18 mei 2007 door Annelou de Vries
Zullen kinderen met PDD-NOS nooit goed kunnen rekenen en nooit begrijpend kunnen lezen? Ook niet met de hulp van een remedial teacher die gespecialiseerd is op dit gebied?
U vroeg of kinderen met PDD-NOS nooit goed kunnen leren lezen en rekenen. Als u het zo stellig formuleert, moet ik ontkennend antwoorden. Zeg nooit 'nooit'.
Toch is er wel iets aan de hand met het leren van kinderen met een aan autisme verwante contactstoornis, zoals PDD-NOS. Extra hulp daarbij, bijvoorbeeld in de vorm van remedial teaching, kan de ontwikkeling op dit gebied wel degelijk stimuleren.
Hieronder zal ik iets meer vertellen over de combinatie van PDD-NOS en leerproblemen, en hoe je dat aan kunt pakken.
PDD-NOS staat voor 'pervasive developmental disorder - not otherwise specified', wat meestal vertaald wordt als 'pervasieve ontwikkelingsstoornis - niet anders omschreven'. Eigenlijk is dat een rare vertaling, omdat het woord 'pervasief' helemaal niet bestaat in het Nederlands. Het Engels woord pervasive betekent 'alles doordringend'. PDD-NOS is dus een stoornis die betrekking heeft op alle ontwikkelingsterreinen. In de praktijk betekent dat dat je aan een kind met PDD-NOS eigenlijk altijd merkt dat er 'iets' mee aan de hand is.
PDD-NOS is verwant aan autisme en Asperger, maar minder ernstig en wat minder uitgesproken. Het liefst gebruik ik de overkoepelende term 'aan autisme verwante contactstoornis' omdat die beter aangeeft wat er aan de hand is dan de Engelse afkorting PDD-NOS.
De kernproblemen van PDD-NOS (oftewel een aan autisme verwante contactstoornis) bestaan uit:
De bovenstaande kernproblemen zijn goed te begrijpen als je je voorstelt dat kinderen met PDD-NOS het talent missen om – zonder verdere uitleg – meteen te begrijpen wat het gedrag van andere mensen stuurt. Oftewel: ze begrijpen niet vanzelf waarom andere mensen doen wat ze doen.
Wij kunnen dat wel. Daarom snappen we meestal snel wat er van ons verwacht wordt in verschillende situaties. In tegenstelling tot PDD-NOS'ers kunnen wij – als mensen zonder PDD-NOS – nieuwe dingen in een context plaatsen die we al kennen, en kunnen we ervaren dat de dingen een verband met elkaar hebben.
Kinderen met PDD-NOS begrijpen vaak niet wat er bedoeld wordt. Het lukt hen niet om datgene wat ze nieuw leren in een context te plaatsen en ze ervaren iedere situatie die maar een klein beetje verschilt van wat ze al kennen als volledig nieuw.
Misschien wordt het nu al wat duidelijker wat hun probleem met leren is. 'Leren' betekent namelijk dat je nieuwe kennis in een context plaatst van dingen die je al weet. Maar kinderen met PDD-NOS missen die context. Of ze hebben die context wel, maar kunnen de nieuwe informatie er niet goed inpassen. Ze missen immers het talent om direct te begrijpen hoe iets bedoeld is.
Het is dus heel begrijpelijk dat kinderen met PDD-NOS vooral moeite hebben met vakken als rekenen en begrijpend lezen. Dat zijn namelijk vakken die een beroep doen op 'je inleven in datgene wat er bedoeld wordt' en 'het snappen van de context'.
Vakken waarbij je dingen uit je hoofd moet leren, zoals topografie (leren wat er op de landkaart staat) of rijtjes leren, zijn vaak een stuk makkelijker voor kinderen met PDD-NOS.
Overigens hebben lang niet alle kinderen met PDD-NOS echte leerprobleem. En ook lang niet alle kinderen met PDD-NOS hebben moeite met begrijpend lezen of rekenen. Het is echter geen uitzondering als dit wél het geval is.
De aanpak van een kind met PDD-NOS, met of zonder leerprobleem, kan worden samengevat in twee stelregels:
Dat betekent dat een kind met leerproblemen daar specifieke hulp voor nodig heeft. Daarmee kan een heleboel gewonnen worden.
Het zal duidelijk zijn dat kinderen met PDD-NOS die in de loop der tijd veel vaardigheden geleerd hebben, later veel beter functioneren dan kinderen waarbij dat niet gelukt is. Dus: hulp helpt!
Remedial teaching om zwakke leervakken aan te pakken is een goede optie. Belangrijk daarbij is wel dat de remedial teacher verstand heeft van de onderliggende contactstoornis, en dus kan aansluiten bij de oorzaak van de leerstoornis. Het gaat daarbij vooral om het gebrek aan talent om direct te begrijpen waarom mensen zich gedragen zoals ze zich gedragen.
Ik hoop dat ik u duidelijk heb kunnen maken dat PDD-NOS'ers met de juiste begeleiding beslist nog veel kunnen bereiken.
