Voortgezetonderwijs en dyslexie... wat is er mogelijk?

Nooit van gehoord

"Voor zoon zit het uitsluitend op begrijpend lezen, dictee heeft hij hoge scores voor."
Hè? Ik dacht dat dyslexie uitsluitend ging over technisch lezen (en/of spellen).
"Voor hem moeten teksten/toetsen worden voorgelezen"
Daar kan ik me ook niets bij voorstellen als het probleem in begrijpend lezen zit.
"ik ben bang dat ze op basis van de Cito score voor een brugklas Havo/VMBO-t gaan, en dat willen we echt niet. Kunnen wij als ouders daar nog in sturen? "
Dat kun je proberen, maar of het lukt hangt sterk van de school af.
Ik ken problemen met begrijpend lezen wel als 'bijverschijnsel' bij meer intelligente kinderen. Maar dat heeft niet zoveel met dyslexie te maken. Het is bovendien wel te verhelpen.
Zie ook http://www.ouders.nl/cgi-bin/TMMforum/NFshowpost.cgi?sinds=7&template=1&actueel=1&archief=0&thread=166519&forumsel=23&forum=23&post=2723048
In het archief zijn er nog meer draadjes.
Groet,
Miriam Lavell

Chippie

'Voor hem moeten teksten/toetsen worden voorgelezen, weet iemand of een VO school dit zou moeten bieden?'

Nee, dit hoeft een VO school niet te bieden. Sommige stellen Kurzweil beschikbaar op school. Je kunt overwegen om zelf een laptop met Kurzweil aan te schaffen. De Kurzweilbestanden moet school wel leveren omdat schoolboeken nu eenmaal gratis zijn.

'Daarnaast ben ik benieuwd hoe het zit met plaatsing, ik ben bang dat ze op basis van de Cito score voor een brugklas Havo/VMBO-t gaan, en dat willen we echt niet.'

Allereerst zou ik minder kijken naar wat jij wilt, maar meer wat past bij je kind. Zie school niet als tegenstander. Waarschijnlijk is dat niet HAVO/VMBO. Voor dyslectische kinderen (en kinderen met andere leerstoornissen) vraagt school vaak een NIO aan (soort IQ test) waar dyslectische kinderen beter op scoren dan op CITO. Het is misschien een idee om het dyslexieonderzek en intelligentieonderzoek te herhalen. Geldigheidsduur IQtest is beperkt en herhaling dyyslexieonderzoek is aan te raden omdat psycholoog dan een advies kan schrijven inzake compensatie, dispensatie, etc.

Ik vind het wel opmerkelijk dat je kind geen moeite heeft met spelling. Slimme dyslectische kinderen gaan juist daar op onderuit. Of scoort hij goed op de weekdictee's? Wordt hij bij Cito begrijpend lezen voorgelezen? Hij is goed in Engels, ook in Engelse spelling? (Ik heb geen idee van het niveau van Engels wat op basisonderwijs wordt gegeven maar ik denk dat er weinig spelling bij komt kijken. Dyslecten zijn in Engels spreken best wel goed, qua spelling gaan ze onderuit).

Somber

Ik kan er alleen maar somber over zijn. Middelbare scholen zijn enórm goed in de theorie, maar bár slecht in de praktijk. Je komt geen 5-6 jaar ongeschonden door als dysleet, echt niet. Er gaan geheid dingen mis, heel veel dingen willen ze niet, mogen niet, verkeerde lokaal, verkeerde docent, verkeerd begrepen, verkeerde afspraken.....het is echt geen feestje. Jaaaaa je krijgt extra tijd voor je proefwerk, maar de volgende klas komt wel alvast binnen - lekker handig. Werken op een laptop wordt mondjesmaat toegestaan, maar bij toetsen mogen ze meestal niet worden gebruikt vanwege de hoge fraude-kansen.
Ik ken van dichtbij twee zeer intelligente jongetjes met zware dyslexie en een veel hogere cito-uitslag dan jouw zoon. Ze hebben het beiden niet gered op het VWO en ook het vervolgonderwijs (HBO) is een kleine ramp. Daar is het nog veeeeeel slechter gesteld met de begeleiding.

Tirza

Reactie

Zoon heeft toch echt dyslexie, heeft ook een dyslexie-verklaring. Hij scoort slecht op begrijpend lezen. Hij leest thuis - als hij al leest - alleen boeken van Geronimo Stilton en het Leven van een Loser. Dit lukt hem omdat er door de opmaak voldoende houvast zit in de brei van letters en woorden die hij voor zich ziet.

Als hij een A4tje tekst heeft, dan is hij bij zin 2 de draad al kwijt.

Engels stelt niet veel voor in groep 8, hij heeft daar altijd minimaal een 9 voor. Dictee hoeft hij alleen even door te lezen en dan kent hij het ook, daar heeft hij meestal minimaal een 9 voor.

Geef je hem echter een redactiesom, dan heeft hij werkelijk geen idee wat hij moet doen, wat hij moet berekenen etc. Geef je hem de som in cijfers, dan is er geen probleem. Volgens de orthopedagoog is hij een subliem rekenaar, maar door zijn dyslexie bakt hij er vaak niets van. Vandaar ook zijn lage Cito score, hij is echt volledig uitgevallen op rekenen en begrijpend lezen. De toetsen voor geschiedenis en aardrijkskunde, die lezen in hem thuis voor, dan weet hij vaak na 1x alles uit zijn hoofd.

Hij heeft bij de eindcito gebruik gemaakt van een MP3 speler, dat hielp iets, het was alleen een hele saaie monotone stem waar je echt de aandacht bij moest houden. Alle andere toetsen en Cito groep 7 zijn hem voorgelezen door de leerkracht, dan daar zie je dan een goede score uitkomen.

Ik voorzie dus op een aantal vlakken een probleem straks. En een plaatsingsprobleem als ze toch de citoscore zwaar laten wegen...

Ben gewoon benieuwd wat de wegen zij van het VO. De tip va de Kurzweil ga ik zeker uitzoeken, dat klinkt goed. En de link van Mirjam had ik ook al, die tips ga ik met zoon bespreken en toepassen.

grt Prakje

Ligt aan de school

wat voor dyslexie protocol heeft de school, alleen zij kunnen je vertellen wat mogelijk is

Wij werken zelf (groep 7) met claroread

Dochterlief valt ook compleet uit op begrijpend lezen (e scores) terwijl als de tekst voorgelezen word en ze maakt dan de vragen ze doorgetoetst zelfs eind groep 8 nog A scores haalt

Hetzelfde met redactiesommen, voorgelezen een hoge B score en met zelf lezen D scores..

Daarom zijn ze ze nu al aan het voorbereiden op het middelbare school onderwijs door middel van voorleesprogramma;s, wanneer gebruik je ze, hoe gebruik je het.

De school waar dochterlief naar toe gaat (waarschijnlijk HAVO) is bekend met claroread maar er zijn ook scholen die werken met kurtsweil of sprint o plus voorleesprogramma;s

Je moet in gesprek met de vervolgschool, wat kan er en wie begeleid het en wie betaald het.
Claroread is te betalen maar kurtsweil kost al gauw een 1500 euro

wij hebben er voor gekozen alle schoolboeken te laten digitaliseren bij Injona. Zij halen voor ongeveer 30 euro per boek het hele boek uit elkaar en digitaliseren het zodat je er zelf in kunt typen en werken.

Ook onze twee jongens (HB en Leonardo onderwijs) hebben op hun IBook claroread. Vooral de jongste (groep 4 leonardo EN dyslexie, leest nog heel moeizaam) heeft daar su-per veel profijt van!!

