13 september 2014

Ouderbijdrage voor jeugdhulp

Door de overgang van de jeugdhulpverlening naar de gemeenten (de zogenaamde 'transitie jeugdzorg') gaan er ook dingen veranderen in de verplichte ouderbijdrage.

Laatste nieuws: per 1 januari 2016 wordt de ouderbijdrage afgeschaft. (Zie het naschrift onder dit artikel.)

Voor bepaalde vormen van jeugdhulp, zoals plaatsing in een instelling of een medisch kinderdagverblijf, moet een ouderbijdrage betaald worden. Dat geld is bedoeld als bijdrage in de kosten van onderhoud en verzorging van het kind tijdens het verblijf buitenshuis.

Door de komst van de nieuwe Jeugdwet per 1 januari 2015, waarbij de gemeenten verantwoordelijk worden voor alle jeugdhulp (de zogenaamde 'transitie jeugdzorg') gaat er het een en ander veranderen aan die ouderbijdrage. Hieronder een korte samenvatting.

Let op: het gaat hier dus om de ouderbijdrage voor jeugdhulp, en niet om de (vrijwillige) ouderbijdrage voor scholen.

Meer situaties

Doordat de gemeenten verantwoordelijk worden voor alle jeugdhulp, komen er meer situaties waarin om een ouderbijdrage gevraagd zal worden. Met name voor zorg (met verblijf) die nu nog door de AWBZ en Zvw bekostigd wordt.

CAK vervangt LBIO

Op dit moment verzorgt het Landelijk Bureau Inning Onderhoudsbijdragen (LBIO) het vaststellen en innen van de ouderbijdrage. Vanaf 1 januari 2015 zal dat overgenomen worden door het Centraal Administratiekantoor (CAK). Het CAK onderneemt actie op basis van de informatie die ze krijgen van de gemeente.

Geen ouderbijdrage bij schade voor het kind

Op dit moment zijn er al situaties waarin geen ouderbijdrage verschuldigd is. Die worden genoemd in artikel 8.2.1 lid 2 van de huidige Jeugdwet:

  • bij adoptie;
  • als de ouders geen ouderlijk gezag (meer) hebben;
  • in acute noodsituaties (maximaal zes weken).

Zodra de nieuwe Jeugdwet in werking treedt, komt daar nog een vierde mogelijkheid bij (genoemd in het toekomstige artikel 8.2.3 lid 2):

  • als inning van de ouderbijdrage het belang van het kind schaadt.

Wat dat belang precies inhoudt, is vastgelegd in internationale verdragen. Bijvoorbeeld in artikel 3 van het internationale kinderrechtenverdrag (IVRK). Dat artikel zegt dat bij elke maatregel die een kind treft, het belang van het kind altijd voorop moet staan. Ander voorbeeld: artikel 8 van het Europese mensenrechtenverdrag (EVRM), waarin het recht op privéleven, familieleven en gezinsleven is vastgelegd.

Geen ouderbijdrage bij betalingsonmacht

Als vooraf al duidelijk is dat betaling van de ouderbijdrage (vrijwel) onmogelijk is, móet het CAK afzien van inning. Tot nu toe mocht de huidige inningsinstantie (het LBIO) dat nog zelf bepalen.

Geen ouderbijdrage bij bezwaar tegen vrijwillige plaatsing

De ouderbijdrage vervalt als je bezwaar hebt gemaakt tegen het besluit om het kind voor vrijwillig verblijf bij een jeugdhulpinstelling te plaatsen. In dat geval kan de jeugdhulp gegeven worden zonder dat de ouderbijdrage betaald hoeft te worden. Let op: als het bezwaar ongegrond is, moet de ouderbijdrage alsnog betaald worden.

Meer informatie

1. Ter ondersteuning van gemeenten komt het ministerie binnenkort met een factsheet over de ouderbijdrage. Het factsheet zal gepubliceerd worden op www.voordejeugd.nl.

2. Over de problematiek rond de overgang van 18- naar 18+ is een apart factsheet beschikbaar. Zie: Informatiekaart Leeftijdsgrenzen 18-/+ (pdf).

Bron: Ouderbijdrage in de Jeugdwet vervangt regeling in de Wet op de jeugdzorg (uitg. Kluwer Schulinck)