Zoon, 11, spelling...

Moeder

Je schrijft heel duidelijk dat als je iets hoort je het kan schrijven en hij niet. Heb je z'n oren al eens laten testen? Zou het kunnen verklaren toch?
En verder kun je ook op school vragen of ze er op kunnen letten, tips kunnen geven...

Hij is niet...

...dyslectisch?

Compenseren

Hoewel het steeds minder voorkomt, gebeurt het nog steeds dat kinderen pas in het voortgezet onderwijs als dyslectisch gediagnostiseerd worden. Hoe dat kan? Doordat ze op de basisschool vaak nog wegkomen met allerlei trucjes, waardoor hun problemen niet aan het licht komen, zeker wanneer ze wat intelligenter zijn.
Pas op de middelbare school komen ze dan in de problemen, omdat ze het dan niet meer redden met de aangeleerde trucs. Met name niet bij vreemde talen (Engels bijvoorbeeld is een ramp voor dyslectici).
Hoe jonger er bij een kind dyslectie geconstateerd wordt, hoe beter. Niet alleen omdat het steeds lastiger wordt die aangeleerde trucjes af te leren, maar ook omdat het niet goed mee kunnen komen op leesgebied natuurlijk het zelfvertrouwen ondermijnt.
Als je dus echt twijfelt, laat het dan onderzoeken. Dyslectie bestaat in vele gradaties en zoals gezegd: hij zou niet de eerste zijn bij wie het pas op latere leeftijd geconstateerd wordt.

Dyslectisch

is veel meer dan een b en d door elkaar halen.
Onze 3e is zwaar dyslectisch; scoorde zelfs voor het testbureau ongelofelijk laag. Haar problemen komen voornamelijk tot uiting in het automatiseren. Lezen in groep 3 ging weliswaar heel langzaam, maar ze wist wel alle letters (alleen niet snel genoeg om zinnig te plakken)
Inmiddels zit ze in groep 7 (vroege leerling, niet blijven zitten) en kent ze de 'regels' tot en met groep 5 (ongeveer) genoeg om ze toe te passen. Dus hoed/hoeden etc. Met later aangeboden regels gaat het nog vaak fout.

Ze is avi uit, maar leest vaak wel begin en einde van een woord goed, maar gokt het midden. (inleiding/indeling)

Vlak voor de diagnose van de 3e werd onze oudste (Cito score 550, avi uit half groep 3, nu 5 TVWO) naar de dyslexie coordinator gestuurd. Wij waren zeer verbaasd... maar wat blijkt... ook dyslectisch!
Tuurlijk heeft ze er geen 'last' van in de zin van onvoldoende presteren, maar met de tips die ze heeft gekregen leert ze veel sneller! (teksten hardop voorlezen oa)

Gooi niet alles wat fout gaat met een kind op 'kan het niet helpen, is dyslectisch' maar sluit het ook zeker niet zomaar uit omdat het wel weet wat een b en een d is...

Testen!

Hier ook een (hoogbegaafd, wisten we voor de test niet) kind dat matig leest maar helemaal onderuit gaat met spelling (nu groep 5). School gaf aan dat hij wel dyslectische kenmerken vertoonde, maar dyslectisch? Nee, daarvoor scoorde hij veel te goed. Wij wilden wel graag weten wat er aan de hand was. Test laten doen in de verwachting dat er een oorzaak uit zou komen rollen: dyslexie, concentratie, automatiseringsprobleem, etc? Dyslectisch dus maar het kan ook aan iets heel anders liggen wat ongetwijfeld uit de test komt rollen.
Nu ik me inlees lees ik veel verhalen over intelligente dyslectische kinderen die dus in het VO onderuit gaan.
Onze zoon kent de regels wel. In de wachtkamer tijdens de test ontmoette ik een moeder met een kind met dezelfde problematiek als onze zoon.
Dus bij een woordjesdictee let hij goed op wat de moeilijkheid is, maar met het vrij schrijven is het echt bar en boos. De tranen zijn me wel eens in de ogen gesprongen.

