Bacteriofagen
Vorige week zag ik dit tv programma https://zorgnu.avrotros.nl/uitzendingen/24-10-2017/
Bacteriofagen zijn een serieus alternatief voor antibiotica waar de bacteriën niet resistent voor kunnen worden. Bacteriofagen zijn natuurlijke vijanden van bacteriën. Zelf heb ik in mijn jeugd meer antibiotica gekregen dan mij lief is. Nog steeds loop ik met de bijwerkingen daarvan. Na veel antibiotica ben je snel vatbaar voor schimmels. Resistentie van bacteriën wordt een steeds groter probleem, sommige mensen moeten leren leven met hun klacht, omdat ze hier niet meer geholpen kunnen worden. Met bacteriofagen maken ze nog een kans op genezing, zoals in de link te zien is.
Afgelopen maandag in Radar https://radar.avrotros.nl/uitzendingen/gemist/30-10-2017/ werd verteld dat er een petitie is geopend om bacteriofagen bij de politiek onder de aandacht te brengen.
Willen jullie ook tekenen? Als er 40.000 handtekeningen zijn moet de politiek zich hierover buigen en is toelating tot de Nederlandse geneesmiddelen misschien mogelijk.
Denk ik niet
Kaaskopje"Maar zoals ik dénk dat het is, lijkt het mij niet aan de orde dat fagen een aanval doen op een antibioticabehandeling, "
Dat denk ik ook niet. Maar in het algemeen kun je niet uitsluiten dat het toedienen van middel A (dagen) ook invloed heeft op middel B.
Zo bedoel ik het.
Yvan "En hoeveel bruikbare en effectieve behandelingsprotocollen heeft dat zoal opgeleverd, daar "Achter het ijzeren gordijn"?"
Antwoord: honderden.
De werkzaamheid van Fagen wordt door niemand betwijfeld.
Zie ook https://www.delta.tudelft.nl/article/delftse-onderzoeker-start-onderzoek-naar-fagentherapie
@ #32
"Yvan "En hoeveel bruikbare en effectieve behandelingsprotocollen heeft dat zoal opgeleverd, daar "Achter het ijzeren gordijn"?"
Antwoord: honderden.".
Ja? Noemt u er dan eens een paar die gunstig door wèrkelijk degelijk wetenschappelijk gerandomiseerd dubbel-blind onderzoek gekomen zijn? De faag tegen zelfbegoocheling is er in elk geval niet bij, zo blijkt.
En de link die u geeft biedt geen enkele ondersteuning voor uw boude stelling.
Ook de faag die lezen wat men wil lezen geneest is blijkbaar nog niet voor morgen...
Niet dat fagen geen potentieel zouden hebben, integendeel. Het mogelijk potentieel is enorm. Alleen is daarover tot op heden weinig of niets geweten.
Kijk, heb je toch wat geleerd vanavond
Yvan "Niet dat fagen geen potentieel zouden hebben, integendeel. Het mogelijk potentieel is enorm."
Dat is heel iets anders dan wat je eerst zei "Wat een onzin allemaal
Vervang in bovenstaande "fagen" door "homeopatie", "geheugenmoleculen", "Dr. Vogel", "bedevaarten naar Lourdes" en je krijgt een even waarheidsgetrouw verhaaltje."
Inderdaad, er moet nog veel onderzocht worden.
Maar potentieel is er zeker. itt homeopathie, geheugenmoleculen, Dr Vogel en bedevaart naar Lourdes
Overigens weet ik niet of het wel nodig is om er dubbelblind onderzoeken tegenaan te gooien. De werkzaamheid wordt namelijk niet verondersteld, maar is op celniveau zichtbaar. Laat de juiste faag op een bacterie los en hij maakt hem stuk/dood.
Op celniveau...
De vergelijking met homeopatie en meer van de kwak was inderdaad wat ongelukkig, maar bottomline blijft dat er nog niks aangetoond is inzake de genezende werking van fagen.
"Overigens weet ik niet of het wel nodig is om er dubbelblind onderzoeken tegenaan te gooien. De werkzaamheid wordt namelijk niet verondersteld, maar is op celniveau zichtbaar. Laat de juiste faag op een bacterie los en hij maakt hem stuk/dood.".
Was het maar zo eenvoudig. faagje doodt microobje "in the wild", dus zal het ook wel bacteriën doden in een mensenlichaam...
Natuurlijk is daar uitgebreid onderzoek, inbegrepen dubbelblind onderzoek voor nodig.
