Kamer verhuren in eigen koopwoning
Korte situatieschets: mijn lief en ik zijn al geruime tijd samen. Hij bewoonde een huurflat aan de andere kant van het land, die heeft hij opgegeven voor een kleine huurruimte bij mijn koopwoning in de buurt, toen zich een (tijdelijke) baan in mijn regio aandiende. Hij werkt in de bouw en dat is (helaas..) doorgaans op tijdelijke basis. Project afgelopen; baan kwijt. Dat was voorheen, in zijn oude woonplaats, al zo en dat was het nu dus weer.
We wilden toen al graag gaan samenwonen, maar hebben gekozen voor bovenstaande constructie, omdat hij telkens 'in between jobs' is en het recht op een WW uitkering eindig is. Als we gaan samenwonen en de uitkering zou aflopen, dan krijgt hij geen bijstand omdat ik (alleenstaande, werkende moeder) een inkomen heb. En ons met z'n allen onderhouden van alleen mijn inkomen wordt wel erg lastig. We wilden dus wachten tot hij ergens een contract zou krijgen. Tot die tijd heeft hij officieel een eigen woonruimte, waar hij nooit is.
Het heeft er een tijd naar uit gezien dat het verwachte contract kwam, maar helaas.. het langdurig project waar hij werkte werd afgekapt en hij stond weer acuut op straat. En loopt nu al weer een tijd thuis rond; de bouw levert momenteel maar beroerd weinig werk op.. hij staat bij alle denkbare uitzendbureau's ingeschreven maar er is gewoon niets en we hebben geen uitzicht hoe lang dat nog gaat duren.
Dus ondertussen loopt zijn WW weer door, is er geen uitzicht op een contract en betaald hij nog steeds behoorlijk voor woonruimte die niet gebruikt wordt. Dat is zeker in de huidige omstandigheden behoorlijk weggegooid geld.
We denken dus over een andere constructie. Officieel samenwonen = bovenstaand probleem, dus moet het anders. Ik heb al bedacht dat ik de niet-gebruikte zolderverdieping van mijn koopwoning aan hem zou kunnen verhuren. Zover ik op internet kan vinden, zou dit geen probleem moeten zijn, zolang de huur niet boven een bepaalde vrijstelling uit komt, een bedrag per jaar waarboven het effect zou hebben op mijn hypotheekrente-aftrek. De zogenaamde 'hospitakamer'-constructie. Maar we willen hier uiteraard wel erg voorzichtig mee zijn, er zouden nog andere haken en ogen aan kunnen zitten. Vandaar dat ik hier advies kom vragen. Wat zien we over het hoofd? Kan zijn WW uitkering, of misschien later bijstand, in de problemen komen? Kunnen we overvallen worden door 'tandenborstel-tellers'? Wie kan meehelpen om alle voors en tegens op een rijtje te krijgen?
Maar tinus
Tinus: "aangezien de bijstand bedoeld is als 'achterliggende voorziening' (alleen recht, als er niemand anders is die voor je zorgt), verlies je het recht op een uitkering."
Msar Tinus, waarom is het oneerlijk als iemand een bijstandsuitkering zou krijgen als diegene financieel ondersteund zou kunnen worden door een monogame (al dan niet LAT-)relatie, maar wel eerlijk als iemand een bijstanduitekring krijgt die financieel ondersteund kan worden door rijke ouders/tante/boezemvriend/suikeroom/vriendennetwerk?
Bij een ouder-kind-relatie zou ik onderhoudsplicht juist eerlijker vinden (dan bij een LAT-relatie), omdat er sowieso al een erf-relatie is tussen kind en ouders. LAT-tende geliefden erven niets van elkaar en worden alleen door de bijstand beschouwd als "financieel verbonden" als ze vier nachten per week bij elkaar slapen.
Want nogmaals: het gaat de uitkeringsinstantie niet om de eventuele voordelen van "samen onder hetzelfde lampje zitten" (gezamenlijk huishouden en gezamenlijke hoofdwoning). Dan zou korten op de uitkering afdoende zijn (voordeurdelerskorting bijv.). Nee, het gaat er om GEEN uitkering te verstrekken en dat de betreffende persoon geheel door de geliefde onderhouden moet worden. Zonder dat deze personen ervoor gekozen hebben om een economische eenheid te zijn.
