
MaGNuM
01-07-2025 om 00:50
Leren lezen voor de 4e, normale potentie of Hoog begaafd?
Hallo iedereen,
Ik heb voordat ik vader werd, meer dan 20 jaar in het onderwijs gewerkt, met vrijwel alle soorten en type kinderen (met alle diverse achtergronden, talenten en gebreken).
De leeftijden waarmee ik werkte waren tussen 5 en 17 jaar.
Leren en doceren is echt wel mijn interesse, hoe je informatie efficiënt en effectief (en dus boeiend en "leuk") kunt overbrengen.
Toen ik hoorde dat er 4 jarige zijn die konden lezen, begon ik meteen nieuwgierig te worden of ik mijn kind dat ook kon leren, maar dan didactisch correct (dus zonder het echt te pushen, passend bij de leeftijd en mogelijkheden). Het gevolg is dat ik een soort prototype lesprogramma begon te maken en te testen op mijn kind.
De theorie (in het kort):
- veilig voelen als eerst (!..goude regel voor leren)
- als een kind een vormen en dingen kan herkennen, en daar een geluid bij kan herinneren
(vb: plaatje van een kat = "mauw"), dan kan hij/zij ook letters gaan herinneren met de bijbehorende klanken, gezien dat ook specifieke vormen zijn.
- regelmatig letters laten zien en herhalen
- de volgende stap is 2 uitleggen/laten zien hoe 2 letters met een eigen klank samen kunnen gaan. (dit is een cruciaal punt waarbij de hersenen de connectie moeten maken...ik testte dit steeds maar met 1 poging om de 2 weken, door te vragen hoe 2 letters bij elkaar geschreven klinken, na een voorbeeld)
- daarna heel veel spelletjes, vooral met 2 letter woordjes (of onzin woordjes). Steeds 1 klinker en 1 medeklinker.
- daarna testen wanneer 3 letterwoordjes gelezen kunnen worden, 4 letterwoordje etc. (steeds beperkt door werkgeheugen ontwikkeling... erg facinerend!),
- daarna andere soort spelletjes, met belonings-ervaring stimulus voor lezen van 1 woordje per keer.
- daarna veel herhalen tegen over een kleine beloning (als het kind oorzaak gevolg kan begrijpen). Ook hier, nooit pushen, altijd leuk blijven. Mikken op 4 van de 5 keer gemak en stoppen als het negatief wordt, eindigen met een positieve hoogtepunt.
Nou mijn vraag is of anderen hier ook ervaring mee hebben. Want de theorie leek in praktijk goed te werken. Mijn zoon (nu 4) kan gewoon lezen, lijkt niet echt hoog begaafd. Hij vind lezen niet specifiek leuk, maar vind het niet erg. Hij leest als hij zelf interesse heeft.
Dit laat ook de vraag bij mij of andere ("gemiddelde") kinderen, zeker na hun 4e verjaardag met dit traject ook best snel zouden kunnen leren lezen. De potentie lijk bij een doorsnee kind er zeker al te zijn.
Ik hoor graag jullie gedachtes/ervaringen/ideeën.

Schommelstoel
01-07-2025 om 07:50
Ik kon ook lezen op mijn vierde, mezelf aangeleerd. In die tijd (jaren '80) werd dat als heel afwijkend gezien en kregen mijn ouders van de juf de opdracht om mij niet zelfstandig boeken te laten lezen: "Houd de boekjes maar een beetje weg bij Schommelstoel, lezen doen we over twee jaar pas, in groep 3".
Een klas overslaan of anderszins versnellen deden ze op mijn basisschool ook niet aan, dus ik toen ik in groep 3 kwam ontstond de verveling die de rest van de basisschool heeft geduurd. Ik haatte het naar school gaan!
Op de middelbare school is er pas een intelligentietest gedaan en daar kwam uit dat ik net niet hoogbegaafd ben, maar uiteindelijk maakt het wel of niet hebben van zo'n label helemaal niets uit, je moet je net zo goed door het schoolsysteem worstelen.

Due-scimmie
01-07-2025 om 08:04
Hier een kind dat qua iq op randje hb zit maar vond lezen gewoon niet interessant dus pas in groep 3 geleerd. Maar die kan niks met fictie en lazen we toen hij 3 was al voor uit dino encyclopedie. Zijn ook vermoedens van dyslexie
Jongste gaat na zomervakantie naar groep 3 en kan al wel lezen. Maar die zag ons natuurlijk met zijn broer oefenen en wilde dat ook.

MamaE
01-07-2025 om 08:12
Er zijn kinderen die al voor hun vierde letters kunnen herkennen en/of (een beetje) lezen. Maar ik zie niet zo waarom ik dat als ouder bewust zou moeten gaan aanbieden en oefenen. Mijn dochter herkende wel letters en kon ook haar naam schrijven, korte woordjes lukten ook wel, maar echt hele zinnen, laat staan boekjes lezen deed ze echt nog niet op die leeftijd. We lazen wel veel voor en dochter vond letters/lezen wel interessant. Maar het is nooit ons doel geweest om haar al voordat ze vier was te leren lezen. Dat kan namelijk ook prima later nog. Dochter is wel intelligent en kan goed leren, maar niet hoogbegaafd.

