Jip en Janneke....
Ik vroeg me af hoe jullie hier tegenover staan.
Laatst sprak ik mijn buurvrouw. Zij is een stuk jonger dan ik (eind 30, zoiets) en heeft 2 jonge kinderen van 5 en 7. We stonden even te kletsen over van alles en nog wat en over haar kinderen en school enz. Toen hadden we het ook even over lezen en voorlezen. Zij vertelde toen, behoorlijk verontwaardigd, dat haar moeder haar kinderen voorleest uit Jip en Janneke (die moeder had die boekjes nog van vroeger) en dat de oudste daar bij oma ook zelf wel eens uit leest. Ze was echt best pissig daarover, want ze vond het ouderwets en niet geëmancipeerd en dat haar kinderen hierdoor verkeerde ideeën enzo zouden kunnen krijgen. Ikzelf vond het eigenlijk nogal overdreven, maar heb daar niet echt op gereageerd. Behalve iets in de trant van 'ach, de andere kant is, dat ze de verhaaltjes leuk vinden en zo wellicht plezier in lezen krijgen en dat is ook wat waard'.
Toen ik daar later nog eens over nadacht (in eerste instantie met de gedachte: Zie ik iets over het hoofd, denk ik hier iets te makkelijk over. Vooral omdat zij er zo'n punt van maakte), vond ik het eigenlijk steeds gekker en vooral ook nogal kortzichtig. Het is toch eigenlijk ook een stukje geschiedenis dat ze op die manier mee krijgen. Iets wat je als ouder ook kunt aangrijpen om daar wat verder over te vertellen tijdens het voorlezen. Toen en nu. Als ze vragen wat, bijv., een kolenkachel is, kun je vertellen dat men dat vroeger vaak had, hoe dat, ongeveer, werkte. Dat mensen toen vaak nog helemaal geen centrale verwarming hadden, dus andere manieren had om hun kamer warm te krijgen. Dat we nu weten, dat dat, naast minder efficiënt en minder praktisch, ook nadelen had ivm de vieze lucht die in de kamer komt. Maar dat er toen simpelweg nog geen andere methoden waren, dus je moest wel. En mensen wisten toen niet beter, wisten toen ook minder over vieze lucht enzo.
En wat betreft de emancipatie (moeder was altijd thuis). Toch een mooi moment om te vertellen over toen en nu. Toen: Het huishouden was sowieso veel bewerkelijker, omdat er veel minder apparatuur was en de apparatuur die er was ook minder kon. We eten niet zoveel in allerlei bewerkte vorm konden kopen, ook niet geschild, gesneden enz enz, geen eten konden bestellen, geen kant en klare gerechten, dus veel meer werk. Kun je overigens direct er ook nog even bij vertellen, dat al dat kant en klare en bewerkte eigenlijk ook helemaal niet zo goed is 
. En vooral kun je ook vertellen, dat toentertijd, men vond dat moeders voor thuis waren en dat vaders het geld verdienden. Dat we daar nu heel anders over denken enz.
Kortom: Ik vind het eigenlijk heel kortzichtig en zie juist ook de voordelen van die ouderwetse boekjes. Mooie gelegenheid om te vertellen en dingen uit te leggen. En vooral ook: Als de kinderen die verhaaltjes leuk vinden, wees blij, het stimuleren in leesplezier is juist zo belangrijk.
Hoe kijken jullie daar tegenaan?
Tja ik keek vroeger Alfred Jodokus Kwak, als je dat als volwassene kijkt dan haal je er toch ook een wat andere boodschap uit.
Ik lees mijn kind ook sprookjes voor, daar gebeuren heel wat gekkere en gruwelijkere dingen in, en die zijn ook niet zo maatschappelijk verantwoord. Ik vind het juist goed voor kinderen om met verschillende verhalen in aanraking te komen. Als ze nu alleen maar Jip en Janneke zouden lezen zou het een ander verhaal zijn. Maar als onderdeel van de verhalen die ze lezen zie ik het probleem er niet in. Ik zou er ook niet een heel verhaal bij gaan verzinnen. Boeken en verhalen kunnen juist de fantasie prikkelen en een kind zelf aan het denken zetten. Of niet en dan zijn het gewoon leuke verhaaltjes.
