Ben jij eigenlijk voorbereid op het ouderschap en je baby? Dit kun je doen

Huisdier overleden: zo kun je dit het best vertellen en je kind helpen bij het verdriet

Oh nee, jullie huisdier is overleden. Dat is voor iedereen verdrietig. Voor kinderen is het vaak een eerste ervaring met de dood en rouwen. Het verlies van hun huisdier kan grote impact hebben op je kind. Daarom is het belangrijk om je kind te helpen met hun verdriet en het verlies. Hoe vertel je het slechte nieuws, hoe verloopt het rouwproces bij kinderen en hoe kun je als ouder hulp en troost bieden?

Huisdier overleden: hoe vertel je het je kind?

Met je kind over de dood praten is voor veel ouders niet makkelijk. Maar als jullie huisdier is overleden, dan moet je wel. Jij moet het slechte nieuws vertellen. Daar is niet één juiste manier voor, maar als je rekening houdt met onderstaande punten - die wij verkregen van Monuta - dan help je je kind om met de gevoelens van rouw om te gaan:

  • Vertel het zo snel mogelijk. Je wilt je kind het verdriet besparen, maar van uitstel wordt het verdriet niet minder. Dus hoe moeilijk het ook is, deel het slechte nieuws met je kind(eren). Kies hier een rustig moment voor en zorg dat je de tijd kan nemen om het er met elkaar over te hebben.
  • Draai er niet omheen. Zorg dat je de dingen zegt zoals ze zijn. Wanneer je zou kiezen voor ontwijkende bewoordingen, zoals ‘de poes is in een diepe slaap’ of ‘de hond is weggegaan’, dan zorgt dat bij je kind voor verwarring en kan het zelfs leiden tot angsten.
  • Geef duidelijkheid. De dood is voor kinderen een abstract begrip. Help je kind waar nodig met het besef dat het dier niet meer terugkomt. Kinderen begrijpen meer dan we denken, maar het is fijn om het hier met elkaar over te hebben.
  • Niet vermijden. Kinderen kunnen vragen gaan stellen over de dood. Soms hebben ze extra informatie nodig om de dood goed te verwerken, soms is het een verkapte vraag om troost. Ontdek wat jouw kind echt nodig heeft en pas jouw reactie aan. Hier vind je tips om te praten over leven en dood met je kinderen.

Rouwproces van kinderen

Jouw verdriet en hoe jij rouwt om het overlijden van jullie huisdier, is anders dan dat van je kind(eren). Het concept dood blijft lang vaag voor kinderen. Ook verschilt het of dit overlijden de eerste aanraking is met de dood of dat jullie daar al eerder mee te maken hebben gehad. Belangrijk om te weten: kinderen rouwen vaak in vlagen. Van intens verdriet naar vrolijk zitten puzzelen binnen 5 minuten is niet gek. Het is heel normaal als het verdriet soms weg is en dan weer opkomt - ook voor volwassenen trouwens.

Grofweg kun je het volgende aanhouden over kinderen en begrip over de dood en rouw.

  • Kind jonger dan 3: de dood is een te moeilijk begrip. De onvermijdelijkheid, de onomkeerbaarheid. Voor jonge kinderen is het te ingewikkeld.
  • Kinderen van 3 tot 6 jaar: voor kleuters is het lastig te begrijpen dat je de dood niet terug kunt draaien. Hoezo heeft de dierenarts geen pilletje waarvan de hond weer beter wordt? Ook zijn kinderen op deze leeftijd gevoelig voor schuldgevoel: heeft hij iets gedaan waardoor de kat dood is?
  • Kinderen van 6 tot 9 jaar: kinderen in deze leeftijd snappen dat iets of iemand die dood is, niet meer terug kan komen. Maar dan wel bij anderen. Als de dood dichtbij komt, vinden ze dit moeilijk en kunnen ze in verzet gaan of er angstig door worden.
  • Vanaf 9 jaar: ze snappen de dood en dat het iedereen uiteindelijk overkomt.

