
Arawen
22-05-2012 om 11:07
Hoe stop je nare gedachten in je hoofd
Zoon van 12 had vorig jaar een tijdje last van moeilijk inslapen. 'Dan heb ik telkens angst in mijn hoofd mama, dan ben ik bang over hoe het is als ik dood ga'. In die tijd was zijn tante ziek en is uiteindelijk overleden, dus dat hij met het thema bezig was was begrijpelijk. We hebben een aantal goede gesprekken gevoerd op de rand van het bed, ik heb het ook altijd serieus genomen en met hem gepraat (de katholieke insteek; over de hemel). Uiteindelijk is het over gewaaid en hij had er geen last meer van. Het is verder een vrolijk en stabiel kind.
Maar nu speelt hij sinds een paar dagen een nieuw spelletje op zijn computer (gepikt van zijn grote broer waarschijnlijk, ik wist dit niet) waar zombies in voor komen. En hoeveel bloed er op het scherm ook vloeit, hij raakt nergens van van slag. Maar zombies.. da's een moeilijk punt. En prompt begon eergisteren het inslaap-gedoe opnieuw. Hij kon de gedachte aan dood gaan niet uit zijn hoofd krijgen. Ik heb geprobeerd hem afleiding te laten zoeken, met muziek luisteren of nog even lezen, en uiteindelijk is hij pas heel laat in slaap gevallen. Nodeloos te zeggen dat hij dat spelletje niet meer spelen mag.
Maar gisteravond escaleerde de zaak toch helemaal. Hij was helemaal overstuur, huilen, 'ik kan de gedachte niet stoppen dat ik er dan niet meer ben en daar kan ik niet tegen'. Ik heb weer geprobeerd met hem te praten, redeneren, troosten, maar wegnemen kon ik het niet. Uiteindelijk is hij weer laat en onrustig in slaap gevallen. Vanochtend bleek hij ook een paar keer wakker te zijn geweest vannacht. Hing een beetje de 'dramaqueen' uit; 'ik hoop dat ik er vandaag op school niet aan hoef te denken.' En ziet nu al op tegen vanavond..
Pff.. ik wil hem graag helpen maar ik weet niet hoe. Moet ik meeveren? Begripvol zijn of juist streng? Hoe kan ik hem afleiden? Is dit iets puber-achtigs? Ik wil dit niet gaan escaleren en direct al aan de bel gaan trekken, maar ik maak me wel zorgen.. waarbij ik eerlijk moet vertellen dat mijn gedachten daarbij wel 'gekleurd' zijn door het feit dat zijn vader een psychiatrische aandoening heeft. Daardoor zie ik het misschien zwaarder dan het is, maar aan de andere kant.. ik wil ook niets over het hoofd zien.
Iemand tips?

Merel
22-05-2012 om 11:44
Deels meeveren
Ja ik zou wel meeveren, maar bijvoorbeeld wel proberen duidelijk te maken aan zoon dat hij met dit soort gedachten zichzelf alleen maar een rotgevoel geeft en het tot niets leidt. Ik zou met hem terugdenken aan gisterenavond. Toen was hij weer aan het denken, uiteindelijk valt hij tóch in slaap, er gebeurt verder niets met hem en het is weer ochtend. Zonde van al dat gepieker en dat vervelende rot gevoel. Ik zou hem vragen of hij concreet bang voor iets is, of is hij alleen bang voor het bang zijn? Zo ja, dan zou ik hem proberen uit te leggen dat hij de baas is over wat hij denkt, en dat hij dat het beste kan sturen, maar dat dit iets is wat hij nog moet leren. Hulpmiddelen zijn een lichtje aanlaten als hij het in het donker enger vindt en desnoods iets van een luisterboek aan (bij muziek kan je nog wegdromen naar enge gedachtes) een luisterboek houdt je bij het verhaal. (en vaak vallen ze erbij in slaap).
Mijn zoon heeft het ook wel eens gehad bij iets engs op internet of over een klein probleempje bij de voetbalclub ofzo. Het piekeren, zorgen maken, bange gedachtes, dat lijkt voor hem inderdaad niet 'uit te zetten'. Ik herken het wel, maar ik kan als volwassene wel tegen mezelf zeggen "en nu hou je op"

