1 januari 2000 door Ward van Alphen
Onze zoon van 3 is een keer gevallen en heeft een gat in zijn hoofd gehad. Dit is door een huisarts gehecht en de hele situatie heeft natuurlijk veel indruk op hem gemaakt. Hij wil sinds die tijd niet meer alleen gaan slapen omdat hij bang is dat hij dan weer valt. Hij wil per se dat er iemand bij hem blijft liggen.
In eerste instantie hebben we hieraan niet toegegeven, maar uiteindelijk wel, omdat dit hysterische taferelen opleverde. Nu is het alweer een half jaar geleden en nog steeds gaat hij niet alleen slapen. We hebben wel geprobeerd om dit patroon te doorbreken maar dit leverde weer hysterische taferelen op.
Hoe krijgen we hem zo ver dat hij weer alleen gaat slapen?
Dit probleem lijkt op het verhaal van het jongetje dat bang werd om alleen naar bed te gaan na nachtelijk overgeven (zie vraagbaak van 4 weken geleden). Bij dat jongetje was het probleem "vers", terwijl het bij uw zoontje al een half jaar speelt.
Uw zoontje is waarschijnlijk echt angstig, maar zijn reactie noemt u hysterisch. Dat wijst erop dat er ook andere zaken spelen dan angst: hij heeft zijn zinnen ergens op gezet en probeert iets af te dwingen. Er lijkt in elk geval een aspect van "niet luisteren" te spelen. Nu is het zo ver dat hij moeite heeft om datgene wat hij heeft verworven, weer op te geven. En er speelt ook mee, dat het ook eng is om een angst te lijf te gaan (in plaats van te vermijden, wat hij nu doet).
U zou kunnen proberen om voor uzelf een soort stappenplan te maken. U kunt dat ook kort aan uw zoontje vertellen. Het idee is dat u geleidelijk meer afstand van hem gaat nemen. Dat bedoel ik letterlijk: als u nu bij hem in bed ligt, gaat u langzaam over op "zitten", waarbij u stap voor stap de afstand tot hem doet toenemen, tot u bijvoorbeeld in een stoel naast het bed zit, die u ook weer steeds verder weg kunt zetten, tot u uiteindelijk buiten de kamer zit met de deur open, nog later de deur dicht, etc.
Ik weet niet of u nu de hele nacht bij hem blijft: dat zou natuurlijk ook moeten veranderen. U kunt bijvoorbeeld afspreken af en toe te komen kijken. Dit programma kunt u bekrachtigen door beloningen voor gewenst gedrag (iets wat hij leuk vindt, of bijvoorbeeld extra aandacht overdag).
Bij ongewenst gedrag (hysterisch reageren, roepen, zeuren) op dat moment zo neutraal mogelijk reageren, en bijvoorbeeld afspreken om de eerder verdiende beloning te verminderen. Wellicht kunt u ook met plaatjes werken en dan bij x verdiende plaatjes een grotere beloning afspreken.
Belangrijk is dus de geleidelijkheid, het aantrekkelijk maken van gewenst gedrag, ongewenst gedrag zo onaantrekkelijk mogelijk te maken. En consequent volhouden...
Een goed boek voor ouders met kinderen met slaapproblemen is van Ruttien Schregardus, "Kinderen met slaapproblemen: een werkboek voor ouders". Dit geeft ook ideeën voor oplossingen. Maar zoals eerder gezegd: een eenmaal gekozen weg niet zomaar verlaten.
Uw zoontje zal toch ergens de neiging hebben zich te gaan verzetten tegen het opgeven van zijn privileges, dan moet u als ouders niet wijken. Dat is soms heel moeilijk, maar het enige juiste. Het is van belang dat u als ouders op één lijn zit. Dan kunt u elkaar ook beter steunen in de strijd.
Succes ermee!
