Jip en Janneke....
Ik vroeg me af hoe jullie hier tegenover staan.
Laatst sprak ik mijn buurvrouw. Zij is een stuk jonger dan ik (eind 30, zoiets) en heeft 2 jonge kinderen van 5 en 7. We stonden even te kletsen over van alles en nog wat en over haar kinderen en school enz. Toen hadden we het ook even over lezen en voorlezen. Zij vertelde toen, behoorlijk verontwaardigd, dat haar moeder haar kinderen voorleest uit Jip en Janneke (die moeder had die boekjes nog van vroeger) en dat de oudste daar bij oma ook zelf wel eens uit leest. Ze was echt best pissig daarover, want ze vond het ouderwets en niet geëmancipeerd en dat haar kinderen hierdoor verkeerde ideeën enzo zouden kunnen krijgen. Ikzelf vond het eigenlijk nogal overdreven, maar heb daar niet echt op gereageerd. Behalve iets in de trant van 'ach, de andere kant is, dat ze de verhaaltjes leuk vinden en zo wellicht plezier in lezen krijgen en dat is ook wat waard'.
Toen ik daar later nog eens over nadacht (in eerste instantie met de gedachte: Zie ik iets over het hoofd, denk ik hier iets te makkelijk over. Vooral omdat zij er zo'n punt van maakte), vond ik het eigenlijk steeds gekker en vooral ook nogal kortzichtig. Het is toch eigenlijk ook een stukje geschiedenis dat ze op die manier mee krijgen. Iets wat je als ouder ook kunt aangrijpen om daar wat verder over te vertellen tijdens het voorlezen. Toen en nu. Als ze vragen wat, bijv., een kolenkachel is, kun je vertellen dat men dat vroeger vaak had, hoe dat, ongeveer, werkte. Dat mensen toen vaak nog helemaal geen centrale verwarming hadden, dus andere manieren had om hun kamer warm te krijgen. Dat we nu weten, dat dat, naast minder efficiënt en minder praktisch, ook nadelen had ivm de vieze lucht die in de kamer komt. Maar dat er toen simpelweg nog geen andere methoden waren, dus je moest wel. En mensen wisten toen niet beter, wisten toen ook minder over vieze lucht enzo.
En wat betreft de emancipatie (moeder was altijd thuis). Toch een mooi moment om te vertellen over toen en nu. Toen: Het huishouden was sowieso veel bewerkelijker, omdat er veel minder apparatuur was en de apparatuur die er was ook minder kon. We eten niet zoveel in allerlei bewerkte vorm konden kopen, ook niet geschild, gesneden enz enz, geen eten konden bestellen, geen kant en klare gerechten, dus veel meer werk. Kun je overigens direct er ook nog even bij vertellen, dat al dat kant en klare en bewerkte eigenlijk ook helemaal niet zo goed is 
. En vooral kun je ook vertellen, dat toentertijd, men vond dat moeders voor thuis waren en dat vaders het geld verdienden. Dat we daar nu heel anders over denken enz.
Kortom: Ik vind het eigenlijk heel kortzichtig en zie juist ook de voordelen van die ouderwetse boekjes. Mooie gelegenheid om te vertellen en dingen uit te leggen. En vooral ook: Als de kinderen die verhaaltjes leuk vinden, wees blij, het stimuleren in leesplezier is juist zo belangrijk.
Hoe kijken jullie daar tegenaan?
Jip en Janneke sloten aan bij de belevingswereld van jonge kinderen in de jaren 50 en vroege jaren '60. Toen ik klein was, waren ze al gedateerd. Ik zou dat kinderen van nu niet meer voorlezen, hoor. Net zomin als Ot en Sien, of Hannes en Kaatje de ' maatschappij kritiese feministiese' tegenhanger van Jip en Janneke uit de jaren 70. Het beste werk van Annie MG is tijdloos, Jip en Janneke zijn dat niet. Die werden er door Annie MG in een paar minuten uitgeknald. een feuilleton voor het Parool.
watertoren schreef op 09-11-2025 om 10:42:
Mijn man en ik lazen zoon om en om voor voordat hij ging slapen vroeger. Toen had ik een boek gekocht met elke dag en wat er dan speelde. Mijn man was aan zet en kwam naar beneden met de vraag of ik wist wat St Maarten was. Nee, zei ik nooit van gehoord . Voor ons is 11-11 het begin van het Carnavalsseizoen. Ik ken het liedjes gezongen door kinderen uit mijn eigen jeugd en een stukje daarna. Ik denk dat ze in Brabant niet meer aan zulk geschooi doen
Nee, in Brabant doen ze aan dat achterlijke carnaval: je enkele dagen verkleden en je ongans zuipen... DAT is beter?!
