14 februari 2002 door Joanna Sandberg
Onze dochter van bijna 6 reageert de laatste weken erg vaak met "nee" als je haar iets vraagt. Ze betrekt daar dan haar jongere broertje van 4 bij, met de woorden "Dat doen wij niet hè Willem".
Mijn reactie is soms: "Als jij niet naar mij luistert, dan luister ik ook niet naar jou". Toch merk ik dat ik er geïrriteerd door word en dat ik me machteloos voel. Hebben jullie tips?
Zij heeft ook de neiging om steeds aan je te zitten, ook bij andere mensen, tot vervelens toe.
Eerst wil ik ingaan op uw geïrriteerde en machteloze gevoel en aangeven waar dat vandaan komt. Daarna zal ik u tips geven om op een positieve manier op uw dochter te reageren. Tenslotte een opmerking over dat gepluk van haar aan u en anderen.
Een kind, ook een meisje van 6 jaar, zegt vaak "nee" omdat het gemerkt heeft dat dat effect heeft op de volwassene. Dit in tegenstelling tot "ja" zeggen.
Als een kind "Ja" zegt, wordt dat door een volwassene (ouder, onderwijzer, grootouder, etc.) vaak als vanzelfsprekend aanvaard. De volwassene zal meestal niet verder reageren. "Nee" zeggen daarentegen, geeft bijna altijd wel een reactie van de volwassene. Dat kan een verbaasde reactie zijn, maar ook een boze reactie.
Juist boos worden is een sterke reactie, en kinderen hebben liever een negatieve reactie dan geen reactie.
"Nee" zeggen is dus een kinderlijke manier om met macht te spelen.
Wanneer uw dochter van 6 jaar zo slim is om ook nog eens haar jongere broertje erbij te betrekken, en als u daar geïrriteerd op gaat reageren, dan leert zij dus dat zij u machteloos kan maken door een bondje te sluiten met haar broer. Zo neemt zij dus de macht van u over.
Wanneer u dan ook nog gaat reageren met "Als jij niet naar mij luistert, dan luister ik ook niet naar jou", dan reageert u op haar niveau. U reageert niet meer op het niveau van de ouder, maar op kinderniveau. Zij heeft u dan zover gekregen, en daar raakt u helemáál geïrriteerd van.
Het is dus zaak om u niet op het kinderlijke niveau te bewegen, maar om als ouder de ouderlijke macht te houden in de interactie met uw kinderen.
Het voorgaande leidt tot de volgende tips:
1. U kunt het gevoel van geïrriteerdheid en machteloosheid voorkomen, door afstand te nemen in deze situaties. Door afstand te nemen voorkomt u dat u zich laat leiden door uw emoties.
2. Humor is de beste – en de leukste – manier om afstand te nemen. Een grapje relativeert deze (onschuldige) situatie en geeft u lucht om anders op uw dochter te reageren.
3. Wanneer u luchtig en vrolijk op uw dochters trucs gaat reageren, zal haar "nee" zeggen gaan verminderen, omdat ze daarmee geen macht meer kan uitoefenen.
Dan het laatste punt van uw vraag, dat uw dochter alsmaar aan anderen zit.
Ik zou u adviseren om een gesprekje met uw dochter te voeren, waarin u haar vertelt dat u het vervelend vindt als zij aan u zit wanneer u dat niet wil. Dat u het wel gezellig vindt wanneer ze bij u zit, en dat ze vaak op uw schoot mag zitten, maar alleen wanneer u er ook zin in heeft, bijvoorbeeld wanneer u haar voorleest.
Maar waarom gebeurt zoiets eigenlijk? Vaak doen kinderen dat om aandacht te krijgen. Juist wanneer je in gesprek bent met een ander, en je eigenlijk geen zin hebt om je bezig te houden met je kind, vraagt een kind aandacht.
Het lijkt me raadzaam om speelgoed voor uw dochter mee te nemen als u op bezoek gaat. Geef haar dan wel af en toe aandacht, door even op haar te reageren en met haar te praten.
Wanneer uw dochter lief zit te spelen, kunt u dit gedrag belonen door tegen haar te zeggen: "Je speelt zo lief en je laat ons zo lekker rustig praten. Als je nog even zo blijft spelen, dan gaan we als we thuis zijn samen een puzzel maken" (of iets anders waarvan u weet dat zij leuk vindt om met u te doen).
