3 juni 2005 door Aleid Grijpma

Mijn dochter wil niet meer naar haar vader toe. Waarom moet ze dan opgenomen worden in een GGZ-kliniek? (7 jr)

Ik heb een dochtertje van 7 jaar. Ik ben gescheiden toen zij 2½ jaar was. De omgang met haar vader is altijd moeilijk gegaan, maar ik heb haar altijd 'gedwongen' om toch te gaan. Als zij na het bezoek weer thuis kwam, was het altijd huilen, schoppen en slaan.

Sinds een half jaar geeft ze aan dat ze niet meer naar haar vader wil, omdat ze daar naar eigen zeggen niet gewenst is. Vader zegt en doet rare dingen.

Aangezien het op school slecht ging, ben ik eerst naar het AMK [Advies- en Meldpunt Kindermishandeling - red.] gegaan. Later ben ik doorverwezen naar de GGZ [Geestelijke Gezondheidszorg - red.].

Niemand weet wat er met mijn dochtertje aan de hand is. Men adviseert mij echter wel om haar op te laten nemen in een kliniek, om te kijken of er iets aan de hand is. Ik mag haar dan niet bezoeken. Is dat niet raar?

Ik wil de band met mijn dochter niet kapot laten maken door zo'n instantie. En dat alles omdat ze niet naar vader wil. Met haar is niks aan de hand, maar met haar vader wel. Deze moet gewoon voor haar zorgen en aandacht voor haar hebben als ze bij hem komt.

Is dit geen vreemde actie van de GGZ?

Antwoord

Het is wel moeilijk om u een goede raad te geven, omdat u heel weinig over uw dochter vertelde. Aan de ene kant zegt u dat er niets aan de hand is, maar aan de andere kant zegt u wel dat het slecht gaat op school. Verder geeft u aan dat de GGZ het ook niet weet. Maar ze zullen toch wel iets gezegd hebben? Zeker als het om zo'n ingrijpend advies gaat.

Maar hoe dan ook: het is altijd lastig als kinderen van gescheiden ouders aangeven dat ze niet meer naar hun vader of hun moeder toe willen. Ook is het ingewikkeld als ze zeggen dat daar 'rare dingen' gebeuren. Helaas geeft u ook daarbij niet aan wát er precies gebeurd is. Of is uw dochter daar zelf ook niet helder over?

Hieronder zal ik aangeven wat er in dit soort situaties allemaal kan spelen, en hoe je daar uiteindelijk als ouder mee om kunt gaan.

Gesprekken en spel-observaties

Het is natuurlijk heel belangrijk om zo goed mogelijk te bekijken wat er aan de hand zou kunnen zijn. Vaak gebeurt dit door gesprekken met het kind en/of via spel-observaties.

Verder is het belangrijk om te kijken hoe een kind functioneert op alle gebieden: thuis, op school, en met vriendjes en vriendinnetjes.

Op grond van al die gegevens probeer je dan in te schatten hoe het met het kind gesteld is.

Klem gezet

Kinderen kunnen volkomen terecht aangeven dat ze niet meer bij hun vader of moeder willen zijn, omdat daar onprettige dingen gebeuren. Maar kinderen kunnen ook erg loyaal zijn aan een van beide ouders, en dan allerlei dingen zeggen om die ouder te plezieren.

Helaas gebeurt het vaak dat kinderen dingen van de ene ouder over de andere ouder horen (waar ze moeilijk mee overweg kunnen), of dat ze opdrachten krijgen wat ze wel en niet moeten zeggen. Dit kan kinderen zó enorm klem zetten dat ze niet meer goed kunnen functioneren.

Daarnaast kunnen er natuurlijk dingen zijn die losstaan van de relatie met hun ouders, maar meer te maken hebben met henzelf. Zoals een mindere intelligentie, of een kinder-psychiatrische aandoening.

De vraag is ook hoe ouders dit samen kunnen opvangen, en hoe zij met elkaar hierover praten. Soms is dat helemaal niet mogelijk, omdat er heel veel onderlinge strijd is. Ik weet niet hoe dit bij u is.

Kinderrechter en Kinderbescherming

Als ouders absoluut niet in staat zijn om hier met elkaar over te praten, dan adviseer ik wel eens om het aan een kinderrechter voor te leggen. Die kan dan bepalen hoe de bezoekregeling eruit moet zien. Omdat de rechter natuurlijk ook niet weet hoe het precies zit, vraagt hij of zij dan vaak om een onderzoek van de Raad voor de Kinderbescherming, om meer duidelijkheid te krijgen over de vader en de moeder.

Bij lastige zaken, zeker als een kind aangeeft niet meer naar een van beide ouders toe te willen, vind ik dit een goede optie. Vooral omdat het voor de ontwikkeling van een kind goed is om contact te hebben met beide ouders (tenzij er gegronde redenen zijn waarom dat in die situatie juist niet goed is.)

Waarom opnemen?

U vroeg waarom uw kind opgenomen zou moeten worden in een kliniek. Omdat ik uw kind en uw situatie niet ken, kan ik daar natuurlijk niets over zeggen, en moet ik mij beperken tot mijn eigen ervaring. Waarom zou ik zelf tot een opname besluiten?

Essentieel is de vraag hoe een kind zich ontwikkelt. Als er sprake is van een zorgelijke situatie, dus als je ziet dat de ontwikkeling van een kind ernstig verstoord is, dan is het soms handig om te kiezen voor een intensieve behandeling.

Kinderen die je laat opnemen, zijn kinderen die in verschillende omstandigheden niet goed functioneren (thuis, op school en met vriendjes) en waarbij je de overtuiging hebt dat er alleen iets kan veranderen door een intensieve behandeling. En wel zó intensief, dat een poliklinische behandeling of een behandeling in deeltijd onvoldoende is.

Wat ik in zo'n situatie ook laat meewegen, is de leeftijd. Uw dochter is nu 7, en heeft nog een hele jeugd te gaan. Wat je nu investeert, kan haar voor later – met name in de puberteit – beschermen.

Bezoekregeling

U suggereerde dat men erop uit is om u te scheiden van uw kind. Ik denk niet dat het daar om begonnen is. Ikzelf heb dat in ieder geval nog nooit meegemaakt. Bij een opname staat altijd de behandeling van het kind centraal.

Wat wel zou kunnen, is dat men bepaalde ideeën heeft over de bezoekregeling. Ik weet dat sommige klinieken ervoor kiezen om de eerste weken het bezoek te beperken, om een kind de gelegenheid te geven om goed te kunnen wennen. Telefonisch contact mag dan vaak wel, maar hoe dat bij u zit weet ik niet goed.

Goed erover praten

Gezien uw twijfels raad ik u aan om u nogmaals goed te laten uitleggen waarom uw kind opgenomen moet worden. En omdat het bij een opname altijd gaat om een intensieve behandeling, zou men vooral duidelijk moeten maken waarom men vindt dat uw dochter een intensieve behandeling nodig heeft.

Ik kan me heel goed voorstellen dat het moeilijk is voor u als moeder om dit te horen, omdat u kennelijk de oorzaak bij de vader legt. Maar spelen er toch niet ook andere zaken bij uw kind mee? Bekijk het nog eens rustig en bespreek al uw twijfels met de betrokken hulpverleners.

Ik wens u succes en sterkte!