Van welke onbevoegde leraren heeft úw kind les?

Afbakening competenties

Precies Ellen, zo denk ik er ook over. En er is nog iets dat in het bijzonder voor het onderwijs geldt. Als uitvoerenden uit die sector ergens last van hebben, dan is dat wel dat buitenstaanders ze voortdurend opzadelen met taken die er 'in een moeite door' wel bij kunnen en toch ook zo leuk of leerzaam zijn voor de leerlingen en waarmee bovendien een maatschappelijk drama kan worden afgewend.
Het grootste nadeel van de huidige opzet volgens de wet BIO is dat die daartoe alle ruimte biedt. Elke zijstap is tenslotte weer een competentie en goed voor de portfolio. Elk vertrouwen van de werkgever (je kunt het, echt, ik vertrouw je) is positief.
Beroepsverenigingen zijn niet alleen duidelijk in wat de aangesloten leden allemaal kunnen en moeten om dat kunnen op peil te houden, maar vooral ook in wat ze niet kunnen of niet aan zullen raken omdat dat buiten de competenties valt. Die afbakening is noodzakelijk om de kerncompetenties op peil te houden.
Op die afbakening hoef je niet te rekenen uit de hoek van de werkgevers. Het is juist in het belang van werkgevers uit het onderwijs om leerkrachten voor elk klusje dat voor handen komt (en waar weer een subsidiepotje van open gaat) in te zetten.
Groet,
Miriam Lavell

Mij verbaast het ook hoor

In mijn omgeving ken ik iemand met avond-PABO en master Pedagogiek die fulltime Engels, Nederlands en Wiskunde staat te geven in het VO. Nou is het niveau van die vakken op de PABO al nauwelijks op peil voor het primair onderwijs, laat staan voor het voortgezet onderwijs.

Geen wonder dat een groot deel van ons onderwijs geen onderwijs meer is maar samen lesboek doorwerken.

Vakverenigingen voor leerkrachten heb je in heel veel andere landen wel, en daar worden ook kwaliteitseisen gesteld. Zonder lidmaatschaap en registratie mag je niet eens aangenomen worden!

Overpeinzingen

Persoonlijk denk ik dat onderwijs een vak is en net als andere vakken in zekere zin geleerd kan worden. Een kwalificatie is wat mij betreft wenselijk omdat het (als het goed is) een soort basis kwaliteit aangeeft. Dat mensen hier lijken te twijfelen aan het van de opleiding en de kwalficatie geeft wel wat aan denk ik. Er wordt hier over onderwijs diploma's gepraat alsof deze niet van belang zijn. Persoonlijk heb ik zo'n discussie nooit gehoord over advocaten, internisten enzovoorts. Daar vinden de meeste mensen het diploma wel belangrijk en schatten de waarde van dat diploma hoger in dan het diploma van de onderwijzer. Dat betekent of dat de leraren opleidingen kampen met een enorm imago probleem of dat er serieus iets mis is met die opleiding. Waarschijnlijk een combinatie van beiden. Het lijkt me dan ook zaak om daar wat aan te doen zodat diploma weer kwalitatief meer gewaardeerd zal worden.

Verder hangt het natuurlijk helemaal af van waar je lesgeeft. Ik heb zelf jaren lang lesgegeven zonder enige kwalificatie op verschillende universiteiten en opleidingsinstituten. Of ik pedagogisch goed ben weet ik niet, niemand heeft daar ooit een oordeel over gehad in al die jaren.

Overigens is mijn dochter in Frankrijk nu net begonnen aan haar promotie en zij mag zelfstandig werkcolleges verzorgen. Het programma wat ze moet geven is uitbedacht door de professor maar het hele pedagogische aspect mag ze fijn zelf verzinnen. Niet heel handig.

Persoonlijk denk ik wel dat er een enorm groot verschil tussen de universiteit en de middelbare school is (heb daar nooit les gegegeven dus weet het niet eigen ervaring). Op de middelbare school wordt er als docent toch veel meer van je geëisd heb ik het idee, leerlingen bij de les houden, discipline, persoonlijke problemen oplossen enzovoorts. naast de vakkennis overdragen. Op universiteiten is het natuurlijk een stuk simpeler wat dat betreft.

