1 januari 2000 door Ward van Alphen
Mijn dochter van net 6 heeft naar mijn idee last van depressiviteit. Zij is constant moe, bedenkt steeds de meest vreselijke scenario's over auto-ongelukken, wil altijd alles het eerste, het beste en het snelste doen.
Op school doet zij groep 2 nog een jaar omdat ze emotioneel niet toe is aan groep 3. Ik krijg hele goede berichten over haar, maar thuis is ze constant boos en bang.
Het laatste half jaar is ze niet echt vrolijk meer, er hangt steeds "een wolkje" boven haar hoofd. Zelf kan ze niet goed uitdrukken wat er aan scheelt, maar het is duidelijk dat er wat aan de hand is. Inslapen gaat moeizaam en ze heeft vaak last van spanningshoofdpijnen.
Ter informatie wil ik er nog bij vertellen, dat ik sinds zes maanden antidepressiva slik voor dezelfde problemen, dat mijn moeder en mijn oom hier ook aan lijden, en mijn opa en oma ook.
Ik hoop dat u mij een antwoord kunt geven op de vraag of ik iets voor haar kan doen.
U vertelde dat u zelf met anti-depressiva wordt behandeld, en dat er in uw familie depressieve klachten voorkomen. Daarom vind ik het heel begrijpelijk dat u -- bij de klachten die u in uw vraag beschrijft -- denkt dat uw dochtertje ook last heeft van depressiviteit. Immers: ze is niet echt vrolijk, vaak boos en angstig. Ze slaapt niet goed, heeft vaak hoofdpijn. Ze is constant moe, haalt zich vreselijke dingen in het hoofd.
Het is ook bekend dat depressiviteit in families voorkomt. Het is nog niet duidelijk hoe dit van generatie op generatie wordt overgedragen. Voor een deel zal dit met genetische factoren te maken hebben (een aangeboren component), maar er zijn ook deskundigen die wijzen op bepaalde omstandigheden waarin opeenvolgende generaties telkens weer verzeild raken.
Verder is het natuurlijk zo dat kinderen allerlei eigenschappen van hun ouders meekrijgen of overnemen, die mede kunnen bepalen hoe ze reageren op omstandigheden en daarvan al dan niet depressief worden.
Overigens is het zo dat de meeste familieleden van depressieve mensen zelf niet depressief worden. Het is dus allemaal weer tamelijk ingewikkeld.
Dit is de theorie, maar hoe zou het nu bij uw dochtertje in elkaar kunnen steken? In de eerste plaats lijkt er een opvallende tegenstelling te zijn tussen hoe het op school gaat, en thuis. U schrijft dat u "hele goede berichten" krijgt van school. Dat klinkt mij niet depressief in de oren. Nu kan het natuurlijk nog steeds zo zijn dat ze het moeilijk heeft op school. En dat ze er daar weinig van laat merken, dat kan ik verder niet inschatten.
Verder schrijft u dat ze altijd alles als eerste, etc. wil doen. Dat zou een reactie kunnen zijn op onzekerheid, een soort overschreeuwen. Wellicht was uw dochter altijd al een beetje "haantje de voorste", of ging haar tot nu toe alles goed af, maar komt nu aan het licht dat ze op bepaalde terreinen een achterstand heeft ten opzichte van leeftijdsgenootjes, en maakt dat haar boos, gefrustreerd, angstig, onzeker. Ze is neem ik aan net begonnen op school, in een nieuwe klas, dus daar zal ze ook aan moeten wennen?
U hebt zelf ook problemen, schrijft u. U gaat daar verder niet echt op in, maar het kan heel goed zijn dat uw dochtertje daar wat van oppikt. Wellicht waren uw problemen wel zo groot dat er thuis toch minder stabiliteit was/is, en heeft u uw aandacht meer moeten verdelen tussen uzelf en haar, en maakt dat uw dochter angstig.
Aan de andere kant voelt u zich daar misschien wel schuldig over -- heel begrijpelijk. U moet toch ook oppassen dat u vanuit zo'n schuldgevoel, en angst uw kind tekort gedaan te hebben, gaat denken dat uw kind depressief is.
Laat duidelijk zijn: uw dochtertje steekt niet lekker in haar vel. Maar of ze echt een depressie heeft, dat blijft een vraag.
Het is in elk geval al heel goed dat u oog heeft voor uw dochtertje -- u stuurt tenslotte niet voor niets een vraag in naar Ouders Online. Zoveel mogelijk stabiliteit en veiligheid bieden, dat is ook belangrijk. Maar u moet meer doen dan uw kind beschermen voor angst en onveiligheid.
Uw kind moet ook leren om met angsten om te gaan, om moeilijke situaties in haar leventje te leren hanteren. Bijvoorbeeld als het gaat om het zittenblijven, of problemen met leren, of dingen die niet mogen of kunnen. Soms moet u na zo'n belangrijke gebeurtenis als een wisseling van klas ook even afwachten, en uw kind de kans geven om haar draai weer te vinden.
En hopelijk zorgt u ook goed voor uzelf (want dat straalt weer af op de kinderen). Als u zich nu toch veel zorgen blijft maken, of onvoldoende aan deze adviezen heeft, dan is het verstandig om uw dochtertje door een kinderpsychiater of een andere ter zake kundige hulpverlener te laten onderzoeken.
