9 september 2005 door Aleid Grijpma
Ik ben een moeder van 27. Mijn zoontje is net 7 geworden en sinds kort begint hij mij 'eerlijk' de waarheid te vertellen. (Ik heb hem verteld dat als hij eerlijk is over dingen, ik minder boos zal worden dan wanneer ik er zelf achter kom). Dit werkt redelijk. Nu had hij vroeger al een paar keer dat hij in bed plaste, ik vroeg dan waarom. Hij zei dat hij geen zin had om naar de wc te gaan. Ik heb hem toen uitgelegd dat dit niet goed is en dat hij gewoon naar de wc moet gaan. Desnoods zou ik een lichtje aanlaten zodat hij niet bang hoefde te zijn. (Hij was toen 4 jaar oud).
Nu kwam hij eergisteren 'opbiechten' dat hij op zijn twister-zeil (van het spel Twister) had geplast. Ik vroeg weer waarom. Toen zei hij: "Ik zeg het toch eerlijk?" Ik zei dat ik toch graag wilde weten waarom hij dit deed, waarop hij antwoordde: "Weet ik niet".
Vanochtend biechtte hij weer op dat hij een week geleden achter de stoel in de huiskamer had geplast. Ik ben niet boos op hem geworden, maar heb gezegd dat ik blij was dat hij eerlijk was, maar dat ik wel wilde dat hij dit niet meer zou doen omdat het kan gaan stinken.
Maar eigenlijk ben ik best geschokt. Ook ben ik bang dat dit iets betekent. Is dit normaal?
Uw zoon heeft u wel in een lastige positie gebracht! Hij doet namelijk iets wat in mijn ogen nou niet echt getolereerd zou moeten worden. Maar omdat u hebt gezegd dat hij alles eerlijk moet zeggen, gaat hij er mogelijk vanuit dat u hem niet straft. Wat ook inderdaad niet gebeurt. En daar zit u dan. (Hoe vindingrijk kunnen kinderen toch zijn... ze houden je in ieder geval scherp ;-)
Hieronder zal ik aangeven wat er aan de hand zou kunnen zijn, en wat je eraan zou kunnen doen.
In dit soort situaties wil ik altijd eerst graag weten hoe het in zijn algemeenheid met het kind gaat. Functioneert hij goed? Hoe gaat het op school, met vriendjes, etc.? Hoe is hij verder met zijn gedrag: luistert hij goed, is hij aanspreekbaar, slaapt hij normaal?
Aangezien u geen bijzonderheden vermeldde, ga ik ervan uit dat uw zoon verder goed functioneert.
Wat ik me afvraag, is waarom uw zoon juist nu op rare plaatsen is gaan plassen. Het bedplassen toen hij 4 was tel ik niet mee, omdat dat gewoon een ongelukje geweest kan zijn, of bijvoorbeeld een korte terugval doordat hij voor het eerst naar school ging. Vaak zie je dat bepaalde gebeurtenissen kunnen leiden tot een terugval in de zindelijkheid. Zoals: de geboorte van een broertje of zusje, een traumatische ervaring, scheiding van ouders, een ziekenhuisopname, etc.
De vraag is dus waarom hij nu opeens op bepaalde plaatsen plast. Ik zal een paar mogelijkheden langslopen.
Het laatste punt zou wel eens van toepassing kunnen zijn op uw zoon. Hij maakt u machteloos door te plassen op het twister-zeil en dat ook eerlijk te zeggen. Daardoor weet u niet goed wat u moet doen, en heeft u niet veel meer keus dan het eigenlijk maar te laten zitten. U had immers gezegd dat eerlijkheid beloond wordt. Vervolgens kan hij het zonder gevolgen gewoon nóg een keer doen en het opnieuw gewoon zeggen.
Wat kunt u doen? Om te beginnen moet u nagaan wat de oorzaak van zijn gedrag zou kunnen zijn. Misschien vraagt uw zoon om aandacht en dan is het belangrijk dat hij die ook krijgt. Dat hoeft niet moeilijk te zijn, want een duidelijke boodschap dat het niet kán wat hij doet, is ook een vorm van aandacht. Het feit dat hij het eerlijk zegt maakt wat dat betreft niet uit. Het kan gewoon niet, punt.
Zoals altijd is het ook nu belangrijk om uw zoon te belonen (prijzen, complimenteren, etc.) voor de dingen die goed gaan, maar ook om hem te straffen (privileges ontnemen, etc.) voor dingen die niet door de beugel kunnen. Laat u dat laatste achterwege, dan zou uw zoon wel eens het idee kunnen krijgen dat hij nóg gekkere dingen moet gaan verzinnen om uw aandacht te krijgen.
Mocht uw zoon 's nachts weer in bed gaan plassen, wat in deze situatie heel goed mogelijk is, maak dan een beloningssysteem om dat probleem weer onder controle te krijgen. Bijvoorbeeld: 5 nachten achter elkaar droog blijven levert een leuk uitje met u op. Ga daarbij niet uitgebreid de discussie met hem aan waarom hij wel of niet nat is, want daar kunnen kinderen van 7 echt nog geen goed antwoord op geven.
Merkt u dat hij overdag 'rommelt', zeg hem dan dat het kennelijk weer nodig is dat u hem wat vaker naar de WC stuurt. Maak daarbij een schema van bijvoorbeeld iedere 2 uur naar de WC, totdat u zélf beslist dat dit niet meer nodig is. Zorg ervoor dat u uitdrukkelijk zelf de regie in handen houdt.
Mocht hij weer op vreemde plaatsen gaan plassen, laat hem de boel dan zelf schoonmaken. Zeg dat het niet kan, en verzin er een eenvoudige straf bij. Bijvoorbeeld: een kwartiertje eerder naar bed.
Gaat het daarentegen juist goed, beloon dat dan met – bijvoorbeeld – een kwartiertje later naar bed en een spelletje of iets anders leuks om de extra tijd samen in te vullen.
Belangrijk is in ieder geval om er wel iets aan doen. Succes ermee!