Fijn te lezen

Wat ben ik blij na het lezen van de laatste 2 reacties. Ik ben dus niet gek. Ik heb namelijk net ook mijn dochter aangemeld om te kijken of ze dyslexie heeft. Ze zit in groep 8, heeft avi uit, maar ze leest niet goed. In het buitenland probeert ze niet fonetisch te lezen maar probeert ze stukjes woord te persen in voor haar bestaande bekende woorden. Vanochtend kreeg ze het niet voor elkaar het woord "kernenergie" te lezen. Vrije spelling is een drama, ze kan nog steeds niet voor anderen leesbaar een kaart schrijven tenzij je het hardop voorleest. Dat vind ik erg voor iemand die volgend jaar naar de middelbare school gaat.
School ziet wel dat spellen niet haar sterkste kant is maar vindt het niet verontrustend (en dat al vanaf groep 3). Ze scoort immers A's op begrijpend lezen? En dat is fout gevallen bij mij. Want dat verband kun je helemaal niet stellen, integendeel. Ze kan wel de strekking van een verhaal opmaken.
Ik heb enorm getwijfeld maar heb toch de knoop doorgehad. Er zit trouwens ook dyslexie in de familie. De juf zei, nadat ik het haar verteld had, er nu wel wat in te herkennen, ze snapte mijn ongerustheid, de ib'er nog steeds niet.
Maar nu ik ook jullie verhalen lees, denk ik dat we er wel goed aan gedaan hebben. Ik herken wel redelijk wat. Ze heeft ook moeite met automatiseren, heeft logopedie gehad omdat het aanvankelijk lezen niet op gang kwam. Dat heeft haar geholpen want dom is ze niet, niet hb of zo, maar wel beter dan gemiddeld.
Of er wat uit komt, weet ik niet maar we willen er toch naar laten kijken.
Jullie maken mijn dag, ik ben niet achterlijk en dochter ook niet!!

Soms voor het kind zelf ook prettig

als er uit een test komt dat 't dyslectisch is. Mijn zoon werd door school tot en met groep zeven voor lui en nog meer uitgemaakt en dat heeft hem lange tijd onzeker gemaakt. Half groep zeven hebben we 'm zelf laten testen op dyslectie, hij is verder een gemakkelijk typ (maar da's wat anders dan lui vind ik) op school, maar ook onzeker omdat ze 'm dus voor dom of lui versleten.

En oh wat ben ik blij dat we 'm zelf hebben laten testen. Dus écht wel dyslectisch. "Oh mam, dus ik ben écht niet dom hè, ik wist 't wel".

Ik sluit me helemaal aan mij mirabel, soms moet je gewoon blij zijn dat je je eigen gevoel hebt gevolgd.

Zoon zit nu trouwens op de middelbare in een speciale dyslectie-brugklas (VMBO-T/Havo), dan hebben ze met kleinere groepjes Engels en Frans.

Ook hij schrijft vaak fonetisch (imeel ipv e-mail) en in zijn agenda staat steevast "werkboek en schift mee". Maar nu doet bij hem dus driekwart van de klas het op deze manier en weet ie dat ie niet dom is.

Groetjes,
Wilma

Kwaliteit spellingsonderwijs

Buiten de mogelijkheid van syslectie etc. is er ook gewoon nog de kwaliteit van het spellingsonderwijs. Met name de jongere leerkrachten kunnen zelf vaak al niet eens spellen, op ouders en school loopt daar nu ook weer een draadje over. Daarnaast heb ik de indruk dat er erg weinig op de spelling wordt gelet op scholen. Als ze een geschiedenistoets hebben dan worden de taalfouten niet verbeterd, het gaat erom dat ze de geschiedenis kennen zo is de redenering. Mijn zoon heb ik vorig jaar in groep 8 laten testen voor zijn spelling. Ik vond dat hij veel fouten maakte en ben toen zijn cito-leerlingvolgsysteemscores gaan vragen, dat waren altijd C's. Hij bleek tussen de 1 en 2 jaar achterstand te hebben. En waar hij nou het meeste fouten in maakte was de medeklinkerverdubbeling na een korte klinker. Onthutstend nietwaar? Dat hoor je toch in groep 3 of 4 echt wel te beheersen. Kijk dat hij niet weet hoe je champignon schrijft oke daar kom ik wel overheen, maar zo'n elementaire regel dat vind ik echt erg. Hoe kan dat nou? Was nou in al die jaren er nooit een leerkracht geweest die dat is opgevallen en die dacht ik zal het eens uitleggen? Hij is daar dus mee aan de slag gegaan met een bijlesjuf en ook met de werkwoordspelling, zijn volgende citotoets had hij een B. Maar nog steeds schrik ik van het niveau van zijn spelling (en van dochter groep 7 ook), dus ik vraag me af of ze die cito-eisen ook niet naar beneden hebben bijgesteld. Misschien idealiseer ik hoor, maar volgens mij kon ik toen ik van de basisschool afkwam redelijk foutloos schrijven, maar als ik nu zie hoe de kinderen (en hun vrienden) schrijven schrik ik echt. Tegenwoordig schijn je schatje als sgatje te schrijven en is mijn moeder me moeder geworden en in de sloot zwemmen fissen en dan heb je het over een brugklaskind havo/vwo brr.

