23 januari 2004 door Joanna Sandberg

Onze puber-dochter is ongelukkig en doet hysterisch. Wat nu? (12 jr)

Ons gezin bestaat uit: vader, moeder, zoon (14) en dochter (12). Onze zoon is vijf jaar geleden gediagnostiseerd als PDD-Nosser. Met hem gaat het nu erg goed. Maar met onze dochter niet.

Onze dochter zit in de eerste klas HAVO/VWO. Ze heeft het helemaal niet naar haar zin op school. Er zitten maar acht andere meiden in haar klas en daar heeft ze geen aansluiting bij. Het zijn meiden, met (zoals mijn dochter zegt): handtasjes en lipgloss. Ze doen ook erg aanstellerig en hangen voortdurend om elkaars nek. Ik heb een goede band met mijn dochter; ze verteld me erg veel.

Maar nu komt het. Ze heeft – op dit moment bijna dagelijks – hysterische aanvallen. Ze voelt haar lichaam verkrampen, en ze gaat schreeuwen en schoppen, dingen stuk maken, aan haar haren trekken of met haar hoofd tegen een muur slaan. Dat mag ze dus niet van mij en dan houd ik haar tegen. Zelf vindt ze die buien heel erg naar, en eigenlijk wil ze ze nooit meer hebben. Zo erg zijn ze.

Ik heb al van alles geprobeerd, van negeren tot naast haar zitten en samen met haar ademen. Het lijkt dat ze het beste uit zo'n bui komt als ze het gevoel heeft dat ik bij haar ben. Het lijkt ook wel alsof ze deze buien alleen maar heeft als ik thuis ben.

Het liefste willen we natuurlijk dat ze die buien niet meer heeft. Ze krijgt ze als ze huiswerk aan het maken is, of als ze zich zorgen maakt over school. Ze wil niet praten met de school-psychologe. Wel wil ze zelf haar mentor inschakelen (ik mag dat niet doen van haar), maar ze weet niet hoe ze dat moet aanpakken. Gelukkig heeft ze nog wel vriendinnen van de basisschool.

Mijn vragen: kennen jullie dit soort hysterische buien? Wat moet ik doen als ze er een heeft? En hoe zorgen we ervoor dat ze zich niet zo ongelukkig meer voelt?

Antwoord

Ik kan me voorstellen dat u zich erge zorgen maakt over uw dochter. Het lijkt mij ook zwaar voor u; eerst gaf uw zoon problemen en wordt hij gediagnostiseerd als een kind dat binnen het autistisch spectrum valt (gelukkig gaat het nu goed met hem!) en nu geeft uw dochter van 12 jaar problemen.

U schrijft dat ze hysterische buien heeft. Of dat werkelijk zo is kan ik van deze afstand helaas niet beoordelen. Ik kan alleen afgaan op wat u schrijft.

Wat me aan uw verhaal vooral opvalt is dat uw dochter het helemaal niet naar haar zin heeft in de eerste klas HAVO/VWO. Ze heeft geen aansluiting met de andere acht meiden van haar klas. U beschrijft dat deze meisjes zich anders gedragen dan uw dochter, en aanstellerig doen.

Aanstellerij

Uw dochter is niet als de meisjes uit haar klas, maar toch doet ook zij – blijkens uw verhaal – op haar eigen manier aanstellerig. U schrijft immers dat ze hysterische aanvallen heeft, die toch lijken op aanstellerij, en dat ze die buien alleen heeft als u thuis bent.

Verder doet ze zichzelf pijn, en maakt ze dingen stuk. Zelf vindt ze die buien heel vervelend, maar toch krijgt ze ze alleen wanneer ze huiswerk maakt of als ze zich zorgen maakt over school.

Logische conclusie

Een logische conclusie is dus dat die buien te maken hebben met school. De buien lijkt wel gepland door haar, want ze heeft ze alleen als u er bent. Overigens wil ik daarmee helemaal niet suggereren dat er sprake zou zijn van kwade opzet. Het lijkt alsof ze niet anders kan.

Ik denk dat uw dochter het heel moeilijk vindt om in woorden uit te leggen hoe vreselijk ongelukkig zij zich voelt op school. Wat moet dat verschil groot zijn, in vergelijking met de basisschool!

Gek gedrag

Ook is het mogelijk dat ze gemerkt heeft dat praten over hoe rot zij zich op school voelt, geen effect heeft, en dat ze nu 'gek' gedrag gebruikt om geholpen te worden.

In haar eentje praten met de school-psycholoog of de mentor is waarschijnlijk te hoog gegrepen voor haar.

Praten met school

Ik adviseer u om samen met uw partner met de school-psycholoog en de mentor te gaan praten. U kunt dan vertellen dat uw dochter écht ongelukkig is, welk gedrag ze nu vertoont, dat ze dat gedrag voorheen nog nooit vertoond heeft, etc.

Weliswaar heeft uw dochter gezegd dat u niet met de mentor mag praten (waarom eigenlijk niet?), maar u bent wel haar moeder. U kunt dat dus wel degelijk doen, aangezien zij het zelf niet doet, en het ondertussen steeds slechter met haar gaat.

Samen met uw dochter

Ook lijkt het me goed dat u op een gegeven moment samen met uw dochter en de mensen van school rond te tafel gaat zitten. U kunt dan samen kijken wat er nu aan de hand is, wat er veranderd kan worden, hoe ze begeleid gaat worden, etc.

Als u het idee heeft dat er geen échte zorg verleend kan worden en dat er geen échte veranderingen doorgevoerd gaan worden, dan blijft niets anders over dan een schoolwisseling.