gespreksvaardigheid kinderen
Van de week in het nieuws:
'Kinderen kunnen aan het einde van de basisschool steeds minder goed een gesprek voeren. Hun gespreksvaardigheid is de afgelopen jaren flink afgenomen, blijkt uit onderzoek van de Inspectie van het Onderwijs. In het schooljaar 2016-2017 haalde 87 procent van de leerlingen in groep 8 het basisniveau 1F, in 2024 gold dat nog voor 69 procent. Op niveau 1F kunnen ze een gesprek voeren over alledaagse onderwerpen.'
Naar mijn idee zijn er op huis-tuin-keukengebied minder oefenmomenten dan voorheen.
Als er in de schooltijd van mijn kinderen een sponsoractie was, voor school of club, gingen ze naar buren en bekenden met hun lijstje - nu regelen ouders dat met een app.
Boodschappen halen ouders veelal zelf, kinderen worden er minder vaak op uit gestuurd - of ze gaan met een pasje langs de zelfscanner.
Woningen hebben zelden meer een vaste telefoon, waardoor kinderen die niet meer opnemen en praten met de beller - de ouders worden direct benaderd op hun persoonlijke 06.
Samen aan tafel zonder TV of telefoon, is minder vanzelfsprekend dan het ooit was. Voorlezen wordt zeldzamer nu er altijd filmpjes beschikbaar zijn.
Mensen die samen op straat lopen, zijn veelal een deel van de tijd bezig met hun telefoon, ook als de kinderen met hen mee lopen - minder gesprekskansen.
Dat zijn allemaal geen diepgaande gesprekservaringen, maar alle beetjes helpen. Mij lijkt dat er vooral buiten school winst is te behalen.
MamaE schreef op 06-12-2025 om 20:39:
[..]
Dat klopt, bij spanning hoeft daar niet ook nog strijd bij. Een spreekbeurt is wel een gepland en voorbereid iets. Daarnaast vraagt het niet zo gek veel gesprekvaardigheid, want je zendt vooral en aan het einde kunnen andere kinderen vragen stellen, over de inhoud van de spreekbeurt welteverstaan.
Bij gespreksvaardigheden denk ik eerder aan iets bestellen in een restaurant, in de supermarkt vragen waar een bepaald product ligt/of ze dat nog hebben, afrekenen in de winkel, vragen of je ergens even langs mag, hoe laat de bus komt.
In een klas kan een leerkracht natuurlijk ook een kind de beurt geven en/of een gerichte vraag stellen.
Eens. Volgens mij ging het bij dit nieuwsbericht over het kunnen voeren van gesprekken. Het starten en op gang houden van een gesprek, non-verbale communicatie, empathie, afstemmen op je gesprekspartner, duidelijke en geinteresseerde vragen stellen. Een spreekbeurt of presentatie is meer spreekvaardigheid niet gespreksvaardigheid. Net zoals vocabulair en grammatica wel nodig zijn om te kunnen spreken, maar voor een goed gesprek echt meer nodig is dan het kunnen uitspreken van foutloze zinnen. Daardoor wrs ook een stuk lastiger te oefenen, aan te leren en te meten.
Meesje schreef op 06-12-2025 om 21:01:
[..]
Eens. Volgens mij ging het bij dit nieuwsbericht over het kunnen voeren van gesprekken. Het starten en op gang houden van een gesprek, non-verbale communicatie, empathie, afstemmen op je gesprekspartner, duidelijke en geinteresseerde vragen stellen. Een spreekbeurt of presentatie is meer spreekvaardigheid niet gespreksvaardigheid. Net zoals vocabulair en grammatica wel nodig zijn om te kunnen spreken, maar voor een goed gesprek echt meer nodig is dan het kunnen uitspreken van foutloze zinnen. Daardoor wrs ook een stuk lastiger te oefenen, aan te leren en te meten.
Een spreekbeurt of presentatie geven is daarnaast net zo goed een nuttige vaardigheid om te leren. Juist op school, want thuis en in de privésfeer doe je dat niet zo snel.
Die alledaagse gesprekken doe je juist heel veel in de privésfeer en de informele omgang.
Bij een spreekbeurt denk je na over wat je gaat vertellen, hoe je dat gaat doen, welke materialen/beelden je nodig hebt, wie je doelgroep is en stem je ook af op hun niveau en voorkennis. Een professor aan de universiteit die de resultaten van zijn/haar onderzoek gaat presenteren aan collega vakgenoten gebruikt daarbij hele andere woorden dan wanneer hij/zij een gastles komt geven in de klas van zijn/haar kind. En dan maakt het ook nog uit of het om groep 5, de brugklas of een eindexamenklas gaat.
Bij informele communicatie stem je ook af op je gesprekspartner, maar wat je gaat vertellen is veel minder voorbereid. Dat gaat over kunnen reageren op wat een ander je op dat moment vertelt, interesse tonen, normale omgangsvormen.