Miep
22-05-2012 om 13:32
Gedachten
Het zijn 's nachts in mijn ervaring niet zozeer de gedachten zelf die de angst aanjagen, maar je lijf dat reageert op de angst en door die reactie de angst weer voedt. Je haalt je iets griezeligs in het hoofd, je lijf reageert door een snelle hartslag, oppervlakkige ademhaling, een onrustig gevoel, en dat jaagt je hoofd vol nare gedachten weer aan.
Als je een schakel onder controle krijgt, kan je die reactie verbreken. Mij lukt het niet om gedachten stop te zetten, wel om mijn lijf te kalmeren. Misschien kan hij daarmee beginnen. Als je bewust en afstandelijk voelt wat er met je lichaam gebeurt, kun je ook bewust anders gaan ademhalen, rustiger gaan liggen, je op hol geslagen hart voelen vertragen. Ondertussen doen je gedachten maar wat ze willen.
Als je lijf rustig is, is het ook makkelijker je zinnen te verzetten. Als je je eenmaal loom voelt, is een beeld van een zonnig strand eenvoudig op te roepen. Dan verdwijnen de zombies vanzelf naar de achtergrond, als het even meezit.
Afleiden door iets heel anders kan altijd, natuurlijk, maar mij helpt dit beter, odmat je niet uit alle macht gedachten weg probeert te duwen, maar ze op een of andere manier vanzelf laat vertrekken.

Leen13
22-05-2012 om 13:56
Angst
Bij mijn dochter helpt, naast uitleggen en bespreken, ook het volgende. Valeriaan (of Passiflora) en het doen van fysieke werkjes om de onrust te verdrijven die met angst gepaard gaat.
Aan de ene kant is het gewoon een ontwikkelingstaak om om te leren gaan met doodgaan of angstige beelden. Aan de andere kant wordt het tijd om er iets meer mee te doen als het leven van je zoon er ernstig onder gaat lijden, en daar klinkt het nog niet naar.
Ik zou overigens meer de verantwoording bij je zoon laten. Kies niet voor angstige beelden als je er last van hebt of zie de gevolgen onder ogen. Het kan voor hem ook nuttig zijn om juist door herhaal die angstige beelden te zien ze te relativeren, het kan een soort noodzakelijke fascinatie zijn, dat zie ik bij mijn dochter ook weleens.
Verder spelen denk ik alle andere adviezen als hobbies die hem helpen zelfvertrouwen op te bouwen, sport om door beweging optimisme te stimuleren en humor, als je zoon daar gevoelig voor is. Ik zoek er ook weleens boekjes bij waar we dan hartelijk kunnen lachen om zaken, krijg je ook een optimistische gevoel van in je hoofd.
En anders zou ik een goede vrijgevestigde psychiater zoeken om het mee te bespreken mits het het leven van je zoon zo benadeelt dat hij eronder lijdt.

Merel
22-05-2012 om 14:06
Verhaal van anne
Het verhaal van Anne doet me ineens denken aan een scene uit Harry Potter. (de gevangene van Azkaban) dat de kinderen in de klas iets leren over hun angsten. Uit een kast komt hetgeen ze het allerengeste vinden en daarna moeten ze er iets grappigs bij verzinnen en dan 'verdwijnt' het. Ron vind spinnen eng en er komt een reuzachtige spin uit de kast maar Ron verzint allemaal rolschaatsjes aan de spin zijn poten en dat is zo grappig dat de spin verdwijnt. Iemand anders verzint Sneep en die komt krijgt dan ineens de kleding van zijn tante aan. Misschien kan je die scene eens aan je zoon laten zien (alléén als hij dit geen enge scene vindt, anders wordt het nog erger) om hem misschien rode feestneusjes of rare kleren bij de zombies kan laten verzinnen? Zoiets? (de scarie movie films relativeren ook vaak van die hele enge films trouwens, ze maken het absurder, maar dat is misschien toch wel te eng voor je zoon)