In elk geval lijkt me dat er iets aan die opleidingen en begeleiding gedaan moet worden zodat wij als ouders maar ook het algemeen publiek het vertrouwen kan hebben dat iemand die een kwalificatie als docent heeft ook werkelijk iets kan presteren.

Maylise

Niet voor opgeleid

Maylise:"Op de middelbare school wordt er als docent toch veel meer van je geëisd heb ik het idee, leerlingen bij de les houden, discipline, persoonlijke problemen oplossen enzovoorts. naast de vakkennis overdragen."
Dat is precies zo'n uitbreiding van taken die eigenlijk buiten de competenties valt; voorzover die taken op meer aanspraak doen dan gewone menselijke vaardigheden, belangstelling en empathie, en vooral ook voorzover die taken afbreuk doen aan de kerntaak van het lesgeven.
Je kunt dit soort werk ook door een school counselor laten doen. Iemand die er wel voor opgeleid is.
Groet,
Miriam Lavell

Twee docenten per taal

Bij mijn zoon op school hebben ze de talen opgedeeld in een mondelinge les door een native speaker en een grammaticales door een andere docent. In de mondelinge les is het niet zo belangrijk of de docent bevoegd is, maar alleen dat hij/zij correct spreekt en boeiend kan vertellen over de culturele achtergronden (en affiniteit heeft met de doelgroep).

Mijn zoon vindt het helemaal geweldig, hij is een enorme kletsmajoor.

Isis

Boven de stof staan

"Dat is alleen maar zo als je meent dat leerkrachten per definitie boven de stof moeten staan. In werkelijkheid is het niveau voldoende om er havo Engels, Nederlands en wiskunde mee te halen. Daar komen ze zelf vandaan namelijk."

Niet mee eens. Als je zelf havo Nederlands, Engels of Wiskunde hebt gedaan, weet je voldoende om het te _doen_. En met een antwoordmodel uit de docentenhandleiding kun je ook zien of de leerling het juiste antwoord op de vraag heeft gegeven. Maar je kunt niet zien waarom hij bepaalde structurele fouten maakt, of waarom zijn alternatieve oplossing toch deugt ook al staat er iets anders in het boekje.

Het is vergelijkbaar met de goeie wiskundeleerling die zijn buurman probeert uit te leggen hoe je moet differentiëren. Een enkeling kan het goed uitleggen, maar een hoop kinderen komen niet verder dan "nou, dan doe je gewoon zo, en zo, en dan die x er weer bij, en klaar, dat zie je toch?". Daar komt buurman niet verder mee. Laat staan dat je die goeie leerling voor de klas kunt zetten om het de rest uit te leggen.

Als ik van mijn studenten hoor met wat voor taalkundige idiote ezelsbruggetjes ze ooit hebben leren spellen, constateer ik dat er tragisch genoeg heel veel kinderen les krijgen van docenten die nauwelijks boven de stof staan.

