Omgaan met boosheid puber
Ik heb een puberzoon van 15, een onzettend lieve jongen die goed zijn best doet op school, leuke vrienden heeft, kortom, niet veel aan de hand. Maar hij heeft een probleem, hij kan niet tegen zijn verlies als hij spelletjes op de computer speelt (tegen de computer zeg maar). Hij komt daar zelf mee, 'ik kan gewoon niet tegen mijn verlies, belachelijk toch, mam'. Punt is alleen dat hij op het moment zelf zó gefustreerd raakt dat hij tegen de computer loopt te schelden en tegen de zogenaamde tegenspeler (voetbalspel) Op het moment dat het niet lekker loopt wordt hij bozer en bozer (hij speelt op zolder) maar ik hoor hem dan beneden roepen 'ja hoor....belachelijk' of ' jeee, toe maar weer' ... maar ook scheldwoorden 't*ring, k*tzooi. Omdat hij het tegen een computer heeft liet ik het maar zo, alhoewel, als het te erg werd, dan riep ik hem naar beneden, dat hij op moest houden met het spel.
Gisterenavond was hij weer aan het spelen en ik hoorde zijn burostoel omvallen en nog wat gerommel. Een minuut of 10 later komt hij beneden en zegt, ik maak dingen stuk omdat het niet lukt.... helemaal uit zijn doen, stil en verdrietig. (hij had zijn lange broek die rondslingerde omdat hij 's middags een korte broek had aangedaan, een zwiep door de kamer gegeven en die was tegen zijn gitaar aangekomen, alleen zijn riem zat nog door de broek heen, dus die voorkant van de riem was op de gitaar gekomen en er was een stuk hout afgesprongen, en hij had zijn burostoel omgegooid)
Ik weet niet goed wat ik ermee aan moet, heb een beetje gegoogled over omgaan met boosheid en ik doe de dingen tot nu toe wel goed. Laat hem zijn boosheid uiten, hij mag boos zijn, dat snap ik best, alleen hij moet geen dingen stuk maken (daar heeft hij ook direct al spijt van)
Hoe kan ik hem leren zijn woede te beheersen of op een andere manier te uiten?
Maar het was toch per ongeluk?
Ik begrijp dat hij er niet bij stil stond dat de riem nog in de broek zat en daardoor de gitaar heeft beschadigd. Dat vind ik iets anders dan expres iets kapotgooien.
Nee
Nee, in dit geval deed hij het inderdaad niet expres. Maar hij gooide wel met die broek (of smeet) want hij kwam er vandaag achter dat zijn gesp zelfs kapot was. En hij gooide expres zijn burostoel om. Ik ben verder niet boos op hem maar wil weten hoe ik hem kan leren met zijn boosheid om te gaan, want hij baalt er zelf achteraf ook over. En ik wil het hem graag nu leren, want nu is het allemaal nog beginnend, stel dat het van kwaad tot erger wordt, en hij staat er open voor.
Schaalverdeling
Hij baalt er zelf dus van dat hij op een gegeven moment zijn gedrag niet meer onder controle heeft, maar er gaat iets vooraf aan dat moment. Ik denk dat stap 1 is dat hij zich daar meer bewust van is.
Misschien kun je dat met hem doornemen. Wat is het eerste wat hij merkt bij bv lichte irritatie, en wat komt daarna?
Je kan er een schaalverdeling van maken, 0 is niet boos, 10 is zo boos dat hij dingen doet die hij niet wil. 8 of 9 is bv schelden en tieren. En wat gaat daar weer aan vooraf? Probeer echt details te benoemen, bv kiezen op elkaar zetten, gaan zuchten, vuisten maken, warm worden, etc.
Is hij zich beter bewust van zijn eigen reacties kan hij ook beter herkennen wat het moment is dat hij zelf moet ingrijpen.
Laat hem zelf vooral bedenken; wat zou op zo'n moment helpen? bv " als ik op de 7 van die schaal zit, en dat merk ik doordat.... , dan ga ik even pauzeren/iets te drinken halen/gitaar spelen/even stoom afblazen tegen mijn moeder 
"
En dat lukt allemaal misschien niet meteen, dus kun je ook afspreken dat wanneer hij op de 8 zit, en dat merkt hij doordat......, jij dan ingrijpt en hem naar beneden haalt.
Afkicken
Als die boosheid echt alleen is met het playstationnen (fifa 13 zeker?), dan heeft het niet zozeer met omgaan met boosheid te maken maar met het playstationnen. In onze omgeving zijn meerdere 15-jarige jongens die hier problemen mee hebben. Mijn eigen zoon wordt ook best boos, soms hoor ik hem mopperen boven, maar ik ken ook verhalen uit het dorp of van de voetbal die verder gaan. Ik weet iemand die een deur heeft ingetrapt, iemand die zijn hand heeft gebroken en iemand die de playstation kapot heeft gegooid. Dan heb ik het over normale, vriendelijke jongens op diverse onderwijsniveau's in een standaard vinexwijk, die niet uit een probleemgezin komen. Blijkbaar doet die playstation iets met die jongens wat mij betreft mag er dan ook van uit overheidswege regelgeving voor komen. Ander groot probleem is het niet kunnen stoppen of stiekem gaan playstationnen. Eigenlijk heb je het dan over een verslaving, met name online spellen (zoals fifa 13) zijn hier berucht om.
