25 juni 2004 door Joanna Sandberg

Opstandige puberzoon van gescheiden ouders - wat moeten we doen? (15 jr)

De 15-jarige zoon van mijn partner gebruikt zijn ouders, die zeven jaar geleden gescheiden zijn, als speelbal. Zijn moeder heeft ruim zes jaar de vader en mij gebruikt als boeman: "Als je niet luistert, stuur ik je naar je vader". De zoon heeft dit ook altijd als mogelijke straf ervaren. Ze komen niet graag bij ons; gezien de uitlatingen van de moeder over ons en ons huishouden is dat ook niet vreemd. Maar dit even terzijde.

Nu heeft de jongen ontdekt dat hij door te dreigen met hetzelfde (naar zijn vader gaan) zijn moeder kan chanteren. Zo wilde hij in dit specifieke geval een straf van zijn moeder voor het spijbelen omzeilen.

Mijn partner ziet dit niet zo scherp, hij wil alleen maar helpen. Maar ik ben van mening dat wij (in ieder geval mijn partner) op zijn best als 'onderhandelingsmiddel' en op zijn slechtst als chantage gebruikt worden.

Ik ben faliekant tegen een verhuizing naar ons, om bovenstaande redenen. Mijn partner wou echter het kind gelijk gaan halen, met al zijn spullen.

Ik vind dus dat hij niet bij ons moet komen wonen. Maar hoe maken wij hem dat duidelijk zonder hem het gevoel te willen geven dat hij niet bij ons terecht kan?

De problemen met zijn moeder worden niet opgelost door naar ons te verhuizen, evenmin als de problemen die hij op school heeft (spijbelen, grote mond, etc.)

Antwoord

Wat u beschrijft klinkt nogal ingewikkeld, maar ik denk dat ik het wel begrijp. Eerst zal ik proberen te reconstrueren wat u vertelt, daarna zal ik uitleggen wat dat technische gezien betekent, en op grond daarvan zal ik besluiten met een advies.

Als ik het goed begrijp, heeft de zoon van uw partner, na een ruzie met zijn moeder, gedreigd om bij u en zijn vader te gaan wonen. Hij chanteert haar hiermee om straf te voorkomen. Terwijl hij – om allerlei redenen – eigenlijk helemaal niet graag bij zijn vader en u komt.

U schrijft dat uw partner het niet zo scherp ziet, en alleen maar wil helpen. (Wie wil hij trouwens helpen? Zijn ex-vrouw of zijn zoon of beide?)

En nu heeft u het gevoel dat jullie gebruikt worden door de zoon van uw partner, in een conflict met zijn moeder. Daarom bent u er faliekant op tegen dat de zoon bij jullie in zou trekken. Anderzijds wilt u deze jongen niet het gevoel geven dat hij niet bij jullie terecht kan.

Triade

Als het inderdaad zo is als u beschrijft (van achter mijn PC kan ik geen achterliggende motieven etc. achterhalen) dan is er sprake van een zogenaamde triade, oftewel een driehoek, bestaande uit vader, moeder (weliswaar gescheiden) en zoon.

Vader wordt zowel door moeder als nu ook door zoon gebruikt als derde in hun onderlinge ruzie. Zowel de moeder als de zoon proberen hun ruzie te winnen met hetzelfde dreigement: "Als jij niet doet wat ik wil, dan ga je (of ik) naar je (respectievelijk mijn) vader". En vader is blijkbaar zo naïef om moeder en/of zoon te willen helpen door bij een conflict tussen moeder en zoon de laatste met open armen binnen te halen.

Deze manier van conflict-hantering lijkt een patroon geworden te zijn tussen moeder en zoon, met een verschuiving dat zoon nu zelf dreigt naar zijn vader te gaan.

Uit het patroon komen

Hoe kunt u, maar natuurlijk eigenlijk zijn vader, deze jongen proberen te helpen om op een positieve manier uit dit patroon te komen?

Ten eerste moet uw partner uw visie begrijpen en het ermee eens zijn. En dan zou hij tegen zijn zoon kunnen zeggen dat hij altijd welkom is bij jullie, behalve als hij ruzie heeft met zijn moeder.

Daarnaast kan hij tegen zijn zoon zeggen dat hij met hem wil bespreken of het een serieuze wens is van hem om bij jullie te willen wonen. Als uw partner dit gesprek gaat voeren, moet hij proberen te achterhalen wat de werkelijke motieven van zijn zoon zijn om bij jullie te willen wonen. Ligt aan het dreigement voor zijn moeder misschien tóch een oprechte wens ten grondslag?

Bijvoorbeeld: mist hij, als jongen in de puberteit, zijn vader? Wil hij meer met zijn vader doen? Dus: lijkt het hem écht leuk (hij vond het toch niet zo prettig bij jullie...), of wil hij alleen zijn moeder pesten met het voorstel om bij jullie te gaan wonen?

Het kan ook zijn dat hij niet direct bij jullie wonen wil gaan wonen, maar wel gewoon wat vaker zou willen komen.

Samen dingen doen

Het is trouwens sowieso belangrijk dat vader en zoon samen, dus met zijn tweeën, dingen gaan doen. Voor jongens, zeker in de puberteit, is het belangrijk om exclusieve aandacht van hun vader te krijgen. Een veel gehoorde klacht van kinderen en pubers is dat de nieuwe partner van hun vader (of moeder) er altijd bij moet zijn.

Vader en zoon moeten dan gaan uitzoeken wat ze samen leuk vinden om te doen. Een goed plan is bijvoorbeeld om samen op vakantie te gaan.

Als vader en zoon niet gewend zijn om samen dingen te doen, kun je beginnen met een dagje op stap, een weekendje weg (kamperen, fietsen, stad, etc.) en daarna eens wat langer samen weg.

Veel jongens van gescheiden ouders die hun vader weinig zien, en lastig gedrag vertonen, knappen enorm op als ze vaker dingen met hun vader doen!

Lees ook: