8 mei 2009 door Nadia Eversteijn
Mijn zoon gaat naar de internationale school in Dresden. Hij is 8 jaar en spreekt vloeiend Nederlands, Engels, Duits en Tsjechisch. Hij is opgegroeid in Tsjechië, maar we leven nu al weer twee jaar in Dresden.
We gaan vaak terug naar Tsjechië, maar laatst had hij veel problemen met terugpraten tegen zijn vrienden. Hij is hier bezorgd over.
Hij kijkt Tsjechische films en hij zegt dat hij het goed kan volgen. Ik praat er dan in het Tsjechisch over met hem.
Hij zegt: "Mama, het is of de Tsjechische taal in een ander vakje zit in mijn hoofd en het duurt steeds langer om dit vakje te openen. Eerst passeren al de andere talen in mijn hoofd en dan komt het pas in het Tsjechisch naar boven. En vaak ook nog half, mama."
Wat kunnen we doen? Of laten we het nu gewoon maar bij drie talen?
Het is logisch dat het uw zoon meer tijd kost om woorden op te halen in het Tsjechisch, omdat hij die taal minder vaak spreekt. Maar het zou ontzettend zonde zijn om de taal om die reden dan maar op te geven. U kunt het Tsjechisch juist beter wat extra koesteren.
Er zijn twee voorwaarden waaraan voldaan moet worden, wil een kind succesvol een taal kunnen verwerven, ook al wordt die taal niet gesproken door de meerderheid van de mensen in het land waar hij woont:
Uiteraard zijn deze voorwaarden niet helemaal onafhankelijk van elkaar. Want als een kind een taal bijna nooit tegenkomt, zal hij er ook het nut niet van inzien om die taal te kennen. En andersom: als hij juist vaak mensen ontmoet die die taal spreken, zal dat hem motiveren om de taal juist wél te willen kennen.
Volgens mij zit het bij uw zoon wel goed met zowel de eerste als de tweede voorwaarde. U gaat namelijk vaak terug naar Tsjechië, en het allermooiste: uw zoon heeft daar vrienden. Want leeftijdsgenootjes om een taal mee te spreken, dat is wel de beste impuls die er bestaat om die taal niet op te geven.
Als ik u was, zou ik proberen die contacten met Tsjechische vriendjes zo warm mogelijk te houden als u weer terug bent in Duitsland. Denk aan webcammen, bellen of skypen, maar ook aan heel ouderwets een kaartje sturen. (Het voordeel van een kaartje is dat het snel vol geschreven is.)
Verder is het prima dat u samen films in het Tsjechisch bekijkt. Als u in Tsjechië leuke voorleesboeken op de kop kunt tikken, zou voorlezen in het Tsjechisch nog een mooie uitbreiding op het bekijken van films kunnen vormen.
Dat uw zoon zélf bezorgd is dat hij het Tsjechisch lijkt te vergeten, is wel de allerbeste reden om de taal levend te houden. U kunt hem gewoon uitleggen waarom de taal "in een ander vakje in zijn hoofd" lijkt te zitten.
Vergelijkt u zijn talen maar met een stapel truien. De truien die je het vaakst aan doet, worden bovenop de stapel terug gelegd. En daarom kun je die de volgende keer wéér het makkelijkst pakken. Maar een trui die je niet zo vaak draagt, komt helemaal onderaan of achterin de kast terecht, en daar is het nogal donker. Je moet veel dieper in de stapel graven om die trui te pakken te krijgen, en soms zie je hem bijna niet meer liggen onder al die andere truien.
Maar... als je tóch af en toe je best doet om die onderste trui te pakken te krijgen, en hem zo nu en dan blijft aantrekken, dan krijgt hij de kans niet meer om helemaal onderaan verborgen te raken. Want dat zou reuze jammer zijn van een trui die je leuk vindt! Veel succes gewenst.