Tot zover mijn ongenuanceerde bijdrage...
bieb1963 schreef op 09-11-2025 om 12:17:
[..]
nou dat klopt idd (Ik ben overigens een zij ☺️).
Ik sta vol de volle 100% achter de emancipatie. En ik begrijp ook heel goed, dat dat nog niet altijd helemaal goed gaat. Maar als het door gaat schieten dat ouderwetse, hele brave, boekjes in de ban moeten, dan vind ik dat we doorschieten en dat dat zeker niet helpend is. En als we het dan ook hier gaan hebben over moeders op het schoolplein, dan blijkt dat ook weer, dat doorslaan. Wat weten we van die moeders? Mss hebben ze wel veel avond en weekend diensten, mss zijn ze stewardess. Mss willen ze zelf graag minder werken. Dat mag hè? Ook dat is vrijheid. Maar hoe dan ook, dat heeft niets met boekjes uit een andere tijd te maken. En denk ook aan mijn verhaal over ‘ouderwetse’ opa’s en oma’s. Wat wil je daar dan mee?Ik merk dat bij veel mensen dit soort dingen weerstand oproept. En dat is, zoals eerder gezegd, verre van helpend.
Kijk daar ga je weer.
Jip en Janneke zijn gedateerd dat klopt er wordt een ander wereldbeeld geschetst dan wat wij nú hebben met een thuisblijfmoeder en een vader die met zo'n trommeltje met brood op de fiets ging werken. Maar is het daardoor erg voor de kinderen van nu om te horen/lezen?
Ik denk het niet! Niet alles wat je later leest/ ziet/meemaakt past in het juiste plaatje dat je voor ogen hebt voor je kind. Later op school moeten er ook dingen gelezen en gedaan worden die niet passen in het ideale plaatje dat je als ouders voor ogen hebt.
Wat maakt dat Jip en Janneke een verkeerd beeld geeft aan de kinderen en er wel massa's ouders met hun dochters/ kinderen naar Frozen zijn geweest en ook de andere disney sprookjes nog gretig worden bekeken/gelezen/geluisterd? Ik vind die verhalen ook niet het beste voorbeeld voor de kinderen met de boze stiefmoeders de mensen etende wolf en de jager die een held is. Om nog maar te zwijgen van de heks uit Hans en Grietje en de prins op het witte paard uit Doornroosje. Best veel (sexueel) grensoverschrijdend gedrag in sprookjes.
Met gesprekken met de kinderen over de gelezen verhaaltjes kan je een heel eind komen. Je kunt vertellen dat het antieke verhaaltjes zijn die vroeger pasten in de tijd waarin ze gemaakt werden maar nu ouderwets gevonden worden.
Ik wens moeders als de buurvrouw van to veel succes met het weghouden van de verhalen die ze haar kind niet mee wil geven in het leven. Als middelbare scholier zitten ze straks met fragmenten uit de Max Havelaar en Eline Vere aan hun bureau vragen te beantwoorden. Slavernij en rijke mensen die niet hoeven te werken voor hun geld.......... Dat geeft ook geen lekker beeld van de emancipatie.
Jip en Janneke zijn onderdeel van onze literaire cultuur en je hoeft echt niet alle delen te lezen om te weten waar het over gaat maar een paar verhaaltjes daar krijgen die kinderen echt niks van!
Ter geruststelling: Kinderen leren vooral van wat ze jou in de praktijk zien doen,niet van wat ze lezen in boekjes. Goed voorleven dus!
zo is dat - Jip en Janneke zijn onderdeel van onze cultuur. Frozen niet 😁
Prachtig als kinderen van alles krijgen voorgelezen, met aandacht, in gezellige sfeer. Als verhalen niet aanspreken of vragen oproepen, heb je wat te praten. Contact. Grenzen verkennen.
Voorlezen is heerlijk.
