2 maart 2007 door Thessa Sambou
Thessa Sambou pleit voor een nieuwe feministische stroming, die volgens haar zal leiden tot een terugkeer naar huis en haard.
Van oorsprong vrouwelijke taken als zwanger worden, kinderen baren, opvoeden, koken en het huishouden doen, zijn in de huidige maatschappij gedegradeerd tot 'zorgtaken'. Deze taken worden ten onrechte ondergewaardeerd. Het wordt tijd dat we gaan erkennen dat dat hele pakket van taken een fulltime baan op zich is.
Die 'zorgtaken' moeten wel gedaan worden. En dat is een probleem, want niet alleen mannen werken buitenshuis in een fulltime baan, maar ook vrouwen willen dat meer en meer. Op dit moment wordt de oplossing gezocht in het evenredig verdelen van de zorgtaken tussen man en vrouw, en het uitbesteden aan derden, waardoor de vrouw vrij lijkt om deel te nemen aan het arbeidsproces. Want in onze maatschappij ligt dáár immers de waardering: een betaalde baan, roem en glorie in de buitenwereld.
Iedereen moet deelnemen aan het betaalde arbeidsproces, om iets waard te zijn in deze maatschappij. Geld verdienen staat gelijk aan 'waarde hebben'.
De praktijk is dat alsnog bijna het volledige takenpakket van de binnenwereld (van oorsprong vrouwelijk, verzorgster van het nest) op de vrouw rust, omdat sommige taken simpelweg niet uit te besteden zijn, zoals de zwangerschap en het baren.
Op het uitbesteden van het voeden van onze baby's komen we intussen terug, omdat de voordelen niet opwegen tegen de nadelen van kunstvoeding of kolven, met alle stress die daaruit voortvloeit. De bekende verloskundige Beatrijs Smulders pleit met recht voor een herwaardering van deze vrouwelijke taken.
Maar er is meer. Door het uitbesteden van bepaalde taken ontstonden er ook nieuwe problemen. De opvoeding en het verzorgen van onze kinderen is uitbesteed. De opvoeding weliswaar niet bewust, omdat wij gewoon vrij wilden zijn om aan het werk te gaan. We hebben crèches, naschoolse opvang, tussenschoolse opvang, babysitters, etc. Maar we krijgen er ook iets voor terug: gezagsloze en stuurloze kinderen.
De effectieve tijd om op te voeden ontbreekt vrijwel en kinderen weten niet meer wie het werkelijk voor het zeggen heeft. De school is geen opvoedende instelling en is ook niet toegerust voor die taak. De buitenschoolse opvang is hiervoor ook niet geschikt, en wee de oppas die aan het opvoeden slaat! Zij is binnen de kortste keren werkeloos, want opvoeden, dat doe je zelf! Als je er maar de tijd voor had.
Niet alleen de opvoeding maar ook de voeding hebben we uitbesteed, en wel aan de voedingsindustrie. We koken inmiddels uit pakjes. We ritsen het ene pakje na het andere zakje open en binnen 10 minuten hebben we een smakelijke maaltijd op tafel staan. Om ons geweten te sussen, trekken we wel een zakje verse voorgesneden groente erbij open, om de maaltijd vooral gezond te maken.
Wat is het effect hiervan? Te dikke kinderen, een explosieve toename van suikerziekte, hart- en vaatziekten, cholesterol-verhoging, depressies en nog een aantal andere welvaartskwalen. Want al die makkelijke kant-en-klare pakjes zitten vol met suiker en geraffineerde voedingsmiddelen, om nog maar te zwijgen van het aantal toegevoegde chemicaliën en het gebrek aan vitamines en mineralen.
Wie heeft er nog de tijd om bruine rijst 45 minuten te laten koken? Niemand. We zijn gewoon te druk met andere zaken.
In het huishouden wordt alleen nog maar het hoognodige gedaan en wie het zich kan veroorloven, huurt een dame in om het grove werk te doen. Wie zeemt er tegenwoordig nog zijn ramen? Loop maar eens door de stad en kijk eens naar de met stof en vuil bedekte ramen.
