Toekomst zoon

Niet doen

Niet op z'n huid zitten, niet pushen. Hij zal het toch zelf moeten inzien en zelf moeten doen. Hoe harder jij trekt en duwt, hoe meer hij zich er tegen verzet.
Laat het bij hem. Hij weet je echt wel te vinden als hij hulp van je nodig heeft. Eventueel kun je dat op een open, niet veroordelende manier één keer aanhalen maar meer niet.
Vertrouw op het proces, vertrouw op alles wat je in dat kind hebt gestoken, vertrouw op zijn eigen kracht en inzicht.
Ik wens je veel geduld en wijsheid.

Nee

'En ik vind eigenlijk wel dat hij volgend jaar iets moet dóen, kan ik dat eisen van een 20-jarige (wiens vader het financiële plaatje faciliteert)?'

Nee. Je zoon is twintig, dus meerderjarig. Hij heeft het recht om zijn eigen fouten te maken. Als jij nog in zijn onderhoud zou voorzien, zou je daar eisen aan kunnen stellen. Bijvoorbeeld door aan te geven dat je verwacht dat hij een dagbesteding (studie, werk) heeft. Maar verder is het aan hem.

Ondernemend – afwachtend

"Heeft hij bijvoorbeeld goed gefunctioneerd tijdens een stage? Is hij ondernemend of afwachtend?"

Vorig jaar heeft hij 2x stage moeten lopen. En daar heeft hij me eerlijk gezegd wel verbaasd. Daarvoor heb ik hem toen ook echt de hemel in geprezen! Hij is beide keren zelf achter een interessante stageplek aan gegaan (niet afgewacht waar de opleiding mee kwam). Het stage lopen zelf ging ook best aardig. Wel zag ik dat zijn gebrek aan discipline hem al vrij snel parten speelde, zodra hij zich thuis voelde. Hij ging steeds later van huis, om dan om 10.00-10.30 pas aan te komen op zijn stage-adres. Daar werd dan wel wat van gezegd, maar hij kwam er toch mee weg – wat als stagiair blijkbaar nog lukt. Ook meldde hij zich erg makkelijk ziek.

Misschien omdat er van zijn opleiding duidelijk werd gesteld dat er op een bepaalde datum met de stage moest worden begonnen... een duidelijke deadline. Maar dat is met die toelating voor de HBO natuurlijk net zo goed. Met een bijbaantje is het nooit gelukt om hem in beweging te krijgen. Ik weet niet in hoeverre wij (en dan m.n. zijn vader, omdat hij daar nu woont) een sanctie moet op gaan leggen, maar de vraag is hoe geloofwaardig dat is. Als het erop aan komt, dan laten we hem niet vallen en dat weet hij maar al te goed.

Uiteindelijk komt het wel goed

Die jongen zal niet tot zijn 30e bij pa willen wonen dus op een gegeven moment gaat hij wel actie ondernemen. Hij is meerderjarig, en hoe meer jij gaat pushen en paniekerig doen des te meer afstand hij neemt. Je kunt niet anders dan het loslaten, tja en hem eten geven als hij geen geld meer heeft.

Update

... Inmiddels zijn de opdrachten binnen die gedaan moeten worden voor de toelating op de HBO. En tegelijkertijd moet hij ook de examenopdracht van zijn huidige MBO-opleiding met een voldoende afronden. De planning is niet heel handig, want ook al wist hij van tevoren dat die opdrachten eraan zaten te komen, hij kon niet voorbereiden omdat hij de inhoud van die opdrachten niet kende... En nu komt het allebei tegelijk.

Of het nou is omdat hij denkt dat hij het allemaal niet gaat redden?! In ieder geval heeft hij naar aanleiding van één van de toelatingsopdrachten besloten dat die 'HBO niet bij hem past'. En, zegt hij: die HBO is het verlengde van wat hij op het MBO al heeft geleerd. En hij is bang dat het niveau van de beroepsgerichte vakken daarom te laag ligt, omdat hij er al vier jaar les in heeft gehad. Ik hoor dan via mijn andere zoon dat hij ervan af ziet. Overigens wordt dit wel besproken met zijn vader, die vindt dat hij wel een punt heeft, maar vraagt zich niet af wat ik ervan vind. Wat ik ervan vind doet niet terzake... en zoals ik al zei word ik door de kinderen en door mijn ex als bemoeizuchtig ervaren.

Ik weet gewoon niet hoe ik me hierin moet opstellen. Ga ik proberen om mee te doen met de discussie, omdat me iets ter ore is gekomen? Of moet ik het echt allemaal maar laten gaan?

