4 september 2009 door Frea Kruisinga

Wat moet je doen bij niet ingedaalde ballen? (9 jr)

Mijn zoon is nu 9 jaar. Bij zijn geboorte en in de jaren daarna is gecontroleerd (door het consultatiebureau en een GGD-arts) of zijn zaadballen zijn ingedaald. Dat is zo. Maar nu zijn ze al een paar maanden niet meer in zijn balzak maar iets daarboven. Soms voelt hij er maar eentje. Hij heeft overigens een kleine balzak.

Hoe komt dit en moet ik er iets aan laten doen? Heeft het gevolgen voor de latere vruchtbaarheid?

Opvoeding en gedrag

Hoeveel zakgeld is normaal en wat geven andere ouders?

Antwoord

De balletjes worden voor de geboorte gevormd in de buikholte. Onder invloed van hormonen en andere stofjes dalen ze geleidelijk naar de onderbuik en vervolgens via het lieskanaal naar de balzak. Elke verstoring van de factoren die daarbij betrokken zijn, verhoogt de kans op (aangeboren) niet ingedaalde ballen. Het komt vaker voor bij te vroeg geboren kinderen en kinderen met een te laag geboortegewicht.

Bij ballen die niet in de balzak zitten, spreken we van 'niet-scrotale testes'. Er zijn twee vormen:

• de aangeboren vorm, waarbij de testes al vanaf de geboorte niet in de balzak hebben gelegen;
• en de verworven vorm, waarbij de ballen bij de geboorte en in de eerste levensjaren wel in de balzak lagen, maar later niet meer in een stabiele ligging in de balzak te brengen zijn.

Daarnaast kan er sprake zijn van 'retractiele testes' (teruggetrokken ballen), waarbij de testes vaak hoog liggen in de balzak maar wel goed in de balzak zijn te brengen, waar ze ook even kunnen blijven. Dat is meer een tijdelijk probleem.

• Bij de aangeboren vorm worden de ballen tussen de 6 en 12 maanden in de balzak gebracht door middel van een operatie (de zogenaamde orchidopexie). Doe je dat niet, dan komen er toenemende afwijkingen in het weefsel van de bal en is er een verhoogde kans op tumoren.

• Bij de verworven vorm zijn de meningen nog wat verdeeld, maar is men toch wel terughoudend met opereren omdat in 57 tot 75% van de gevallen de ballen alsnog spontaan indalen (in het begin van de puberteit).

Vooralsnog bestaat er geen onderzoek waarin is aangetoond dat er schade ontstaat bij niet opereren van de verworven vorm, maar dat wordt nog steeds onderzocht. Wel is het advies om de ballen jaarlijks door een specialist te laten controleren, en zonodig toch te opereren als de ballen niet spontaan indalen tijdens de puberteit.

• Bij retractiele testes hoef je niets te doen. Die hoeven niet geopereerd te worden.