2 december 1999 door Sanderijn van der Doef

Waar komt die preutsigheid vandaan?

Hoe komt het toch kinderen in het begin van hun puberteit zo preuts worden? Waarom is seks en alles wat de gedachte aan seks oproept voor hen zo gevoelig? Is het op de een of andere manier bedreigend of zo?

Antwoord

De preutsheid -- met name over 'bloot' -- die sommige kinderen krijgen, heeft te maken met hun identiteits-ontwikkeling. Die ontwikkeling begint rond het derde jaar en uit zich dan in een grote nieuwsgierigheid naar het eigen lichaam en dat van anderen. Ze worden zich bewust van zichzelf en de verschillen tussen hen en de anderen.

Nadat hun nieuwsgierigheid is bevredigd, leren ze uit hun omgeving dat het blote lichaam iets is waar volwassenen heel verschillend op reageren, van schaamtevol tot schaamteloos. Ze merken dat blootheid ook een bron van grappen en grollen kan zijn, en dat mensen uitgelachen kunnen worden om hun lichaam.

Rond 6 à 7 jaar: uitlachen vermijden

Rond zo'n 6 à 7 jaar, wanneer kinderen erg gevoelig worden voor acceptatie door hun leeftijdsgenootjes, zullen ze situaties vermijden waarin ze uitgelachen kunnen worden. Dus ook blootheid.

Bovendien is bloot rondlopen iets wat kleine kinderen makkelijk doen. En als je 6 jaar bent, gedraag je je niet meer als een kleuter.

Rond 12 jaar: een nieuwe vorm van preutsheid

Rond 12 jaar begint bij de meeste kinderen een nieuwe vorm van preutsheid, niet alleen voor je eigen lichaam maar ook voor alles wat met seks te maken heeft. Ook deze preutsheid heeft te maken met de identiteits-ontwikkeling die in de puberteit in een stroomversnelling raakt.

Pubers begrijpen en ontdekken dat in de wereld van grote mensen alles met seks te maken heeft. En grote mensen zijn in hun ogen toch wel erg stom. Pubers denken veel aan seks, maar zijn er zelf nog niet mee bezig. Integendeel: voorlopig is seks iets waar je erg om moet lachen, en waarvan je je niet kunt voorstellen dat jij dat ooit zult doen.

Tegelijkertijd voelen pubers wel degelijk dat zij zelf ook seksuele gevoelens kunnen hebben, die met de jaren heviger worden. Om je dood te schamen, denken ze dan, en proberen dat voorlopig hard te verbergen door niet over seks te willen praten. Althans, niet met hun ouders. Met leeftijdsgenoten wordt het juist een geliefd onderwerp, maar dat is meer om stoer te doen.