Ja echt laten gaan

Je bemoeizucht wordt niet op prijs gesteld. Je bent behoorlijk gedetailleerd op de hoogte en hebt -tussen de regels door- ook overal een mening over.
Hij heeft zijn eigen evaluatie gemaakt, zijn eigen keuzes. Blijkbaar geven zijn vader en broer hem de ruimte om dat ook zelf te doen. Die ruimte wil hij ook graag hebben. Jij hebt daar moeite mee. Jij wil graag indringender met hem praten over zijn keuzes en -tussen de regels door- geef jij ook aan wat jij vindt. Je zoon zou zich in een gesprek met jou dus moeten gaan verhouden tot jouw visie op zijn toekomst en zijn keuzes in dat licht moeten gaan bespreken.
Niemand wil dat, zoon niet, vader niet en broer niet.
Dus ja, je moet het echt loslaten en anders naar je kind gaan kijken: een jongvolwassene die eigen keuzes maakt over zijn eigen leven en daar zelf de consequenties van zal moeten dragen.
Als je je neiging tot bemoeien kunt loslaten en hem respectvol tegemoet kunt treden als een zelfstandig iemand kun je hem altijd weer tegemoet treden om hem straks te feliciteren met zijn MBO-4-diploma. Vermijd de vraag: wat ga je nu doen! Wees gewoon trots op hem, blij voor hem, feliciteer hem van harte. En volg van een ruime afstand zijn verdere ontwikkeling met oprechte interesse (hoe gaat hij dat aanpakken?) en respect.

Tsjor

Doorslaan

Ik ben bang dat ik daar inderdaad in ben doorgeslagen. Zo stuurde ik links van opleidingen die me interessant voor hem leken, attendeerde hem op open dagen... Ik vind het zo onnozel dat hij nu zegt dat deze keuze het toch niet is. Maar wel eerder de rest niet meer bekeek, omdat hij zijn keus al had gemaakt! Het enige wat ik kan bedenken is dat het maar een geluk is dat hij geen verkéérde keus heeft gemaakt. En zelfs dat kun je nog zien als iets wat nooit weg is, een levenservaring. Nu kiest hij helemaal niks.

Maar je hebt gelijk, Tsjor. Dat moet hij zelf ondervinden. Ik heb me toentertijd druk gemaakt om het schooladvies, me hard gemaakt voor vwo, waar hij ook niet voor wilde werken. Vervolgens bleek de havo ook een bron van stress... en achteraf zegt hij spijt te hebben dat hij toen niet beter zijn best heeft gedaan, want dan had hij meteen naar die HBO gekund.

Ik ben bang dat hij straks weer gaat zeggen dat hij spijt heeft. Want het zal niet meevallen met die corona-gevolgen om werk te vinden, dat is überhaupt al niet in zijn branche (evenementen sector) maar je hebt gelijk, daar zal hij dan toch z'n eigen weg in moeten vinden...

Liever spijt

'Ik ben bang dat hij straks weer gaat zeggen dat hij spijt heeft.' Liever spijt over zijn eigen keuzes, dan dat hij zijn hele leven lang kan blijven zeggen dat het aan zijn moeder ligt, waarom het niet in zijn leven gegaan is zoals hij wilde.
Trek je terug: jij bent zijn excuus niet meer. Hij moet het zelf doen, het zijn zijn beslissingen.
Werk zoeken in de corona-tijd, ik weet niet of het zo lastig is. Als je wil kan er veel, zeker voor jonge mensen (goedkoop). Maar dat zijn ook weer zijn eigen beslissingen.
Als je denkt dat hij wel degelijk slim is (VWO-niveau) en hij komt ergens in een richting waarin hij het wel ziet zitten, dan zal hij zich daarbinnen ook snel kunnen ontwikkelen. Het is voor hem nu vooral een kwestie van zoeken naar een plekje, waar hij kan beginnen.

Tsjor

Pushen

Je klinkt behoorlijk pushend...hij moest naar het vwo, is afgezakt naar havo en doet nu mbo. Hij heeft stress ervaart. Heb je je ooit afgevraagd waar die stress van kwam en wat jouw aandeel daar in is. Hij is bij zijn vader gaan wonen, maar nog dram je door. Je stuurt hem links naar vervolgopleidingen en maakt je druk om zijn toetsen en toelichting. Verplaats je in je zoon. Juist dat gepush van jou levert stress op en om dat te omzeilen stopt hij met zijn toelatingsprocedure, want stel dat het niet lukt of dat hij wordt afgewezen. Hoe reageert zijn moeder dan? En wat gaat moeder doen als hij besluit te gaan werken, vacatures sturen? Echt, je helpt hem het meest door hem ruimte te geven en zelf uit te zoeken wat er in de wereld is en wat hij wil. Daar kan een tussenjaar bij helpen. Hij kan vervolgens ook besluiten te blijven werken en binnen de branche ervaring en opleidingen doen. Het hbo kan altijd nog, ook in deeltijd. Als het er in zit, komt het er uit. Houden van is loslaten...en je zoon heeft het nodig dat je dat doet. Je liefde is verstikkend en werkt verlammend.