BlairW schreef op 08-11-2025 om 18:04:
[..]
(...)
Overigens trok ik bij de term “negerpopje” in Jip & janneke mijn wenkbrauwen meer op dan bij de traditionele rolverdeling.
Dit soort termen is het enige wat ik voor mijn kinderen censureer/boycot. Omdat ik echt niet wil dat ze zulke woorden zouden leren. Maar wat betreft traditionele rolverdeling... ik vind dat de buurvrouw overdrijft.
Aviendha schreef op 08-11-2025 om 21:36:
[..]
Dit soort termen is het enige wat ik voor mijn kinderen censureer/boycot. Omdat ik echt niet wil dat ze zulke woorden zouden leren. Maar wat betreft traditionele rolverdeling... ik vind dat de buurvrouw overdrijft.
Ik schrok ook wel van die benaming inderdaad. Dus we hebben dat vertaald naar gewoon popje bij het voorlezen. Nu moet ik wel zeggen dat ik voor las uit mijn eigen Jip & janneke boek van vroeger. Ik neem aan dat het inmiddels wel is aangepast in de versie die je nu koopt 
Ik snap de buurvrouw wel, en ik verbaas me dat er zo gepikeerd gereageerd wordt. Die verhalen zijn geen 15-20-25 jaar oud, maar 70 jaar oud. Annie M.G. is geweldig, natuurlijk - scherp, grappig, heerlijke taal - maar er zijn ook zoveel moderne kleuterverhalen die ook echt de moeite waard zijn. En lezen is juist de manier om kinderen in aanraking te brengen met andere wereldbeelden. (Als je in de gemiddelde basisschool rondloopt, weet je dat de rolpatronen van Jip en Janneke reeds, en ondanks het feit dat ze 70 jaar oud zijn, in de kleuterklas in ere worden gehouden want poppen zijn voor meisjes en jongens zijn stoer).
Kijk, helemaal goed als je erover praat met elkaar, of als je bewust namen verwisseld, maar de meeste ouders lezen klakkeloos voor en pakken Jip en Janneke omdat ze gewoon niets anders kennen. Dat is de realiteit. Daarom snap ik dat buurvrouw kritisch is.
Pluk van de Petteflet is tijdlozer, trouwens. Als je graag Annie M.G. wil voorlezen, zou ik die erbij pakken.
ach met mw helderder en de stampertjes. Heerlijk!!!
Poezenmeisje schreef op 08-11-2025 om 17:34:
De Rover Hoepsika
De Kleine Kapitein
Alleen op de wereld
De Wonderketting
De Gouden Kompas trilogie
Heerlijke boeken! Niets realistisch aan.
"Bob Evers" hebben we ook thuis, tip van oma.
En als ik iets truttigs, kneuterigs wil lezen, dan heb ik (bijna?) alle "Marjoleintje van het pleintje" boeken beschikbaar, vanaf de lagere school tot en met haar VERLOVING met De Dokter. Denk erom, die VERLOVING is héél belangrijk, terwijl ze samen met haar moeder het huis schoonmaakt en kookt.Inderdaad een tante met een auto én een rijbewijs.
Het grappige vond ik dan wel weer dat haar blinde vriendin een eigen bedrijf runde. Bemiddeling van huishoudelijke hulp voor behoeftige gezinnen.
Bob Evers moet je niet lezen als je al over de rooie gaat over een negerpopje.
Die serie begon in 1943, iets eerder dan Jip&Janneke, 1952.
De eerste Suske&Wiskes, 1945, zullen "sensitivity readers" een rolberoerte bezorgen.
Begrijp ik hieruit dat Sneeuwwitje, Doornroosje, Roodkapje, Assepoester, Hans en Grietje etc etc etc ook afgeschaft zijn?