Rouwreacties van kinderen

Afhankelijk van leeftijd, karakter en begrip kunnen kinderen heel verschillend reageren op het verlies van jullie huisdier. Waar de een direct heel verdrietig is, zal een ander dichtklappen en zich terugtrekken. Er zullen ook kinderen zijn die erom moeten lachen of er grapjes over maken. Dit is allemaal oké. Er is niet een juiste manier om te rouwen. Bekijk per dag wat je kind nodig heeft en wees alert op afwijkend gedrag. Denk aan bedplassen, maar ook dichtklappen of heel boos worden kan voorkomen. Blijf erover in gesprek en benoem ook je eigen emoties bij het verliezen van jullie huisdier, dat kan helpen om je kind er zelf ook woorden aan te geven.

Deel het overlijden van jullie huisdier ook met het kinderdagverblijf en school, zodat zij alert kunnen zijn op signalen bij je kind. Die zijn makkelijker te herkennen als je als pedagogisch medewerker of leerkracht weet dat een kind het ergens moeilijk mee heeft.

Heb jij al nagedacht over jouw afscheid? De vragen die je kind stelt over de dood, helpen je om hier zelf ook over na te denken. We denken er misschien weinig over na, omdat het ver weg lijkt. Maar toch is het verstandig om van tevoren een aantal dingen te regelen, voor als het zover is. Daarmee kun je jouw partner en je kind(eren) ontzorgen, bijvoorbeeld door een uitvaartverzekering af te sluiten. Regel het hier direct en eenvoudig.

Troost en hulp bij het verwerken van het overlijden van een huisdier

Je wilt het liefst alle verdriet weghouden bij je kind, maar helaas is dat niet mogelijk. Daarom is het belangrijk om je kind te helpen met het omgaan met verdriet. Dat kan met simpele dingen als een extra knuffel en een flinke huilbui, maar ook door echt ruimte te maken voor het verdriet - tegen een boksbal schoppen kan heel erg opluchten.

Merk je dat jij en/of je kind het moeilijk vindt om over de dood van jullie huisdier te praten? Er zijn veel kinderboeken over de dood en kinderfilms die helpen om de dood beter te begrijpen. Door deze samen te kijken heb je een aanknopingspunt om het er met elkaar over te hebben.

Het kan ook helpen om een ritueel te bedenken voor het verlies van jullie huisdier. Denk aan een herinneringenboek met leuke foto’s en verhalen over jullie huisdier, jullie huisdier begraven of cremeren, een wandeling langs favoriete plekken of een mooie boom planten in de tuin ter nagedachtenis. Lees hier meer over je kind helpen met rouwverwerking

Als je kind verdrietig blijft

Heeft je kind langer dan een maand onophoudelijk verdriet, fysieke problemen als hoofd- of buikpijn en/of problemen op school of de bso? Dan kan het zijn dat je kind meer moeite heeft met het loslaten van jullie huisdier. Blijf praten met elkaar, deel jouw ervaringen als kind met rouw en kijk ook of je met bijvoorbeeld een (prenten)boek of een film het gesprek wat open kan breken. Hierin kan je kind zien dat hij niet alleen is in zijn verdriet en leren hoe anderen omgaan met verlies. Er zijn ook therapeuten die kunnen ondersteunen.

Vergeet jezelf niet

Je bent druk met het ondersteunen van je kinderen in het verlies van hun huisdier, maar de kans is groot dat je jezelf hierbij vergeet. Ook jij bent je huisdier verloren. Geef ook die emoties de ruimte. Praat erover met je partner, vrienden of familie, geef jezelf toestemming om te huilen of plan wat meer rust voor jezelf in. Maak een mooie wandeling in de natuur om je gevoelens de ruimte te geven of geef het verdriet letterlijk een plek door het van je af te schrijven.

Wat als…

Als de dood in onze omgeving komt, zoals bij het overlijden van een huisdier, ben je je weer even bewust van je eigen sterfelijkheid. Op een dag zal ook jij er niet meer zijn. Dan is het fijn om na te denken wat je kunt doen om hen alsnog te helpen in deze verdrietige periode. Door vooraf na te denken over wat je wilt en je goed te verzekeren, kun je alvast een paar zorgen voor hen wegnemen. Door nu te regelen wat je kunt regelen, geef je jezelf rust. Bij Monuta kun je heel makkelijk je uitvaartwensen vastleggen en verzekeren. Zo zorg je nu voor later.