Ben jij eigenlijk voorbereid op het ouderschap en je baby? Dit kun je doen

13 november 2009 door Joanna Sandberg

Onze zoon is onhandelbaar. Wat moeten we doen? (11 jr)

Ik weet het niet meer! Onze zoon van 11 is op veel momenten niet meer te handelen. We hebben eigenlijk al problemen met hem vanaf zijn peuterjaren, moesten dikwijls op gesprek komen omdat hij druk was, enz. Dit ging ook door op de basisschool, tot nu toe.

We zijn al met hem naar Jeugdzorg geweest en ze hebben hem getest op ADHD, maar daar is eigenlijk nooit iets uitgekomen. Ben zelf ook ervan overtuigd dat hij dit niet heeft. Het is een jongen met een zeer sterke eigen wil. Hij handelt vaak alleen in eigen belang en is vaak egoïstisch.

Vooral zijn gedrag naar ons toe vind ik beangstigend. Als we bijvoorbeeld iets aan hem vragen, en meneer heeft daar geen zin in, dan kan het maar zo zijn dat je echt een oorlog met hem moet voeren.

Hij kan ook heel dreigend naar ons kijken. Zo van: "Wat moeten jullie nou?" En soms komt hij ook op ons af met het idee: "Kom maar op!" Hij gaat echt letterlijk tegen ons in. Het slaat ons niet of zo, maar hij vertoont wel dat soort gedrag.

Ik ben nu op een punt dat ik me niet meer kan beheersen. Dat vind ik heel erg, maar ik weet gewoon niet meer wat ik met hem aan moet.

Zijn vader en ik zijn al bijna 10 jaar niet meer bij elkaar, maar ik moet zeggen: mijn zoontje is echt typisch zijn vader. Met het gedrag van zijn vader kon ik ook niet overweg en daarom zal ik ook altijd met mijn zoon dit gevecht aangaan. Gewoon omdat ik het niet kan accepteren hoe hij zich gedraagt. Vooral omdat het tegen mijn principes ingaat en ik hem zo niet opvoed.

Maar hoe dan ook... ik weet echt niet meer wat ik moet. Ik ben echt radeloos en zie ook niet meer wat we moeten doen.

Antwoord

Ik zou u adviseren om snel hulp te zoeken. Met de nadruk op snel, omdat uw zoon pas 11 jaar is. Dat betekent dat hij nog heel goed behandeld kan worden voor zijn gedrag. Hoe langer je wacht, hoe moeilijker dat wordt.

Antisociaal

De manier waarop uw zoon zich gedraagt, op deze leeftijd, is ernstig. Vanaf deze afstand, en zonder hem gezien te hebben, kan ik natuurlijk geen diagnose stellen, maar het lijkt erop dat hij zich antisociaal ontwikkelt.

De redenen waarom ik dat denk, zijn de volgende:

  • hij is al veel langer moeilijk en druk, en gedraagt zich nu egoïstisch en egocentrisch;
  • zijn gedrag is in de loop der jaren alleen maar erger geworden en nu wordt hij zelfs agressief;
  • zijn agressieve gedrag is zelfs zo dreigend dat u er bang voor bent;
  • hij accepteert geen gezag.

Ik heb er natuurlijk nog wel vragen bij. Onder andere: als uw zoon geen gezag accepteert, hoe zit dat dan op school? Is het daar net zo erg als bij u? Ziet hij zijn vader nog? En als hij hem ziet, hoe gedraagt hij zich dan?

Zelfbeheersing

Ook over uzelf heb ik een vraag. U vertelde dat u het gedrag van uw zoon niet accepteert (helemaal terecht natuurlijk), en dat u op een punt bent gekomen dat u uw zelfbeheersing gaat verliezen. Bedoelde u daarmee dat u bang bent om zelf ook agressief te worden?

Als u inderdaad dat gevoel heeft, dan is het helemaal zaak om snel hulp te zoeken. Niet alleen voor uw zoon maar ook voor uzelf. Want als u gaat slaan, zal de boel beslist escaleren.

Typisch zijn vader

U vertelde dat uw zoon "typisch zijn vader" is. Ik kan mij levendig voorstellen dat zo'n vergelijking zich op kan dringen, maar je moet er wel ontzettend mee oppassen. U geeft uw zoon er namelijk een zeer negatieve boodschap mee, die hij altijd zal oppikken, zelfs als u uw gevoel niet letterlijk uitspreekt.

In feite zegt u tegen uw zoon (met of zonder woorden) dat hij net zo'n etter is als zijn vader. Daardoor zal hij zich afgewezen voelen, en maakt u het voor hem wel erg moeilijk om uit zichzelf te veranderen en zich positiever te gaan gedragen.

Ook hiervoor hebben jullie hulp nodig. Het eerste waar je dan aan denkt, is gezinstherapie. Maar misschien is er meer nodig, namelijk functionele gezinstherapie.

Functionele gezinstherapie

Functionele gezinstherapie is een soort turbo-gezinstherapie (niet in snelheid maar wel in intensiteit). Het hele gezin wordt dan betrokken bij het oplossen van de problemen die er spelen.

De essentie is dat er gezamenlijk gewerkt wordt aan het oplossen van de problemen die er spelen, en dat het gezin leert om die probleem zelf op te lossen. Onder andere door het ontdekken (of herontdekken) van de sterke kanten van het gezin.

Functionele gezinstherapie wordt vooral toegepast als een kind al echt op het verkeerde pad is geraakt (denk aan spijbelen, stelen, contact met de politie, etc.) maar het is wel een behandeling die echt werkt.

Hoe nu verder?

Ik raad u aan om naar uw huisarts te gaan en uit te leggen dat er meteen hulp moet komen. In onderling overleg kunnen jullie dan bepalen hoe die hulp eruit moet zien, en hoe dat geregeld kan worden. Bespreek daarbij ook de functionele gezinstherapie die ik noemde.

Daarnaast moet u kijken of uw zoon tijdelijk bij familie of vrienden kan logeren. Eventueel kan er een logeeradres via de GGZ geregeld worden.

Op dit moment lijkt de situatie nog net niet ernstig genoeg voor een gedwongen crisisopname, maar je moet er natuurlijk alles aan doen om dat te voorkomen. Vandaar mijn advies om uw zoon uit logeren te sturen en snel hulp te zoeken.