Renmuis schreef op 08-11-2025 om 23:05:
Ik snap de buurvrouw wel, en ik verbaas me dat er zo gepikeerd gereageerd wordt. Die verhalen zijn geen 15-20-25 jaar oud, maar 70 jaar oud. Annie M.G. is geweldig, natuurlijk - scherp, grappig, heerlijke taal - maar er zijn ook zoveel moderne kleuterverhalen die ook echt de moeite waard zijn. En lezen is juist de manier om kinderen in aanraking te brengen met andere wereldbeelden. (Als je in de gemiddelde basisschool rondloopt, weet je dat de rolpatronen van Jip en Janneke reeds, en ondanks het feit dat ze 70 jaar oud zijn, in de kleuterklas in ere worden gehouden want poppen zijn voor meisjes en jongens zijn stoer).
Kijk, helemaal goed als je erover praat met elkaar, of als je bewust namen verwisseld, maar de meeste ouders lezen klakkeloos voor en pakken Jip en Janneke omdat ze gewoon niets anders kennen. Dat is de realiteit. Daarom snap ik dat buurvrouw kritisch is.
Pluk van de Petteflet is tijdlozer, trouwens. Als je graag Annie M.G. wil voorlezen, zou ik die erbij pakken.
En dat is nou wat ik bedoel met doorgeslagen……
Ginevra schreef op 09-11-2025 om 00:25:
Begrijp ik hieruit dat Sneeuwwitje, Doornroosje, Roodkapje, Assepoester, Hans en Grietje etc etc etc ook afgeschaft zijn?
Nee, waarom? Dat is een heel ander genre. Wel in combinatie met de hilarische moderne sprookjes van Janneke Schotveld, of de bewerkingen van Jacques Vriens, en als je dan toch wat klassiekers wil: Duimelotje of de Verhalen van de Boze Heks.
bieb1963 schreef op 09-11-2025 om 07:23:
[..]
En dat is nou wat ik bedoel met doorgeslagen……
Als je mijn genuanceerde reactie al doorgeslagen vindt, dan denk ik niet dat we hier nog een vruchtbare discussie over gaan hebben. Jammer.
Persoonlijk heb ik geen moeite met de boekjes van Jip en Janneke, vond ze altijd leuk. Zou wel, indien er vragen over zijn, uitleg geven dat het er nu allemaal anders aan toe gaat dan 70 jaar geleden. Maar kinderen zien dat zelf doorgaans ook wel, denk ik.
Ginevra schreef op 09-11-2025 om 00:25:
Begrijp ik hieruit dat Sneeuwwitje, Doornroosje, Roodkapje, Assepoester, Hans en Grietje etc etc etc ook afgeschaft zijn?
Nee dat kan niet, dan doe je je kind tekort. Ik had na een eerste sprookje en een kind dat niet sliep en raar droomde het sprookjesboek terzijde gelegd. In haar ogen waren sprookjes gruwelijk eng en eigenlijk zijn ze ook bijna allemaal wreed en eng. In huize Bakblik gingen de sprookjes in de ban en ook jongste heeft ze niet gelezen en de disney films hebben we ook niet gekeken in de kindertijd.
Op de middelbare was het tijd voor literatuuronderwijs en wat begint dat mee? Verhalen die iedereen kent en gelezen heeft! De sprookjes!
Een hele grote opdracht met vragen over de personages en de heldenrol van de jager in roodkapje, de stiefzusjes die hun macht misbruikten ten aanzien van Assepoester, de kooi waar Hans in ging bij de heks en ga zo maar door.
Zat ik daar met een puber die geen enkel sprookje kende en alle antwoorden moest opzoeken op internet. Net aan een voldoende gescoord en een verontwaardigde docent die niet snapte hoe het kon dat ouders geen sprookjes hadden gelezen met hun kinderen. Want de sprookjes met elkaar vergelijken qua symboliek was niet echt gelukt binnen een week, teveel werk om ze allemaal te lezen naast al het andere huiswerk.