Btw, ik denk dat een trophy wife wel voor een huwelijk (in gemeenschap van goederen!) kiest, anders zou ze toch niet met zo'n lelijke oude man gaan leven? En huwelijk = economisch eenheid = geen bijstand voor miljonairsvrouw.
Dure keuze
Wisse: 'Zonder dat deze personen ervoor gekozen hebben om een economische eenheid te zijn.' Die 'keuze' is, als je terug gaat naar het voorbeeld van Geertruida, dan iets wat alleen in het hoofd gemaakt wordt: ik ben wel bij jou, eet bij jou, kijk naar jouw televisie, slaap bij jou, maar ik ben geen economische eenheid. Het enige verschil met mensen die al samen wonen als de ene partner het inkomen verliest is, dat er twee huizen zijn (waarvan één niet bewoond). Dat zijn dure keuzes, want de samenleving zou dan de uitkering moeten betalen voor die ene huizenbezitter/huurder die niet in het eigen huis woont. Ook al zou die ene partner alleen maar om formele redenen af en toe in het eigen huis verblijven, zodat het bewoond lijkt.
Tsjor
Geertruida
Geertruida, hartelijk gefeliciteerd met je beslissing! Jammer dat het overschaduwd raakt door deze financiële overwegingen. Ik denk dat jullie in feite weinig keus hadden, als je partner in de bijstand raakt zou je hem ook moeten onderhouden als jullie doorgaan met een LAT-relatie. Er rest dan slechts een duivels dilemma: partner onderhouden of relatie beëindigen.
Ik hoop dat de financiële strop meevalt als je aanrechtsubsidie en eventuele extra toeslagen en belastingvoordelen bij elkaar optelt. Zoek dat goed uit. Misschien valt het dan mee.
En hopelijk vind je partner snel nieuw werk, dan heb je geen zorgen meer!
Ik wens jullie veel goeds voor de toekomst.
Tsjor: kosten en ideologie
Tsjor, en jij vindt het geen "dure keuze" dat iemand met rijke ouders wel een bijstandsuitkering kan krijgen?
Er zijn altijd manieren te vinden om het minder "duur" te maken, maar sommige dingen wil je niet. En daar valt bij mij onder de rechtsonzekerheid, rechtsongelijkheid en privacy-schending van het huidige systeem.
http://www.privacybarometer.nl/regels.php?r=33
Zodra iemand een uitkering of toeslag (!) krijgt, valt deze kennelijk in een andere categorie "mens" waarvoor de gewone rechten niet gelden. Bijstandstrekkers kunnen niet een relatievorm naar eigen wens hebben, ze moeten kiezen: of alleenstaand, of door een ander onderhouden worden. En dit strekt zich uit tot de partners van bijstandstrekkers: of geliefde onderhouden, of relatie verbreken.
In feite wordt het huwelijk nog steeds als norm gehanteerd (opgelegd), en daar ben ik zeer op tegen.
Als het gaat over kosten, dan moet je denk ik op een heel ander niveau naar het hele systeem kijken. We hebben nu een heel ingewikkeld systeem. Daar moeten heel veel besparingen te halen zijn, zonder dat dit ten koste gaat van burgers (behalve misschien de adminstratieve en controlerende krachten die niet meer nodig zijn en ontslagen worden...).
Er wordt beweerd dat een basisinkomen voor iedereen (!) zoveel voordelen heeft en tot een zodanige versimpeling en daling van loon- en productiekosten leidt, dat dit daardoor bekostigd kan worden. Maar dit zijn natuurlijk in de eerste plaats ideologische keuzes.
Appels en peren
'Tsjor, en jij vindt het geen "dure keuze" dat iemand met rijke ouders wel een bijstandsuitkering kan krijgen?' Waar heb ik dat gezegd?
Bovendien is het simpelweg niet waar. Vanaf 1 januari 2012 geldt een gezinsuitkering, waarvoor alle inkomsten uit het gezin bij elkaar worden opgeteld. Van een van de gemeente-websites:
'Wat telt mee voor het huishoudinkomen?