Speurneus

In dat geval is het zo verwondelijk niet als de leerkracht geen dyslexie bespeurt. Dat valt haar niet eens op dan

Sterker nog (starry)

Inmiddels telefoon gehad van middelbare school, hij wordt doorgetest op dyslexie. Gelijk even gegoogeld uiteraard en het blijkt dat 25% pas op de middelbare school wordt ontdekt.

Oeps

Speurneus = Hillary dus, maar da's geen ramp

Hillary/speurneus

Ja, ik heb me dat ook laten vertellen. Ik hoorde op een informatieavond over dyslexie vorige week dat dat wel aan het verbeteren is. Dus dat steeds meer kinderen al op de basisschool gediagnostiseerd worden. Dat is een heel positieve ontwikkeling.

Ligt wel iets anders

Het ligt wel iets anders. Op de basisschool mag een kind pas via school getest worden als het 3 keer een E scoort op de cito spelling/begr.lezen en er veel planmatig is gewerkt. Overigens is dit van hogerhand zo opgelegd. Erg frustrerend voor de leraren die een vermoeden hebben van dyslexie, daar met het kind hard aan werken en dus succes hebben. 'Sorry, uw kind doet te goed z'n best en mag daardoor niet getest worden' Laten ouders zo'n kind particulier testen blijkt het vaak toch dyslectisch te zijn en dus een verklaring te krijgen. Ik waarschuw ouders in groep 8 vaak alvast dat hun kind, ondanks de C voor spelling, in de 1e VO misschien dyslectisch bevonden zal worden.
Overigens maakt het voor het kind op de basisschool niet zo heel veel uit. In principe blijft de behandeling hetzelfde. (behalve dan dat je de Cito met cd en grotere letter mag doen)

Groet, An

Gelukkig

Hoe meer ik hier lees in dit draadje, hoe blijer ik ben dat ik toch dat onderzoek heb aangezwengeld. Ik herken zo veel en ik herken vooral ook de (onterechte) onwillige houding van school. Maar hoe meer ik hier lees, hoe meer ik me afvraag of ze op de school van onze kinderen wel genoeg afweten van dyslexie...

Ligt niet anders

In ons geval ligt het niet anders. Ik heb nooit begrepen dat een kind met een gemiddelde intelligentie of iets meer zich bepaalde spellingsregels niet aan kan leren, zoals bijvoorbeeld de dubbele medeklinker na een korte klinker. Mijn zoon heeft altijd hoge a's gescoord op rekenen (cito-eindtoets percentiel van 96), waaruit ik zelf meen te kunnen opmaken dat hij niet bepaald dom is (intelligentie is nooit getest). Als de leerkracht dat nou ook had gevonden maar niet mocht testen omdat hij niet alleen maar E's scoorde (in zijn geval altijd C's) dan had die toch tegen mij kunnen zeggen: "ik vind het wel raar met zijn spelling, maar we mogen niet testen want daarvoor is hij niet slecht genoeg". Dan had ik dat best kunnen begrijpen en misschien zelf getest, nee nu was de situatie zo dat ik geen flauw idee had dat hij slecht was met spelling. Omdat ik van andere kinderen in groep 8 (een groep hoger) hoorde dat ouders schrokken van het advies, omdat de LVS-cito veel lager was dan wat je op grond van het rapport (gebaseerd om methodetoetsen) mocht verwachten, heb ik inzage in zijn cito-scores gevraagd. Die kreeg ik te zien en hij bleek altijd c's te hebben gehad, toen ik vroeg waar het dan met name fout ging zei zijn leerkracht dat zijn collega de toets had afgenomen dus dat hij het niet wist. Nou volgens mij is het dan niet zo dat hij nooit getest is vanwege te weinig E-scores, er heeft gewoon niemand in de gaten gehad dat er iets niet klopte. En het maakt wel uit of je het op de basisschool weet, want hij is nu uitsluitend op havo/vwo terecht gekomen door een hele hoge score op rekenen en studievaardigheden, taal haalde het gemiddelde flink onderuit. Maar als je nu op rekenen niet zo extreem hoog scoort kun je met rekenen je citoscore niet omhoog halen en dan zou het toch prettig zijn als bij het taalonderdeel rekening was gehouden met je dyslexie. Jij waarschuwt ouders ervoor dat een kind misschien dyslectisch kan worden bevonden, dus jij hebt het wel degelijk in de gaten en deelt dit met de ouders, maar helaas zijn niet alle leerkrachten zo.