Behoeden voor het leven

'Ik ben bang dat hij straks weer gaat zeggen dat hij spijt heeft.'

Ik snap je goede bedoelingen. Maar je kunt je kind niet behoeden voor het leven zelf. En daar horen teleurstellingen, verdriet en spijt helaas bij. Je zoon heeft het recht om zijn eigen fouten te maken en zijn eigen pad te volgen. En jij doet dat voor jouw leven.

Bemoeizucht

Nee, ik denk achteraf gezien niet dat mijn zoon zo intelligent is dat hij het vwo aan had gekund. Dat was op 12-jarige leeftijd nog niet zo duidelijk. Hij heeft zeker een bepaalde (creatieve) intelligentie, maar daar redt hij het niet mee op het vwo. Havo was met de juiste instelling zeker gelukt, dat erkent hij zelf ook. Maar er waren problemen (pesten) waarvan wij niets wisten. En gebrek aan overzicht en discipline zal hij overal tegenkomen, daar had hij op het vmbo ook last van.

Het is zeker niet zo dat ik hem heb ‘gepusht’ het vwo te doen, verre van dat. Maar ik vond het wel belangrijk dat hij de mogelijkheid zou krijgen. Ik ben zelf naar de huishoudschool gestuurd, terwijl ik daar niet op mijn plek zat, dus daar zit inderdaad een stukje oude pijn van mijzelf.

Hij kán heel goed overkomen (hoge gunfactor) en daar houd ik me maar aan vast. Ik zou me kunnen voorstellen dat een bedrijf wat in hem ziet en hij intern wordt opgeleid. Als hij dan maar op tijd blijft komen… dat was echt een probleem op zijn stage, maar goed… dat is idd zijn verantwoordelijkheid. En misschien moet hij die gevolgen zelf maar ondervinden voor hij serieuzer wordt. Alleen, die kans moet hij wel zelf creëren.



Ik voel me echt niet aangesproken (verstikkend, verlammend?!). Is het pushend om links naar opleidingen door te sturen? Het is goed bedoeld, hoe vind je dit… Nee, het werd niet gewaardeerd, maar hij hóeft het niet te doen. Zo zou ik hem idd ook een vacature kunnen sturen, als ik die zou tegenkomen. Dat is toch niet raar? En natuurlijk mag hij zijn eigen pad volgen.
 Ik wil alleen wel dat hij íets doet, wel over zijn pad gaat nadenken. Zodat wij geen jaar luieren faciliteren/financieren. Niets… als je 20 bent, dat is wel heel weinig toch, daar word je toch depressief van?

Er moet gewoon een plan komen, gráág vanuit hem, maar er komt niets als het aan hem ligt. En dat vind ik dus echt niet ok. Zouden jullie daar dan gewoon je schouders over kunnen ophalen?

Nee

'Zo zou ik hem idd ook een vacature kunnen sturen, als ik die zou tegenkomen. Dat is toch niet raar? '

In dit geval wel. Het is wat anders als jij in een bepaalde branche werkt waar hij ook wil werken, en jou vraagt om een seintje als er een vacature is. Maar lukraak linkjes sturen van vacatures die jou (!) wel wat lijken voor hem, is verkeerd.

'Er moet gewoon een plan komen, gráág vanuit hem, maar er komt niets als het aan hem ligt. En dat vind ik dus echt niet ok.'

Maar jij hebt daar helemaal niets meer over te zeggen. Het is zijn leven, niet het jouwe. Misschien kun je beter (met professionele hulp) een plan voor jezelf maken. Hoe ga jij jouw leven invullen nu je zoon volwassen is.