Alle inkomsten (en het vermogen) van alle gezinsleden worden bij elkaar opgeteld:
• Zijn alle inkomsten bij elkaar hoger dan het bedrag van de gezinsuitkering, netto € 1.336,42? Dan krijgt niemand in het gezin een bijstandsuitkering.
• Zijn alle inkomsten bij elkaar lager dan netto € 1.336,42? Dan krijgt u voortaan samen één gezinsuitkering. De inkomsten van de gezinsleden worden hiermee verrekend.
Dus de jongere van de rijke ouders krijgt niets.
Wat maakt jouw voorstelling van zaken duur? Dat zijn twee aspecten. Het ene is het verschil tussen feitelijk gedrag en wat er in je hoofd zit. feitelijk gedrag is: we eten samen, slapen samen, koken samen eng aan samen op vakantie. In je hoofd zit: maar we zijn geen economische eenheid. Je wil beloond worden voor wat er in je hoofd zit, de keuze die je maakt. Ongeacht het feitelijke gedrag. Oftewel: je gedraagt je als gehuwden, maar je wil niet als gehuwden beschouwd worden omdat je dat niet wil. Dat zijn dure hersenspinsels.
Een tweede reden waarom het duur is, dat is dat op die manier elk stel, ook gehuwden (gelijke rechten, ook voor gehuwden) op die manier gemakkelijk aan een dubbele uitkering voor twee alleenstaanden zou kunnen komen. Huur ergens een huis en je bent klaar. De uitkering voor een gezin is 1269,60. Voor twee alleenstaanden, waarvan één met kinderen wordt het dan: 888,72 + 634,80 + twee maal de toeslag van 253,92, in totaal 2031,36. Een verschil per maand van maar liefst 762,76. Als je dan voor het tweede huisje ook nog huursubsidie aanvraagt, dan heb je een mooi tweede huisje en verdien je er simpelweg ook nog mee. En dat allemaal op basis van een verklaring, dat het in je hoofd heel anders is dan een huwelijk.
Tsjor
Nog veel meer voorbeelden
'En daar valt bij mij onder de rechtsonzekerheid, rechtsongelijkheid en privacy-schending van het huidige systeem.' Ik zie wel schrijnendere voorbeelden van rechtsongelijkheid etc.
Bijvoorbeeld: iemand met een bijstandsuitkering, jongste kind wordt 18 en studeert: ouder krijgt uitkering van alleenstaande, keldert behoorlijk. Kind krijgt toch nog een studiebeurs als ware het een thuiswonend kind. Het verschil moet door het kind in feite bijgeleend worden, want als het kind ervoor gaat werken komt dat bij het gezinsinkomen en wordt de uitkering nog lager.Leven op kosten van een lening van je kind.
Of: 40 uur werken voor minimumloon, netto houd je per maand dan 50 euro minder over (volgens Rutte 1000 euro per jaar minder) dan wanneer je een bijstandsuitkering zou krijgen. Bovendien mis je alle extraatjes waar mensen met een bijstandsuitkering een beroep op kunnen doen (ik noem als voorbeeld reiskosten voor een bepaald examen, of een computer voor een schoolgaand kind).
Ik houd ook heel erg van rechtsgelijkheid etc., maar waarom mensen die feitelijk samenwonen dan niet gelijk gesteld mogen worden aan mensen die ook echt officieel samen wonen, dat snap ik niet.
Tsjor
Tsjor, thuiswonende studerende kinderen
Een thuiswonend studerend meerderjarig kind mag tot 1023 euro bijverdienen zonder dat het meetegeld wordt als gezinsinkomen wanneer het gezin een bijstandsuitkering heeft.
skik
In het hoofd
Tsjor, een economische eenheid is niet een kwestie van een keuze "in je hoofd". Het is een contract dat je vastlegt in het Stadhuis of bij de notaris. En het gaat ook niet over samen eten of samen slapen. Het gaat over "in goede en slechte tijden", er voor elkaar zijn als het nodig is, elkaar aanvullen, betaald en onbetaald werk tegen met elkaar uitruilen, afspraken over wat er na scheiding gebeurdt (verdeling inboedel en vermogen, alimentatie), en erfrecht en erfbelasting. Het is een beslissing die je samen neemt met verstrekkende gevolgen. Een huwelijk is in de eerste plaats een juridische overeenkomst. Dat kan een ander toch niet zomaar in zijn hoofd aan je toekennen?
Mijn punt is dat ik het niet vindt kunnen dat dit voor uitkeringstrekkers en hun partners niet geldt: dan hoeft het inderdaad maar in het hoofd van de sociale uitkeringsambtenaar te zitten dat ze "als het ware getrouwd" zijn, en dan worden ze als zodanig beschouwd en vervalt het recht op uitkering. Maar verandert daardoor het erfrecht? Nee hoor, daar zul je toch wel echt voor moeten trouwen (e.d.). Ontstaat er alimentatierecht door dat hersenspinsel van die ambtenaar? Natuurlijk niet. Want ze zijn immers helemaal niet getrouwd en hebben ook geen samenlevings/partnercontract afgesloten.
As mensen in dezelfde woning wonen, dan is dat makkelijk na te gaan, dat heeft ook een officiële status, en dan zou een korting misschien op zijn plaats zijn, die bestaat nu al (voordeurdelerskorting). Maar ik vind het een schande dat als mensen ieder in een eigen woning wonen, dat de uitkeringsambtenaar zich ermee gaat bemoeien hoeveel nachten wie waar slaapt etc. Ik heb het er niet over dat een van de woningen leeg staat, dat maak jij er van. Maar dan nog, moet een maatschappij zich afvragen hoe ver het wil gaan met controle en privacyschending.
En tja dat niet iedereen meteen gaat trouwen alvorens met elkaar het bed te delen, dat is een maatschappelijk gegeven. Het zou misschien voordeliger zijn als we teruggingen naar die tijd, maar dat is onmogelijk. Het is niet gepast dat anderen dan toch nog gaan aannemen dat dit paar "als het ware getrouwd is".
De maatschappij is in de tussentijd trouwens wel veel rijker geworden, dus vermoedelijk levert de individualisering ons ook wel veel op.
Rijke ouders
Tsjor, mijn voorbeeld ging niet over een kind dat inwoont bij zijn rijke ouders. Het gaat over een alleenwonend persoon met rijke ouders. Wat ik bedoel is: je kunt net zo goed allerlei argumenten verzinnen waarom deze persoon geen recht op uitkering zou hebben. Bijv. omdat deze persoon over 10-20 jaar een boel zal gaan erven... Of omdat deze persoon regelmatig van alles "toegestopt" krijgt van rijke pa en ma.
Het is geen pleidooi om dit ook daadwerkelijk zo in de wetgeving te gaan opnemen (oeps straks komt iemand op een idee!), maar om te laten zien dat welk stelsel je ook verzint, het nooit helemaal "eerlijk" zal zijn, omdat iedere persoon een andere sociale omgeving heeft. De een moet overal zelf voor opdraaien, de ander wordt enorm geholpen door familie, vrienden of buren. Dat kan financieel of praktisch zijn, of in natura. That's life. Het is niet anders. Je kunt dat nooit door wetten en regels volledig nivelleren. (Nog afgezien van de financiële en maatschappelijke kosten die uitvoering en controle met zich mee zouden brengen – het is gewoon onmogelijk.)
Overigens vind ik inderdaad een juridische band tussen ouders en kinderen logischer dan tussen twee LAT-tende individuen.
Rekensommen
Tjsor, dat soort rekensommen moet je helemaal niet per geval maken, als je wil kijken naar de kosten (en opbrengsten) voor de gehele maatschappij. Dat moet economisch berekend worden. En dat kan op veel manieren, en met verschillende scenario's. Bijv. individualisering sociale uitkeringen (aan iedereen? alleen aan werkzoekenden? met veel of weinig controle?) geeft weer een ander plaatje dan basisinkomen. Het is niet zo dat dit soort maatregelen alleen maar geld kosten (zo lijkt het als je het per geval uitrekent), ze hebben ook effecten die positief zijn voor de economie. Elk scenario en berekeningsmethode levert andere resultaten. Cruciaal bij dit soort scenario's is vaak de invloed op de arbeidsdeelname van (gehuwde) vrouwen. Dit rekende het CPB in 1992 voor. Er is sprake van "zeer gunstige economische effecten" bij een van de varianten van een geïndividualiseerd uitkeringsstelsel:
"Interessant is de vergelijking die Graafland maakte met individualisering van de sociale uitkeringen, d.w.z. dat iedereen die bereid is arbeid te verrichten recht heeft op een eigen uitkering, ongeacht of je een partner met een inkomen hebt. Zouden in dat geval alleen vrouwen die werkelijk beschikbaar zijn voor een betaalde baan een uitkering opeisen, dan verwacht het CPB van een dergelijke maatregel zeer gunstige economische effecten: het arbeidsaanbod neemt toe, de lonen worden gematigd, de werkgelegenheid stijgt fors en de werkloosheid daalt. Zou er echter sprake zijn van 'maximaal oneigenlijk gebruik', d.w.z. dat alle vrouwen een uitkering krijgen omdat niet valt te controleren wie werkelijk bereid is een baan te accepteren, dan zijn de gevolgen juist uiterst ongunstig: een sterke vermindering van het arbeidsaanbod, zeer hoge looneisen, een inzakkende werkgelegenheid en sterk stijgende werkloosheid."