Groet, Ellen

Niet het beste, maar de meesten

Ellen:"Als ik van mijn studenten hoor met wat voor taalkundige idiote ezelsbruggetjes ze ooit hebben leren spellen, constateer ik dat er tragisch genoeg heel veel kinderen les krijgen van docenten die nauwelijks boven de stof staan."
Waaruit eens te meer blijkt dat je daarmee toch een havo of vwo diploma kunt halen. Je hoeft geen tien te halen.
Het misverstand in discussies over de kwaliteit van het onderwijs is dat daarbij altijd 'het beste' voor ogen staat, maar dat is niet de realiteit. De inrichting van ons onderwijs heeft 'de meesten' voor ogen. De meeste kinderen een acceptabel niveau, de meeste kinderen een voldoende. Balkenende moppert over de zesjesmentaliteit en doet alsof die bij leerlingen en studenten zit ingebakken, maar in werkelijkheid zit dat in ons onderwijsbestel gebakken.
Met 'de meesten' als doel voor ogen, is het slimmer om je te beperken tot de lesstof en te zorgen dat dat voldoende beheerst wordt. Dat kan iemand die zelf die vakken op havo of vwo niveau heeft gevolgd ook. Niet voor niets springen kinderen van ouders met dat opleidingniveau er uit in de klas.
Wat negatief is aan deze opzet is dat kinderen die beter kunnen niet meer krijgen en zelfs dezelfde tijd in uren worden vastgehouden op school. Ze krijgen niet eens de tijd om dat meer, zo je wilt het beste, elders te halen.
Ander negatief punt is dat met het opkrikken van de onderkant gericht op 'de meesten' het gemiddelde beheersingsniveau lager wordt. Je merkt dat in het vervolgonderwijs. Waar vroeger achter de voldoende nog extra kennis verondersteld werd (de zijstappen, het meer creatieve beheersniveau), blijkt dat steeds minder het geval.
Daarmee wil ik trouwens niet zeggen dat aan doorstroom naar het vervolgonderwijs hogere eisen gesteld zouden moeten worden. Je kunt die jaren die de meesten er toch nog door kunnen brengen als uitgestelde zijstap, aanvulling of uitwijding zien. Niet meer tegelijk, maar na elkaar. Alles wat 'de meesten' er bij kunnen leren is meegenomen.
Blijft dat je als leerkracht (vo of beroepsonderwijs) wel graag te maken krijgt met uitblinkers. Met 'het beste' Voor hen moet dan ook iets verzonnen worden.
Groet,
Miriam Lavell

Het gaat niet om de besten

Miriam,

Ik heb het idee dat we langs elkaar heen praten. Jij hebt het over de besten. Die zouden betere docenten nodig hebben.
Ik heb het helemaal niet over de besten. Ik heb het over de middenmoot en zelfs de achterblijvers. Juist _die_ hebben docenten nodig die boven de stof staan.
Het argument daarvoor heb ik in mijn vorige posting al genoemd.

Laat ik een ander voorbeeld noemen, als dat het beter duidelijk maakt. Stel een kind kan niet over de bok springen bij gymles.
Een matige gymleraar doet het nog een keer voor, want hij kan het zelf wel, en zegt "kijk, zo moet het".
Een goede gymleraar kijkt naar wat het kind doet, legt uit wat er fout gaat (je houdt in voor het springen, je buigt je knieën niet genoeg en zet je handen te ver naar voren neer) en geeft aanwijzingen om het beter te doen (hardere aanloop, handen vlak voor je neerzetten, kracht zetten bij het afzetten).
Daarvoor moet hij niet alleen het kunstje zelf kunnen doen, maar ook weten hoe het kunstje opgebouwd is. Daarvoor moet je boven de stof staan.

Voor wiskunde en talen geldt mutatis mutandis hetzelfde. Om te zien waarom Pietje steeds de mist ingaat met differentieren, moet je snappen wat hij aan het doen is en dat gaat verder dan het zelf kunnen. Jantje heeft daarentegen wel de juiste uitkomst maar gebruikt niet de methode die de leraar uitgelegd heeft. Heeft Jantje toevallig mazzel of heeft hij een correcte alternatieve strategie bedacht?
Wat gaat er mis als iemand de kofschipregel kent en toch ik verhuiste en ik beloofte schreef?

Weten hoe het kunstje opgebouwd is en het aan anderen kunnen leren, is heel wat anders dan het kunstje zelf kunnen. Iedereen kan lopen, maar zelfs de grootste robotdeskundigen hebben moeite een robot te leren lopen op de manier zoals wij het doen.

