Kortste uitvaart ooit?
Ik ging deze week naar de uitvaart van een tante. Ze was al best oud, al een tijd ziek. Ik had haar in geen jaren gezien, maar wel goede jeugdherinneringen...toen ik klein was gingen we vaak naar ze toe. Ik was dikke vriendinnen met het nichtje., dus toen ik een kaart kreeg leek het me goed om te gaan.
De hele uitvaart duurde nog geen 20 minuten. 1 liedje, een welkom door de dame van de uitvaart maatschappij, nog een liedje, een praatje van 5 minuten door een oom, over het leven van tante, en toen nog een liedje, terwijl de kist verdween en het gordijn dicht ging. . Na 18 minuten zaten we aan de koffie met cake.
Ik was echt geshockeerd. Zo kort, zo snel, zo onpersoonlijk. Ik vond het echt afschuwelijk. Dat een mensenleven met zo weinig ritueel en zo kaal wordt afgerond. Nog nooit eerder meegemaakt.
Geen idee waarom ik dit post eigenlijk. Gewoon benieuwd denk ik, of dit uniek is, of dat jullie ook wel eens zoiets hebben meegemaakt. Ik ging echt met een naar gevoel weg, terwijl ik het voor tante, zo ziek en al best oud eigenlijk niet zo vreselijk vond dat het leven voorbij was.,
Ingrid
Tja
Misschien was er niet meer te vertellen? En was dit de wens van tante? Korte plechtigheid en dan genoeg tijd om samen gezellig die kop koffie te drinken?
Ik heb het wel eens omgekeerd meegemaakt. Vreselijk langdradige plechtigheid waarin heel veel dubbel werd gezegt en toen snel een kop koffie en werden we na een kwartier naar buiten gebonjourt omdat de volgende moest. Was ook niks
niks
Mijn moeder roept ook altijd dat ze dan niks wil. Daar maken wij dan wel grapjes over tegen mijn vader, dat we dat zelf wel bepalen (niet serieus).
Mijn mening is wel veranderd in de loop der jaren. Ik dacht bv dat een besloten begrafenis kil was, maar ik vond het juist heel warm en kan me voorstellen dat je alleen dierbaren om je heen wenst. De dienst was gewoon in de woonkamer. Ook niet lang. Met nog geen tien mensen. Daarna naar de begraafplaats en daarna naar een restaurantje.
Ik snap die tante wel. Liever leuteren bij leven, toch? 
Nou ja.
Misschien kwam het ook wel door de praatjes. Of het praatje. Dat was nl ook echt heel nietszeggend en oppervlakkig,
Maar misschien hebben jullie wel gelijk. En heeft tante het zo gewild. Eindeloze verhalen is ook niks. En miste ik iets anders.
Ingrid
IngridT
Ik vind de praatjes soms ook niks. Bv veel over het werk van diegene en ik hoor liever over de mens - en anekdotes.
Wat ik trouwens ook niks vindt als iemand van de uitvaartmaatschappij aan het woord is. Dat is dus iemand die de overledene helemaal niet gekend heeft. Dat maakt het ook 'koud.' Voortaan informeren en zelf aanbieden het te doen?? (lijkt me wel heel moeilijk)
Zelf
Misschien had je achteraf gezien zelf ook nog iets kunnen zeggen. Maar ja, daar heb je nu ook niets meer aan. Kan me wel voorstellen dat je het erg kort en onpersoonlijk vond. En hoe weet je nu of ze dit zelf gewild had, misschien had ze niets vastgelegd. Kan toch ook nog.
Ik heb wel heel diverse begrafenissen meegemaakt. 1 keer in een kerk, was echt vreselijk langdradig (en koud, want in de winter), maar ook heel veel mooie en persoonlijke. En 1 keer op de begrafenis van een oudtante ook zelf gesproken. Vond dat heel bijzonder om te doen. Was ook een tante waar ik heel bijzondere herinneringen aan had. Mijn vader regelde toen de begrafenis, dus was het wel makkelijker om te regelen dat ik iets ging zeggen.
Ik had het met alle liefde gedaan,
Ik had het echt met alle liefde gedaan, zelf iets zeggen, als ik had geweten dat het zo kaal zou zijn. Maar als nicht, die de familie al in geen jaren gezien had was dat niet echt een voor de hand liggende gedachte. Niet eens aan gedacht.
ingrid
Was het wel een normale begrafenis?
Gecondoleerd ten eerste.