Eer je het weet beginnen goedmenende madammen te mekkeren over dagcrème met faagenzymen en hoe goed die wel is. Vooral die van Kruidvat of van de Action...
Yvan
Slootwater...prima idee!Volgens mij ga jij nog rijk worden! Wel rechtsdraaiend natuurlijk.
Ik kan even niet vinden waar je slootwater gezien hebt, maar dat kan een plek zijn waar fagen 'geoogst' kunnen worden. Dat maakt het naast dat je met fagen resistentie voor antibiotica kunt omzeilen, ook zo interessant ten opzichte van de kosten van geneesmiddelen. Je haalt het uit de natuur. Natuurlijk wordt het daardoor niet gratis, maar op natuur kun je geen patent aanvragen. En we weten inmiddels dat een patent nadelig is voor de zorgkosten.
Yvan
Ik betrap mezelf wel eens op vooroordelen. Zo ook als ik over bepaalde landen nadenk. Ik ben bang dat ik soms last heb van arrogantie ten opzichte van andere landen dan een plukje West- en Noord-Europese landen. Ik krijg de indruk dat jij daar ook last van hebt. Hoe kan een land als Georgië, wat vast achterloopt op 'ons', zo'n geweldig middel in huis hebben? Dat is bijna ondenkbaar, wetenschappelijke kennis in zo'n land stelt vast niets voor, dus wantrouwen we het maar. Misschien heel menselijk om zo te redeneren, maar eigenlijk beledigend voor de wetenschappers, laboranten etc. in Georgië.
Als 'wij' in honderd jaar tijd in staat waren en zijn om voor van alles en nog wat antibiotica te ontwikkelen, waarom zouden Georgiërs in die 100 jaar dan niet net zo hoogstaand bacteriofagen hebben kunnen onderzoeken en toepassen?
DNA
Hmmm, ik moest even heel diep graven in mijn biologie kennis.
Volgens mij is het gebruik van bacteriofagen niet geheel zonder risico's. Bacteriën en bacteriofagen leven (nou ja, voor zover een faag leeft) eigenlijk in een soort symbiose (de één kan niet zonder de ander). Dit in tegenstelling tot een gast en een parasiet (parasiet kan niet zonder de gast, maar de gast kan prima zonder parasiet).
Ja, het klopt dat er voor elke bacterie wel een bacteriofaag bestaat die deze bacterie wil gebruiken om zich zelf te vermenigvuldigen. Echter, doordat het DNA van de bacteriofaag zich "nestelt" in het DNA van de bacterie en zich zo kan vermenigvuldigen (gebruik makend van de eiwitfabriek van de bacterie) neemt hij vaak ook weer een stukje bacterie DNA mee in de het bacteriofaag DNA. Oftewel er vindt een soort uitruil plaats van DNA tussen bacterie en bacteriofaag. Aangezien een bacterie zich niet reproduceert, maar zich alleen kan vermenigvuldigen middels deling, is dit een wijze waarop een bacterie genetisch materiaal kan uitwisselen. Het is ook één van de redenen waarom een bacterie zo snel kan muteren. Hierdoor kunnen bacteriën van eigenschap veranderen en of dat nou zo wenselijk is.
Ik ben overigens geen expert, dus als ik de plank mis sla hoor ik het graag van een echte bioloog.
@ #37, #38
#37: "Ik kan even niet vinden waar je slootwater gezien hebt...": #31.
"... maar op natuur kun je geen patent aanvragen. ...": o jawel en al langer dan vandaag.
En ook als patentering moeilijk ligt is er altijd wel een omwegje. Google vb. eens de geschiedenis van de HeLa cellijn en het droevige wedervaren van Henrietta Lacks...
#38: u plaatst me in een hokje waar ik hoegenaamd niet in thuishoor.
Yvan
Wat #38 betreft: gelukkig 
En wat patent op natuur betreft: op wat blubber wat je ergens buiten tegenkomt rust geen patent. Je kunt er direct mee aan de slag zonder 20 jaar te hoeven wachten tot het patent vervalt.
Op natuurlijke blubber
mag dan wel geen patent rusten, maar die troep is wel degelijk patenteerbaar!
Daartoe volstaat het dat de patentaanvrager kan aantonen dat zijn vondst significant afwijkt in "vorm, functie of werking" van de natuurlijke vorm.
Zo zijn er bijvoorbeeld klinische tests, gebaseerd op -gepatenteerde- humane gensequenties.
Kunstmatig verzwakte bacteriën en virussen voor de vaccinbereiding wijken significant af van de natuurlijke vorm en zijn dus patenteerbaar enz.
De laatste jaren is er wel een trend om terug wat restrictiever om te gaan met dergelijke patentaanvragen.
Fagen werden al ontdekt begin vorige eeuw (Twort, UK, 1915; d’Hérelle, Fr, 1917), maar ze konden pas zichtbaar gemaakt worden na de introductie van de eerste krachtige transmissie-elektronenmicroscopen. Al van in die periode dateren de eerste pogingen tot "faagtherapie". Tot op heden zonder veel succes...
Overigens: de bedenking "Bacteriën kunnen niet resistent worden voor fagen, ...." (#9) is nonsens.
Bacteriën zijn, net zo goed als alle levende wezens, onderhevig aan de evolutietheorie.
Bacteriële resistentie tegen fagen, door spontane mutatie, werd al bewezen in 1943 door Luria en Delbrück, die o.m. daarvoor in 1969 een Nobelprijs kregen.
Resistentie...
Overigens is de problematiek van bacteriële resistentie tegen antibiotica bepaald niet nieuw. In een interview in 1945 waarschuwde Fleming er al voor.
Dat deed hij niet omdat hij iets "voorzag": de feiten waren er al.
Penicilline werd voor het eerst gebruikt bij mensen in 1940. Al in 1941 werd de eerste penicilline-resistente Staphylococcus aureus beschreven.
En zo is het verder gegaan. Met fagen zal het niet anders zijn, eens hun werking/toepasbaarheid aangetoond en ze in gebruik genomen zijn.
Ik vraag me soms af...
of het dwaasheid of onwil is in hoofde van de lieden hier...
#1: "Afgelopen maandag in Radar https://radar.avrotros.nl/uitzendingen/gemist/30-10-2017/ werd verteld dat er een petitie is geopend om bacteriofagen bij de politiek onder de aandacht te brengen.".
# https://radar.avrotros.nl/uitzendingen/gemist/30-10-2017/: "... Zo niet in de voormalige Sovjet republiek Georgië. Afgesloten van kennis over antibiotica, had daar juist de kennis over en gebruik van bacteriofagen een vlucht genomen. ...".
De "voormalige Sovjet republiek Georgië" is nooit "Afgesloten [geweest] van kennis over antibiotica", net zomin als welke ander staat "achter het ijzeren gordijn" ook.
Zo werkt het wetenschappelijk bedrijf niet. Het gaat hier nu eenmaal niet over pientere NL kippenboeren die diepbevroren kippen verkopen in Midden-Afrika...
Wetenschappelijk onderzoek wordt gepubliceerd in voor iedereen toegankelijke media. Patentaanvragen zijn openbaar tot in het kleinste detail. Wetenschappers zijn steeds op zoek naar peer review en bevestiging/falsifiëring van hun resultaten, over elke geografische en ideologische barrière heen.
Er is dus geen enkele reden om aan te nemen dat die arme Georgiërs zouden "Afgesloten [geweest zijn] van kennis over antibiotica". Ze gebruikten/gebruiken die daar net zo goed als hier.
De suggestie alleen al wijst op een vooroordeel, ten aanzien van die daar in het Oosten en wekt de verdenking van een slap, ongefundeerd verkoperspraatje...
Yvan
Bacteriën zijn, net zo goed als alle levende wezens, onderhevig aan de evolutietheorie.===
In Georgië is men tot de conclusie gekomen dat fagen mee-evolueren met de bacterie.
Georgië hoorde bij de USSR, een afgesloten communistisch bastion, waar weinig van uit naar buiten kwam, maar ook weinig van ons in binnen kwam.
Maar goed, gij grote wijze man, jij mag je mening hebben. Geniet ervan.
Yvan leef jij in een bubbel?
Ook al zijn medische/wetenschappelijke publicaties voor iedereen in te zien eil dat jog niet zeggen dat dat overal kan. Vroeger was de USSR net zoals Noord Korea nu nog is. Geen toegang tot de rest van de wereld.
Half a twin
Was jij ook zo verbaasd? Als je net zo oud bent als ik en vermoedelijk ouder, dan heb je dat toch wel meegekregen zou je denken.
Ik ben 50
Dus zat op school toen de koude oorlog nog volop aan de gang was. Het omver gaan van de muur staat nog haarscherp op mijn netvlies. Zoals ook de verhalen van de mensen toen, die nauwelijks wisten hoe het in het Westen allemaal ging.