Of toch gewoon slecht onderwijs gehad?

Van de 4 kinderen uit zoons brugklas die nog een extra dictee moeten doen om te kijken of ze door moeten voor de volgende ronde (dyslexie-onderzoek)blijkt er nog een uit zijn oude klas te zijn. Wie de andere twee kinderen zijn weet hij nog niet, maar er zijn 5 kinderen uit zijn oude klas, en er moeten er dus 2 een extra dictee doen, dat is dus 40%.

An wat je zegt is niet waar!

"Op de basisschool mag een kind pas via school getest worden als het 3 keer een E scoort op de cito spelling/begr.lezen en er veel planmatig is gewerkt. Overigens is dit van hogerhand zo opgelegd. Erg frustrerend voor de leraren die een vermoeden hebben van dyslexie, daar met het kind hard aan werken en dus succes hebben."

Dit is pertinent onwaar. Natuurlijk mag je altijd als ouder laten testen, daar is niets op tegen. Dan moet je het zelf betalen inderdaad. Maar veel ouders hebben dat er graag voor over.

Maar ook met C-scores kun je een diagnostisch onderzoek vergoed krijgen! Als leerkracht of (in ons geval psycholoog) vooraf inschat dat er wel degelijk sprake zijn van dyslexie en dat de C-scores kunnen worden verklaard door een bovengemiddelde intelligentie en intensieve inzet thuis dan kun je het vergoed krijgen. Voor een behandeling is die driedubbele E wel een voorwaarde.

"Overigens maakt het voor het kind op de basisschool niet zo heel veel uit."

Dit is ook niet zo. Er zit een wereld van verschil of je wordt gezien als een matige leerling of als een bovengemiddeld slim kind met dyslexie. Alleen al voor zijn zelfvertrouwen was de uitslag van de test een enorme boost.
En dan hebben we het nog niet eens over zijn uitstroomadvies. Ik ben er van overtuigd dat zonder deze uitslag onze zoon op de basisschool was 'behandeld' als een matige leerling met dyslectische kenmerken en richting VMBO (niets mis mee) was verwezen. Nu weten we dat met de juiste compensatie een Atheneum-plus klas in de lijn der verwachting ligt (gymnasium doen we maar niet met twee extra talen...)

"behalve dan dat je de Cito met cd en grotere letter mag doen"
Die CD betekent waarschijnlijk wel het verschil tussen een D/E score of een A score voor begrijpend lezen op je eindcito!!!

Karin

'Natuurlijk mag je altijd als ouder laten testen, daar is niets op tegen'
Dat beweer ik ook niet, ik zeg dat de school dan niet (uitgebreid) mag laten testen. Ik leg zelfs nog uit dat kinderen na particulier toetsen vaak wel dyslectisch bevonden worden en het vermoeden van ouders en leerkracht juist was.

'Maar ook met C-scores kun je een diagnostisch onderzoek vergoed krijgen!'
Maar ook dan verloopt het niet via school. Want... uw kind is niet erg genoeg. Frustrerend, en niet alleen voor ouders.

'Voor een behandeling is die driedubbele E wel een voorwaarde.'
Maar die behandeling wil je toch juist? Niet alleen maar het stickertje?

'Er zit een wereld van verschil of je wordt gezien als een matige leerling of als een bovengemiddeld slim kind met dyslexie.'
Dat zou niet zo mogen zijn. Door naar het hele kind en zijn ontwikkeling te kijken is al snel duidelijk of je met een slim kind te maken hebt. Ook als het uitvalt op een of meerdere vakken. Daar werken we dan (hard) aan.
Overigens bedoelde ik dat het voor het handelingsplan niet zo veel uitmaakt. Als je een dyslectisch kind hebt met c-scores(of nog hoger) dan is het plan waarschijnlijk succesvol. Daar zit ook mijn frustratie want je bijna laatste opmerking ('Nu weten we dat met de juiste compensatie een Atheneum-plus klas in de lijn der verwachting ligt') is ook precies mijn frustratie. Kinderen hebben vooral op het VO meer mogelijkheden met een dyslexieverklaring. En niet iedere ouder kan dat betalen.