Tuinfluiter
01-07-2025 om 08:30
Mijn dochter begon rond haar vierde zelf te lezen ze herkende de letters op het melkpak en op de stoeltjes van klasgenoten ze begon de letters zelf te combineren en heel snel kon ze boekjes die we al in huis hadden van oudere broer zelf lezen.
Heb ik als ouder niets voor hoeven doen de juf ook niet. Ze heeft zich zelf leren lezen.
Zoon heeft op de normale manier leren lezen.
Voor het eindniveau in zes vwo maakten de manier waarop ze hebben leren lezen niet uit. Beide kunnen heel goed begrijpend lezen en hadden het zelfde cijfer voor hun eindexamen Nederlands.

Stardust
01-07-2025 om 08:49
Ik begrijp niet zo goed waarom, TO? Waarom zou je je eigen kind als labratje inzetten, wat als je prototype negatieve effecten had gehad? Waarom zoveel tijd steken in een periode waarin je ook kinds eigen nieuwsgierigheid jouw een hoop had kunnen laten leren en ontdekken?
waarom wil je zo’n “prototype”ontwikkelen? Er bestaan al methodes als dit, zoals sommigen al opmerkten. Wat maakt jouw methode zo uniek? Het is toch vooral een kwestie van veel tijd in oefenen steken en proberen je kind daarmee niet te irriteren? Waarom is dat trouwens in jouw ogen niet pushen? Omdat je niet tot huilens toe doorgaat? Ik vind het nog steeds een vorm van pushen.
En waarom aan ons de vraag of wij denken dat het bij anderen ook werkt…
je hebt gewoon heel erg veel tijd gestoken in oefenen met je kind. En oefening baart kunst.
ik snap het gewoon even niet zo, geloof ik.

yette
01-07-2025 om 08:58
Maheiden schreef op 01-07-2025 om 06:26:
Meer dan 20 jaar in het onderwijs gewerkt maar je gebruikt geen didactische termen in je beschrijving over het leesonderwijs.....
Technisch leren lezen is een vaardigheid die weinig met IQ te maken heeft. Dat is geen nieuwe ontdekking.
Ik vroeg me bij de titel al af waar dit naartoe ging. Wie voor de 4e nog niet kan lezen, heeft volgens mij geen normale potentie.

Madamecannibale
01-07-2025 om 09:11
Ik denk dat kinderen die taal interessant vinden dat ook een stuk sneller oppakken. Ik heb een kind dat al snel kon praten in volle zinnen en nu met twee jaar een paar letters kan herkennen. Dat is eigenlijk vanzelf gekomen, inderdaad omdat ze er figuurtjes in herkent. Zo kam ze de o (een rondje) en de S (een slangetje) in woorden herkennen. Ik merk dat ze het interessant vind als wij een woordje opschrijven. Maar ik zie ook kinderen die juist weer andere interesses hebben en andere activiteiten weer razendsnel oppakken. En zo blinkt elk kind weer ergens in uit. Spelenderwijs zo nu en dan wat stimuleren qua taal lijkt mij weinig mis mee.

Vaaas
01-07-2025 om 09:23
yette schreef op 01-07-2025 om 08:58:
[..]
Ik vroeg me bij de titel al af waar dit naartoe ging. Wie voor de 4e nog niet kan lezen, heeft volgens mij geen normale potentie.
Ik had het meer gelezen als: als je het aanbiedt kan elke kind het dan leren of als het lukt is er dan sprake van hoogbegaafdheid.

yette
01-07-2025 om 09:30
Vaaas schreef op 01-07-2025 om 09:23:
[..]
Ik had het meer gelezen als: als je het aanbiedt kan elke kind het dan leren of als het lukt is er dan sprake van hoogbegaafdheid.
Ja, het duurde even voor ik zag wat TO met 'de 4e' bedoelde

AnnaNiem
01-07-2025 om 09:44
Alles wat je aandacht geeft, groeit. Dus als je een 3-jarige letters leert herkennen en verklanken dan gaat het lezend naar de kleuterschool. Kinderen zijn sponsjes als het ze aanspreekt en (positieve) aandacht is altijd intressant. Zo bleek mijn kind spontaan op haar 5e de klok met romeinse cijfers van mijn moeder te kennen, belangrijk want ze zou op een bepaalde tijd wat krijgen en warempel, ze melde zich op de minuut. Slim? Zeker, maar hoogbegaafd is ze niet, terwijl het best vroeg is om dat te kunnen. Hoogbegaafdheid is niet iets om na te streven trouwens. En nu kan je kind lezen, maar het moet nog naar groep 3 waar, zoals jij vast weet, het vooral om lezen en schrijven gaat. Hoe ga jij voorkomen dat je kind zich gaat vervelen?

HumpieDumpie
01-07-2025 om 10:05
Mijn dochter kon al een beetje lezen toen ze naar groep 1 ging. Begin groep 3 is haar leesniveau getest door de juf en de conclusie was toen dat ze op het niveau AVI plus zat.
Het enige wat wij daarvoor gedaan hebben is haar vragen beantwoorden, ze had een hele grote intrinsieke motivatie om te leren lezen. Er is een vermoeden dat ze hoog intelligent is (niet getest) en heeft daarnaast wat ik zelf noem 'een talent voor taal'.
In groep 3 heeft ze aangepast programma gehad. Het was best nog wel even puzzelen om een goed programma te krijgen, want hoewel ze dus zeer goed kon lezen kon ze niet schrijven. En leren lezen en schrijven gaat in groep 3 tegelijkertijd. Mede om deze reden zou ik voor groep 3 niet actief aan de slag gaan om een kind te leren lezen als kind daar geen duidelijke interesse in toont.

Poezenmeisje
01-07-2025 om 10:57
Ik heb een hoogbegaafde dyslect die op zijn vierde kon rekenen tot 100 en zichzelf op zijn vijfde de tafels had aangeleerd met zo'n primitief speelgoedlaptopje van V-Tech.
Lezen was in groep 3 nog waardeloos, hij was gewoon zoals de meeste kinderen. In groep 6 kwam uiteindelijk een dyslexieonderzoek omdat lezen niet opschoot. Erger nog, hij was na de kerstvakantie juist achteruit gegaan...
Kunnen lezen op vierjarige leeftijd zegt niets over een iq.

yette
01-07-2025 om 11:45
Wat is trouwens de definitie van 'kunnen lezen'? Gaat dat om het beheersen van het alfabet, om woordjes kunnen spellen, woorden herkennen zonder ze te spellen, zinnetjes lezen, boekjes lezen?
Onze kinderen vonden het iig altijd heerlijk om voorgelezen te worden en hebben tijdens dat voorlezen vanuit hun eigen interesse op kleuterleeftijd leren lezen. De een deed dat beter dan de ander. De jongsten leerden het bovendien sneller omdat ze regelmatig 'schooltje' speelden met de oudsten, waarbij die laatsten hun kennis van school overdroegen (dat ging overigens niet alleen om lezen).
Zelf ben ik er nooit speciaal voor gaan zitten om mijn kinderen iets te leren dat ze later sowieso wel zouden leren als ze daar zelf niet om vroegen. Het mooie van de tijd voor ze naar school moeten, vind ik namelijk dat ze zich dan nog voltijds vanuit hun eigen interesses en talenten kunnen ontplooien!
Achteraf zie ik trouwens aan mijn kinderen dat het al dan niet bovengemiddeld of zelfs uitmuntend presteren op jonge leeftijd, niet zoveel zegt over hun IQ.

Poezenmeisje
01-07-2025 om 12:14
"Lieverd, tante is haar bril vergeten, kun jij dit krantenartikel even voorlezen?"
Hé schoonzus, ze leest echt wel vlot voor een vijfjarige. 👍🏼
Dat was het geval bij mijn beide nichtjes, geen wonder dat we dachten dat zoon achterliep.
Succes in de schoolcarrières? Alledrie niet...

SuzyQFive
01-07-2025 om 12:47
Hier vijf kinderen waarvan twee Hb’ers en drie gemiddeld intelligente kinderen. 1 van de Hb’ers heeft ook dyslectie, net als een van de andere kinderen.
Kind 1: HB, dyslectisch, houdt van lezen, kreeg op zijn derde behoefte om de letters te leren en we hebben dit gewoon spelenderwijs met hem gedaan op zijn behoefte. Liep vast op de korte woorden maar kon Amsterdam op zijn vierde dan wel weer lezen.
Kind 2: normaal intelligent: kreeg op haar vierde interesse in lezen en las redelijk op haar vijfde (korte verhaaltjes)
kind 3: normaal intelligent: volgde wat dat betreft de schoollijnen en leerde lezen in groep 3, eind groep 2 kende ze 2/3 van de letters goed
Kind 4: UHB, vond toen ze net twee was dat het wel tijd was om te leren lezen en heeft zichzelf dit eigenlijk aangeleerd. Ook zelf woorden vormen met het letterplankje enz.
Met 3,5 mocht ze 1 dag in de week naar groep 1 en daar kon ze al de brief van Sinterklaar aan de klas voorlezen. Dat soort dingen… Maar het hele lezen was haar eigen initiatief. Natuurlijk hebben we haar wel geholpen als ze dat vroeg en deden we wel spelletjes enz.
Kind 5: dyslectisch, interesse in letters toen ze drie was. Ze wilde net als iedereen kunnen lezen. Sommige letters herkende ze makkelijk, anderen bleven hardnekkig lastig. Maar alles op haar tempo toen. In groep drie had ze eerst een beetje een voorsprong maar kwam al snel niet helemaal mee. Leesgroepjes ed hebben tm groep 8 deel uitgemaakt van haar schoolleven.
Al mijn kinderen zijn uitgebreid en veel voorgelezen en ik lees zelf ook veel.
Ze lezen ook allemaal regelmatig uit vrije wil een boek.