Was je tante verzekerd voor de kosten? Als het 'van de gemeente' was, dan is het ook kort. Ik heb dat vorig jaar voor het eerst meegemaakt. We hebben netjes een afscheid gekregen, maar je verlaat de ruimte waar de kist dan nog staat. Dat was voor mij even een gek moment, maar goed, al met al vond ik het goed zo en de overledene denk ik ook.
Ook eens meegemaakt, zo kort. Familie was zo verpletterd door het onverwachte overlijden dat niemand kon spreken, toespraak werd door de uitvaartleider gedaan die de naam niet eens noemde maar het alsmaar over ‘de overledene’ had. Zo naar, zo onpersoonlijk.
Ik ga er meestal maar van uit dat de begrafenis past bij de overtuiging van degene die overleden is en zijn of haar familie, en dat mijn gevoel en mening dan niet zo belangrijk zijn. Zo stond ik begin deze maand aan het graf van een Afrikaans-islamitische kleuter, dat ging héél anders dan ik ooit heb meegemaakt. Maar als het de ouders troost is dat het belangrijkste.
Hier waarschijnlijk ook zo
Ik verwacht binnen een paar maanden een begrafenis van mijn vader te moeten regelen. Hij gaf aan het fijn te vinden een afscheid te hebben vanuit een kerk met mooi orgelmuziek etc zodat het geen kale bedoeling wordt.
Maar door strubbelingen binnen de familie, lijkt er geen plaats voor de uitvoering van zijn wensen. Zelfs anekdotes liggen gevoelig. Het groepje nabestaanden is ook klein. Ik denk ook aan een besloten afscheid.
Zodoende is de plek van de begraafplaats voor mij belangrijker geworden dan de uitvoering. Een begraafplaats waar je respect en liefde voelt, als je het graf van je vader bezoekt; geen fabriek maar intiem.
Ik realiseer mij dat het afscheid iets voor de nabestaanden is. ik heb al een lied en dag al 4 x gedroomd.
Maar vanmiddag liet ik hem luisteren naar zijn favoriete muziek van james last en hij sprak over de beleving van het luisteren naar die muziek. Hoe het hem raakte en hoe het zijn hart ontlaadde. De muziek zal ik t.z.t toevoegen aan het programma. Een dag waar iedereen zijn eigen lied aan mag toevoegen als herinnering aan elkaar.
Langste
De langste uitvaart die ik heb bijgewoond was van een tante van mijn vriend. Het was dik anderhalf uur rijden en de kerkdienst duurde bijna twee uur. Daarna door de regen naar het graf, waarna we bedankt werden voor de aanwezigheid en uitgezwaaid. Zijn we zelf maar ergens koffie gaan drinken met de schoonouders, het was zo'n aparte ervaring. De dienst zelf was ook heel afstandelijk, maar ik heb er geen verstand van, zonder sprekers vanuit de familie. Stukjes uit de Bijbel en wat pianomuziek, dat was het.
De dienst in het crematorium voor mijn opa was niet zo lang, net even meer dan een half uur schat ik, met twee sprekers uit de familie en in totaal ca 20 bezoekers, maar daar had ik een veel beter gevoel over.
Persoonlijk
Kan me je gevoelens voorstellen Ingrid! Het komt over alsof de overledene geen recht werd gedaan, onpersoonlijk en vrij oppervlakkig. Je had goede herinneringen aan deze tante, al was het van een tijd geleden; hoe zij nu uitgeleide werd gedaan 'klopte niet' met haar leven. Wat jammer... Temeer daar het zo'n uniek moment is.
Ik heb eens meegemaakt dat we als genodigden meteen naar het graf gingen, waar een naast familielid kort iets zei, en daarna gingen we allen weer weg terwijl de kist bleef staan - ook niet dalen tot maaiveldhoogte. Wat voelde dat kil en onaf, terwijl degene die begraven werd toch echt zeer gemist werd door de nabestaanden. Ik denk dat deze korte ceremonie enigzins uit onvermogen was...
De laatste zeven jaar mede maak ik vanwege vrijwilligerswerk vrij veel uitvaarten mee - veelal kerkelijk, waarbij altijd iemand die de overledene redelijk tot goed gekend heeft de uitvaart leidt - na goed overleg met de nabestaanden. Zo kort als Ingrid beschrijft, is het dan nooit.