(Oh en degenen in deze draad die mopperden over vrome boekjes - was dat WG Van der Hulst of zo? )
Renmuis schreef op 08-11-2025 om 23:05:
Ik snap de buurvrouw wel, en ik verbaas me dat er zo gepikeerd gereageerd wordt. Die verhalen zijn geen 15-20-25 jaar oud, maar 70 jaar oud. Annie M.G. is geweldig, natuurlijk - scherp, grappig, heerlijke taal - maar er zijn ook zoveel moderne kleuterverhalen die ook echt de moeite waard zijn. En lezen is juist de manier om kinderen in aanraking te brengen met andere wereldbeelden. (Als je in de gemiddelde basisschool rondloopt, weet je dat de rolpatronen van Jip en Janneke reeds, en ondanks het feit dat ze 70 jaar oud zijn, in de kleuterklas in ere worden gehouden want poppen zijn voor meisjes en jongens zijn stoer).
Kijk, helemaal goed als je erover praat met elkaar, of als je bewust namen verwisseld, maar de meeste ouders lezen klakkeloos voor en pakken Jip en Janneke omdat ze gewoon niets anders kennen. Dat is de realiteit. Daarom snap ik dat buurvrouw kritisch is.
Pluk van de Petteflet is tijdlozer, trouwens. Als je graag Annie M.G. wil voorlezen, zou ik die erbij pakken.
Dé realiteit? Dan heb je in mijn ogen weinig realiteitszin…
Ik vind dat je kinderen dit soort klassiekers van de Nederlandse jeugdliteratuur best nog kunt voorlezen. Vinden ze het niet boeiend dan kies je wat anders. Maar om boeken nou in de ban te doen vanwege ouderwets en achterhaald, mwoh. Geef er liever een goede uitleg bij (vroeger keken mensen anders tegen dingen aa) en leef je normen en waarden voor.
bieb1963 schreef op 09-11-2025 om 12:17:
[..]
nou dat klopt idd (Ik ben overigens een zij ☺️).
Ik sta vol de volle 100% achter de emancipatie. En ik begrijp ook heel goed, dat dat nog niet altijd helemaal goed gaat. Maar als het door gaat schieten dat ouderwetse, hele brave, boekjes in de ban moeten, dan vind ik dat we doorschieten en dat dat zeker niet helpend is. En als we het dan ook hier gaan hebben over moeders op het schoolplein, dan blijkt dat ook weer, dat doorslaan. Wat weten we van die moeders? Mss hebben ze wel veel avond en weekend diensten, mss zijn ze stewardess. Mss willen ze zelf graag minder werken. Dat mag hè? Ook dat is vrijheid. Maar hoe dan ook, dat heeft niets met boekjes uit een andere tijd te maken. En denk ook aan mijn verhaal over ‘ouderwetse’ opa’s en oma’s. Wat wil je daar dan mee?Ik merk dat bij veel mensen dit soort dingen weerstand oproept. En dat is, zoals eerder gezegd, verre van helpend.
Maar jij opent een topic over dit onderwerp, vraagt 'wat is jullie visie' en als mensen dan hun visie geven roep je alleen maar 'dat men doorslaat'.
Sla je niet zelf nou een beetje door? Je buurvrouw wordt niet blij van Jip en Janneke. Prima toch, laat haar. Het is niet dat er sprake is van een Jip en Janneke verbod ofzo. Waarom reageer jij daar zo intens op? Ik vind het namelijk dus totaal niet helpend om alles weg te zetten als 'doorschieten'. Om vervolgens zelf door te schieten over 'moeders op het schoolplein' (waar ik nog steeds overheen lees geloof ik) en de oordelen, maar oordelen over de buurvrouw is dan weer geen probleem.
Jip en Janneke zijn ouderwets en niet geëmancipeerd. Ik snap dat je buurvrouw iets anders pakt. Ik zat er laatst uit voor te lezen en stuitte op "Kop op Jip, jongetjes huilen niet" (zoiets was het). Dat zijn voor mij redenen om het niet meer voor te lezen, omdat dat niet de boodschap is die ik mijn zoon mee wil geven. Als er versies anno 2025 uitgebracht worden met wat meer inhoud van nu, zou ik wel weer interesse hebben. Weet niet of het geupdatet wordt?
CharlieB schreef op 09-11-2025 om 13:04:
[..]
Maar jij opent een topic over dit onderwerp, vraagt 'wat is jullie visie' en als mensen dan hun visie geven roep je alleen maar 'dat men doorslaat'.
