Seksuele opvoeding: zo maak je het gesprek met je kind makkelijker én leuker!
Wat is de relationele en seksuele ontwikkeling?
Relationele en seksuele ontwikkeling is een belangrijk onderdeel van de gezonde groei van kinderen. Het gaat niet alleen over lichamelijke veranderingen, maar ook over liefde, vriendschap en het ontdekken van wie je bent. Misschien vind je het vreemd om dit onderwerp bij (jonge) kinderen te bespreken, maar deze ontwikkeling begint al bij de geboorte!
Kinderen zijn van nature nieuwsgierig: ze willen weten hoe hun lichaam werkt, waar baby’s vandaan komen en hoe ze kunnen aangeven wat ze fijn of niet fijn vinden. Door seksuele opvoeding leren ze de basiskennis en vaardigheden die ze nodig hebben.
Wat is seksuele opvoeding?
Kinderen zijn nieuwsgierig naar hoe een lichaam werkt, waar baby’s vandaan komen en hoe ze kunnen laten merken of ze iets wel of niet fijn vinden. Met seksuele opvoeding geef je je kind kennis en vaardigheden mee die hieraan bijdragen.
Als je kind ouder wordt, verandert hun lichaam en de gevoelens die zij ervaren. Je kind doet eerste ervaringen op met liefde en seksualiteit, in de brede zin van het woord. Het kan zich onzeker voelen of vragen hebben daarover. Dan is het fijn dat je er als ouder voor je kind kunt zijn.
Jij bent het voorbeeld
Elke leeftijd brengt voor je kind nieuwe ontwikkelingen en ervaringen met zich mee. Jij kunt helpen door erover te praten en vragen serieus te nemen. Doe dit op een manier die past bij hun leeftijd en ontwikkeling. Als je open en relaxed bent, voelt je kind dat het alles met je kan bespreken. Je kind leert ook van jou hoe je gezonde relaties aangaat en verstandige keuzes maakt.
Kortom, jij bent het voorbeeld!
Zo geef je je kind genoeg zelfvertrouwen om straks bewuste, veilige keuzes te maken, eigen grenzen aan te geven en die van anderen te respecteren.
Je rol als ouder
Het is belangrijk om je kind een veilige en liefdevolle basis te bieden. Een knuffel of laten zien dat je om je kind geeft, zorgt ervoor dat het zich beschermd en geliefd voelt.
Regels zijn ook nodig, zodat je kind leert wat wel en niet kan, zoals bijvoorbeeld niet aan jezelf zitten in gezelschap.
Daarnaast help je je kind door jouw normen en waarden te delen en het ruimte te geven om zelf te ontdekken wat fijn voelt, met respect voor zichzelf en anderen.
Neem altijd de wensen en grenzen van je kind serieus. Als het bijvoorbeeld liever geen kus geeft bij een begroeting, laat het dan op een andere manier groeten. Jij bent een voorbeeld voor je kind in hoe je met respect voor jezelf en anderen omgaat.
Door betrokken te zijn en te weten waar je kind mee bezig is, laat je zien dat je om hem of haar geeft.
En als je op een open manier over relaties en seksualiteit praat, voelt je kind dat het altijd met vragen bij jou terecht kan.
Zo kun je je kind ook goed voorbereiden op de puberteit en de veranderingen die daarbij komen kijken.
Waarom zou je met je kind praten over deze thema’s?
Seksuele opvoeding hoort bij een gezonde en veilige ontwikkeling. Ieder kind doorloopt verschillende fases, en het is belangrijk dat jij als ouder aansluit bij de fase waarin jouw kind zich bevindt. Beantwoord de vragen die je kind stelt en geef informatie die past bij hun leeftijd en ontwikkeling, op een manier die voor jou goed voelt.
Als ouder ben jij het grootste voorbeeld voor je kind. Door open te praten en vragen te beantwoorden, laat je zien dat je kind altijd bij jou terechtkan. Zo weet je dat ze betrouwbare informatie krijgen én kun je je eigen normen en waarden meegeven.
Daarnaast maak je je kind weerbaarder. Een kind dat weet hoe het voor zichzelf kan opkomen, leert zijn eigen wensen en grenzen aan te geven én die van anderen te respecteren.
Hoe praat je over relaties en seksualiteit?
Misschien vind je het lastig om met je kind te praten over relaties en seks. Deze tips maken het makkelijker.
- Wees open en eerlijk: kinderen voelen het als je ontwijkend bent. Antwoord eerlijk op hun vragen, op een manier die past bij hun leeftijd. Als je het antwoord niet weet, zeg dat gerust. “Ik zoek het even op” is altijd een goed idee.
- Begin bij de basis: geef eenvoudige, duidelijke antwoorden. Als je kind vraagt waar baby’s vandaan komen, kun je uitleggen dat dit gebeurt wanneer de zaadcel van de vader samenkomt met de eicel van de moeder. Simpel zat!
- Luister naar hun vragen: luister naar wat je kind precies wil weten. Soms willen ze misschien alleen de basis weten, zonder gedetailleerde uitleg over seks.
- Stel je kind ook vragen: vraag aan je kind wat zij al weten. Dit helpt jou ook om in te schatten waar je uitleg bij moet geven.
- Zoek een aanleiding: gebruik alledaagse gebeurtenissen of iets wat je op tv ziet als opstapje voor een gesprek. “Hé, wat denk je dat ze daarmee bedoelen?”
- Kies een geschikt moment: praat terwijl je iets samen doet, zoals in de auto of tijdens het koken. Dit maakt het gesprek minder ongemakkelijk.
- Gebruik een boek of website: als je het lastig vindt om te praten, overweeg dan om een boek voor te lezen of een betrouwbare website te gebruiken. Voor pubers zijn er sites zoals pubergids.nl en sense.info.
- Wat zou je doen als.... : vraag je kind wat ze in een bepaalde situatie zouden doen. Dit kan hen helpen om na te denken over hun eigen grenzen.
Met deze tips maak je het praten over relaties en seksualiteit niet alleen makkelijker, maar ook leuker en natuurlijker! Door een open dialoog te creëren, help je je kind om zich veilig en zelfverzekerd te voelen in hun eigen ontwikkeling.
Meer weten, kijk op www.seksueleopvoeding.info voor meer informatie en tips.
