Het kind die/het kind dat
Mij is gevraagd om naar een bepaalde tekst te kijken, en nu zie ik daarin "een kind ... die".
Grammaticaal is dat fout, want het is het kind, dus onzijdig, dus dan is het "een kind ...dat".
Maar de fout is ook wel weer zeer invoelbaar, want een kind is een persoon, en een persoon is normaal gesproken een die en niet een dat. Het is niet voor niets 'Daar was laatst een meisje loos/ die wou gaan varen, die wou gaan varen...' .
Ik zou zelf in de tekst die ik nu lees 'dat' hebben gebruikt. Wat doen jullie? Een kind ... die, of een kind...dat?
Grammaticaal gezien is het dat. Ook voor meisje, want verkleinwoorden zijn ook onzijdig. Maar die wordt tegenwoordig zo vaak gebruikt dat de meeste mensen er niet over vallen.
Dat. Zonder twijfel…
het kind dat lang sliep, het kind dat honger had, het kind dat nieuwe kleren nodig had…
Ik zou 'dat' kiezen. Vind ik echt beter klinken. (daar was laatst een meisje loos, dat is een liedje, dus spreektaal, als ik het zou lezen, dan vind ik dat beter) (en ik zou dus waarschijnlijk die zingen)
Dat. Net als bij een jongetje, een meisje.
Je kunt in gesproken taal doen wat je wilt, maar als je het opschrijft, zou ik het correct doen. Dus: het kind dat.
Ik denk dat met meer afstand in de tekst "die" wat meer acceptabel wordt, maar ik denk ook dat je met het woord "die" een gevoelsmatige afstand creëert, terwijl je met het woord "dat" de afstand kleiner houdt.
Als het een beperkende bijzin is (welk kind? het kind dat ...?), zou ik zeker geen "die" gebruiken. Juist met het grammaticaal correcte "dat" schud je mensen wakker zodat ze - ondanks de afstand in de tekst - beseffen dat je teruggrijpt op de eerdere frase "het kind", omdat je dat nog nader moet specificeren ("beperken").
Maar als het een uitbreidende bijzin is, dwz het kind is al geintroduceerd en nu ga je er meer over vertellen, dan kun je wel overwegen om "die" te gebruiken. Als de lezer al goed weet over wie het gaat, is het niet meer nodig om zo letterlijk tekstueel terug te grijpen, en gaat het meer om de betekenis.
Bij het liedje voelt het voor mij alsof het aparte zinnen zijn waarbij "die" niet betrekkelijk maar aanwijzend is, als een alternatief voor het woord "zij'. In elk geval ervaar ik een erg grote afstand met het "antecedent"...
Dat. En het zou mij als taalkundige ook echt storen als er 'die' stond. Maar dat hangt ook af waar de tekst voor is hoor. In een officieel stuk zou ik 'die' meer storend vinden dan in een buurtkrantje.
Dat. Zeker weten.
'Dat', want dat is grammaticaal gewoon correct en 'die' niet.
En zeker als mij gevraagd wordt een stuk na te kijken, zou ik het corrigeren naar het juiste.
Dat. Als je een kind aanwijst, zeg je ook 'dat kind'.
Zulke eenstemmigheid zie je niet vaak op dit forum! Dank allemaal, ik ben dus geen enorme pietlut als ik er 'dat' van maak.
zoals Alison ook zegt: het is ook het jongetje, terwijl een jongen niet onzijdig is, maar mannelijk. Zo is het woord kind ook onzijdig, maar het kind zelf is mannelijk of vrouwelijk.
"Het kind dat daar liep heette Sarah. Ze had rood haar." Dan ga je dus van het kind naar ze omdat de lezer nu weet dat ze een meisje is. Grammaticaal is te verdedigen dat je zegt: het had rood haar, maar dan ben je wel een erge purist (zoals ik).
Rhonda schreef op 15-08-2022 om 21:48:
zoals Alison ook zegt: het is ook het jongetje, terwijl een jongen niet onzijdig is, maar mannelijk. Zo is het woord kind ook onzijdig, maar het kind zelf is mannelijk of vrouwelijk.
"Het kind dat daar liep heette Sarah. Ze had rood haar." Dan ga je dus van het kind naar ze omdat de lezer nu weet dat ze een meisje is. Grammaticaal is te verdedigen dat je zegt: het had rood haar, maar dan ben je wel een erge purist (zoals ik).
Het is toch het jongetje omdat het een verkleinwoord is? Het is namelijk: de jongen.
Suusje. schreef op 15-08-2022 om 22:30:
[..]
Het is toch het jongetje omdat het een verkleinwoord is? Het is namelijk: de jongen.
Ja, maar ik had het toch over het woord jongetje en niet over het woord jongen? Alle verkleinwoorden zijn inderdaad onzijdig, onafhankelijk van het geslacht waar het ding waar het woord naar verwijst.