11 november 2021 door Loth van Veen

Mijn puber wil niet naar school: dit kun je doen

Jij wilt het één en je puber wil het ander, een veelvoorkomende uitdaging onder ouders van pubers. Zo lang dit over kleine dingen gaat, valt hiermee om te gaan. Maar wat doe je, als je puber niet meer naar school wil? Loth van Veen, oprichter van Intermijn, een coachingsorganisatie voor jongeren, verdiepte zich in dit vraagstuk en legt uit hoe je hiermee om kunt gaan.

Leef je in in je kind

Zoek verbinding met je kind. Denk terug aan toen jij dezelfde leeftijd had. Je kunt je vast nog wel voorstellen dat je toen (of nu!) niet wilde doen wat je eigenlijk moest doen. Welke gevoelens roept dat bij jou op? Verplaats je in de situatie van je kind en toon begrip. Erkend worden in je gevoel is voor alle mensen basisbehoefte, ook voor jouw puber. Van daaruit kun je straks een stap verder komen.

Kijk verder: wat zit erachter als je puber niet naar school wil?

Docent Ingrid van Essen ontwikkelde de puberijsberg. Deze illustratie, afkomstig uit ons boek Coach je kind bij toekomstkeuzes, laat zien dat het gedrag van jouw kind, het niet naar school willen gaan, slechts het topje van de ijsberg is. Daaronder liggen de andere lagen verborgen: gevoelens en behoeften, kwaliteiten en vaardigheden en identiteit. Die lagen krijg je niet zomaar te zien, daar is vertrouwen voor nodig. Wees nieuwsgierig naar je kind en probeer erachter wat er onder de waterlijn verstopt zit.

puber wil niet naar school

Ga met je puber in gesprek

Als je je kind wilt ondersteunen, is het belangrijk dat jullie goed met elkaar communiceren. Je puber wil niet naar school, praat erover en luister. Maar ga ook in gesprek over kleine, dagelijkse dingen. Op die manier bouw je een vertrouwensband op. Wat daarvoor nodig is? Een flinke dosis nieuwsgierigheid! En: voordat je in gesprek gaat, is het goed om na te denken over de setting. Het kan fijn zijn om samen iets te gaan doen, zoals een wandeling maken of de schuur opruimen of een taart bakken. Op die manier ben je samen bezig en kom je ongedwongen tot een gesprek. (Hier eventueel verwijzen naar gespreksstarters in kader, zie onderaan tekst.)

Motivatie, wat is dat?

Motivatie is datgene wat jou tot gedrag drijft. De reden dat je in actie komt. Je kunt onderscheid maken tussen intrinsieke motivatie en extrinsieke motivatie. Bij intrinsieke motivatie komt de motivatie uit jezelf. Je hebt zin in de activiteit! Bij extrinsieke motivatie word je gemotiveerd door externe prikkels, bijvoorbeeld een straf of een beloning. Je doet iets omdat het van iemand anders moet.

Voor veel jongeren geldt dat ze wel iets leukers kunnen verzinnen dan naar school te gaan. Ook is het puberbrein meer ingesteld op korte termijn plannen (nu iets gezelligs doen met vrienden) dan lange termijn plannen zoals het behalen van een diploma. Het kan dus even zoeken zijn hoe je kind zichzelf kan motiveren voor school. Een paar suggesties:

  • Help je kind overzicht creëren: als er een enorme berg huiswerk ligt te wachten, weet je niet waar je moet beginnen. Overzicht motiveert.
  • Stel samen haalbare doelen op.
  • Bedenk samen een beloning als een doel behaald is.
  • Stimuleer je kind samen te werken met klasgenoten.

Overleg met school als je puber niet wil gaan

Maak je je zorgen om je kind? En lukt het je niet om samen een stap verder te komen? Overleg met je kind of je contact kunt zoeken met school. Het kan prettig zijn om samen met de mentor van je kind en je kind om tafel te gaan. Wat speelt er? Waar heeft je kind behoefte aan? Hoe kunnen jullie samen zorgen dat de situatie verbetert?

Gespreksstarters om met je puber in een goed gesprek te komen

Soms kan het lastig zijn om je kind tot praten te krijgen en zich open te laten stellen. Stel je kind deze vragen (en andersom) om een gesprek op gang te brengen of gaande te houden.

  • Welke drie woorden omschrijven jou goed?
  • Hoe ziet jouw ideale dag eruit?
  • Wanneer vergeet jij weleens de tijd?
  • Wat is je leukste herinnering van ons samen?
  • Wat zijn jouw belangrijkste kwaliteiten?
  • Bij welke taken zou je mij om hulp vragen?
  • Wat is of was jouw favoriete schoolvak?
  • Hoe zouden jouw vrienden jou omschrijven?
  • Wat vind je het leukste om samen met mij te doen?
  • Wat is de laatste keer dat wij samen hard gelachen hebben?
  • Wat kan ik van jou leren? En jij van mij?
  • Hoe zou je onze relatie omschrijven?
  • Welk cijfer geef je jouw opvoeding?
  • Wat zou je in de toekomst graag nog eens samendoen?
Lees ook: