25 maart 2022 door Marije Lagendijk

Tips om je kind veilig op een tablet te laten spelen

Een gezin met jonge kinderen is vaak druk en hectisch. Even tijd voor jezelf is een luxe. De tablet of televisie is soms je redder in nood. Uit recent onderzoek blijkt dat jonge kinderen steeds jonger en steeds langer online actief zijn. En dat is ook logisch, want online zijn is hartstikke leuk! Het biedt jouw kind veel plezier en de kans om nieuwe dingen te leren terwijl jij even je handen vrij hebt. Toch zitten er wel degelijk nadelen en risico’s aan langdurig mediagebruik.

Zoektocht naar balans

Jouw kind is volop in ontwikkeling. Het is een periode waarin jouw kind belangrijke vaardigheden leert. Juist in deze fase wordt er een basis gevormd voor de rest van zijn of haar leven. Kruipen, lopen, rennen, spelen en praten zijn superbelangrijk voor een gezonde ontwikkeling. Op het moment dat jouw kind veel achter een scherm zit, bestaat de kans dat hij te weinig oefent met deze belangrijke vaardigheden. Ga daarom op zoek naar een mooie balans tussen online en offline spelen. Die balans kun je op verschillende manieren vormgeven, kijk daarbij vooral naar wat past bij jouw kind en bij jouw gezin. Je kunt bijvoorbeeld kiezen voor:

• Elke dag op een vast moment en een vast aantal minuten op het scherm spelen;
• De ene dag veel schermtijd en de volgende dag juist geen scherm.

Geschikte media

Is jouw kind ook zo handig met het zelf uitzoeken van filmpjes via Netflix of YouTube? Mijn dochter waant zich altijd in een online snoepwinkel en wil het liefst alles tegelijk bekijken. Het aanbod is oneindig groot en tussen al dat leuks zitten ook veel filmpjes die niet geschikt zijn voor jonge kinderen. Het is voor jouw kind belangrijk om te kijken naar media die past bij zijn leeftijd en ontwikkelingsfase. Als jouw kind naar dingen kijkt die ongeschikt zijn, dan is dat mogelijk schadelijk. Jouw kind kan structureel overprikkeld raken, angstig worden, onrustig gedrag laten zien en/of moeite hebben met (door)slapen. Maar hoe herken je nou geschikte media? Geschikte media voor jonge kinderen herken je aan 4 dingen:

1. Het bevat herkenbare situaties - Veel dingen ziet jouw kind voor het eerst. Hij heeft nog weinig meegemaakt in zijn korte leven. Veel situaties kan jouw kind dus ook nog niet overzien. Daarom is het belangrijk om hem filmpjes te laten zien of apps te laten spelen met herkenbare situatie. Bijvoorbeeld over naar de opvang gaan, situaties in en rondom het huis en het verkeer. Deze herkenbaarheid geeft jouw kind een veilig en vertrouwd gevoel.
2. Het duurt niet te lang - De spanningsboog van jouw kleuter is ongeveer 4 tot 6 minuten. Dat is de tijd dat ze echt geconcentreerd met iets bezig kunnen zijn. Met een scherm kunnen ze zich vaak veel langer vermaken, omdat de meeste apps geen duidelijk einde hebben en er met filmpjes vaak vanzelf een nieuwe begint nadat de vorige afgelopen is. Met als gevolg dat het brein van jouw kind te veel informatie te verwerken krijgt en jij vervolgens een druk en overprikkeld kind hebt.
3. Het heeft een rustig tempo - Spelen met schermpjes is topsport voor het brein van jouw kind. Geluiden, kleuren, beweging, muziek, snelle overgangen, verschillende personages. Er komt nogal wat op ze af. Hun hersenen zijn nog onvoldoende ontwikkeld om dat allemaal goed te kunnen verwerken. Voor de taalontwikkeling van jouw kind is het fijn als hij goed kan volgen wat er in het filmpje gebeurt en gezegd wordt. Kies daarom voor filmpjes met een rustig tempo en apps met rustige achtergrondmuziek. Bij sommige apps kun je die achtergrondmuziek zelfs uitzetten, ideaal! Dat scheelt weer prikkels.
4. Het bevat herhaling - Herhaling is voor jouw kind heel belangrijk. Door handelingen te herhalen leert jouw kind steeds weer iets nieuws. Stukje bij beetje raakt jouw kind vertrouwd met het verhaal of de situatie. Die herkenbaarheid zorgt ervoor dat hij steeds zijn focus op een ander stuk kan leggen en daardoor ruimte krijgt om nieuwe woorden te leren of dingen beter te begrijpen. Door het oneindige aanbod is het verleidelijk om elke dag iets nieuws aan te bieden. Maar laat jouw kind juist vaker naar hetzelfde kijken, dat is goed voor zijn ontwikkeling!

Gratis of betaalde apps?

Soms zie je door de bomen het bos niet meer als je op zoek bent naar een leuke app voor jouw kind. Er is zo veel keuze. Er zijn veel leuke apps, zowel gratis als betaald. Maar is een betaalde app nou beter dan een gratis is?

Opvoeding en gedrag

Positieve digitale gewoonten bij kinderen creëren, hoe doe je dat?

Een betaalde app is niet perse beter, maar heeft vaak wel een aantal voordelen. Wanneer je gebruik maakt van een gratis app verschijnen er vaak reclames in beeld. Deze reclames zijn niet afgestemd op kinderen, dus het risico is dat jouw kind via de app in aanraking komt met beelden die totaal ongeschikt zijn voor zijn leeftijd. Zo had ik laatst een app voor mijn dochter geïnstalleerd waarin reclames zaten van een heftig battlefield spel met veel bloed en geweld. De meeste betaalde apps zijn vrij van reclame.

Gratis apps verdienen hun geld met reclames of in-app aankopen. Het is altijd goed om even te checken of jouw kind makkelijk geld uit kan geven via de app. Zo voorkom je dat je onverwachts een hoge rekening op de mat vindt.

Betaalde kinderapps besteden vaak veel aandacht aan de kwaliteit en veiligheid van hun app. Zo is de inhoud vaak goed afgestemd op de leeftijd waarvoor de app bedoeld is en is er geen mogelijkheid om vanuit de app rond te gaan dwalen op het internet. Dat biedt kinderen een veilige manier om er zelfstandig mee te spelen.

Doe het samen

Een van de meest effectieve manieren om jouw kind een veilige online speelomgeving te bieden is om regelmatig naast jouw kind te gaan zitten en samen te kijken en te spelen. Installeer je een nieuwe app: ga dan eerst samen uitzoeken hoe het werkt. Wil jouw kind een nieuwe serie uitproberen? Kijk dan eerst even een aflevering mee. Het is niet alleen gezellig maar het heeft ook een positief effect op de (emotionele) veiligheid en de taalontwikkeling van jouw kind. Ze lijken al zo groot, maar als het spannend of moeilijk wordt dan hebben ze je nog keihard nodig. Jouw kind kan zijn emoties en gedrag nog niet zo goed reguleren, dus het is fijn als jij de regie neemt. Samen het gesprek voeren over wat je ziet en doet, zorgt ervoor dat jouw kind meer woorden leert en de situatie veel bewuster beleefd.

Focus je dus niet alleen op de hoeveelheid schermtijd, maar let vooral op wat ze in die tijd doen. Maak bewuste keuzes, kijk regelmatig mee en geniet van alle mogelijkheden die de digitale wereld jou en jouw kind biedt!