Gaat niet helpen

Prakje:"Zoon heeft toch echt dyslexie, heeft ook een dyslexie-verklaring. Hij scoort slecht op begrijpend lezen."
Met die dyslexieverklaring kun je niet rekenen op extra zorg of begrip.
Dyslexie gaat niet over begrijpend lezen. Het gaat over technisch lezen (snelheid en accuratesse) en spellingproblemen (niet leerbaar, fouten blijven maken).
Daar is een definitie en een protocol van (zie http://www.stichtingdyslexienederland.nl/publicaties.aspx). Een dyslexieverklaring is alleen geldig als het geldige protocol is gebruikt.
Ook als er sprake is van een geldige dyslexieverklaring, de leerling heeft problemen met _technisch_ lezen en spelling, is het toch lastig om de school zo ver te krijgen daarmee rekening te houden.
In jouw geval, jij beroept je op gebrekkig begrijpend lezen en geeft aan dat spelling helemaal geen probleem is, kun je erop rekenen dat er geen rekening mee gehouden wordt.
Wie heeft die dyslexieverklaring gegeven en wanneer? Ik krijg de indruk dat het echte probleem van je zoon verstopt is gebleven achter deze misplaatste diagnose.
Groet,
Miriam Lavell

Opnieuw testen

Middelbare scholen zijn niet heel vlot met het helpen van kinderen met dyslexie. En botweg gezegd; voor kinderen met een dyslexie etiketje waarvan de verschijnselen niet op dyslexie lijken zullen ze niet vlotter worden. Ik denk dat Mirjam gelijk heeft en dat je zoon weldegelijk een leerprobleem heeft, maar dat de diagnose dyslexie niet klopt. Intelligente dyslectici compenseren hun belabberde niveau van technisch lezen zodat hun begrijpend lezen beter is, niet omgekeerd
Ik denk dat het een goed idee is om je zoon opnieuw te laten testen met een bredere zorgvraag. Ik denk dat het hem goed kan helpen als eens precies uitgezocht wordt waar zijn probleem zit. Hoe kan het dat een slim kind wel technisch kan lezen, zonder dat het begrijpt wat er staat? Ook zou ik niet te hard inzetten op het VWO. Het is in theorie dan wel zo dat dyslexie geen beletsel mag zijn voor het niveau van het onderwijs. De praktijk is een stuk weerbarstiger.

Dyslexie kan zich verschillend laten zien!

Hallo allemaal,

Al geruime tijd volg ik met veel plezier het forum. Alle vaste bezoekers komen mij inmiddels heel bekend voor, ik heb veel van jullie geleerd en veel steun gehad aan jullie berichten en ook zeker met veel plezier jullie vaak zeer herkenbare verhalen gevolgd. Tot nu toe heb ik het niet aangedurfd om me zelf actief te mengen in de discussies.

Nu kan ik het echter niet laten om Prakje te hulp te schieten. Het is wel een lang verhaal, sorry! Hoezeer ik Miriam Lavell altijd zeer om haar expertise bewonder, dyslexie is echt een heel complexe materie.
Prakje's beschrijving komt mij heel bekend voor.

Mijn twee zonen van 13 en 12 zijn beiden dyslectisch met dyslexie verklaring van een erkend instituut volgens de juiste normen.

Waar mijn oudste zoon vanaf groep 4 dagelijks met buikpijn van school moest worden gehaald, had mijn jongste zoon nergens problemen mee.
Sterker nog in groep 4 kwam hij thuis met zijn rapport: "Mam, ik ben de beste van de klas! Tja, ik heb wel een klein beetje moeite met lezen, maar verder ben ik de beste van de klas". Heerlijk!

Omdat er wel een sterk vermoeden was van een erfelijke factor en de leesproblemen inderdaad opspeelden, hebben we ook met de jongste heel snel hulp gezocht en gevonden. We zaten toch al volop in de begeleiding van de oudste, dus dat ging vanzelf. Ondanks de hoop dat de jongste niet dyslectisch zou zijn, omdat hij er niet dagelijks de akelige problemen van ondervond (zoals zijn broer die tot en met vandaag bij alles problemen ondervindt en overal veel harder voor moet werken en vanaf groep 4 al werk mee naar huis heeft).

Jongste huppelde door de basisschool, uiteraard wel met alle tips en tricks die we hadden geleerd op dyslexie begeleiding, maar doet het zo goed dat iedereen als het ware zijn dyslexie "vergat". Alleen AVI duurde wat langer, maar in groep 7 toch AVI UIT. Scores A/B en voor spelling netjes een C, wat wil je nog meer. Nu in groep 7 en 8 de CITO entree en lvs toch wat naar beneden doken. Begrijpend lezen werd een D. (achteraf bleek dat ze het niet meer mochten voorlezen).