Hieruit concludeer ik dat een individueel uitkeringsstelsel haalbaar kan zijn als alleen daadwerkelijk werkzoekenden een uitkering krijgen. (En dan is nog niet genoemd wat het effect zou zijn van het respecteren van het huwelijk als economische eenheid [het echte huwelijk dus, of een vergelijkbaar notarieel contract] en een eventuele uitkering dan op basis van het gezamenlijk inkomen wordt berekend.)
Trouwens, ook interessant:
"in het rapport Nederland in Drievoud dat het CPB kort voor de zomer van 1992 presenteerde, figureerde het basisinkomen heel opmerkelijk in het meest optimistische van drie toekomstscenario's, het zogeheten 'Balanced Growth'-scenario {'Evenwichtige Groei’)."
Natuurlijk is hier het laatste woord niet over gezegd. En nogmaals, er zijn vele benaderingen mogelijk. Maar het lijkt mij dom om een stelselherziening in die richting bij voorbaat als onmogelijk uit te sluiten.
Denkfout wisse
Wisse:"Bijstandstrekkers kunnen niet een relatievorm naar eigen wens hebben, ze moeten kiezen: of alleenstaand, of door een ander onderhouden worden"
Bijstandtrekkers zijn nooit zelfstandig, ook als ze alleenstaand zijn worden ze door anderen onderhouden, nl door het belastinggeld van alle werkenden.
De bijstand is een sociale noodoplossing voor diegenen die tijdelijk of langer niet zich kunnen onderhouden. Om te zorgen dat die ook een dak boven hun hoofd hebben en eten op tafel. Het lijkt me logisch dat degenen die hier om vragen gecontroleerd worden dat die vraag gerechtigd is en ze het echt niet op een andere manier lukt. Als zo iemand tegelijkertijd de hand ophoudt bij een partner dan kan dat bijstandsgeld beter naar iemand die het echt nodig heeft.
Het zou toch een vreemde situatie zijn als een huwelijk waarin beide partners hun verantwoordelijkheden nemen zou worden afgestraft tegenover samenwoonvormen waarbij de partners geen verantwoordelijkheden nemen en het de staat op laten knappen.
Binnen huwelijken gebeurd het vaak dat één van de partners op een gegeven moment besluit om minder of niet te gaan werken, omdat de ander meer dan genoeg verdient en ze liever investeren in gezinstijd. Maar volgens jouw hebben mensen die samenwonen en hun verantwoordelijkheden niet op papier willen laten zetten bij dezelfde keus ineens recht op een extra uitkering. Ik vindt niet dat mijn belastingcenten hoeven te gaan naar mensen die de formule wel-de-lusten-maar-niet-de-lasten verkiezen.
Een basisinkomen voor iedereen zal waarschijnlijk juist een stijging van de levenskosten gaan betekenen. Mensen die werken krijgen dat namelijk bovenop hun loon, hebben meer te besteden, waardoor de prijzen omhoog gaan. En vervolgens is het basisinkomen alleen niet meer genoeg, waardoor mensen zonder werk het uiteindelijk slechter zullen hebben dan nu. Een beetje het mechanisme zoals met de combinatie van HRA en aflosvrije hypotheek voor huizenprijzen is gebeurd. Bovendien zit je met het probleem wat je met immigranten en emigranten aan moet.
