***Dochter van 16 HAVO 5 met autisme ziet op tegen vervolgopleiding (HBO)
Hallo, ik zou graag advies krijgen over het volgende:
Mijn dochter van 16 jaar volgt regulier onderwijs, maar heeft wel een vorm van autisme. Ze volgt nu HAVO 5 en is dus bijna klaar. Maar al vanaf het derde jaar heeft ze problemen met de belasting. Het aantal wisselende lesuren en de duur van een schooldag maakt dat ze in het weekend vaak migraine krijgt en doodop is. Haar cijfers zijn hoog: gemiddeld een 8 of hoger, maar haar belastbaarheid is dus beperkt. Gek genoeg, dankzij corona houdt ze het nu vol, want zij mag nu veel lessen online volgen wat haar erg goed af gaat. De vraag is natuurlijk of dat op het HBO straks ook kan. Mijn dochter ziet enorm op tegen die overgang naar het HBO. Ik heb aangegeven dat sommige lessen daar niet verplicht zijn en ook vast wel online aangeboden worden, maar dat is wellicht per opleiding verschillend en ik heb bijv contact gehad met de HAN maar daar wordt gezegd dat men nog niet weet hoe t in september 2021 eruit ziet, wat begrijpelijk is.
Stages zijn voor mijn dochter eigenlijk ook vreselijk, omdat alles dan onbekend en nieuw is. Zelfs een snuffelstage op 1 dag was een fiasco in het derde jaar van de HAVO. Ze zag er vooraf tegenop en moest er 3 dagen van bijkomen. Eigenlijk hield ze het geen volle dag vol. Practicumlessen kunnen ook problemen geven als het chaotisch georganiseerd is.
VWO is geen optie, omdat ze ook dan lange schooldagen moet maken en ondanks haar hoge cijfers is ze geen boekenwurm (ze heeft slechte ogen en krijgt snel oogmigraine na langdurig lezen) en ze zegt nu dat ze ook niet naar de Universiteit wil, terwijl wij denken dat dit voor haar misschien een betere, makkelijke oplossing is, omdat je hier meer zelfstandig werkt/leert. Maar dit wordt het ook niet, althans niet nu. VAVO is ook uitgesloten.
We overwegen ook een tussenjaar, maar tot nu toe vind ik alleen mogelijkheden voor een tussenjaar met veel reizen (wat mijn dochter niet wil en nog niet kan) of tussenjaren voor slechts een aantal weken of met een beperkt programma. Bij de HAN in Nijmegen bieden ze bijv een tussenjaar aan voor 1 dag in de week, maar dat betekent dat je voor die resterende dagen nog moet werken bijvoorbeeld en dat is nu net iets wat mijn dochter nog niet aan kan. Een tussenjaar met een programma van 3 of 4 (halve) dagen is eigenlijk iets wat ik zoek voor haar. Het zou mooi zijn als ze zich hiermee verder kan ontwikkelen. Ik denk dat ze na een goed tussenjaar (gestructureerd en gericht op eigen ontwikkeling) meer vertrouwen kan krijgen in de toekomst en in haar zelf. Ik heb het nog niet gevonden of het is onbetaalbaar, bijvoorbeeld 15.000 euro. Helaas gaat dat ook niet en voor een subsidie komen we net niet in aanmerking.
Helaas is er veel wat 'niet' lijkt te kunnen, maar er moeten toch mogelijkheden voor mijn dochter zijn die wel kunnen. Heeft iemand enig idee? Alvast heel erg bedankt!
Op dit moment overwegen we toch een opleiding bij de HAN voor Voeding & Dietiek of Chemie. Maar ik hoop eigenlijk nog op andere ideeën te komen. Nogmaals dank.
Oefenen
Is het een idee om in te zetten op zelfmanagement en oefenen met verhogen belastbaarheid. Dus zonder daar een studie keuze aan te hangen en haar te helpen dat ze zichzelf leert helpen? Ik wil daarmee niet zeggen dat ze daar niet al mee bezig is (vast wel) maar als ze met hulp van buiten technieken kan leren waardoor ze zichzelf kan sturen heeft ze daar dan in meer situaties baat bij.
Tevens de suggestie om eens te kijken naar slikken van Ritalin om.prikkels beter te kunnen verwerken. Autisme en bijv add gaan best vaak samen ook al is het niet altijd duidelijk.
Gr Angela
Windesheim is al aantal jaren de beste HBO in begeleiding van studenten met een zorgvraag
Gr Angela
Ps 2
Mijn zoon vond daar bijv een kleinschalige opleiding die niet op grote campus zat. Dus op die manier kun je ook naar prikk lvermindering kijken. Kies een HBO die niet zoveel studenten trekt en in een kleine locatie
Gr Angela
Hier ook
Mijn dochter kan ook al vanaf groep 3 geen hele dagen/hele week naar school aan.
Ze heeft uiteindelijk haar HAVO diploma op het speciaal onderwijs behaald.
Hier ook grote twijfels over HBO of Universiteit. Bovendien weet ze niet welke studie dan en omdat het haar allemaal vreselijk veel energie kost is het ook geen idee om zomaar iets te proberen.
