24 januari 2022 door Loth van Veen
Is dit het wel? Had ik niet tóch een andere studie moeten kiezen? Zal ik stoppen?
Twijfelt jouw kind of hij de juiste opleiding gekozen heeft? Dat is helemaal niet gek. Twijfel is heel normaal en komt zo af en toe langs, ook tijdens de studie. Sommige studietwijfels verdwijnen na een tijdje weer. Maar soms blijft de twijfel steeds terugkomen. Dat kan je kind gestrest of onzeker maken of zelfs een gevoel van falen opleveren. De beperkende maatregelen en het afstandsonderwijs kunnen het gevoel van twijfel versterken en zorgen voor motivatieproblemen en onzekerheid. Herkenbaar? Het belangrijk de twijfel serieus te nemen en te onderzoeken. Wij geven je tips hoe je je kind kunt helpen. Onderzoek samen of er sprake is van een studiedip of een studiestop.
Bijna één op de drie studenten in het Hoger Onderwijs stopt in het eerste jaar met zijn studie. Een groot maatschappelijk probleem dus, waarvan de kosten op zo’n 7 miljard geschat worden. De coronamaatregelen hebben invloed op de motivatie van studenten. Het onderwijs op afstand heeft invloed op de prestaties en motivatie van studenten. Onderwijsorganisaties, psychologen en andere experts maken zich grote zorgen om het welzijn van jongeren.
Twijfel kan onzeker maken en een gevoel van falen opleveren. Als je twijfelt over je studie, is een gevoel van twijfel niet hetgeen waarop je had gehoopt toen je je inschreef voor de opleiding. Toch is jouw twijfelende kind eigenlijk heel dapper. Weet je waarom? Erkennen dat je twijfelt of je de juiste beslissing hebt genomen, is een grote stap. Je kind is bezig met reflecteren. Hij kijkt terug op de keuzes die hij eerder maakte en neemt daar verantwoordelijkheid voor. Dat vraagt moed en lef.
Een toekomstkeuze maken, zoals het doorgaan of stoppen met een studie, is voor veel jongeren een lastige klus.
Wist je bijvoorbeeld dat hersenen tot de leeftijd van ongeveer 25 jaar nog volop in ontwikkeling zijn? Het deel van de hersenen waarmee je kind ‘goede keuzes’ kan maken, is bijvoorbeeld nog niet uitontwikkeld. Zo kan het voor je kind nu lastiger zijn om keuzes voor de lange termijn te maken in plaats van voor de korte termijn en is het soms moeilijk de consequenties van je keuzes te overzien.
Tel daarbij op dat op social media het soms lijkt alsof iedereen weet wat hij doet. Er is weinig ruimte voor twijfel of onzekerheid. Dit kan ervoor zorgen dat je kind druk voelt om de juiste keuze te maken. Een studiekeuze is immers onderdeel van jouw (online) identiteit. En die identiteit is best belangrijk, zeker als je het gevoel hebt dat de hele wereld mee kijkt. Want wat zal ‘men’ bijvoorbeeld vinden van jouw beslissing om te stoppen met de studie waar je eerder dit jaar nog zo vol enthousiasme over berichtte?
Wist je dat studenten van nu gemiddeld 7 uur per dag online zijn? Meer schermtijd leidt tot minder échte ervaringen. En juist die ervaringen zijn nodig om erachter te komen wat bepaalde informatie inhoudt en wat dit voor jou betekent. Als je een studie grotendeels op afstand volgt, mis je veel ervaringen. Werkgroepen, gesprekjes met docenten en studenten, op stage gaan… Al dit soort ervaringen zorgen voor een écht realistisch beeld van de opleiding en dragen bij aan de motivatie.
Stap 1: reflecteren
Het helpt om de twijfels actief te onderzoeken. Dit kun je doen door te reflecteren op het keuzeproces dat voorafging aan de studie. Hoe heb je de keuze aangepakt? Uit welke stappen bestond je keuzeproces? Deze reflectie kan zorgen voor meer vertrouwen in de keuze (ik heb het grondig aangepakt en wéét dat deze studie bij mij past) of bijvoorbeeld inzicht geven in stappen die misschien zijn overgeslagen.
Vind je dit interessant en wil je graag stap voor stap terugkijken op jouw keuzeproces? Wij maakten een werkboekje dat studietwijfelaars helpt hun twijfels te onderzoeken. We vertellen wat twijfel is, leggen uit hoe je keuzes maakt en je kunt zelf aan de slag met opdrachten. Het werkboekje biedt structuur in het onderzoek naar jouw studietwijfel en helpt een antwoord te vormen op de vraag: stoppen of doorgaan? Het werkboekje vind je via onze website.
Stap 2: onderzoeken
Stel, je kind komt erachter dat hij wil stoppen met zijn studie. Dan is het belangrijk om te onderzoeken wat maakt dat hij wil stoppen. Lag het aan de inhoud van de opleiding? Of was het het afstandonderwijs dat zijn tol eiste? Of speelde er iets anders? Door de twijfels nauwkeurig in kaart te brengen, kan je kind straks zorgvuldig een nieuwe keuze maken.
Nu je kind twijfels in kaart gebracht heeft, is het belangrijk om na te gaan of er sprake is van een studiedip of een studiestop.
Je kunt spreken van een dip als de twijfels op te lossen zijn of als je kind een manier kan vinden om ermee om te gaan. Een dip is tijdelijk. Naar schatting krijgt ongeveer 1 op de 4 studenten te maken met een studiedip. Voor veel studenten hoort het er dus bij en gaat het weer over.
Als de twijfels niet op te lossen zijn of je kind kan geen manier bedenken om ermee om te gaan, kan het beter zijn op te stoppen.
Hoe neem je zo’n beslissing? Het onderbewuste, de intuïtie, is vaak een goede raadgever. Je voelt vaak wel wat je eigenlijk wilt. Grote keuzes, zoals een studiekeuze, kun je niet enkel met je hoofd maken. Dat komt omdat er bij deze keuzes meer komt kijken dan logische voor- en nadelen. Dit is ook de reden dat testen, zoals studiekeuzetesten, niet werken.
Het is belangrijk dat je kind deze beslissing niet alleen neemt. Stimuleer je kind met anderen in gesprek te gaan. Vrienden, familieleden maar ook de studieloopbaanbegeleider, studieadviseur en decaan van de opleiding kunnen ongetwijfeld een luisterend oor bieden. Hij of zij heeft veel ervaring met dit soort vraagstukken en kan je hier goed bij begeleiden.