Uitvaarten die te lang duren, heb ik eigenlijk nooit meegemaakt. Als het goed is, zorgt de uitvaartleider en/of de pastor ervoor dat er weinig kans is op dubbele verhalen of dat de dienst te lang duurt.
kerkelijke uitvaarten
Is het niet zo dat kerkelijke uitvaarten per definitie enige lengte hebben omdat ze zijn ingepast in een mis/dienst? Ik kom zelf uit een Roomse familie, en toen enkele jaren geleden mijn oudtante - altijd ongetrouwd en kinderloos gebleven - overleed, werd zij uitgeleide gedaan met een mis. Er waren meer mensen rond het altaar (als je het koor meetelde) dan er in de kerk zaten, want zoveel familieleden had ze nou ook weer niet om zich heen, maar een mis duurt nu eenmaal een kwartier of drie en dat was hier niet anders.
Op zich lijkt me dat trouwens voor gelovige families (of in elk geval families van een gelovige overledene) wel prettig: je hoeft bij dit soort gelegenheden het wiel niet uit te vinden, maar kan je gewoon in een bestaande structuur voegen en dan komt het allemaal wel zo'n beetje goed.
Groeten,
Temet
Protestant vs katholiek
Ik weet nog hoe mijn man reageerde op een gereformeerde begrafenis. Dan was de katholieke toch 'beter' . Het is waar, de gereformeerde variant is statiger, in mijn ogen af en toe ook 'geen doorkomen aan', maar goed, dat zit je braaf uit, dat heb je er graag voor over. Maar als je dát gewend bent komt een begrafenisje van 20 minuten natuurlijk helemáál raar over .
We hebben twee en drie jaar geleden alweer beide schoonouders weg mogen brengen en ik heb daar wel weer van geleerd. Ik ben sowieso niet meer gelovig, dus dat stuk kan eraf. En van mij hoeft echt niet iedereen opeens zenuwachtig een praatje te houden, maar als de behoefte er is 'ga je gang'. Het zwijgend bij elkaar zitten met mooie muziek op de achtergrond, vind ik vaak ongemakkelijk. Tegelijkertijd heb ik een complete dagvulling aan muziek voor mijn eigen begrafenis , dus ik vind die muziek niet onnodig, maar het hoeft van mij dan niet stil te zijn. Laat mensen dan juist rond de kist gaan staan en niet pas als je door kunt schuiven naar de koffie met cake. Maar goed, ik ben er dan niet meer bij. Ik denk dat ik niet volledig mag bepalen hoe ik begraven ga worden, omdat mijn ideeën botsen met die van een kind. Wat gaat dan voor, wat ik wil, of wat het kind wil? Kind is nogal gehecht aan hoe het er in haar hoofd uit hoort te zien, zij moet er mee verder, ik niet.
Bij leven
Naar mijn mening, laat je iemand bij leven zien hoe dierbaar die persoon is; niet als ze al overleden zijn. De begrafenis is omdat het moet en om achtergeblevenen een kans te geven symbolisch een laatste gebaar te maken.
Een gereformeerde dienst statig? Och dat valt reuze mee in de tijd van nu. Statiger dan niet kerkelijk misschien maar echt niet per se op negatieve manier. Misschien afhankelijk van welke richting, en ook uit welke plek in Nederland.
Wat mij betreft een korte besloten uitvaart en vooral geen mensen erbij die bij leven geen deel uitmaakten van mijn leven en bij een graf ineens staan te grienen.
Ze mogen op mijn kosten met elkaar uit eten.
Boink
Ik noemde het statig en niet 'negatief'. Voor iemand die het niet gewend is, is het een hele zit. Maar de sfeer kan ook plechtiger aanvoelen voor wie daar niet in is meegegroeid. Ik ben vanuit mijn jeugd wel wat gewend, ondanks dat mijn ouders de kerk vaarwel gezegd hadden. We hebben nog niet zo heel lang geleden gehoord wat daar in een van hun kerken aan ten grondslag lag. Je zou het #metoo gedrag kunnen noemen binnen die kerk. Later nog eens een kerk vaarwel gezegd, dat zat 'm in verschillende opvattingen geloof ik. Maar ik ben zelf ook nog een poosje naar de kerk gegaan, met vrienden mee, maar ook met feestdagen. Ik weet nog wel dat ik de katholieke kerstmis ook heel bijzonder vond. Mooi versierd, tierelantijnen, alleen daarom is het al boeiend om je paadje eens te verleggen naar het ongewone. Met begrafenissen is dat ook zo, het is 'leerzaam'.
kort
Mijn oma werd gecremeerd en we stonden ook in 30 min buiten (waarvan 10 al wachten voor de crematie in zon speciale ruimte omdat we de familie waren. mijn vader en zijn zus hadden ruzie dus was erg ongemakkelijk en er werd dus geen koffie gedronken erna. Ik denk dat de dienst nog geen kwartier was met binnenkomst van de paar andere gasten en iedereen er weer uit. Ik was er blij om want voelde me erg opgelaten.