Niet zo heel erg

'Zodat wij geen jaar luieren faciliteren/financieren. Niets… als je 20 bent, dat is wel heel weinig toch, daar word je toch depressief van?'
Wat betreft het faciliteren, daarvoor moet je even bij jezelf te rade gaan: hoe en wat draag je bij aan het faciliteren en wil je dat blijven doen? Dat wil neit zeggen dat hij eits anders moet gaan doen, maar je kunt wel voor jezelf beslissen dat je iets neit meer doet. Wat hij daar dan mee doet is weer zijn zaak.
Maar met een jaar 'luieren' is op zich niets mis mee, in die zin dat het soms nodig is om helemaal los te komen van alles wat hij in zijn jeugd heeft aangereikt gekregen, voorgelegd, opgedragen, zelf gedacht of gehoopt. En dan nu de realiteit: wat kan er werkelijk, wat wil hij zelf (niet jij of zijn vader) waar ligt zijn toekomst, hoe ziet dat eruit.
Ik vergelijk puberteit wel eens met rups-cocon-vlinder. Een jaar 'niets' doen is de cocon: even rust,w aarin alles zich kan ontwikkelen, totdat er iets uit komt wat in de verste verte niet lijkt op wat het eerst was. Maar echt mooi kan zijn.
Wat je doet met interventies als: je moet een plan maken, je moet werk zoeken, je moet, je moet, dan breek je als het ware de cocon met geweld open, terwijl de vlinder nog niet klaar is.
Je frustreert dan zijn ontwikkeling naar een zelfstandig leven, want het blijft dan een leven, vorm gegeven naar de verwachtingen van jou, zijn ouders.
Op dit moment faciliteert zijn vader vooral: onderdak, eten en drinken etc. Jij staat een beetje aan de zijlijn. Ik hoop dat je je kunt ontwikkelen tot enthousiaste supporter, die, ook al gaat het even niet goed, toch alle vertrouwen blijft houden in haar kind.
Het komt goed. Middelste zoon, bijbaantje met 16 jaar, VMBO, MBO eerste keuze, niet afgemaakt, tweede keuze, niet afgemaakt, niet echt gelukkig met de plek waar hij al 10 jaar stond (winkel en magazijn), wel via bedrijf MBO-3 gehaald (op het nippertje, voral omdat het te gemakkelijk is en dan verwaarloosd wordt). Vorig jaar eindelijk een promotiekans, rijdt nu rond in een auto van de zaak, leuk werk, wordt gewaardeerd etc. Is nu 29.
Andere zoon, HAVO, HBO lerarenopleiding, ook als leraar gewerkt, maar trok het helemaal niet. Vorig jaar ziek thuisgekomen, sprong genomen om te wisselen naar ICT, op basis van een eerste introductie op de universiteit en daarna vooral veel zelf gehobbyd (zeg ik dan, niks doen, dacht ik dan) met een vriend. een half jaar geleden een beginnersbaan en gisteren een contract vor 1 jaar, met een goede salarisverhoging (nog niet het salaris van een fulltime leraar overigens). Helemaal blij en enthousiast. Is nu 32.
Als die twee met elkaar over hun werk praten snap ik er geen jota van, ik versta die taal helemaal niet. er is niets in mij wat hen had kunnen voorbereiden op wat ze nu doen.
Dochter stroomde zo door van de opleiding naar werk in haar richting. Heel ander verhaal.
Jongens kunnen beginnen als aardbeienplukker om te eindigen als directeur van een im- en exportbedrijf in groente en fruit. Je weet het niet. Je kent hun toekomst niet. zij weten het ook niet, maar ze gaan het wel uitzoeken. En daar hebben ze 'niks-doen' tijd voor nodig.
Trek je terug, wordt supporter die zich verder niet met de club bemoeit, maar altijd trouw blijft aan het clubje, wat er ook gebeurt. Bereid om scherven op te rapen, als daarom gevraagd wordt. Maar je bent geen sturende ouder meer. Je gaat zijn ontwikkeling niet meer bepalen. Alle signalen geven aan, dat je bemoeienis frustraties oplevert. Hij kan het zelf, hij moet het zelf doen en hij wil het zelf doen.
Houd hem niet langer vast.

Tsjor

Je maakt je zorgen: wat moet er terecht komen van hem. Houd die zorgen, houd ze vast de komende 10 jaar en kijk dan wat eruit gekomen is. Maar belast je zoon niet met die zorgen.

Rustig aan

Ik vind echt dat je teveel pusht. Hij is nog niet eens klaar met zijn mbo opleiding. Hij heeft besloten niet verder te gaan studeren dus nu kan hij zich focussen op het afronden van zijn MBO opleiding. Als hij daarmee klaar is kan hij in de zomer even lekker genieten van een welverdiende vakantie en ondertussen gaan nadenken over de toekomst. Na de zomer kan hij vervolgens actief op zoek gaan naar werk. Pas als hij dat niet gaat doen en op kosten van vader hele dagen op de bank hangt kan ik me voorstellen dat je handen jeuken om hem die bank af te duwen. Dat je vervolgens actiever gaat sturen richting werk is logisch, al zal dat ook dan waarschijnlijk niet gewaardeerd worden.
Nu al met hem het gesprek aangaan over zijn toekomst is op zich ook niet gek maar luister dan vooral en probeer niet te sturen of teveel jou mening te geven. Hiermee zorg je er voor dat hij er niet meer met jou over wil praten.