Kind 2 ging nog slechter met die opdracht. Prinsessen en jurken, koetsen en glazen muiltjes het kon hem echt niet boeien.
Vraag voor to: Lees je wel sprookjes met je kind? Ik mag hopen van niet want die zijn pas echt een voorbeeld van ver van het hier en nu af staan.
Oma heeft moeder (buurvrouw) waarschijnlijk ook voorgelezen uit die boekjes en kijk wat er van buurvrouw geworden is. Ik zou dus optimistisch zijn als ik buurvrouw was. Misschien heeft ze wat minder relativeringsvermogen, verdraagzaamheid en humor opgepikt uit de boekjes.
Bakblik schreef op 09-11-2025 om 08:11:
[..]
Nee dat kan niet, dan doe je je kind tekort. Ik had na een eerste sprookje en een kind dat niet sliep en raar droomde het sprookjesboek terzijde gelegd. In haar ogen waren sprookjes gruwelijk eng en eigenlijk zijn ze ook bijna allemaal wreed en eng. In huize Bakblik gingen de sprookjes in de ban en ook jongste heeft ze niet gelezen en de disney films hebben we ook niet gekeken in de kindertijd.
Op de middelbare was het tijd voor literatuuronderwijs en wat begint dat mee? Verhalen die iedereen kent en gelezen heeft! De sprookjes!
Een hele grote opdracht met vragen over de personages en de heldenrol van de jager in roodkapje, de stiefzusjes die hun macht misbruikten ten aanzien van Assepoester, de kooi waar Hans in ging bij de heks en ga zo maar door.
Zat ik daar met een puber die geen enkel sprookje kende en alle antwoorden moest opzoeken op internet. Net aan een voldoende gescoord en een verontwaardigde docent die niet snapte hoe het kon dat ouders geen sprookjes hadden gelezen met hun kinderen. Want de sprookjes met elkaar vergelijken qua symboliek was niet echt gelukt binnen een week, teveel werk om ze allemaal te lezen naast al het andere huiswerk.
Kind 2 ging nog slechter met die opdracht. Prinsessen en jurken, koetsen en glazen muiltjes het kon hem echt niet boeien.
Vraag voor to: Lees je wel sprookjes met je kind? Ik mag hopen van niet want die zijn pas echt een voorbeeld van ver van het hier en nu af staan.
Heb je de openingspost gelezen? Het gaat over de buurvrouw
Ik vond sprookjes het stomste wat er was en ik heb ze in ieder geval niet voorgelezen aan mijn kinderen ook.
Renmuis schreef op 08-11-2025 om 23:05:
Ik snap de buurvrouw wel, en ik verbaas me dat er zo gepikeerd gereageerd wordt. Die verhalen zijn geen 15-20-25 jaar oud, maar 70 jaar oud. Annie M.G. is geweldig, natuurlijk - scherp, grappig, heerlijke taal - maar er zijn ook zoveel moderne kleuterverhalen die ook echt de moeite waard zijn. En lezen is juist de manier om kinderen in aanraking te brengen met andere wereldbeelden. (Als je in de gemiddelde basisschool rondloopt, weet je dat de rolpatronen van Jip en Janneke reeds, en ondanks het feit dat ze 70 jaar oud zijn, in de kleuterklas in ere worden gehouden want poppen zijn voor meisjes en jongens zijn stoer).
Kijk, helemaal goed als je erover praat met elkaar, of als je bewust namen verwisseld, maar de meeste ouders lezen klakkeloos voor en pakken Jip en Janneke omdat ze gewoon niets anders kennen. Dat is de realiteit. Daarom snap ik dat buurvrouw kritisch is.
Pluk van de Petteflet is tijdlozer, trouwens. Als je graag Annie M.G. wil voorlezen, zou ik die erbij pakken.
Ze pakken Jip en Janneke omdat ze 'gewoon niks anders kennen"?! Hou op schei uit. Mijn kleinkinderen hebben een boekenkast vol moderne kinderboeken èn Jip en Janneke, èn Pluk van de Petteflet.
