niet vroeg naar bed willen gaan.

- "E, D, G en H gaan zwemmen, komend weekend. Ze vroegen of ik meeging"

- "D? Dé D? Die jongen waar je het de hele tijd over hebt?"

- "Ja-haaaaa..."

- "Leuk toch?"

- "Ik ga niet"

- "Oh? Waarom niet?"

- "Ik heb een buik"

- "Ach, dat valt toch wel mee toch? En ik heb al zo vaak gezegd dat je er wat aan moet doen, als je het een probleem vindt. En als jij in je bikini voor 'm staat, dan zal hij echt wel naar iets anders kijken dan naar dat buikje hoor. Je bent een mooie meid, er is genoeg leuks om naar te kijken"

- "Pedo!"

Goede gesprekken

Kijken naar die docu heeft ons toch wel een paar goede gesprekken opgeleverd. Vooral dat stukje waarin de Amerikaanse arts de verzakkingen van de documentaire-maakster op ging noemen, plus de bijbehorende prijskaartjes.

Discussies over wie nu eigenlijk bepaalt wat mooi is en wat niet. Vooral de muts-correcties waren een grote hit. Termen die ik nog nooit had gehoord. Laser-vagina-verjonging? Huiverend wendde onze dochter zich af, toen er schaamlippen werden ingekort.

Dubbele moraal

Toch is het moeilijk, in deze maatschappij. De dubbele moraal. Iedereen probeert mooi te zijn, maar we roepen om het hardst dat schoonheid van binnen zit. Kunnen we dat even uitleggen?

Ik probeer dochterlief te leren dat hoe je bent meer is dan uiterlijk. Dat houding, uitstraling, charisma, populariteit, zelfverzekerdheid, overtuigingskracht en zelfrespect zaken zijn die de perceptie van schoonheid beïnvloeden. En dat er nog tal van andere zaken zijn, zoals cultuur en leeftijd. Dat als je niet happy bent, en niet goed in je vel zit, je wel van alles aan je buitenkant kunt veranderen, maar dat je je daar niet echt beter van gaat voelen.

Uiteindelijk zijn we allemaal paaseieren. Het mooiste ei kan rot zijn, en het vaalste ei de winnaar bij eitje-tik. Als je maar uitgekookt genoeg bent om het te beseffen.