"Help, mijn dochter is zwaar depressief" Zo gaan andere ouders ermee om
Een moeder deelde op ons forum haar zorgen over haar 18-jarige dochter die depressief is en liever dood wil. Haar verhaal raakte veel ouders, omdat de machteloosheid zo herkenbaar is. Wat doe je als je puber of jongvolwassene zwaar depressief is? Hoe houd je het gesprek open, waar let je op en hoe zorg je ook voor jezelf?
Machteloosheid, angst en schuldgevoel
Veel ouders voelen zich totaal overrompeld wanneer hun kind depressief is. Je zit met je handen in het haar en je krijgt te maken met nieuwe emoties en gedachtes.
- Machteloosheid: je ziet je kind lijden, maar je kunt het niet “oplossen”.
- Angst: je bent bang dat je kind zichzelf iets aandoet, of dat je signalen mist.
- Schuldgevoel: had je eerder moeten ingrijpen? Had je de signalen moeten zien?
Dit zijn normale gevoelens, maar ze maken het extra zwaar. Het helpt om te weten dat je dit niet alleen hoeft te dragen. Hulp vragen is een belangrijke eerste stap,
Wat het betekent in het dagelijks leven
Een depressie heeft invloed op alle aspecten van het leven van je kind. En ook voor het gezin.
- School of studie: je kind haalt deadlines niet, komt afspraken niet na of valt helemaal uit. Misschien heb je zorgen over dat je kind zal achterlopen.
- Vrienden: depressieve jongeren trekken zich vaak terug. Contact verwatert, waardoor de eenzaamheid alleen maar toeneemt.
- Thuis: gesprekken voelen moeizaam, de sfeer kan gespannen zijn, en broertjes/zusjes merken de verandering.
Veel ouders voelen zich daardoor dubbel belast: zorgen om hun kind én de impact op het gezin.
Wat je als ouder wél kunt doen
1. blijf in gesprek, ook als je kind niet praat
Je hoeft geen lange gesprekken te voeren. Soms is een kort zinnetje genoeg: “Ik zie dat je verdrietig bent. Ik ben er als je wil praten.”
Het belangrijkste is dat je kind voelt dat jij er bent, ook als hij of zij je afwijst. Soms helpt het om andere manieren van contact te zoeken. Misschien voelt een appje sturen minder zwaar dan een gesprek aan tafel. Of schrijf een briefje waarin je laat weten dat je er voor je kind bent, en dat hij of zij altijd terug mag schrijven.
2. neem signalen altijd serieus
Zeg nooit “het valt wel mee” of “het is pubergedrag”. Jongeren die depressief zijn, hebben vaak al het gevoel dat niemand hen begrijpt.
Neem elk signaal van somberheid of zelfbeschadiging serieus. Twijfel je over de ernst van de situatie? Bel dan de huisarts of 113 (zelfmoordpreventie).
3. zoek professionele hulp
Veel jongeren schamen zich of willen geen hulp. Toch mag je als ouder wél die eerste stap zetten.
- Maak een afspraak bij de huisarts.
- Informeer bij de jeugd-ggz of een psycholoog.
- Neem desnoods zelf contact op om advies te vragen.
Helaas zijn de wachtlijsten vaak lang en kan het maanden duren voordat een jongere de juiste hulp krijgt. Dat maakt het extra belangrijk om in de tussentijd te kijken wat er mogelijk is.
- Overleg met de huisarts: soms kan er een tijdelijke overbrugging worden geregeld, bijvoorbeeld via een praktijkondersteuner-ggz (POH-ggz) of een jeugdteam van de gemeente.
- Tijdelijk particuliere hulp: als het financieel haalbaar is, kan een particuliere psycholoog sneller plek hebben. Vaak zijn er ook kortdurende trajecten of online behandelingen beschikbaar.
- Schakel een buddy of ervaringsdeskundige in: sommige organisaties koppelen jongeren aan leeftijdsgenoten of ervaringsdeskundigen die steun bieden totdat er behandeling start.
- Kijk naar school of studiebegeleiding: een mentor, vertrouwenspersoon of schoolmaatschappelijk werker kan tijdelijk ondersteunen en signaleren.
- Zoek steun bij organisaties: Denk aan Stichting MIND of de Luisterlijn.
Blijf zelf hulp vragen: als ouder kun je ook contact opnemen met oudersteunpunten of lotgenotengroepen, zodat je je eigen zorgen niet alleen hoeft te dragen. En voel je welkom op ons forum om te praten in topics van anderen, zoals:
4. zorg ook voor jezelf
Een depressie bij je kind is emotioneel slopend. Het is geen zwakte om steun te zoeken voor jezelf: bij vrienden, familie, een therapeut of een supportgroep. Als jij overeind blijft, kun je je kind beter steunen.
5. wees praktisch en duidelijk
Voor jongeren die depressief zijn, voelt elke dag vaak als een onoverzichtelijke berg. Structuur kan dan houvast geven. Het gaat niet om grote veranderingen, maar om kleine, haalbare afspraken die voorspelbaarheid en rust brengen.
- Samen eten: probeer minimaal één maaltijd per dag samen te doen, hoe kort ook. Zo blijft er een vast moment van contact.
- Een korte wandeling: verwacht geen sportieve prestaties, maar een blokje om kan al helpen om letterlijk even lucht te krijgen.
- Een vaste bedtijd en opstaan: regelmaat aanhouden in bedtijden voorkomt dat dagen en nachten door elkaar gaan lopen.
- Kleine taken in huis: samen de vaatwasser uitruimen of de hond uitlaten geeft je kind een gevoel van mee kunnen doen en nuttig zijn.
- Momenten zonder scherm: spreek momenten af voor een ‘schermvrij kwartiertje’, om even los te komen van prikkels.
Kleine stappen hebben meer effect dan je denkt
Een depressie bij je kind is een van de moeilijkste dingen die je als ouder kunt meemaken. Je voelt je machteloos, angstig en schuldig. Toch kun je verschil maken: door beschikbaar te blijven, signalen serieus te nemen en hulp in te schakelen. Je hoeft dit niet alleen te dragen.
