1 januari 2000 door Ward van Alphen
Mijn zoontje van bijna 3 jaar is geobsedeerd door lampen. Winkelen bij de Gamma en dergelijke is niet mogelijk omdat hij net zo lang blijft gillen tot we bij de lampen gaan kijken. En hij kan er uren naar staren of aanraken.
Sinds kort hebben wij een nieuwe staande lamp en als die de verkeerde kant op schijnt gaat hij gillen dat de lamp niet goed staat. Hij houdt pas op als we de lamp neerzetten zoals hij dat wil.
Op de peuterspeelzaal zei de juf dat hij misschien een vorm van autisme heeft. Kan dit waar zijn, en zo ja, wat doen we hiermee? We zijn wanhopig!
Een eigenschap van sommige autistische kinderen kan zijn dat ze een ongewone belangstelling hebben voor bepaalde voorwerpen. Vaak gaat het dan om voorwerpen die een bepaald geluid maken, op een bepaalde manier bewegen, of een lichteffect geven. Ze kunnen er urenlang mee bezig zijn.
Een andere eigenschap van autistische kinderen is dat ze vaak niet flexibel zijn, erg gehecht zijn aan regelmaat, angstig kunnen worden als die regelmaat verstoord wordt. Ze kunnen vaak erg dwingend zijn, vaak terug te voeren op angst.
Verschijnselen van autisme zijn al zichtbaar in de eerste drie levensjaren van een kind.
Wat autisme precies is, weten we niet. Er lijken problemen met de informatieverwerking te zijn. We noemen autisme ook wel een contactstoornis, omdat het contact met autistische kinderen verstoord is. Ze kunnen een afkeer van contact hebben, en/of op een vreemde manier contact maken.
Bij autistische kinderen vind je ook spraak/taalproblemen, met vaak een vertraagde spraak/taalontwikkeling, en/of een vreemde manier van praten. Bij autistische kinderen is de algehele ontwikkeling vaak vertraagd.
Er zijn kinderen die veel weg hebben van autistische kinderen, maar die zich op bepaalde gebieden toch beter hebben ontwikkeld, of waarbij verschijnselen pas na het derde levensjaar zijn ontstaan. Van sommige van deze kinderen denken we dat ze een aan autisme verwantte contactstoornis hebben.
Maar er lijkt een groot "grijs gebied" te zijn van kinderen die wel bepaalde kenmerken van een contactstoornis hebben (maar die zich toch vaak redelijk kunnen redden), kinderen die wel contactproblemen hebben die lijken op autisme, maar die door een ander mechanisme ontstaan zijn.
Uw zoontje heeft dus wel bepaalde kenmerken, die bij autisme kunnen passen. Maar over andere, belangrijke kenmerken, zoals taalproblemen, of een verstoord contact, schrijft u niets. U meldt ook niet dat zijn ontwikkeling vertraagd is.
Een ongewone belangstelling voor voorwerpen zoals lampen kan ook voorkomen bij normale kinderen, maar is dan van voorbijgaande aard, en heeft geen nadelig effect op het dagelijks leven. En het is natuurlijk mogelijk dat uw zoontje een temperamentvol karakter heeft, of de grenzen van zijn autonomie aan het opzoeken is, zonder dat dit betekent dat er sprake is van een psychiatrische stoornis.
En ik weet niet of de juffrouw van de peuterspeelzaal die opmerking over autisme gemaakt heeft naar aanleiding van de verhalen die u haar verteld heeft. Of dat ze ook zelf van mening is dat uw zoontje anders is dan de andere kinderen, daar hebben mensen die veel met kinderen werken vaak een goede kijk op.
U begrijpt misschien al dat op basis van de informatie die u geeft, we niet kunnen zeggen of uw zoontje een contactstoornis heeft of niet. Als u het gevoel heeft dat hij zich op een aantal van bovengenoemde terreinen anders ontwikkeld dan andere kinderen, dan kan dat een goede reden zijn om eens met een professionele hulpverlener te gaan praten, bijvoorbeeld een kinderpsychiater. Ook als u ondanks alles grote problemen blijft houden om uw zoontje te hanteren, is dat een goede reden om professioneel advies in te winnen.
De Jeugdhulpverlening wordt op dit moment gereorganiseerd, dus misschien kunt u zich dan het best wenden tot uw huisarts: die kan u dan vertellen waar u de juiste hulp kunt krijgen (en kan zelf ook nog zijn/haar oordeel geven over de problemen bij uw zoontje).
U kunt ook ons archief nog eens doorbladeren, want we hebben al eerder aandacht besteed aan kinderen die problemen hadden op het gebied van contacten. En de website van de Nederlandse Vereniging voor Autisme geeft veel informatie over contactstoornissen.
Succes ermee.