Je koopt bewust kleding die niet gestreken hoeft te worden, of je trekt het maar gekreukt aan. Natuurlijk helpt je man wel mee, maar tussen alles wat er gedaan moet worden en de tijd die je daarvoor hebt, groeit het huishouden je boven je hoofd. Bergen met was liggen te wachten op verwerking. Op je vrije dag moet je kiezen tussen tijd doorbrengen met je gezin of eens flink door het huis gaan. Je doet het hoognodige en zo stapelt het zich verder op.
Ergens onderaan je prioriteitenlijst staat je relatie. Die vergt behalve tijd en energie ook een frisse, uitgeruste vrouw. Maar met die dubbele taakbelasting van én werken én moederen ben je alleen nog maar een uitgeputte chagrijnige feeks, die vooral met rust gelaten wil worden.
Maar die uitgeputte chagrijnige feeks wil zich ook heel graag geliefd voelen. Je staat er niet bij stil, totdat je op een ochtend wakker wordt en je je realiseert dat je relatie over is. Je huwelijk is doodgebloed, doordat er niet genoeg tijd was om de relatie te voeden. Je prioriteiten lagen gewoon ergens anders.
Na het beëindigen van je relatie is de cirkel pas echt rond, want zonder je partner draai je helemaal zelf op voor alle taken. Zowel de taken van de binnenwereld als die van de buitenwereld. Waar je eerst nog met z'n tweeën de druk opving van het je staande houden in beide werelden, draag je nu alle verantwoordelijkheid in je eentje. Daarnaast moet je je mislukte relatie verwerken en de daarmee gepaard gaande pijn.
Zo raak je steeds verder uitgeput. Van pure ellende sleep je je verder naar een volgende relatie. Sommigen vluchten in drank, drugs of seks om de pijn te verlichten, en als de druk te groot wordt, belandt een deel uiteindelijk in de WAO.
Of je pad nu via de WAO loopt of niet, uiteindelijk kom je wel uit op je eigen kracht, is mijn ervaring. Om mij heen zie ik dat proces ook steeds vaker bij andere vrouwen. In laatste instantie kiezen ze ervoor om terug te keren naar de binnenwereld en de taken die daarbij horen.
Ze beginnen in te zien dat de taken van de binnenwereld weliswaar niet uitgedrukt kunnen worden in geld, maar dat ze toch waardevol zijn. De buitenwereld kan niet functioneren zonder een goed verzorgde binnenwereld, en andersom ook niet. Ze zijn afhankelijk van elkaar en hebben elk hun individuele waarde.
De eenheid van het gezin is opgebouwd uit de binnenwereld en de buitenwereld. Deze twee werelden vullen elkaar aan en gezamenlijk vormen ze de voedingsbodem voor het huwelijk en het gezin. De binnenwereld is de lijm die gezamenlijk met de buitenwereld, de eenheid als gezin in stand houdt, en doet overleven.
Een nieuwe feministische golf tekent zich af aan de horizon. Het feminisme heeft ons ver gebracht, maar het wordt nu tijd om het feminisme terug te brengen tot de kern.
De nieuwe feministische stroming zal leiden tot een terugkeer naar huis en haard en het herwaarderen van het gezin als hoeksteen van de samenleving. Daarbij maakt het in principe niet uit wie welke taken op zich neemt, zolang de rolverdeling binnen het gezin maar werkt, en zowel de buitenwereld als binnenwereld volledig bemand zijn.
De enige manier waarop echt feminisme kan werken, is door het herstellen van de balans. Dat betekent niet per se een terugkeer naar het gevreesde aanrecht, of het verspillen van onze hersencellen. Wat het wél betekent, is vanuit onze nieuw verworven vrijheden terugkeren naar onze vrouwelijke rol, en kijken hoe we die opnieuw inhoud kunnen geven vanuit de kennis en ervaring die we inmiddels hebben opgedaan.
Niet alleen de vrouw als individu maar ook de maatschappij als geheel heeft daar baat bij. Als gezinnen op gezinsniveau optimaal functioneren, dan resoneert dat door in de hele samenleving. Hoe beter de basis-eenheden functioneren, des te gezonder de maatschappij die uit die basis-eenheden is opgebouwd.
