1 januari 2000 door Ward van Alphen
Onze zoon is 5 jaar, is vaak "afwezig" en verstrooid. Dit wordt vooral opgemerkt in groepsverband (school, zwemles, skiles, enz.) en niet in 1 op 1 situaties. Hij is verder intelligent (A-score op school in "Cito-toets" voor groep 2) en een aanhankelijk en makkelijk kind.
Als hij "afwezig" is let hij op school niet op (zit te denken, kijkt naar buiten), maar pikt verbale dingen meestal toch goed mee, aldus zijn juf. Als hij "afwezig" is bij bijvoorbeeld zwemles kijkt hij niet naar de juf en mist dus de dingen die voorgedaan worden.
Hij is zich van geen kwaad bewust en wij worden ook niet boos op hem. We roepen hem nu (een paar keer) extra, raken hem even aan, enzovoort. Thuis is het probleem dus niet zo groot, maar hij krijgt er nu wel last mee op school en het is voor zijn juf erg vervelend.
Ogen en oren zijn goed. Grove en fijne motoriek lopen iets achter (hij start binnenkort met fysiotherapie). Met logopedie is hij inmiddels (in recordsnelheid aldus de logopediste) klaar. Hij heeft ook geen concentratieproblemen (werkjes, lezen, bouwen).
Wat kunnen wij doen om hem beter te laten opletten?
Niet opletten, in zichzelf gekeerd zijn, dagdromen. Kennelijk thuis niet zo'n probleem, deels ook omdat u hem er mee helpt. Op school wel, omdat de juffrouw hem niet telkens bij de les kan houden.
Hij is vijf jaar oud, gaat volgend jaar naar groep drie, neem ik aan. Dan wordt er wel toenemend "schools", taakgericht gedrag verwacht van een kind. Je kan nu van mening zijn dat je niet te moeilijk moet doen bij een kind van vijf; wat is er op tegen dat de juffrouw hem af en toe extra aanspreekt? Maar ik weet natuurlijk ook niet hoe vaak ze dat nu moet doen, en of het niet echt de spuigaten uit loopt.
Waarschijnlijk heeft het iets met het karakter van uw zoon te maken. Het is natuurlijk ook mogelijk dat hij zich in bepaalde situaties niet op zijn gemak voelt, en zich dan terugtrekt. (Bijvoorbeeld omdat hij met leren goed bij is, maar op motorisch en wellicht sociaal-emotioneel gebied wat achter loopt. Dit hoeft helemaal niet te kloppen, het is maar een suggestie mijnerzijds. U kunt zelf het beste inschatten of zoiets zou kunnen spelen).
Daar valt mee te leven, maar levert inderdaad toenemend problemen op op school. U zegt niets over problemen op sociaal gebied: dat hangt erg af van of hij dit gedrag ook vertoont in het contact met andere kinderen, van de verdraagzaamheid van die kinderen, van zijn positie in de groep. Dat zal misschien nu nog niet zo spelen, maar hoe ouder een kind wordt, hoe belangrijker de peergroep.
Als u vindt dat dit moet veranderen, dan moet u er meer een probleem van maken, omdat hij uit zichzelf kennelijk niet de aandrang voelt zich aan te passen. Je kan beginnen met een combinatie van "het probleem benoemen" (hij moet beter opletten in de klas, en om te oefenen ook thuis wat sneller reageren), en belonen (complimentjes, plaatjes, e.d.) voor goed gedrag.
Het benoemen bestaat uit het probleem verduidelijken, maar ook simpelweg uit het geven van feedback op het moment dat hij niet oplet. En misschien moet u soms eens wel boos worden, want het is mogelijk dat hij echt irritant langzaam reageert. En dan moet hij toch weten dat dat niet goed overkomt op mensen in zijn omgeving.
Dus ook al heeft u er zelf niet zoveel moeite mee en bent u er niet boos over: het moet voor hem duidelijk zijn dat er iets moet veranderen en dat u er als ouders achter staat.
Wordt het probleem erger, breidt het zich uit naar andere terreinen: dan is het verstandig om hulp te zoeken, zodat een expert kan onderzoeken waar dit gedrag vandaan komt. Maar vooralsnog kunt u heel goed eerst zelf proberen het gedrag van uw zoontje te beïnvloeden.
Succes ermee.