Tja

Even voor de duidelijkheid… Ik heb genoeg om handen om de zorgen om mijn zoon er niet bij te hóeven hebben.



En dit vind ik echt een heel nare opmerking: ‘Als laatste, maar dat is wat je vraag bij mij persoonlijk oproept, wat fijn voor je zoon dat hij bij je ex terecht kon toen hij aan het juk van zijn moeder wilde ontsnappen.’

Het klopt ook niet, want ik heb deze situatie zelf voorgesteld. Het appartement van zijn vader stond al lange tijd leeg. En thuis waren er problemen, de(zelfde) passiviteit zorgde hier voor spanningen. Het punt is, je kunt niet anders dan het lijdzaam accepteren, als een jongen van (toen 17) het met je eens is, maar er ondertussen niks mee doet, wat doe je dan? Dit gaat natuurlijk veel verder, b.v. een vaatwasser inruimen (als je zelf vrij bent en je moeder die dag werkt).



Hoe dan ook, zijn vader heeft het inmiddels ook in de gaten, hoe zijn appartement wordt afgeleefd. Hij is op de achtergrond bezig om het in de verkoop te zetten (ook omdat hij bang is dat de markt gaat instorten). En dan komt het faciliteren toch weer bij mij te liggen. En ja, ik voel ‘m al aankomen, dan zou ik sterk moeten zijn en dat niet accepteren… nou, dat vind ik nogal wat!
 Die opleiding is slechts één niet-onbelangrijk stuk. Maar het werkt natuurlijk door in álles. Niet faciliteren betekent dan dus: niet terugnemen in huis?


Ik snap het hoor, dat loslaten en het hem zelf laten uitzoeken. Het zou goed kunnen dat e.e.a. vanzelf op z’n pootjes terecht komt, voorbeelden genoeg en gelukkig hier op het forum ook. Maar er zijn ook genoeg voorbeelden waarvan je met de wetenschap van nu kunt zien dat er toen verkeerde beslissingen zijn genomen (meestal: geen beslissingen).

Verkeerde beslissingen zie je alleen achteraf

Achteraf kijk je de koe in zijn kont en is het voor buitenstaanders heel makkelijk om een ‘verkeerd besluit’ te duiden.

Maar dat voorkom je niet. Je weet niet of je zoon lijkt op die van Tsjor, waar alles goed kwam of op iemand die uiteindelijk als drugsverslaafde bij de daklozenopvang eindigt. Punt dat ik wil maken is, dat je het niet weet en je op deze leeftijd weinig meer kunt sturen omdat je daarmee de lijntjes die je met hem hebt nog dunner maakt en hem verder van je af duwt.

Dus waar jij je aangevallen voelt doordat ik stel dat het fijn voor de zoon is dat hij elders even ruimte kan vinden - vind ik het nogal aanmatigend van je om te denken dat als je als ouders maar goede besluiten neemt, alles goed gaat.

Daarom de oproep van Tsjor om enthousiaste coach te worden. De vraag van mij om je gesprekstechnieken eens onder de loep te nemen en te luisteren ipv te commanderen. Dat is lastig, dat weet ik ook. En wat je nu moet doen, nu vader het appartement verkoopt? Het moeilijkste wat er is. Op je handen zitten. Mocht hij bij jou terug willen komen, dan kun je afspraken maken als volwassene huisgenoten hoe je wil dat hij zich in huis gedraagt, wat hij financieel bijdrage en in het huishouden.

En voor wat het waard is; het aantal tieners dat de vaatwasser niet uitruimt op een dag dat ze geen f.r te doen hebben, dat uiteindelijk goed terecht komen is vele malen groter dan de echte drop outs. Want ook met een ‘lummeljaar’ kunnen ze nog steeds fijne volwassenen worden.

Aangevallen

Je wordt op verschillende manieren nu aangesproken en aangevallen. Je reageert vervolgens aangebrand, vol excuses en verhalen. Je zoon doet exact hetzelfde om dezelfde redenen... Hij wil onder de druk uit. Je zoon is volwassen, kan gaan werken en als hij niet kan blijven in die flat en niet terug naar moeders wil, zal hij wel moeten om een kamer te kunnen huren. Dus wacht het rustig af.