Leen13
22-05-2012 om 14:24
Harry potter
Bedankt Merel,
Ik zal die dvd weer eens opzoeken. Inderdaad helpt grappig en onschuldig maken. We lezen hier Toon Tellegen, omdat het hier iets verder is gegaan. Maar dat is hetzelfde principe.
http://www.trouw.nl/tr/nl/4512/Cultuur/archief/article/detail/2677621/1999/04/03/Vrolijke-cadeaus-helpen-de-neerslachtige-krekel-niet.dhtml

Mama 5
22-05-2012 om 15:20
Helpende gedachten
Bij mijn kinderen helpen helpende gedachten in dit soort situaties. Er is dan iets waar ze mee zitten. Dan ga ik op een ander moment (dus niet 's nachts) met hen zitten en proberen we het probleem te formuleren. Dan gaan we er over denken, wat bij dit probleem helpt om te denken. Dat zijn je helpende gedachten. Die kun je opschrijven en in je kamer hangen, maar je kunt ook aan je moeder of vader vragen om je aan die helpende gedachten te laten denken.
Helpende gedachten kunnen zijn: 'De vorige keer is het ook gelukt, dus het zal nu ook wel lukken.' 'Nu voel ik me rot, maar zo meteen gaat het weer beter.' 'Ik vind het nu zo naar, omdat het nacht is, als het licht is, gaat het beter.' Dat soort zinnetjes. Maar het kan ook een oplossing zijn van een specifiek probleem.
'Opa is dood, maar hij is in de hemel en wil graag dat wij het goed hebben.' 'Het is jammer dat ik van school ga, maar ik heb daar wel veel goede herinneringen gemaakt.' 'Als de buikpijn morgen nog niet over is, ga ik naar de dokter.'

Snuggle's
22-05-2012 om 16:27
Visualiseren
Bij mijn oudste is hem toen door een therapeut geleerd om problemen te visualiseren en in een denkbeeldige lade te stoppen. Hij mocht op vaste tijden denken aan zijn probleem, en als hij er op andere tijden (teveel) aan dacht moest hij het probleem bij elkaar pakken en in de lade doen. Soms wilde het er weer uit en dan plakte hij de kast in gedachten dicht met allerlei tape.
Hij had verschillende 'pieker dingen' en dus verschillende laatjes. Dit hielp hem ook om uit te vinden welke angst bij welk probleem (lade) hoorde. Hij had ook lades met leuke dingen die gevuld waren met mooie momenten en gedachtes. Die kon hij open doen als hij de pieker gedachtes had opgeborgen, dit deed hij vooral bij het inslapen.
Het werkte bij hem erg goed.

Kaaskopje
22-05-2012 om 23:49
Direct
Ik heb de tip hier wel eens eerder gegeven, maar wat kán helpen is om nare gedachten een halt toe te roepen door hardop of zonder te praten heel duidelijk STOP te zeggen. Bij nare beelden is het belangrijk om het hele lijf te bewegen, de ogen open te doen, waarmee de film tegen de oogleden verdwijnt en daarna bewust een nieuwe film op te zetten met prettige beelden. Dat laatste voelt een beetje geforceerd, maar het brengt je wel in een andere stemming.
De tip van Anne vind ik overigens ook erg goed. Maak het enge maar gek en daarmee onschuldig.
Tot slot zou ik je zoon wel in de gaten houden. Deze angst moet niet uitmonden in paniekaanvallen die zijn leven gaan beïnvloeden. Mijn vriendin kon in haar jeugd zo in paniek raken door het idee dat haar ouders dood zouden gaan dat ze er niet meer door kon functioneren. Een psychiater was in die tijd geen luxe geweest. De praktijk is dat haar vader het nog heel wat jaren heeft volgehouden. Hij is een paar jaar geleden, dik in de 80 overleden. Haar moeder leeft nog steeds.
De dood hoort bij het leven, maar hoort het leven van een kind niet te beheersen. Iedereen gaat dood, dat is de enige zekerheid die wij krijgen. Gelukkig gaan de meesten in ons land dood als ze er al een heel leven op hebben zitten. Je zoon heeft dus nog heel veel jaar voor de boeg waarin hij lol mag maken. Dat moet hij leren begrijpen en aanvaarden. Er over praten helpt.