Yvan is volgens mij van na 1989, heeft de scheiding van oost en west niet bewust meegemaakt.
@#45, 46
#45:"Georgië hoorde bij de USSR, een afgesloten communistisch bastion, waar weinig van uit naar buiten kwam, maar ook weinig van ons in binnen kwam.".
#46: "Vroeger was de USSR net zoals Noord Korea nu nog is. Geen toegang tot de rest van de wereld.".
Ik had niet gedacht dat het koude oorlog-denken nog zo diepgeworteld was...
Er is maar één probleempje mee: het heeft nauwelijks wortels in de realiteit. Zoals iedereen, die eens wat verder leest dan schreeuwerige krantenkoppen, weet.
Op de achtergrond van de koude oorlogretoriek is er altijd al een intensieve uitwisseling van ideeën èn van technologie geweest tussen Oost en West. Via bilaterale contacten als het kon, via spionage (van beide kanten...) als het moest.
Wat fagen en hun mogelijke therapeutische waarde betreft hebben de Russen/Georgiërs en hun satelieten in elk geval niet veel achtergehouden: Het Eliava instituut in Georgië, werkte al vanaf 1918 nauw samen met het Pasteur instituut in Parijs. Een samenwerking die ook doorging na Eliava's executie (in opdracht van Stalin) in 1937 en voortduurde tot de jaren 1980.
Die van het Eliava instituut in Georgië waren overigens niet de enigen: ook het Hirszfeld Instituut in Wrokaw, Polen was ermee bezig en beide organisaties hebben honderden publicaties terzake op hun naam. Ja, ook in "Westerse" wetenschappelijke publicaties.
Kijk zelf maar eens na via google scholar, researchgate, pubmed, ...
Dus dat van die "toegang tot de rest van de wereld." klopt blijkbaar enkel voor wie kijkt met half, door ideologische voorkeur, gesloten ogen...
@48 (OT)
Ik ben geboren in de late jaren 1950 en in mijn perceptie was dat neerhalen van de muur een opgeklopt fait divers, waar niemand beter van geworden is, wat oligarchen en maffiosi (voor zover dat niet hetzelfde is...) uitgezonderd.
Ik heb een hekel aan "volgens mij" en speculaties in het algemeen. Als u mij iets te vragen hebt over mijn persoon kan u het ook gewoon vragen.
Half a twin
Ik blijk het iets beter ingeschat te hebben
Fagen
Laten we het vooral daarover hebben.
kaaskopje en half a twin
Het is jammer dat de discussie, die op zichzelf interessant is, zo ontaard. Maar als je probeert een beetje door Yvan's zinnen door te lezen heeft hij wel gelijk. Het is echt niet zo dat het Oostblok niks wist van de medische wetenschap in het Westen. Het heeft bij hun altijd op een hoog niveau gestaan. En patenten trokken ze zich geen ruk van aan, dat was het voordeel van de ijzeren muur. Die wetenschappelijke publicaties werden echt wel gelezen en gebruikt. Net zoals dat in Noord Korea de gewone mens niks weet en niks te vertellen heeft, maar gelijkertijd kunnen ze wel een atoombom in elkaar knutselen en het internet ontwrichten. Die kennis is er wel, maar niet voor hun eigen volk.
Andersom is het ook niet zo dat er totaal geen kennis was in het westen van fagen. Er is inderdaad een Nobelprijs gegeven voor faag onderzoek al in de jaren 60.
Ik vind dat jullie in plaats van alleen maar uit te halen naar Yvan je ook wel eens wat meer in het onderwerp kan verdiepen in fagen en werking i.p.v. af te gaan op één tv uitzending. Het is best mogelijk om het te gebruiken als therapie, maar het is zeker geen wondermiddel. En ja, ook een faag zorgt ervoor dat de bacterie zich wijzigt en muteert. Dus resistentie is nog steeds mogelijk. Antibiotica is van oorsprong een schimmel excretie tegen bacteriën en bacteriën evolueren om zich hiertegen te verweren. Zo zal een bacterie net zo goed muteren en veranderen om zich te verweren tegen een faag. Dat is een continue wedloop.
De resistentie tegen antibiotica vormt een groot probleem, maar heeft ook te maken met het feit dat de farmacie het geen interessant commercieel project vindt om in te investeren. Een antibiotica kuur duurt maar kort en je moet blijven ontwikkelen in nieuwe antibiotica, omdat het een wedloop blijft. Daar heeft de farmacie geen zin in.
