9 december 2005 door Esther de Charon
Ben je na je 40e nog geschikt als moeder? Gaan de mensen dan vragen: "Bent u met uw kleinkind aan het wandelen?" Welke vooroordelen kom je tegen en hoe werkt het in de praktijk? In deze column vertelt Esther de Charon hoe het voelt om een oudere moeder te zijn, wat er gebeurt, en hoe je ermee omgaat.
Het was geen slimme actie van mij. Anders had ik het niet gezien. Het ging als volgt.
Stel je even het volgende voor. Ik zit te werken in mijn werkkamer. Groot raam voor mij, heerlijk herfstweer, ik ben met smaak aan werk. Die ochtend had ik mijzelf een uur vrij gegeven, en dat uur had ik ingevuld met het kopen van veel te dure cosmetica.
De mooie juffrouw van Chanel was goed in haar werk. Als ze had gezegd dat ik eeuwig durend geluk zou krijgen wanneer ik alle crèmes in één keer zou kopen, had ik het gedaan. Eenmaal thuis smeerde ik mijn nieuwe make-up en alle monstertjes op mijn gezicht. Verliefd op het mooie zwarte doosje zette ik het open op mijn bureau.
Nu is mijn werkkamer een spiegelvrije zone. Spiegels leiden maar af en voor ik het weet besteed ik een middag aan het uittrekken van onzichtbare haren en het bestuderen van mijn poriën. Overtuigd van mijn nieuwe strakke huidje keek ik schalks in het spiegeltje. En toen zag ik het.
Ik kon het eerst niet geloven, maar het was echt zo: ik heb een hangende onderkin. Daar waar jarenlang een strak vel zat, hing opeens een los ding. Een soort kalkoenenflupje dat overliep naar mijn nek. In mijn beleving was de nek nog in strakke toestand, maar mijn illusie werd ruw verstoord.
Flupjes en een vrouwenlichaam is een fatale combinatie, leerde ik al jong. Ik hoor mijn oma bij het zien van de toenmalige koningin Juliana in wéér een mouwloze jurk nog verontwaardigd mopperen: "Dat die dochters van haar daar nou toch niets over zeggen".
Mijn nekflup is op de schaal van het wereldleed verwaarloosbaar. Maar in de beslotenheid van mijn werkkamer was het toch een behoorlijke schok. Gelukkig ben ik niet groot, dus er zijn niet veel mensen die mij van onderaf zien. Zolang ik omhoog moet kijken, is het vel nog onzichtbaar. Maar er is er één die nog jaren vanuit die hoek naar mij kijkt. En dat is mijn zoon.
Paniekbeelden van vriendjes die over een paar jaar verwonderd vragen: "Jouw moeder is wel heel oud, hè? Wel 100 hè?". En Abe die beschaamd het hoofd laat hangen. Later wijst hij me aan op het schoolplein met een flauwe beweging van zijn hand en zegt: "Daar is mijn moeder. Die waar alles aan hangt".
Plastische chirurgie is uitgesloten wegens operatie-angsten. Maar plots kwam de troostende gedachte over mij dat jongens hun moeder adoreren, no matter what.
Mijn herinneringen draaiden overuren. Hoe zag ik mijn moeder dan? Mijn blik ging onmiddellijk naar de foto van mijn moeder. Genomen toen ze 38 was.
Met een strootje in de mond kijkt ze me aan. Ontegenzeggelijk, wat je noemt: een stuk. Maar wel de moeder van drie kinderen, van 18, 16 en 8. Ik voel nog de schaamte als 11-jarige in de manege. Mijn moeder op het paard en alle jongens kwamen uit de stal om te kijken. Ik dacht omdat ze er niets van kon, maar ik denk dat ik me daarin vergis.
Mijn kritische blik op mijn mooie jonge moeder beloofde niet veel goeds. Daarom riep ik de hulp in van anderen en stuurde ik een enquête rond naar iedereen in mijn adresboek. Ik vroeg:
Nu hoopte ik natuurlijk dat alle mannen zouden schrijven dat hun moeder prachtig, slim en leuk was. En dat die moeders toch zeker al 50 waren toen die mannen dat vonden. Maar dat bleek niet zo te zijn.
Wel kwamen binnen no time de uitgebreide antwoorden binnen. Er openden zich werelden van lieve moeders, moeders die anders waren, vaders die onbereikbaar waren, heel sterk, vaak weg, dood, of vermeend crimineel. Er was geen peil op te trekken.
Mijn kalkoenennek had wat teweeggebracht! Een blik in de ouderlijke belevingswereld van twintigers, dertigers, veertigers, vijftigers en zestigers.
Over 14 dagen volgt hier de uitslag van mijn – absoluut niet wetenschappelijk verantwoorde – onderzoek. Wie nog mee wil doen is van harte welkom.