Nog korter
Bij de uitvaartplechtigheid van de oma van mijn man: 'welkomstwoord' uitvaartondernemer van een halve minuut, muziekje, muziekje, klaar. Als ik geweten had dat niemand iets zou gaan zeggen had ik het gedaan, want oma was een hartstikke leuk mens.
skik
Jeetje skik.
Dus t kan nog korter. Ongelooflijk.
Bij ons was t dus dat ene (Vreselijke) praatje van 5 minuten extra. Ik vraag me echt af voor wie zoiets nou iets toevoegt. Doen mensen dat dan alleen omdat het zo hoort? Een soort van bijeenkomst? Ik zou eigenlijk zeggen dat je in dit soort gevallen beter een paar uurtjes individueel afscheid nemen kunt inplannen voor degenen die daar behoefte aan hebben, en dat je dan daarna de kist gewoon ergens aflevert of zo.
Enfin, ik hoop maar dat de directe nabestaanden het goed vonden zo.
Ingrid
Doet me denken...
... aan mensen die beweren ' ze zetten mij maar bij het grof vuil'. Wat een treurigheid !!
En je levert toch geen kist ergens af, wat is dat nou. In de kist ligt het dode lichaam van iemand van wie veel gehouden is. Daar ga je met zorg mee om.
Maar ja, er bestaan uitzonderlijke omstandigheden.
Jammer dat mensen die wat persoonlijks hadden willen delen niet zijn gepolst door de naaste verwanten van de overledene. Het doet toch veelal goed om positieve gemeende woorden te horen spreken over degene van wie afscheid wordt genomen.
Ervaringen
Mijn oma kreeg een korte crematie. Ze was een moeilijke vrouw dus iedereen had daar vrede mee. Maar bij de moeder van een vriendin duurde de katholieke dienst 1,5 uur waarna we 3 kwartier moesten rijden naar een uitvaartcentrum waar nogmaals een plechtigheid van 1,5 uur plaatsvond. Toen dacht ik "is dit hoe nu alle begrafenissen gaan?" Ik vond het echt veel te lang, maar ja, je bent er voor de nabestaanden.
Ik heb wel moeite met die uitvaartcentra. Ik heb verhalen gehoord over absurde kosten die berekend worden voor simpele handelingen; verplicht afnemen van eten en drinken tegen extreem hoge prijzen, ik vind het een verdachte bedrijfstak.
Ouderwets katholiek
Mijn hele (schoon)familie is van oorsprong goed katholiek dus alles van de oudere generatie die overlijdt wordt begraven (of heel af en toe gecremeerd) met een pastoor, mis en ritueel op het kerkhof. Zo'n mis is ook vol met rituelen, waarbij alle nabestaanden naar eigen keuze iets voor de overledene kunnen doen. Kaarsen aansteken, iets voorlezen, muziek maken. Dat vind ik persoonlijk het mooist.
Toch kan ik hen die het kort houden ook wel weer begrijpen.. Stond laatst een overlijdensbericht op Facebook, had ergens in de krant gestaan. De overledene gaf aan dat er geen koffietafel zou zijn 'want iedereen heeft genoeg tijd gehad om koffie met haar te drinken toen ze nog leefde'..
Zuur
Ja, ik hou ook van de rituelen en tradities, die een structuur geven, waarbinnen je dan nog heel veel kunt veranderen. Rituelen en tradities geven bepaalde zaken die je op dat moment wellicht niet helemaal begrijpt, of waar je niet zo goed mee uit de voeten kunt, maar ze tillen je even boven jezelf uit en plaatsen je in een lange geschiedenis van mensen die al veel eerder te maken hebben gehad met levensbelangrijke kwesties.
Op zo'n moment alles zelf moeten gaan verzinnen, dan kan spectaculaire happenings opleveren, maar in de praktijk zal het voor de meeste mensen armoedig zijn: een praatje en een liedje dat hij/zij altijd zo mooi vond. Je krijgt niet zomaar zoveel zinvolle activiteiten bedacht, waar iedereen zich ook nog in kan vinden. Je komt niet boven jezelf uit. Of er komen andere zaken om de hoek kijken, zoals het afrekenen van zaken die in het leven verkeerd gegaan zijn.
Tsjor