"Phage Therapy in Clinical Practice:
"Treatment of Human Infections."
Current Pharmaceutical Biotechnology, 2010, 11, 69-86.
Abstract:
Phage therapy is the application of bacteria-specific viruses with the goal of reducing or eliminating pathogenic
or nuisance bacteria. While phage therapy has become a broadly relevant technology, including veterinary, agricultural, and food microbiology applications, it is for the treatment or prevention of human infections that phage therapy first caught the world's imagination – see, especially, Arrowsmith by Sinclair Lewis (1925) – and which today is the primary
motivator of the field. Nonetheless, though the first human phage therapy took place in the 1920s, by the 1940s the field,
was in steep decline despite early promise. The causes were at least three-fold: insufficient understanding among researchers of basic phage biology; over exuberance, which led, along with ignorance, to carelessness; and the advent of antibiotics, an easier to handle as well as highly powerful category of antibacterials. The decline in phage therapy was neither uniform nor complete, especially in the former Soviet Republic of Georgia, where phage therapy traditions and practice continue to this day. In this review we strive toward three goals: 1. To provide an overview of the potential of phage therapy as a means of treating or preventing human diseases; 2. To explore the phage therapy state of the art as currently practiced by physicians in various pockets of phage therapy activity around the world, including in terms of potential commercialization; and 3. To avert a recapitulation of phage therapy's early decline by outlining good practices in phage therapy practice, experimentation, and, ultimately, commercialization.
Muts
Het kan zijn dat ik de situatie potdichter gedacht heb dan de realiteit was. Of laat ik het zo zeggen: uiteraard wist ik dat er heel wat informatie over en weer gezocht werd. Ik moet het soms ook hebben van wat ik ergens over hoor en ik heb als verklaring voor de gescheiden ontwikkeling van fagen enerzijds en antibiotica anderzijds gehoord, dat wel degelijk meespeelde, dat men niet uit een ruif kon eten, waardoor de ontwikkelingen los van elkaar plaatsvonden.
Ik heb me er al iets meer in verdiept dan die ene uitzending en ik ben tot de conclusie gekomen dat het een verrijking is als we fagen erbij krijgen. Erbij dus en zolang het nog mogelijk is naast antibiotica.
Ik ben niet deskundig genoeg om een discussie aan te gaan over de wel of niet onwil van de farmaceutische industrie om antibiotica te blijven ontwikkelen. Met mijn leken-verstand, lijkt het mij commercieel gezien juist wel handiger om nu niet stil te gaan staan.
Wat resistentie tegen fagen betreft, ben ik ook niet deskundig genoeg om iemand van het fageninstituut in Georgië, die zegt dat resistentie niet aan de orde is, tegen te spreken. Ik hoop dan toch op haar veel grotere kennis te kunnen vertrouwen. Wat ik daarnaast hoopvol vind, is dat wetenschappers in onze contreien zoveel gat in fagen zien, dat ze er serieus werk van maken. Zij zullen toch niet zomaar die moeite doen?
Ik had nog niet de tijd om uitgebreid op Yvan te reageren. Dat er al eerder onderzoek in 'ons deel' van Europa heeft plaatsgevonden was ik nog niet tegengekomen. Dus daarvan akte. Jammer dat het daar toen bij is gebleven.
Ik zou het toejuichen als wereldwijd alles op een lijn getrokken zou worden. Dezelfde hoge standaard, dezelfde erkenning van aandoeningen e.d.. Ik blijf het gek vinden dat we een wetenschap die in Georgië zo vergevorderd is, wantrouwen en hier alles opnieuw moeten doen. Ik vind het ook gek dat een aandoening in landen om ons heen erkend wordt en dus officieel aandacht krijgt en in ons land niet. En dat mogelijk ook omgekeerd. Dat lijkt mij niet meer van deze tijd.
dat geval zou de prijs van een t-shirt weleens met 5 cent kunnen stijgen. Gevoelige zielen zouden weleens zielenzorg kunnen nodig hebben, na de confrontatie met beelden van publiekelijke onthoofdingen van graaiers. Ook niet zo goed voor het welzijn.
Nee, laat maar. We doen het gewoon zoals we het altijd al gedaan hebben: we stoken wat, een doodseskadertje hier en daar, we gooien wat bommen en snauwen: "hier met die handel!".
Yvan????