Bij de meesten zie je het probleem samen verschijnen, niet kunnen stoppen en de boosheid. Enig oplossing is in mijn ogen een tijdje (of definitief) de playstation weg halen. Bij ons staat hij in ieder geval tot het einde van de het schooljaar in de kast, want zoon moet er nu heel hard aan trekken om over te gaan, want hij vond toch net iets te vaak de playstation belangrijker dan zijn huiswerk. Ik hoor overigens ook volwassenen die dit gedrag vertonen (jonge mannen allemaal), van 1 heeft zijn vriendin de playstation op marktplaats gezet, nu is hij weer gezellig en normaal en geen woede-aanvallen meer.
Klopt
Er zijn talloze (zeer hilarische) filmpjes op youtube van puberjongens die compleet door het lint gaan tijdens het gamen. Dus dat is iets wat tamelijk vaak voorkomt blijkbaar. Mijn zoon laat me die filmpjes zelf zien, onder het mom van: moet je kijken mam, hoe belachelijk. Hij ziet dan zelf ook hoe ze zich overdramatisch aanstellen en dat helpt hem zichzelf te beheersen. Want hij kon er ook wat van, paar jaar geleden. Sloeg al eens een scherm stuk. Omdat hij lang heeft moeten sparen om dat zelf te betalen heeft hij wel geleerd daar mee uit te kijken. En misschien ook omdat ikhem geleerd heb alternatieve uitlaatkleppen te zoeken voor zijn drift (ik had er vroeger ook wat last van, herken het wel, hoewel niet zo heftig en destructief als hij): een kussen door de kamer gooien of op een kussen of bank stompen oid.). Het is misschien ook sowiewo wat minder geworden met iets ouder worden (bij mij ook), denk ik. Als peuter kon hij al in drift met zijn kop op de grond bonken.
In dit verhaal staan meteen mijn tips: laat hem die filmpjes bekijken om te zien hoe belachelijk het eigenlijk is, geef hem een alternatief om het te uiten, laat hem zelf schade vergoeden en wacht verder geduldig tot zijn zelfcontrole-hersendeel verder rijpt.
Ook volwassenen hebben er soms last van
Mijn collega kan ontzettend op z'n computer schelden en tieren als iets niet lukt, of als een programma niet naar z'n zin werkt...
Ingrijpen
Onze zoon kan dat ook doen. Hij heeft adhd, waardoor hij ook nog eens impulsiever is dan een ander. (sneller kwaad en eerder geneigd om dan iets stoms te doen). Wat hier helpt is hem in de gaten houden en er wat van te zeggen. Op tijd ingrijpen dus.
Ik heb hem de regel van M. Lavell uitgelegd. Jij moet zorgen, dat ik me geen zorgen maak. Hij weet dat hij regels krijgt, als ik 'me zorgen ga maken'. Dat werkt als een tierelier. Hij wil autonomie, maar dan moet hij wel laten zien dat hij er mee om kan gaan.
Dus als hij in een spel zit en ik hoor dat het niet goed gaat, dan loop ik even naar hem toe en vraag ik wat er aan de hand is. Dat helpt meestal erg goed. Juist voordat hij boos wordt al ingrijpen. Hij schrikt dan een soort van wakker: 'Waar ben ik mee bezig.' En gaat een ander spel doen.
De pc staat hier trouwens wel beneden, omdat ik er een oogje op wil kunnen houden.
Boze puber
Even rustig een seintje geven helpt hier. Ze kunnen wel over andere dingen flippen maar als pubers niet meer. Door hun autisme speelde dit in een veel vroeger stadium en hebben ze hun emoties tegenwoordig goed in beeld en kunnen zelf sturen. Het loopt nog weleens hoog op maar ze kunnen het zelf in goede banen leiden. Met een beetje rust in de tent en zelf rustig blijven is het hier dus wel onder controle. Maar dat heeft wel even geduurd.
Toevallig heb ik hier even een puber van iemand anders in huis die nog een stuk impulsiever is maar dan hoor ik hem tieren in zijn kamer en dan klop ik even rustig aan of het nog goed gaat gezien het geluidsniveau en de oververhitte teksten, en wil je nog een kopje thee?
Als ik ergens in huis te hoog geluidsniveau hoor wil ik ook nog weleens sms-en of mailen, whatsappen, op het raam tikken, of iets dergelijks, dat kan ze ook nog weleens even terug in de werkelijkheid brengen. Boos er naartoe lopen en zelf met boze stem en gebaren in hun persoonlijke ruimte binnenkomen werkt hier niet zo goed.
Bedankt
Bedankt voor jullie reacties. Ik kan wel wat vinden in het hem leren herkennen van de stadia van zijn woede. Dat hij op tijd doorkrijgt dat hij te boos aan het worden is en beter even een pauze in kan lassen of helemaal maar even wat anders kan gaan doen. In het begin kan ik denk ik het beste naar hem toe gaan (ik hoor het wel erger worden) en hopen dat hij het op een gegeven moment zelf herkent.
Het spel weghalen vind ik niet zo'n goed idee, zo leert hij eigenlijk niets, en hij heeft vaak genoeg juist reuze lol, zonder dat het verkeerd gaat. (hij speelt ook vaak samen met vrienden online en spreken en (vooral) lachen dan ook via skype ontzettend met elkaar. Dat zou dan ook weggaan met een playstation verbod (buiten dat hij dan nog steeds niet leert om met boosheid om te gaan, maar het alleen maar vermijdt)
Dus bedankt zo ga ik het doen, hem laten zien wanneer het aan het escaleren is, dat hij dat herkent en er wat mee doet.