Omdat wij en de juf dat een wankele basis vonden voor het eerder afgegeven Havo advies, hebben we hem in februari (groep 8) heel uitgebreid laten testen.
Tja, en wat bleek: hij is extreem dyslectisch en verder heel intelligent. Alles wat met gesproken en geschreven tekst samen ("praatje plaatje") wordt getest gaat erg goed, alleen geschreven is lastig en ook alleen gesproken is lastig.

Zijn scores waren op veel gebieden middelbare school niveau, echter zijn basis leesvaardigheden zijn op niveau van groep 4 basisschool. (Help!)
Hij compenseert op een reuze manier met zijn intelligentie.
Daardoor geeft het niet een klassiek beeld van dyslexie.

Maar Miriam, het geeft dan wel een vreemd beeld, maar het is wel dyslexie! Het is niet voor niets dat bij sommige kinderen pas op het VO dyslexie wordt ontdekt.

Extra testen kan je dus hetzelfde beeld opleveren. Voor ons was het heel verhelderend. Want een bevestiging van de jaren geleden vastgestelde dyslexie.

Om op Prakje's vraag terug te komen. Een schoolkeuze is lastig, ondersteuning wordt niet of nauwelijks geboden. De enige VO school die bij ons laptops met dyslexie software aanbiedt is een Dalton school. Voor onze zoon werd deze school sterk afgeraden. Te weinig praatje plaatje en te veel alleen zelfstandig leren.

Hij gaat nu net als zijn broer naar de Havo op een vrij traditionele school. De lesstof wordt besproken in de klas. De extra begeleiding blijft vooral op mijn schouders.
Het blijft een gevecht met school, net zoals het altijd was op de basisschool, om voldoende begrip en begeleiding van alle docenten. Zie ook een paar draadjes hierboven.
Gelukkig zijn er ook docenten die het echt wel snappen!

Prakje, heel veel succes, geloof in je kind en jezelf!
Zoek naar die ondersteunende middelen die jouw kind kunnen helpen!
En ga zeker op zoek naar een school die dyslexiesoftware ondersteunt, ik hoop dat je die wel vindt in jullie omgeving.

Elisa2

Begrijpend lezen

Hier dezelfde scores als Elisa. En hier zien we ook wel dat begrijpend lezen (nu: groep 5) een C is en eigenlijk een A moet zijn. Oorzaak is dat niet/dyslectische kinderen 20% aandacht nodig hebben voor technisch lezen en 80% over houden voor begrip. Bij dyslectische kinderen is 80% aandacht voor technisch lezen nodig en dan blijft er maar 20% over voor het begrip.

Qua spelling ben ik wel benieuwd hoe het gaat in het spontane schrijven. De dictee´s gaan nog redelijk (want dat weet hij dat hij alle regels moet toepassen) maar spelling in spontaan schrijven is echt om te huilen.

Qua Engels denk ik dat het in basisonderwijs nog voor een groot deel mondeling is en dat dat verklaart waarom het nu nog geen groot probleem is.

Elisa, jij zegt 'echter zijn basis leesvaardigheden zijn op niveau van groep 4 basisschool. (Help!)'. Bedoel je daar de DMT (drie minuten test mee; rijtjes voorlezen?). Je zoon is AVI uit (AVI test je met teksten lezen. De DMT meet je technische leesvaardigheid zonder context. Hier zijn de DMT's ook een ramp maar gelukkig zegt de orthopedagoog 'hoef je helemaal niet naar te kijken, is niet van belang' (want je leest in dagelijks leven teksten en geen rijtjes). Het geeft wel aan dat je kind goed gebruik kan maken van de context (door zijn intelligentie). Ik merk het zelf wel bij onbekende woorden, dat is en blijft een ramp.