Groet, An

Ik herken de criteria die jij geeft helemaal niet.
Bij ons was het: vermoeden van Dyslexie, een jaar tot anderhalf jaar extra les/ondersteuning geeft niet of niet voldoende verbetering.
Onder deze voorwaarden werden de testen vergoed, bij gevonden enkelvoudige dyslexie wordt dan tevens de behandeling vergoed. Onze dochter heeft gelukkig nooit de 3xE hoeven halen...

(er zat ook nog ergens een leeftijd/groep bij... maar dat weet ik niet precies meer, daar is in geschoven terwijl wij bezig waren)

"ik zeg dat de school dan niet (uitgebreid) mag laten testen."

Hoezo MAG school dat niet? Tuurlijk mag school dat wel. Ze doen het snel omdat er een vergoedingsregeling bestaat. Hoewel soms zuur voor mensen die geen test kunnen (willen) betalen, ik vind het wel begrijpelijk gezien het beperkte budget van school.

"Maar die behandeling wil je toch juist? Niet alleen maar het stickertje?"

Sorry, je weet niet waar je het over hebt. Een behandeling zou fijn zijn, maar dat stickertje geeft al zoveel duidelijkheid. Hij is geen matige leerling, hij heeft dyslexie. Dyslexie wordt heel vaak niet ontdekt tijdens de basisschoolperiode. Vaak omdat het kind goed kan compenseren.

"'Er zit een wereld van verschil of je wordt gezien als een matige leerling of als een bovengemiddeld slim kind met dyslexie.'

Dat zou niet zo mogen zijn. Door naar het hele kind en zijn ontwikkeling te kijken is al snel duidelijk of je met een slim kind te maken hebt"

Ik zou heel graag willen dat je je inleest voordat je een ongefundeerde mening geeft. Onze zoon is hoogbegaafd (VIQ >140, percentiel 100%). Ze zagen wel dat hij veel wist van veel zaken maar school zag niet dat hij én hoogbegaafd én dyslectisch is. Het verbloemt elkaar. Zijn dyslexie heeft invloed op zijn lezen, rekenen, spelling, begrijpend lezen, topografie, etc. Wat blijft er dan op school nog over om te laten zien dat je wel slim bent.

"Daar werken we dan (hard) aan."

Wie zijn we? En hoe wil je er hard aan werken als je niet weet wat er aan de hand is? Het etiketje dyslexie geeft juist aan dat je dingen anders moet gaan doen om er voor te zorgen dat er meer uit komt dan er in zit.

"Als je een dyslectisch kind hebt met c-scores(of nog hoger) dan is het plan waarschijnlijk succesvol."

Hoezo? Mijn kind is hoogbegaafd. Voor een hoogbegaafde dyslecticus is het bijna onmogelijk om E-scores te behalen. Ze kunnen veel te goed compenseren. Maar een C-score past helemaal niet bij slimme kinderen. Die C-score is vooral te danken aan de thuissituatie waar hij intensief is begeleid omdat wij al veel eerder aan dyslexie dachten dan school. Bovendien passen C-scores niet bij een hoogbegaafd kind. Hoezo is het handelingsplan dan succesvol? Een handelingsplan is succesvol zodra het minimaal een C is? Of is een handelingsplan succesvol als er uit komt wat er in zit?

Jolijt

Jij geeft aan dat bij enkelvoudige dyslexie de behandeling wordt vergoed. Misschien ligt dat aan jullie ziektekostenverzekering (ik ben zeer benieuwd welke jullie hebben) maar in het algemeent maakt een onderzoek (hiervoor zijn geen E-scores nodig; wel een onderbouwd vermoeden tot ernstige dyslexie) onderscheid tussen: niet dyslectisch, licht dyslectisch en zwaar dyslectisch. Alleen de zwaar dyslectische gevallen komen voor vergoeding van behandeling in aanmerking. Braams (dyslexie-expert) heeft aangegeven dat dat alleen kan bij E-scores. Onze zoon haalt dus C-scores (met veel pijn en moeite). Zijn achterstand is niet groot genoeg. Psycholoog geeft aan dat zijn achterstand in vergelijking met zijn IQ zo'n twee jaar bedraagt. Maar helaas, dat mag ze niet meenemen.
Dus: ik ben heel benieuwd waar jullie voor ziektekosten zijn verzekerd.