Mijn tiener eet bijna niks meer: is dit normaal of reden tot zorgen?
Op een dag valt het je ineens op. De broodtrommel komt onaangeraakt terug. Tijdens het avondeten worden alleen de komkommerplakjes opgegeten. “Ik heb al gegeten op school,” “Ik heb geen honger,” of “Laat maar, ik hoef niet zoveel.”
Eten verandert vaak in de puberteit. Het lichaam verandert, het zelfbeeld verandert en dus ook het eetpatroon. Maar wanneer is het een onschuldige fase, en wanneer moet je je zorgen maken? Je bent niet de enige ouder die hiermee worstelt. Puberbreinen zijn complex. Je wilt niet overdrijven, maar ook niet te laat in actie komen. In dit artikel lees je:
- wanneer weinig eten bij tieners nog normaal is
- welke signalen kunnen wijzen op een beginnende eetstoornis
- hoe je het gesprek opent zonder dat ze zich aangevallen voelen
- én wat je als ouder wél kunt doen (ook als je kind ‘gewoon niks wil horen’)
Waarom pubers minder (of ineens anders) gaan eten
In de puberteit verandert het lichaam in hoog tempo. Sommige tieners krijgen meer honger, anderen juist minder. Veel tieners krijgen ook een ander beeld van eten: gezonder willen zijn, zich vergelijken met anderen, of controle willen uitoefenen over wat ze wel of niet binnenkrijgen.
Soms is het onschuldig. Een kind dat net ontdekt wat calorieën zijn, of bewust vlees wil vermijden na het zien van een documentaire. Een puber die meer sport en denkt dat minder eten daarbij hoort. Maar soms gaat het verder.
En daar zit de moeilijkheid. Want tieners zijn van zichzelf al zoekende, stil of dwars. Dus wanneer is “Ik heb geen trek” gewoon vermoeidheid en wanneer is het het begin van een eetprobleem?
Wanneer is weinig eten nog normaal?
Een kortdurende periode van minder eetlust hoeft geen alarmsignaal te zijn. Denk aan:
- Verliefdheid, stress of toetsweken
- Ziek zijn of herstellen van griep
- Een dag of week waarin ze minder trek hebben of veel afleiding hebben
- Experimenteren met voeding (vegetarisch eten, zelf koken, meer fruit of smoothies)
In deze gevallen herstelt het eetpatroon meestal vanzelf. Je kind blijft redelijk energiek, groeit verder normaal en heeft geen stress rondom eten.
Wanneer moet je alert zijn op een eetprobleem of eetstoornis?
Sommige signalen zijn subtiel, andere veel duidelijker. Let op de volgende combinatie van factoren:
- Voedsel vermijden of steeds kleinere porties eten
- Liegen over wat er gegeten is (“Ik had al gegeten”)
- Eten willen overslaan, vooral avondeten
- Steeds vaker de nadruk leggen op gezond of ‘slecht’ eten
- Gewicht verliezen of een plotselinge verandering in lichaamshouding of kledingstijl
- Vermijden van sociale situaties waar eten bij komt kijken
- Prikkelbaarheid, teruggetrokken gedrag of extreme controle willen houden over de dagindeling
Niet elk van deze signalen betekent meteen dat er een eetstoornis in het spel is, maar ze kunnen wel een richting geven. Jij kent je kind het beste: als iets écht anders voelt, mag je daarop vertrouwen.
Wat kun je doen als je je zorgen maakt?
Je neiging kan zijn om er meteen een oordeel over te hebben en deze te uiten, maar dat werkt meestal averechts. Zo pak je het aan.
1. Start het gesprek zonder oordeel
Zeg niet: “Je eet niks meer”, maar begin neutraal:
“Ik zie dat je de laatste tijd minder eet. Klopt dat?”
“Ik maak me een beetje zorgen, merk ik. Hoe gaat het met je, echt?”
Zorg dat het geen eenzijdig gesprek wordt. Vermijd etiketten als ongezond, raar, overdreven. Tieners haken af als ze zich beoordeeld voelen.
2. Focus niet alleen op eten, maar op het geheel
Vraag hoe het gaat op school, met vrienden, met sporten of slapen. Eetproblemen bij tieners hangen vaak samen met stress, prestatiedruk of een veranderend zelfbeeld.
Als je kind voelt dat je het totaalplaatje ziet, in plaats van alleen het volle bord op tafel, is de kans groter dat er ruimte komt voor echte antwoorden.
3. Zet niet in op ‘gewoon meer eten’
“Je moet gewoon je bord leeg eten” is een zin die meestal averechts werkt. Pubers willen autonomie, en eten raakt aan hun zelfbeeld én gevoel van controle.