Vraag

Ik heb het hele draadje gelezen en wij zitten met dezelfde twijfel. Zoonlief haalt hoge punten heeft in groep vier een teste gedaan IQ weet ik niet meer, maar hoog, rand van hoogbegaaft. Maar spelling heeft hij een E score en technischlezen een D, begrijpend lezen en rekenen en wiskunde scoort hij boven de hoogste lijn, dus een A. Wij hebben nog nooit iets van kurzweil of zo gebruikt. Een andere school en extra begeleiding op school is het enige.

Wij hebben juf gevraagd wat haar idee voor vervolg onderwijs is, hij moet nog een jaar, maar goed toch inmiddels iets om over na te gaan denken.

Ik hoor altijd iedereen over die systemen, maar hoeveel tijd vergt dat van je als ouders (werken allebei) en vinden jullie kinderen dat niet vreselijk, dat anders zijn dan de rest??

HOe weet je niet met welke scores je naar welk onder wijs kunt?? Hij scoort op stellen ook9,5, wordenschat 8,8, leesbegrip 8,5, alles van weereldorientatie boven de 7,5 voor natuur, maar 10 voor topo, aardrijskunde 9,6, geschiedenis 9,7. Dus lijtk me toch redelijk goed?

Iris, begin bij het begin...

Eerst hulp zoeken voor de problemen en oefenen, oefenen, oefenen. Als onderdeel daarvan of daarna pas ondersteunende middelen..... (En ja, als werkende ouders heb je er gewoon een baan naast. Maar dat is een heel ander verhaal weer.)
Wij hebben het gebruik van extra hulpmiddelen ook wel lang uitgesteld, maar als lezen niet lukt dan is een Daisy speler erg handig. Dat ontlast ook de voorlezende ouders. Ook kun je die thuis houden, dan ben je dus niet meteen anders in de klas. Ideaal voor preteaching, om stukken tekst alvast door te nemen. Zo hebben we het de hele basisschool gered.
Inmiddels is zoon wel toe aan ondersteuning in de les. Dat hij anders is ontgaat echt niemand meer en gelukkig vindt hij dat geen probleem meer. Wel kost alles hem nog steeds drie keer meer tijd en daarom is hij nu wel "om" en wil hij ook hulpmiddelen in de klas gebruiken. Nu school nog....
Groetjes, Elisa

Elisa

Ik denk dat we toch maar eens moeten gaan orienteren wat zo'n daisy speler is. Wij kennen echt niets van die hulpmiddelen nl. Een kennis die in het speciaal onderwijs werkt was er ook pisitief over. Kun je ze ook ergens proberen??
Weet iemand dat misschien?

Iris

Iris

Rapportcijfers zeggen mij bijzonder weinig, die zijn zo subjectief. Qua Citoscores (vooral de verschillen) in combi met het hoge IQ, denk ik dat het goed is om de boel eens uit te laten zoeken. Eigenlijk vind ik het vreemd dat school nieiets heet gezegd over deze 'vreemde' Citoscore. Om het heel kort door de bocht te zeggen.
Ik zou dus een orthopedagoog raadplegen, nieuwe IQ test (oude is feitelijk niet meer geldig, waarmee je dus ook aantoont dat die D en E score te laag is) en kijken of er aanwijzingen zijn voor dyslexie. Als er niets aa de hand is moet die E en die D flink op te plussen zijn.

Kurzweil wort pas ingezet als er duidelijkk sprake is van dyslexie. En dan nog maar sporadisch omdat slechts een paar scholen het gebruiken. Kurzweil maakt wel een groot verschil in het leven van dyslecten. Als jijeen hoog IQ hebt is een geschiedenisles een makkie, als jij die tekst echter niet kunt ontcijferen dan blijft er weinig hangen.

Kurzweil is een systeem dan ouders/leerkracht kan ontlasten. Het is oa een voorleesprogramma, het alternatief is dat ouder/leerkracht voorleest. Oefenen kost hier veel tijd (gelukkig kan hij steeds meer zelfstandig) maar we zien het resultaat! Als je kind ziek is en je iedere dag 'iets' moet doen, dan doe je het toch ook?

Anders zijn? We zijn gelukkig allemaal anders! Hier is er nooit moeilijk over gedaan. Kind voelt zich ook niet anders. En ik denk dat een eigen laptop in de klas eigenlijk wel heel stoer is.