Kwestie van tijd

De tijd zal het leren, wat er van hem terecht komt. Het klopt dat het ook maar de vraag is of mijn bemoeienis een positieve bijdrage gaat leveren aan zijn levensgeluk… en alleen al om het feit dat me dat later verweten kan worden als het tegenvalt en hij niet weet hoe het was geweest als hij zelf keuzes had gemaakt, zou ik het niet moeten doen. Maar God, wat is dat moeilijk. Ik kan hem echt wel helpen met mijn levenservaring, maar misschien moet ik maar wachten tot ernaar wordt gevraagd.



Wat die coach betreft, hij heeft er meerdere gehad, juist omdat zijn ouders die coach niet konden zijn. Maar eigenlijk kwam die met hetzelfde: hij komt innemend en redelijk over, maar er zijn geen afspraken te maken. Dan kwam hij de volgende sessie doodleuk vertellen dat het toch niet was gelukt en ja, hij begreep dat dat niet de afspraak was en nee, hij had er geen reden voor. Wat moet zo’n coach daarmee?


Maar heel raar lijkt het me niet, dat ik wil dat hij een PLAN heeft. Een jaar lummelen zouden sommigen hier dus geen punt vinden… maar ik denk dat hij dan helemaal niet meer in beweging komt, zeker als het gewoon kán. Hij heeft niks om naartoe te werken. En wat iemand zei, ‘geen keuze is ook een keuze’, dat klopt, maar hoe kan ik dat dan maar laten voor wat het is?! Dat is toch onmogelijk!



In onze omgeving is iemand die exact die de opleiding heeft gedaan, die hij nu laat varen. Nooit is hij met diegene gaan praten ondanks aandringen van ons, dat begreep ik ook niet. Nou ja, nu begrijp ik het wel… hij ging er toen al vanuit dat hij het niet ging doen. Werd hij even met rust gelaten.



“Mocht hij bij jou terug willen komen, dan kun je afspraken maken als volwassene huisgenoten hoe je wil dat hij zich in huis gedraagt, wat hij financieel bijdrage en in het huishouden.”


Dit is het hem juist, ik wil niet dat hij terugkomt want hij belooft van alles, maar er komt niks van terecht. Hij weet dondersgoed dat hij niet op straat wordt gezet. 


"Dit is het hem juist, ik wil niet dat hij terugkomt"

Nou duidelijk, dan vertel je hem dat. Dat hij niet bij jou terecht kan. Dan zal hij toch zelf iets anders moeten gaan organiseren. Maar hoe en wat, daar moet je je dan dus niet mee bemoeien.

Nou

'Het klopt dat het ook maar de vraag is of mijn bemoeienis een positieve bijdrage gaat leveren aan zijn levensgeluk'

Dat is niet de vraag. Het is duidelijk dat jouw bemoeienis géén positieve bijdrage levert aan zijn levensgeluk. In ieder geval nu niet.

Keuze

Sommige kinderen lukt het (nog) niet, sommige kinderen gaat het nooit lukken, sommige kinderen gaan altijd als een zonnetje, sommige kinderen kun je echt steeds een zetje vooruit geven. Kinderen komen in soorten en maten.
Aan jou de keus. Ik denk altijd maar aan die kinderen in de jeugdzorg die op hun 18e zelf moeten gaan kiezen zonder mogelijkheid om terug te vallen op hun ouders. De meesten raken dakloos en in de schulden.
En dan de kinderen in Japan in Hikikimori. Ze zeggen dat in Japan die kinderen bij hun ouders blijven, jaren op hun slaapkamer verzorgd door de ouders. In het westen raken die kinderen op straat, dakloos en in de schulden.
Deze jongen klinkt als wat aarzelend maar tot nu toe heeft hij zijn schoolcarriere gewoon gevolgd. Mag hij een beetje risico lopen van jou? Het klinkt alsof je er helemaal klaar mee bent. En dat kan ik me ook voorstellen. Je wil op een gegeven momen die verantwoordelijkheid ook niet meer, je wil dat ze op eigen benen gaan staan.
En de meesten lukt dat ook.
Een enkeling niet. En dan?
Zelf zou ik dan graag liever vangnet zijn.

Fouten maken

is ontzettend leerzaam. Sterker nog: je kunt alleen maar leren van je eigen fouten. Dus jouw "Ik kan hem echt wel helpen met mijn levenservaring, maar misschien moet ik maar wachten tot ernaar wordt gevraagd.