Leen13
23-05-2012 om 10:46
Klein orkest
Bedankt mamma5. Leuk verhaal. Ik heb het doorgemaild aan mijn kinderen en zal ze er op attenderen.
En vragen aan mijn kinderen of er ook een metalversie is. Ze zijn in een fase dat ze die supernaturals en vampieren alleen maar fascinerend vinden met hun eeuwige leven.

Arawen
24-05-2012 om 11:00
Update
Dank jullie allemaal, ook voor de geruststelling. Ondertussen lijkt het iets beter te gaan met zoon. Hij slaapt tenminste weer.. maar de gedachten blijven af en toe terug komen. Als dat zo is dan is hij direct stil, teruggetrokken, en wil niet eten. Ik gebruik nu jullie tips om hem te leren zichzelf te 'wapenen' tegen de invloed van die nare gedachten, zodat hij de gelegenheid krijgt er zelf mee om te leren gaan. Mocht dat volgende week, na Pinksteren, nog niet gelukt zijn of het heftiger worden, dan maak ik een afspraak met de huisarts.
Ik moet eerljk bekennen dat ik er wel moeite mee heb. Zijn gedrag lijkt af en toe vreselijk op dat van zijn vader.. zelfs het 'over-gedramatiseer' ('ik ga wel weg en in mijn eentje zitten huilen' roept ie dan). Dat vind ik zorgelijk. Het lijkt wel of hij vader's gedrag (onbewust??) kopieert! Hij was 9 toen zijn vader, ruim 3 jaar geleden, uit ons huis verdween maar hij ziet hem nog regelmatig. Komend weekend gaat hij ook weer naar hem toe. Hij wil vader niet vertellen van de gedachten, want 'papa kan daar niet mee om gaan'. En dat is triest genoeg ook zo. Mijn ex zou alleen zichzelf op zijn zoon projecteren en er daarmee nog meer gewicht aan hangen. Niet iets wat de zaak verbeterd, zeg maar. Kortom, ik ben erg zorgelijk hoe het pinkster-weekend gaat verlopen en hoe zoon weer terug komt. Het kan vriezen en het kan dooien.. pff

Mama5
24-05-2012 om 19:32
Theatraal
Volgens mij is een zekere mate van theatraal gedrag wel normaal op deze leeftijd. Mijn kinderen maken zich daar in ieder geval ook nogal schuldig aan, dus ik hoop dat het normaal is
Ik vind het dus geen helpende gedachte om het te vergelijken met het gedrag van je man. Ik zou er wel op een gegeven moment met hem op terug komen. Hier helpt het dan wel, als ik benoem dat het gedrag wat theatraal is. Daar moeten ze zelf dan ook wel weer een beetje om lachen. Ik leg dan uit dat zinnen/gedachten waarbij je woorden als 'altijd', 'nooit', 'moet mij weer overkomen', gebruikt waarschijnlijk niet reëel zijn.
Maar op het moment zelf moet je dat niet doen natuurlijk, dan krijg je het om je oren.
Op het moment zelf zeg ik weleens iets als: 'Ik weet dat je je nu rot voelt, en dat je gedachten alle kanten op gaan. Maar wat je zegt, is volgens mij niet redelijk (waar/eerlijk/terecht). Misschien kun je beter even oppassen dat je geen dingen zegt, waar je later spijt van krijgt. (maar dan is dochter van mij behoorlijk aan het foeteren en schelden. Dan ben ik een rotmoeder, houd ik niet van haar, doe ik altijd.... etc)

Arawen
01-06-2012 om 14:04
Update ii
Ik heb over de pinksterdagen bij papa niets vernomen.. geen nieuws goed nieuws hoop je dan maar. Toen zoon terug kwam bleek dat hij geen last meer had van de nare gedachten. Ik krijg het vermoeden dat dit ook iets te maken had met de druk van het 'ik ga naar papa en hoe moet dat nou' en toen dat bleek mee te vallen, ebde het weg.
Ik hoop dat dit een storm in een glas water was.. maar ik zal het wel in de gaten blijven houden, als het weer terug komt moet ik echt aktie ondernemen (naar de huisarts).