Leuk hè, die goede voornemens. Gezonder eten, meer bewegen, minder snel uit je slof schieten, gezellige dingen doen met de kinderen, een meer aanwezige ouder zijn, of juist de kinderen meer zelf laten uitzoeken en loslaten. Succes! Hoe lang ga jij deze voornemens volhouden? Zo gaat het met pubers ook. “Ik ga gewoon echt beter mijn best doen op school!!!” Hoe vaak heb jij deze zin al gehoord?
Iedereen belooft misschien wel vijf keer per dag iets dat hij of zij beter of minder gaat doen. Van beter opruimen, minder mopperen, echt eens leren inparkeren en op tijd komen. Beter je best doen ligt ook ten grondslag aan alle goede voornemens. En het is het domste wat je kunt doen.
Maar ja, zoals het nu gaat kan het ook niet. Dan blijf je zitten of wordt je ziek of ga je scheiden. Dus er moet wel iets ánders. Dat móet wel. Wat ga je dan anders doen en hoe houd je dat vol? Dat is voor pubers en volwassenen hetzelfde. En als jij als ouder dit nou oefent met je goede voornemens, dan kun je het voorleven voor je puber. En het goede voorbeeld doet goed volgen.
Denk naast je vertrouwde gedachtes (Ach, eentje kan nog... Nu is het toch al te laat... Kan straks ook wel... Ik heb het verdiend!!!) ook nieuwe gedachtes (Iets is beter dan niets… Ik hou het nog wel 10 minuten vol… Morgen heb ik er helemaal geen zin in… kan ik me dit veroorloven?). Als je iets wilt veranderen, moet je iets anders dóen en iets anders dénken. Als je alleen je doen verandert, trap je binnen no-time weer in je vertrouwde excuses. Als je alleen je gedachtes verandert, verandert er sowieso geen biet.
Wat ga je zitten doen als je ‘eigenlijk’ iets anders zou moeten doen? Op je telefoon? Welke app dan? Of ga je de koelkast schoonmaken? Of de hond extra aandacht geven? Wat doe jij? Door je bewust te worden van je gedrag, kun je het veranderen.
Ga bijvoorbeeld niet ‘sporten’, maar vaker bewegen. Elke beweging is beter dan stilzitten. Ga niet voor eeuwig stoppen met roken, maar voor een uur, een dag, een week. Of ga eerst minderen. ‘De knop moet om!!!’ is een gevaarlijk gezegde. Chapeau voor degenen die wel cold-turkey stoppen met iets groots, maar voor de meeste mensen is dat op de lange termijn niet vol te houden. En 20 seconden langer lopen op de loopband kan wél.
Bazuin je voornemens rond aan de hele wereld. Vraag iemand of ze af en toe een neutrale vraag willen stellen ‘Hoe gaat het met …’ en er dan niet over door gaan zagen, wat het antwoord ook is.
Vier elke beweging, elke gang naar de sportschool al sta je na tien minuten weer buiten. Vier met taart, met tijd voor jezelf en vraag ook gewoon ‘Wil je me even heel hard zeggen hoe goed het van me is dat ik dit heb gedaan?’ Ongemakkelijk, onecht, whatever, maar je brein pikt het op en hoppa seratonine.
Als je je laat afleiden of als je iets voor de zoveelste keer uitstelt, als je weer in je oude gedrag vervalt, ga niet mopperen. Je trapt namelijk het makkelijkst in je eigen uitvluchten als je je ergens rottig over voelt. Dus. Gefeliciteerd, je bent een mens en niet perfect. Wow. En nu maak je de stapjes nog kleiner, nog lichter en je regelt een stok achter de deur (zie punt 4: Doe het niet alleen) of een beloning.
Negen van de tien keer ga je iets doen wat je eigenlijk niet wilt/moet doen als er iets spannends aan staat te komen, iets waar je onderbewuste je voor wil beschermen. Soms is het zo simpel als ‘niet weten waar je moet beginnen’ en heel vaak is er ten diepste iets als ‘ik kan het toch niet, ik ben slecht’. Daar vlucht je voor en voor je het weet zeg je ‘Naja kan morgen ook nog wel.’
Schrijf op wanneer je het iets gaat doen. Maak het SMART (Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdgebonden). Schrijf dus op wanneer en hoe laat je het gaat doen en deel dat met iemand, zodat je een duimpje kunt appen als je het gedaan hebt.
De beslissing ‘En NU ga ik het doen’ kost energie. De duw die je jezelf moet geven kost kracht. En dat dag in dag uit opbrengen is best veel gevraagd van normale mensen in deze drukke tijden. Maar. Als je er nou een routine van maakt, dan hoef je er na een aantal (men zegt gemiddeld 3) niet meer over na te denken, want ‘dit is wat jij doet. Punt’ en dan kost het je veel minder energie.
...kun je je ook afvragen ‘Kan ik me dit veroorloven?’ of ‘Is dit wie ik wil zijn?’. En soms hè, soms kom je er achter dat je juist veel te perfectionistisch bent en te hard voor jezelf, of gewoon iets moet van jezelf ‘omdat het nou eenmaal zo hoort.’ Nou, dan hoeft het hele gezeur niet en KIES je er bewust voor het niet te doen. Dat geeft pas echt rust.
Herken je je patronen, de excuses, je gedrag, misschien het tijdstip op de dag, wellicht vooral als je honger hebt of als je net gebeld het met je schoonmoeder... Als je je eigen patronen leert herkennen en er niet over oordeelt, dan heb je een keus. Trap je er in of niet? Vaak zit er eigenlijk een (klein) obstakel in de weg. In plaats van jezelf te duwen en te pushen en uit te schelden, geef jezelf toestemming geeft om eerst maar eens een heel klein stapje te zetten. Denk aan je tas pakken, een slok water nemen, je boeken of laptop alvast te openen, het telefoonnummer van de tandarts opzoeken… En als je dat stapje dan neemt, ben je in negen van de tien gevallen dat obstakel ook over en ga je wél door. En niet, dan niet, maak je het stapje nog kleiner en ga je weer verder. GOED van je!
Maar als het ook makkelijk was had je het al lang gedaan; het hard werken aan jezelf om een mens te kunnen zijn op wie je nog trotser kunt zijn dan je nu al bent. Het is een manier om iets voor elkaar te krijgen dat je echt écht wilt, om bergen te verzetten. En, voor pubers, om dat diploma gewoon straks op zak te hebben en met rechte schouders en opgeheven kin de Grote Wereld te betreden.