" is heel begrijpelijk, ik denk dat de meeste ouders dat wel denken (en ernaar handelen) maar het effect is op zijn best minimaal. Meestal eerder tegengesteld: de puber gooit de kont tegen de krib, doet juist iets heel anders, maar nooit wat jij voorstelt.
Het punt is: een pubers core business is zich losmaken van zijn/haar ouders. En dat lukt niet als je ouders zich overal mee bemoeien, goede raad blijven geven. Ik denk dat het heel goed voor je zoon zou zijn als zijn vader hem vraagt te vertrekken en jij hem vertelt dat hij niet welkom is. Of alleen op flink aangescherpte voorwaarden, liefst met een heus contract en bijdrage in de kosten. Behandel hem als een volwassene. En geef daarnaast aan/straal uit dat hij met vragen om hulp altijd bij je terecht kan, maar dat je niets spontaan aanbiedt of opdringt.

Weet je, de een houdt zich aan geen enkele afspraak, gaat stappen tot diep in de nacht, experimenteert met alles wat ongezond is, vrije seks, noem het maar. Jouw zoon doet het anders, die zoekt het in inactiviteit. De bedoeling is hetzelfde, volwassen worden. Maar alle ouders worstelen in meer of mindere mate met dit proces hoor .

Op een dag

'Een jaar lummelen zouden sommigen hier dus geen punt vinden… maar ik denk dat hij dan helemaal niet meer in beweging komt, zeker als het gewoon kán.'
Op een dag ontdekt hij wel dat het niet meer allemaal zomaar kan. Hij woont nu dus niet echt bij zijn vader, maar in een leegstaand appartement van zijn vader, dat verkocht wordt. Dan kan hij daar neit meer wonen. Ook niet bij jou. Wellicht zal hij, net als water, de gemakkelijkste oplossing zoeken eerst, maar op een dag zal hij merken dat ook dat niet meer kan. Woning, inkomen, eten en drinken, hij zal er zelf tegenaan moeten lopen dat het niet meer verzorgd wordt voor hem. Zolang zijn ouders hem blijven faciliteren zal er geen enkele reden zijn om daar verandering in te brengen.

Op die leeftijd zijn veel jongeren nog niet goed in staat om een plan te maken. Dus dat 'plan' moet je uit je hoofd zetten. Het zal eerder een kwestie worden van: vanaf een afstand zien welke problemen er komen en hoe hij die zelf gaat oplossen, met vallen en opstaan. Mocht hij weer communiceren, dan kun je problemen aanhoren, bevestigen dat het lastig is en hem stimuleren om een oplossing te gaan zoeken; zonder dat je zelf ongevraagd enige richting aangeeft voor die oplossing.

Als ouder ben je altijd een vangnet, maakt niet uit hoe oud je bent of hoe oud je kind is. Maar dat vangnet kun je alleen maar zijn als het kind zelf om hulp vraagt en het kind kan uitleggen, waarom aankloppen bij zijn ouders de enige mogelijkheid is, omdat alle andere oplossingen niet werken. Dan kun je beginnen met: heb je dit, dit, dit en dit al geprobeerd? Doe dat eerst maar. Je bent namelijk het laatste vangnet, als de rest allemaal niet meer helpt. Daar moet je zelf ook zuinig op zijn.

Straks eerst maar eens vieren dat hij in elk geval zijn diploma heeft gehaald.

Tsjor

Afspraken

Of alle twintigjarigen een plan voor hun toekomst hebben weet ik niet, maar om nou te stellen dat de meesten het niet weten gaat ook wat ver. Dan onderschat je toch een behoorlijke groep jongvolwassenen. Degenen die ik in mijn directe omgeving zie hebben wel een plan in ieder geval en zelf wist ik ook wel waar ik naartoe wilde. Plannen kunnen bijgesteld worden of je gaat plotseling toch iets anders doen, maar helemaal niks weten en dus niks doen vind ik inderdaad niet zo'n goed teken. Ik begrijp je dus wel bezorgde moeder. Je rol is een beetje uitgespeeld, dat klopt, maar de zorgen blijven. Wat me verder opvalt in je verhaal is dat je zoon zich niet aan afspraken kan houden en niet op tijd kan komen bijvoorbeeld. Dit kan hij alleen als hij zich nog moet bewijzen. Als hij ergens langer is, dan heeft hij die discipline niet meer. Dit is best wel een lastig probleem. Hij mist basale zelfsturingsvaardigheden lijkt het. Hoe gaat hij dan in beweging komen als er geen duidelijke structuur is?
Ik denk dat je best iets kunt met de adviezen die hier gegeven worden. Houd afstand (niet alleen letterlijk) en laat hem zelf met oplossingen komen. Geef hem zeker niet teveel financiële hulp.
Bij jouw zoon gaat deze stap niet vanzelf. Maar ik bestrijd nogmaals dat dit normaal is bij jongeren van deze leeftijd.

Inzicht uit de wetenschap

https://www.nemokennislink.nl/publicaties/hersenscans-laten-zien-dat-pubers-niet-zelfstandig-kunnen-werken/

En eigen ervaring: meisje wel, helemaal uitgedacht, maar dan wel voor een relatief beperkte tijd: school, werk, huisje, kind. Daarna wordt het onoverzichtelijker, alhoewel e daar ook wel over nadenkt (geen plan).
Mijn jongens absoluut niet, daar leek eerder een koudwatervrees te zijn voor een plan, omdat dat het hele leven gaan bepalen. Ho, ho, ho, eerst nog wat meer opties verkennen.

Tsjor

Update

Even een update. Mede door de reacties hier, heb ik mezelf op de achtergrond gehouden. Ik schrok er ook wel van, ik wil echt niet verstikkend zijn. Maar ik weet niet of het goed is geweest, maak me ook geen illusies dat de situatie anders was geweest als ik me actief had bemoeid eigenlijk 



De situatie nu is dat het appartement van mijn ex deze week in de verkoop gaat. Dit weet ik via zoon, ex vertelt me niets. Ik heb eerder wel gevraagd hoe hij het voor zich zag (toen ik van mijn zoon hoorde dat hij druk bezig was het huis verkoopklaar te maken) en toen zei hij dat hij dat deed zodat hij het meteen in de verkoop kon zetten wanneer hij iets anders had. Dat ‘anders’ zou een woning in een buitengebied zijn, waar ook ruimte is voor zoon. Ze hebben het er zelfs over gehad dat jongste dan ook mee verhuist. Die is ook op een leeftijd dat hij zelf bepaalt of hij bij mij of zijn vader woont, maar ik vond het alleen best pijnlijk dat ik ook hier weer buiten gehouden werd. Ex zoekt al jaren, maar die nieuwe woning is nog steeds niet gevonden. Het is ook niet te voorspellen op welke termijn hij het wel gaat vinden. Maar vanwege de corona-perikelen wil hij de verkoop niet langer uitstellen.



Ik heb natuurlijk niks te zeggen over of en wanneer hij zijn appartement verkoopt. Maar ik vind wel dat als het gevolgen voor mij/ons heeft, er op z’n minst overleg mag zijn. Nu gaat alles weer via zoon. Die doodleuk zegt: ‘Het kan zijn dat ik dus binnenkort weer hier kom wonen.
’
’Nou nee, dat denk ik dus niet, dat gaat niet zomaar…’, zei ik, maar ik vond het vreselijk moeilijk om dat te zeggen. En natuurlijk kan ik eisen stellen en natuurlijk wordt me dan van alles beloofd. Maar ik geloof er niet meer in. Van het begin af aan heb ik dit voor me gezien: zoon weer thuis terug zonder dagbesteding, met de intentie om te gaan ‘freelancen’. Dat levert meer op dan een gewoon baantje, waar hij zijn neus voor optrekt. Maar die opdrachten komen niet vanzelf, dan moet hij zich inschrijven bij de kvk, hij moet een eigen website, boekhouding, kortom, allemaal dingen die hij natuurlijk allang had kunnen uitzoeken/regelen en los staan van het moeilijkste: acquisitie. Nu draait hij het om: eerst moet ik dat uitzoeken/regelen en dan kan ik gaan freelancen… Dus dan zijn we wel weer even verder voor hij de conclusie gaat trekken dat het niet bepaald storm loopt met die opdrachten, zonder netwerk, zonder ervaring. Ja, ik realiseer me hoe negatief ik klink voor degenen die eerder aangaven dat ik een enthousiaste toeschouwer zou moeten zijn, maar ik denk dat ik vooral reëel ben.



Dus het is afwachten hoe het gaat lopen. Wanneer ex op tijd het ideale huis vindt, dan neemt hij beide kinderen mee, ver weg van hier. Zo niet, dan wonen ze hier en houdt hij het bij af en toe ophalen voor een leuk uitje. Hij bepaalt en de kinderen stellen zich al net zo op.
Wat ik wil, dat interesseert niemand iets, maar ik kan het hier wel delen. Ik zou graag een structurelere omgang voor jongste zien (die er ooit ook was, maar alweer een tijd terug zonder overleg door ex werd teruggeschroefd). En oudste zoon heeft veel spanningen veroorzaakt voor hij hier vertrok. Dat wil ik niet meer terug. Ik wil hem best financieel ondersteunen, maar ook zal zoon daar zelf iets voor moeten doen wat mij betreft.