Groet, Ellen

Leren lopen zonder te weten hoe het moet

Ellen:"Ik heb het idee dat we langs elkaar heen praten. Jij hebt het over de besten. Die zouden betere docenten nodig hebben."
Inderdaad, langs elkaar. Jij hebt het inderdaad niet over 'de besten', maar over 'het beste', namelijk 'het beste onderwijs'. Ik wil aangeven dat ons leerplichtig onderwijs zich niet richt op 'het beste (onderwijs)' maar op 'de meeste leerlingen een diploma'.
Ellen:"Ik heb het over de middenmoot en zelfs de achterblijvers. Juist _die_ hebben docenten nodig die boven de stof staan."
Dat zou kunnen. Ik weet het niet. Maar die noodzaak is er toch alleen maar in het licht van zo goed mogelijk onderwijs, onderwijs dat dieper gaat dan de oppervlakte.
Ellen:"Om te zien waarom Pietje steeds de mist ingaat met differentieren, moet je snappen wat hij aan het doen is en dat gaat verder dan het zelf kunnen."
Maar om Pietje een gemiddelde voldoende te laten halen voor de totale lesstof, is het slimmer niet te lang te blijven hangen bij een onderwerp, maar door te gaan naar het volgende dat hij wel snapt en waar hij een cijfer mee kan halen dat zijn onvoldoende voor differentieren compenseert. Weet je wat, we gooien er een werkstuk tussen.
Efficient onderwijs binnen ons onderwijsbestel is onderwijs dat de (beperkte) tijd die er is om het doel te halen zo doelmatig mogelijk gebruikt. Dat betekent sufweg dat de lesstof behandeld moet zijn. Alle lesstof.
Ellen:"Wat gaat er mis als iemand de kofschipregel kent en toch ik verhuiste en ik beloofte schreef?"
Je haalt er wel een diploma mee, als de andere stof ook maar behandeld is.
Ellen:"Iedereen kan lopen, maar zelfs de grootste robotdeskundigen hebben moeite een robot te leren lopen op de manier zoals wij het doen."
Dat klopt en dat is een mooi voorbeeld want in de praktijk leren mensen lopen, leren volwassenen na een ongeval weer lopen, terwijl we niet eens weten hoe het werkt en terwijl we ook weten dat verkeerd lopen op lange termijn slijtageschade oplevert. Je beperken tot 'voldoende goed' lopen is hier efficienter dan tot op de draad doorgronden hoe iemand loopt en hoe hij het verkeerd doet. Uiteindelijk is met matig lopen meer te winnen dan met wachten tot het lopen goed of perfect is.
Dat gaat ook op voor talen, wiskunde, etc.
Daar komt dan ook nog bij dat er wellicht mensen zijn die van die vakken meer weten dan de gemiddelde leerkracht, maar dat zijn er te weinig om alle leerlingen 'het beste (leerproces doorgronden)' te leren.
Ja, dat levert op dat een heleboel leerlingen niet verder komen dan een trucje dat ze eigenlijk niet snappen. Het levert ook op dat er een aantal leerlingen bezig is met het systematisch afwerken van lesstof die ze eigenlijk helemaal niet nodig hebben voor hun eigen ontwikkeling en het levert op dat een aantal leerlingen op de koers van trucjes vaart terwijl ze met iets diepgaandere instructie wel heel precies zouden snappen wat er gebeurt.
Dat botst allemaal met een leergerichte opvatting die op termen als 'doorgronden' en 'beheersen' vaart. Maar het botst niet met het werkelijke doel van ons gesubsidieerde leerplichtige onderwijs en dat is dat zoveel mogelijk leerlingen een diploma halen. Een startkwalificatie heet dat inmiddels gewichtig.
Voor die startkwalificatie is het niet erg als je het differentieren niet snapt of de kofschipregel verkeerd toepast. "Er zijn nog zoveel andere competenties", om maar even in de taal te blijven.
Groet,
Miriam Lavell

Diploma

"Voor die startkwalificatie is het niet erg als je het differentieren niet snapt of de kofschipregel verkeerd toepast. "Er zijn nog zoveel andere competenties", om maar even in de taal te blijven. "

Maar het jaar daarop zal de leerling weer wat niet snappen, en weer niet en weer niet. En vaak zal er het jaar daarop voortgeborduurd worden op de basis die het jaar daarvoor gelegd is en als daar hiaten zitten zal er weer meer niet gesnapt worden en uiteindelijk vallen er zo steeds meer leerlingen buiten de boot omdat ze te weinig snappen om dat diploma te halen.

Daarom is boven de stof staan dus wel belangrijk voor de leraar. Die zal namelijk ook moeten kunnen zien of het probleem bij de nieuwe of bij de oude stof zit. Zodat zoveel mogelijk kinderen de kans op dat diploma krijgen. Daar is het onderwijs dus wel op gebouwd.

