1 januari 2000 door Ward van Alphen

Hoe ga je om met dominant gedrag in vriendschap?

Hoe ga je om met dominant gedrag tussen twee kinderen die al vanaf hun derde jaar met elkaar omgaan. Nu zitten ze ook op dezelfde school en bij elkaar in de klas.

Onze dochter is sinds ze op de basisschool zit ook aan het spelen met andere kinderen en maakt ook makkelijk contact met andere kinderen. Haar vriendinnetje daarentegen is verlegener en gebruikt ons dochtertje om contacten te leggen. Maar heel vaak ervaart ze het als beangstigend als onze dochter vaker een ander kind verkiest boven haar.

Dit speelt nu al ruim een half jaar. Een maand geleden kwam het tot een emotionele uitbarsting van onze dochter waarin ze al haar frustaties over haar vriendinnetje vertelde. Ze blijft haar overigens haar beste vriendin noemen.

We hebben geprobeerd met praten haar te helpen en haar een paar mogelijkheden gegeven om dit op te lossen. Tot onze verbazing had ze dit al allemaal toegepast, maar het hielp niets.

De ouders van het meisje zien het allemaal niet als een probleem en vinden dat de kinderen het zelf maar moeten oplossen, al vinden ze het wel vervelend.

Onze dochter is net 5 jaar geworden en haar vriendinnetje wordt over een half jaar 6 jaar. Wat ze ook iedere keer vertelt. En ook horen wij dat ze heel vaak zegt en roept dat zij de baas is en dat onze dochter moet luisteren naar haar omdat ze ouder en groter is dan onze dochter.

Onze dochter valt de laatste week sinds haar verjaardagsfeestje terug in haar gedrag. Vaker in haar broek plassen en soms ook in haar broek poepen. Ook komt ze geregeld weer in de nacht uit haar bed en wil dan weer bij ons slapen.

Hoe kunnen wij als ouders haar helpen of sturen om met het gedrag van haar vriendinnetje om te gaan? En hoe kan haar schooljuf hierin meehelpen, omdat het zich grotendeels op school afspeelt. Graag uw advies.

Antwoord

Allereerst: begrijp ik het goed dat u denkt dat uw dochtertje mede door het gedrag van haar vriendinnetje zulke spanningen ervaart dat ze vaker in haar broek is gaan plassen? Op basis van uw verhaal zou dat best kunnen, maar wellicht spelen ook andere factoren een rol. Wat betekent het verjaardagsfeest in dit opzicht?

Verder ben ik eigenlijk wel benieuwd naar de tips die u uw dochtertje heeft gegeven om met het dominante vriendinnetje om te gaan. Het gevaar bestaat dat ik u adviezen ga geven die u zelf ook al bedacht had, maar misschien zat u dan op het goede spoor...

Het lijkt erop dat uw dochtertje zich beter kan aanpassen aan de nieuwe situatie op de basisschool dan haar vriendinnetje. Geleidelijk aan komen ze op een leeftijd waarbij kinderen meer rekening gaan houden met elkaar. Sociale interacties worden verfijnder en als het goed is minder egocentrisch.

Het vriendinnetje neemt in het sociale spel haar toevlucht tot imponeergedrag, probeert de situatie naar haar hand te zetten. Dat kan tot op zekere hoogte acceptabel zijn, maar er zijn grenzen, en die lijken voor uw dochtertje bereikt. Daarbij lijkt ze gehinderd te worden door het feit dat het vriendinnetje fysiek sterker is dan zij. Praten alleen helpt kennelijk onvoldoende.

Vriendschappen op de kinderleeftijd kunnen natuurlijk sterk wisselen. Soms blijven ze langdurig bestaan. Soms ook niet, door omstandigheden (schoolwisseling, verhuizing), of doordat kinderen uit elkaar groeien.

Uw dochtertje maakt makkelijk sociale contacten. Waarom vasthouden aan een contact waar ze zich niet prettig bij voelt? Aan de andere kant: misschien kan uw dochtertje leren om nog duidelijker haar grenzen aan te geven. Als dat met woorden kan is dat prima, maar wellicht moet ze maar eens een klap terug geven. (Kan goed uitpakken voor het zelfvertrouwen).

Het lijkt mij ook een goed idee om de juffrouw hierover in te lichten. Die zou ze bijvoorbeeld in de klas uit elkaar kunnen zetten, en erop toezien dat uw dochtertje voldoende ruimte krijgt.

Op deze manier zou het ongewenste gedrag van het vriendinnetje worden gevolgd door negatieve consequenties voor het vriendinnetje. Misschien kiest die dan weer eieren voor haar geld, waardoor het contact ook voor uw dochtertje weer leuk en de moeite waard wordt.

Wel een beetje vreemd trouwens dat de ouders van het vriendinnetje het geen probleem vinden. Want als dit de enige manier is waarop hun dochter dingen van anderen gedaan krijgt, dan krijgt ze het later nog heel moeilijk.

Hopelijk leidt dit alles tot het gewenste resultaat. Als de spanningen bij uw dochtertje met deze zaak te maken hebben, zal het in de broek plassen verdwijnen als de problemen zijn opgelost. En als dit allemaal niet helpt, moet u dan in het uiterste geval zo ver gaan om het contact tussen uw dochtertje en het "vriendinnetje" tot een minimum te beperken? Dat kunt u best overwegen, aangezien uw dochtertje goed in de groep ligt, en het voor haar dus niet zo erg zal uitpakken. Het zou natuurlijk erg jammer zijn, maar ik denk dat u zich er ook niet zo schuldig over hoeft te voelen.