Sla je niet zelf nou een beetje door? Je buurvrouw wordt niet blij van Jip en Janneke. Prima toch, laat haar. Het is niet dat er sprake is van een Jip en Janneke verbod ofzo. Waarom reageer jij daar zo intens op? Ik vind het namelijk dus totaal niet helpend om alles weg te zetten als 'doorschieten'. Om vervolgens zelf door te schieten over 'moeders op het schoolplein' (waar ik nog steeds overheen lees geloof ik) en de oordelen, maar oordelen over de buurvrouw is dan weer geen probleem.
Dat klopt wel. En dat komt omdat ik me echt verbaas over haar enorm weerzin daartegen. En dat dat blijkbaar niet gerelativeerd kan worden. En dat ze daar niet zelf een kans in ziet om daar een fijn gesprekje over te voeren met haar kinderen.
Net zoals mensen daar ineens moeders op het schoolplein bij halen.
Diezijnvanmij schreef op 09-11-2025 om 13:10:
Jip en Janneke zijn ouderwets en niet geëmancipeerd. Ik snap dat je buurvrouw iets anders pakt. Ik zat er laatst uit voor te lezen en stuitte op "Kop op Jip, jongetjes huilen niet" (zoiets was het). Dat zijn voor mij redenen om het niet meer voor te lezen, omdat dat niet de boodschap is die ik mijn zoon mee wil geven. Als er versies anno 2025 uitgebracht worden met wat meer inhoud van nu, zou ik wel weer interesse hebben. Weet niet of het geupdatet wordt?
Dat kan niet! Je zou nieuwe verhaaltjes kunnen schrijven over de avonturen van Jip en Janneke maar de verhalen herschrijven onder de naam van Annie MG Schmidt kun je niet maken.
Tjilp schreef op 09-11-2025 om 12:53:
zo is dat - Jip en Janneke zijn onderdeel van onze cultuur. Frozen niet 😁
Prachtig als kinderen van alles krijgen voorgelezen, met aandacht, in gezellige sfeer. Als verhalen niet aanspreken of vragen oproepen, heb je wat te praten. Contact. Grenzen verkennen.
Voorlezen is heerlijk.
(Oh en degenen in deze draad die mopperden over vrome boekjes - was dat WG Van der Hulst of zo? )
Die boeken zijn geschreven in de tijd van de verzuiling. Veel kinderboeken van van der Hulst spelen zich af in protestants christelijke gezinnen (en nee, dat is breder en minder zwaar dan de SGP) Er wordt in gebeden aan tafel, voor het naar bed gaan. Voor die tijd - jaren 20. 30. zijn ze niet overdreven stichtelijk en opvoedkundig redelijk modern. Nu zwaar achterhaald, maar dat neemt niet weg dat de man heel sfeervol kon schrijven. Mijn moeder had ze uit haar jeugd, en ik vond ze prachtig als kind. Maar mijn eigen kinderen heb ik dat niet meer voorgelezen.
TineWinkel schreef op 09-11-2025 om 12:25:
[..]
Nee, in Brabant doen ze aan dat achterlijke carnaval: je enkele dagen verkleden en je ongans zuipen... DAT is beter?!
Tot zover mijn ongenuanceerde bijdrage...
En je collega's daar zijn niet eens bereibaar, terwijl de lokatie Groningen op 28 augustus gewoon open is.
De voorraad minimarsjes is alweer in huis, benieuwd hoeveel kindertjes er op 11 november langs komen.
bieb1963 schreef op 09-11-2025 om 13:20:
[..]
Dat klopt wel. En dat komt omdat ik me echt verbaas over haar enorm weerzin daartegen. En dat dat blijkbaar niet gerelativeerd kan worden. En dat ze daar niet zelf een kans in ziet om daar een fijn gesprekje over te voeren met haar kinderen.
Net zoals mensen daar ineens moeders op het schoolplein bij halen.
Ik snap best dat het je verbaast maar wil je dan alleen maar even tieren hier? Is dat het? Op iemand die haar kant probeert uit te leggen ga je niet eens inhoudelijk in maar roep je dat diegene doorslaat. En het is nou ook niet zo dat jij die weerzin van je buurvrouw zo lekker aan het relativeren bent.
Ik zou me best kunnen voorstellen dat je even op de barricade springt als onze nieuwe premier als eerste zegt dat hij Jip en Janneke gaat verbieden, maar je buurvrouw die haar eigen kinderen niet wil voorlezen uit Jip en Janneke.... En het kan zeker een leuke aanleiding zijn voor een topicgesprek hoor, absoluut, maar je slaat elke vorm van gesprek dood met 'doorslaan'.
En wie zijn toch die 'moeders op het schoolplein'?
