5 juni 2019 door Sharmilla Djoegan
De Europese verkiezingen zijn achter de rug en de term nepnieuws dook ook hier weer op. Facebook had zelfs een speciaal team opgezet waarvan de taak was om te voorkomen dat de verkiezingen zouden worden beïnvloed door de verspreiding van nepnieuws. Dit deden ze door zo snel mogelijk nepnieuws op te sporen en in te perken. Hoogste tijd om hier zelf ook mee aan de slag te gaan.
Nepnieuws is geen nieuw fenomeen. Het verschil met vroeger is dat we tegenwoordig het internet hebben met diverse sociale kanalen. Hier verspreiden berichten zich snel en als je geluk hebt, gaat het viral. Deze ontwikkelingen maken het lastig om nepnieuws te herkennen, want in jouw eigen feed zie je vaak berichten die bekenden van jou liken. Als Piet, de buurman, dit liked, dan zal het wel waar zijn.
Rond de Amerikaanse verkiezingen kreeg de term nepnieuws vooral bekendheid. President Trump beschuldigde diverse nieuwsbedrijven waaronder CNN van het verspreiden van ‘fake news’. Achteraf werd er gezegd dat Rusland een grote rol speelde in het verspreiden hiervan en dat het de verkiezingen heeft beïnvloed. In de aanloop naar verkiezingen barst het dan ook steeds weer los. Dit zijn nou eenmaal momenten waar diverse partijen baat hebben bij negatieve berichten over anderen. Betekent dit dat je dan alleen alert moet zijn? Nee, niet bepaald want er zijn genoeg andere situaties waarin nepnieuws verspreid wordt. Zo zijn er veel organisaties die geld verdienen aan bijvoorbeeld advertenties. Hoe interessanter de kop, hoe sneller er wordt geklikt.
Hoe kan het toch dat het zo makkelijk is geworden om nepnieuws te verspreiden? Met de komst van het internet en social media lezen we vaak vluchtig de berichten. We scrollen door onze feed en zijn niet echt kritisch naar wat we zien en lezen. Daardoor trekken we snel onze conclusies en gaan we weer door met de rest van onze dag. Daar gaat het vaak dus ook mis. Doordat we snel scannen en niet kritisch zijn is het lastig om nepnieuws te herkennen. Hoe pak je dat nu aan? Gebruik de volgende tips:
Met de bovenstaande tips kun jij jezelf en jouw kinderen leren om kritisch te zijn wanneer je berichten leest. Wil je samen met je kinderen aan de slag om dit te oefenen? Zoek dan een aantal voorbeelden van nepnieuws en ga de bovenstaande stappen langs.