Een spreekbeurt of presentatie geven is daarnaast net zo goed een nuttige vaardigheid om te leren. Juist op school,
Zeker. Ik heb ergens de indruk dat ze daar juist beter in worden. Dat er meer aandacht aan wordt besteed dan vroeger met 1 spreekbeurt per jaar. Ook bij vervolgopleidingen.
Het is me wel opgevallen dat ouders soms heel functioneel met jonge kinderen praten. Dus 'snappen we wat de ander vraagt/zegt' i.p.v. echt een gesprek te voeren. Ik ben zelf vrij verbaal en kind ook, dat zal deels genetisch zijn en het versterkt elkaar natuurlijk.
Zeespiegel schreef op 06-12-2025 om 10:18:
[..]
Wat een mooi idee. Mijn 5-jarige en mijn man praten ook steeds door elkaar heen aan tafel. Een praat beker lijkt me een mooie oplossing!
Hoe ziet jullie ‘praatbeker’ eruit? Echt een goed idee!
MamaE schreef op 06-12-2025 om 21:12:
[..]
Een spreekbeurt of presentatie geven is daarnaast net zo goed een nuttige vaardigheid om te leren. Juist op school, want thuis en in de privésfeer doe je dat niet zo snel.
Die alledaagse gesprekken doe je juist heel veel in de privésfeer en de informele omgang.Bij een spreekbeurt denk je na over wat je gaat vertellen, hoe je dat gaat doen, welke materialen/beelden je nodig hebt, wie je doelgroep is en stem je ook af op hun niveau en voorkennis. Een professor aan de universiteit die de resultaten van zijn/haar onderzoek gaat presenteren aan collega vakgenoten gebruikt daarbij hele andere woorden dan wanneer hij/zij een gastles komt geven in de klas van zijn/haar kind. En dan maakt het ook nog uit of het om groep 5, de brugklas of een eindexamenklas gaat.
Bij informele communicatie stem je ook af op je gesprekspartner, maar wat je gaat vertellen is veel minder voorbereid. Dat gaat over kunnen reageren op wat een ander je op dat moment vertelt, interesse tonen, normale omgangsvormen.
Misschien ligt dat aan de manier waarop de basisschool en in iets mindere mate ook de voschool omgingen met spreekbeurten. Leerlingen moesten zich verdiepen in een onderwerp en dus goed voorbereid aan hun verhaal beginnen. Dat verhaal hoefde op de basisschool maar 10 minuten te duren en daarna mocht de klas vragen stellen. Het deel van vragen en antwoorden maakte wezenlijk onderdeel uit van de spreekbeurt. De toehoorders moesten ook echt goede vragen maken. De docent wees mensen aan die en vraag moesten maken over de inhoud, over de vorm of over de illustraties. Vanaf groep 5 moest de spreekbeurt gaan over het (door de leerkracht al nagekeken) werkstuk. De leerkracht wist dus in grote lijnen al wat er verteld zou moeten gaan worden en kon de vragen een beetje sturen.
Dat je bij een presentatie/spreekbeurt je taalgebruik aanpast op de groep die luistert hebben mijn kinderen al jong geleerd. Beiden kwamen van de basisschool school met een stevig vwo advies als en van de weinigen van de klas de meesten stromen uit naar vmbo. Vooral mijn oudste kon heel goed schakelen tussen de niveaus binnen de klas.
Ik denk dat op zo'n manier je spreekbeurt moeten voorbereiden je ook helpt om in het dagelijkse leven te kunnen schakelen in gesprekken naar wat de ander begrijpt en aan kan qua niveau.
Ik denk dat er best veel ouders zijn die weinig met kun kind communiceren op kleine momentjes vanwege de bekende schermpjes. Iemand noemde al het kind dat in de kinderwagen zit terwijl de ouder zelf op de telefoon zit - dat zie je toch best veel, terwijl dat een moment is dat je met je kind kunt praten over wat er allemaal te zien is tijdens de wandeling. Ook in de horeca, als mensen met jonge kinderen aan tafel zitten, wordt het kind vaak zoetgehouden met een telefoon of I-pad, de laatste jaren zelfs met een koptelefoon erbij. Op die manier wordt er niet meer met het kind gepraat en vangt het kind ook nog eens niks meer op van de gesprekken die er gevoerd worden aan tafel. In de supermarkt zie ik ook opvallend vaak dat een klein kind in de winkelwagen zit met een telefoon.
Iets oudere kinderen die naar de bso gaan kunnen de pech hebben dat ze begeleiders hebben die weinig met de kinderen praten. Geldt ook voor het kdv trouwens. Niet alle pedagogisch medewerkers zijn zelf erg taalvaardig, je hebt ook niet veel opleiding nodig om in de kinderopvang te mogen werken.
Ik heb vrij recent in de kinderopvang gewerkt en het was verbijsterend om te zien dat op sommige plaatsen de meiden die er werken buiten het uitdelen van voedsel en huishoudelijk werk om op een kluitje bij elkaar zaten en vooral op de telefoon zaten.