Ik geloof dat ik je nu echt niet meer kan volgen.
Maar om terug te komen op de discussie. We hebben wel hele duidelijke standaarden en ook wereldwijde erkenningen ten aanzien van (psychische) ziektes. Denk maar aan het standaard werk DSM (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders).
Als Georgië zijn fagen therapie aanmeld bij het medicijn agentschap van de EG, met alle gevraagde informatie, klinische studies en safety assessments mogen ze het gewoon hier in de EG op de markt brengen hoor (mits goedgekeurd).
en Yvan
Dat abstract wat je ons nu liet lezen, wat is daarvan nu de conclusie? Daar ben ik nu wel benieuwd naar...
Yvan
Doe nu eens niet net of iedereen debiel is behalve jij. Onthoofdingen hebben niets te maken met mijn, helaas tegen beter weten in, wens "Ik zou het toejuichen als wereldwijd alles op een lijn getrokken zou worden. "
even beetje antwoorden...
@ #56 - #57: dat is wat we nu eenmaal doen als we iets persé willen hebben, ongeacht of het over thee uit Oost-Indië ging, koper uit Congo, Olie uit Irak, Fruit uit Zuid-Amerika, Coltran uit Afrika, olie uit het Midden-Oosten, enzovoort.
Dan vinden de "powers that be" het niet zo erg om (ik geef maar een volkomen uit de lucht gegrepen voorbeeld natuurlijk) onder valse voorwendselen een land binnen te vallen en te bezetten, het "vijandelijk" leger te ontbinden, de ene bevolkingsgroep de andere te laten uitmoorden, om in het machtsvacuum dat dan ontstaat, vrij spel te geven aan een stelletje necrofiele psychopaten met eeuwenoude resentimenten. Hopelijk loopt het niet uit de hand. De laatste keer wèl, helaas. Moet ik er een tekenkingetje bij maken? Het is niks nieuws hè. Enkel "standard protocol".
We staan erbij en we kijken ernaar. Gelukkig blijven de T-shirts betaalbaar, zijn de dividenden redelijk, gaan de beurskoersen in stijgende lijn en mogen de Saoudische madammen volgend jaar met de auto rijden...
Terzijde: de DSM is nu niet bepaald onomstreden...
@ #58: het artikel geeft een historisch overzicht van het onderzoek rond fagen in Polen en Georgië. Besteed verder aandacht aan een aantal proeven die daarrond gedaan zijn in het Westen: in Engeland, België en de VS.
De drie experimenen leden alle in meer of mindere mate aan methodologische tekortkomingen, waardoor er moeilijk conclusies te trekken zijn, nog in de ene, noch in de andere richting. Daarnaast waren er tal van ethische, wettelijke en administratieve problemen.
Het enige experiment waarbij geen (mogelijke) economische belangen speelden, was het Belgische, rond de uitwendige behandeling van brandwonden, gekoloniseerd door S. aureus en P. aerogenusa. In dat onderzoek werd geen significant verschil vastgesteld tussen de behandelde groep en de controlegroep. Maar nogmaals: er waren tal van tekortkomiongen en de behandelde groep was erg klein: 9 patiënten.
Maar daarmee lijkt in elk geval al de stelling ondergraven dat er een of ander "complot" zou zijn, hier of daar, door deze of gene, om faagtherapie onbeschikbaar te houden.
@ #59: iedereen wil een vredevolle wereld, vrij van oorlog, dood en vernieling, discriminatie, voldoende te eten voor iedereen, een goede, betaalbare gezondheidszorg, een goede opleiding voor de kinderen en de kleinkinderen, een rijk en bruisend cultureel- en verenigingsleven, kortom een "inclusieve, rechtvaardige samenleving" zoals dat nu heet.
Dat is het lovenswaardige streefdoel, de illusie, en het is nooit anders geweest.
De eenvoudige realiteit is deze: we hebben een flink deel van die dingen, bij de gratie van het feit dat vele anderen die nièt hebben.
We staan op de schouders van anderen, die al blij zijn, als ze na twaalf uur werken en mensonwaardige omstandigheden wat melk kunnen kopen voor hun kinderen. Dàt is de realiteit. En dat vinden we wel goed zo. Het is niet anders.
Yvan
Ik weet ook dat mijn wens dat het overal gelijk zal worden niet realistisch is. Ik vind het niet 'goed', maar inderdaad... het is niet anders. Maar daarmee is de kous niet af. "We" mogen ons daar niet voor afsluiten.