Lesstofgericht

Overigens: niets zo lesstofgericht als het hoger onderwijs. Blokken met thema's en lessen of college's die afgewerkt worden en dan klaar zijn. Wie het tentamen niet haalt mag het de volgende keer weer proberen. Helaas kan het wel een jaar duren voordat die stof weer aan de beurt is. Eerder kun je het niet inhalen want dan is men met andere stof bezig.
Mijn dochter doet zeevaartschool. Dat is een hbo opleiding. Wis- en natuurkunde zijn daarvan een belangrijk onderdeel. Vorig jaar is na een aanvankelijke start het natuurkundeblok gestaakt. Teveel leerlingen hadden een te magere ondergrond om het niveau te snappen. Complete lesonderdelen zagen ze voor het eerst. Het zijn meestal havo leerlingen. Mijn dochter heeft 3 jaar natuurkunde op vwo niveau gevolgd (klas 1-3). Voor haar was de stof wel bekend terrein. Ook bij wiskunde (vwo klas 1-4) is merkbaar dat ze een vwo achtergrond heeft.
Ik vind het opvallend om te merken dat het verschil zich vooral in de eerste klassen, de basisvorming eigenlijk, van het vo voordoet. In principe zou dat gelijk moeten zijn. Zelfde stof. Maar in de praktijk resulteert het lagere eindniveau van de havo kennelijk al in een beperkter aanbod vanaf de brugklas.
Bij een lesstofgerichte aanpak, dat onderdeel moet af, loop je dat gevaar niet. Het verschil kan hooguit zijn dat vwo leerlingen eerder klaar zijn met die lesstof. Maar ze krijgen het allemaal af.
Groet,
Miriam Lavell

Maar dan toch vooral

Inga:"Stel nou eerst eens, zoals hier eerder al is geopperd, zelf eisen op waaraan de beroepsgroep moet voldoen, misschien van een gelijke strekking als die artsen zichzelf opleggen: collegiale visitatie, verplichte bijscholing."
Dat zit nu juist al in de nieuwe wet Bio, hoewel het gevaar hier schuilt in het feit dat de werkgever dat zelf organiseert. Het slecht functioneren van een leerkracht, sectie of methode blijft daarmee zolang duren als het bestuur van de school uitkomt.
Precies datzelfde is op veel grotere schaal aan de hand in het rekenonderwijs op de basisschool. Nu is er aan de bel getrokken, want het loopt uit de hand. Maar ouders en leerlingen hebben daar niks aan, zie nu.nl
"Staatssecretaris Sharon Dijksma laat naar aanleiding van het rapport een studie uitvoeren naar de verschillende methoden waarmee scholen hun leerlingen rekenen bijbrengen. Op die manier moeten scholen inzicht krijgen in de voor- en nadelen van de verschillende rekenmethoden. Dijksma benadrukt dat zij scholen niet wil opleggen welke methode zij moeten gebruiken."
Kennelijk is de voor toch minstens 70% bekwaam geachte beroepsgroep niet in staat om dat zelf te beoordelen. Dat klopt ook, want wat leerkrachten itt artsen en loodgieters niet hebben is een branchevereniging die zich dwingend uitspreekt over de juiste middelen.
Men doet maar wat en is daar vrij in vanwege de vrijheid van onderwijs.
Ondertussen hebben ouders en leerlingen niets aan dit gekissebis tussen overheid en beroepsgroep. Er komt geen straf als de beroepsgroep niet luistert, of als verbetering (nog jaren) uitblijft. Geen genoegdoening voor wie hiervan de nadelen al heeft ondervonden. Geen verhaalsmogelijkheid want wie wat ook vindt van onderwijs, er bestaat geen enkele steekhoudende mening over 'goed' onderwijs. Niet eens binnen de beroepsgroep.
De vrijheid (blijheid) en juist oncontroleerbaarheid wordt belangrijker gevonden dan het aanzien van het vak. Ook door de wel edel gediplomeerde dames en heren zelf.
Groet,
Miriam Lavell