Wat je wel kunt doen:
- Vraag wat wél lukt om te eten en maak dat beschikbaar (binnen de mogelijkheden)
- Bied kleine, voedzame opties aan zonder commentaar
- Laat eten soms onderdeel zijn van iets anders (bijvoorbeeld samen koken, of eten meenemen tijdens een wandeling of autorit)
Openheid over eigen onzekerheden maakt het veiliger
Veel pubers hebben het gevoel dat zij de enige zijn die zich ongemakkelijk voelen in hun lijf of twijfelen over wat ze wel en niet mogen eten. Als ouder kun je juist helpen door te laten zien dat zulke onzekerheden heel normaal zijn. Je hoeft niet met grote verhalen te komen, maar een klein persoonlijk voorbeeld maakt vaak al verschil.
Dat kan iets zijn als:
- “Ik weet nog dat ik op mijn 15e ineens bredere heupen kreeg en me daar een tijd ongemakkelijk over voelde. Ik moest erg wennen aan mijn lichaam dat veranderde.”
- “Op de middelbare school durfde ik soms geen brood te eten in de pauze, omdat ik dacht dat anderen naar me keken.”
- “Ik heb vroeger een tijd gedacht dat ik minder moest eten, maar toen merkte ik juist dat ik er alleen maar minder energie door kreeg en me minder fit voelde.”
- “Soms was ik jaloers op anderen die kleiner, dunner of juist sterker waren. Nu weet ik dat dat erbij hoort en ieder lichaam uniek is.”
Zo geef je ruimte voor een gesprek zonder oordeel. Niet door te zeggen “ik had het erger” of “bij mij ging het vanzelf over”, maar door te laten zien: jij mag zoeken, want ik heb dat ook gedaan. Maar ik herken het, en weet wat je voelt.
Kijk samen naar echte lichamen
Veel tieners vergelijken zichzelf continu met wat ze online zien: influencers met filters, extreem gespierde lichamen of perfecte huiden. Het helpt enorm als je samen kijkt naar andere, meer realistische beelden en daar het gesprek over voert.
Dat kan laagdrempelig, bijvoorbeeld door een documentaire over puberteit of lichaamsveranderingen te kijken. Of door samen op TikTok of Instagram accounts op te zoeken van mensen die juist hun échte lichaam laten zien, inclusief striae, acne, buikvet of littekens.
Vraag dan bijvoorbeeld:
“Wat vind je hiervan?”
“Zou jij dit zelf durven posten?”
“Wat zie je online vaak, en wat zie je bijna nooit?”
Zo ontstaat een gesprek over normen, vergelijking, en het verschil tussen echt en gemaakt. Niet moraliserend, maar nieuwsgierig. Door dit soort beelden samen te bekijken, kun je zonder oordeel praten over lichaam, identiteit en zelfbeeld, en help je je kind om zichzelf minder hard te beoordelen.
Hoe ga je om met weerstand of dichtslaan?
Soms zegt een puber: “Laat me met rust”, “Ik weet zelf wel wat goed is”, of reageert met boosheid of complete stiltes. Dat is moeilijk, maar vaak een vorm van bescherming. Boosheid is ook een manier om kwetsbaarheid te verbergen.
Blijf benaderbaar. Zeg bijvoorbeeld:
“Je hoeft nu niks te zeggen, maar ik ben er wel. Als je ooit wilt praten, weet je me te vinden.”
“Het is mijn taak om op je te letten. Ik doe dit niet om je dwars te zitten, maar omdat ik om je geef.”
Blijf beschikbaar zonder te pushen. Tieners praten niet altijd wanneer jíj wil praten, maar vaak later, als het gevoel van veiligheid blijft.
Wanneer zoek je hulp van buitenaf?
Professionele hulp is geen grote stap, maar juist een waardevolle ondersteuning als je kind dreigt vast te lopen. Overweeg dit als:
- Eetmomenten structureel worden overgeslagen
- Er veel stress, spanningen of conflicten rondom eten ontstaan
- Je kind lichamelijk verzwakt lijkt of duidelijk afvalt
- Er sprake is van somberheid of terugtrekgedrag
- Jij als ouder niet meer weet hoe je moet begeleiden
Start bij de huisarts. Die kan inschatten of er verder onderzoek nodig is, of doorverwijzen naar een diëtist, kinderpsycholoog of jeugdteam. Op school kan ook een mentor of zorgcoördinator meekijken.
Verbinding houden is belangrijker dan overtuigen
Je hoeft het niet allemaal op te lossen. Soms is het al genoeg als je kind voelt: mijn ouder ziet mij, ook als het moeilijk is. Probeer niet te blijven hameren op wat ze eten, maar houd de lijn open. Ga naast ze staan, ook als het schuurt.
Eetproblemen ontstaan zelden in één dag, en ze verdwijnen ook niet zomaar. Maar met geduld, ruimte én een betrokken ouder in de buurt is er vaak veel mogelijk.