Ze heeft al , voor ze haar HAVO afmaakte, even op het MBO gezeten. Dat ging op zich prima maar na een half jaar was het helemaal op en het niveau bleek veel te laag.
We zijn ook wezen kijken bij het REA college, een vriend van haar had daar een grafische opleiding gedaan en werk gevonden (helaas later door uitval weer verloren), maar het voordeel van het REA college is er rekening gehouden wordt met een beperking in tijd. Het is primair niet fulltime maar altijd een paar dagen.
Uiteindelijk is dochter toch doorgegaan met de mogelijkheid om veel thuis te studeren. Of op school ergens rust te kunnen zoeken.
We besloten tot een tussenjaar waarin dochter vrijwel direct werk vond in haar hobby en nu specialiseert ze zich daarin door 1 a 2 dagen te werken in een gespecialiseerde zaak en daarnaast zelfstandig haar vak uit te oefenen.
Ze heeft zich ingeschreven bij de KvK.
En is rustig aan het opbouwen, samen met een ervaren specialist bouwt ze aan haar opdrachten bij gemeente en woningbouw.
We kijken nog steeds wel eens naar informatieavonden of dagen maar de kwaliteit laat vaak ernstig te wensen over of het lijkt haar niets.
Vanwege corona is dit al haar 2e 'tussenjaar' maar waarschijnlijk gaat de studie op korte termijn niet gebeuren.
Vraag: wat is er op de HAN voor 1 dag en kan ze dat niet gewoon gaan doen? Waarom moet ze erbij werken en kan ze niet een paar uur werken om mee te beginnen? Of stage?
Want als je studeert kun je vanwege je beperking een studietoelage van de gemeente krijgen. Maar dat is lastiger als blijkt dat je werkt. Dat is met name voor studenten die het teveel is om ook nog te werken naast hun studie.
coach
Voor het vinden van werk en begeleiding bij het werken als zelfstandige heeft ze een coach van de gemeente/jongerenloket. Het scheelt wel eens per gemeente maar dochter heeft het gelukkig goed getroffen.
En zelf studie?
Zou ze het redden om een hele opleiding met alleen de praktijkdingen in zelfstudie te doen?
Dan zou ik denken aan de Open Universiteit, zeer gestructureerd en je begeleiding is in het algemeen goed. (Heb er zelf naast mijn werk gestudeerd en mijn master gehaald)
Er is geen opleidingseis hoewel het met bepaalde vakken wel makkelijker is.
Er is veel maatwerk mogelijk en leidt op naar een volwaardig diploma.
Het zal voor je dochter wel een eenzaam traject worden omdat ze natuurlijk maar zeer beperkt contact onderwijs zal hebben en niet echt studie genoten waar je buiten de opleiding ook mee op kunt trekken.
mijn zoon
Mijn zoon is begonnen op het gymnasium en heeft uiteindelijk toen hij bijna 19 was, zijn havo diploma gehaald op de vavo.
Hij zag hbo ook niet zitten, combinatie van bang voor te zware belasting en de vrees vast te lopen doordat hij niet kan plannen en structureren.
Hij heeft daarom gekozen voor mbo ict. Het niveau is wat laag voor hem, maar daar doet mijn zoon het eigenlijk prima op, hij heeft niet zo de behoefte om vreselijk uitgedaagd te worden. Voordeel van ict is dat ze erg investeren in de begeleiding van studenten met autisme, die zijn er relatief veel in die richting.
Hij is al 3 jaar heel gelukkig met zijn bijbaantje bij McDonald's, dat heeft hem echt goed gedaan, hij doet zijn werk heel erg goed en ik heb hem zien groeien in de manier waarop hij contact maakt met mensen.
Weinig contacturen
Ik hoor om me heen nog maar weinig hbo/wo studenten die nog veel contacturen hebben, ook voor Corona trouwens. Mijn dochter heeft een wo bachelor gedaan en had nog relatief veel contacturen, ca 15 per week. Haar stage is niet doorgegaan vanwege Corona, maar toen kon ze een vervangende opdracht doen. Eigenlijk is het ondanks haar autisme altijd heel goed gegaan op school. Voor haar maatschappelijke stage heeft ze het destijds ook zo kunnen regelen dat ze een opdracht kon doen op school, waarbij zij achter de schermen organiseerde en niet de sociale trekker hoefde te zijn. Daar is ze wel handig in 
Inmiddels is ze bijna klaar met haar master, en ook nu lijkt de stage niet door te gaan. Op zich vindt zij dat wel prettig, maar dan is ze straks wel een afgestudeerde zonder enige relevante werkervaring. Hoe we daarmee omgaan, zien we dan wel weer.
Vwo diploma halen?
Misschien kan je dochter proberen een vwo-diploma te halen (via het vavo bijvoorbeeld) zodat ze aan de universiteit kan gaan studeren waar ze, afhankelijk van de gekozen studie, geen stage hoeft te lopen en waar je zelf sturender kan zijn op het gebied van prikkels.
skik
decaan
heeft je dochter al een gesprek gehad met de decaan? Die heeft toch doorgaans wel een goede kijk hierop en kan misschien ook wel tips geven welke hbo geschikt kan zijn .
Open Universiteit
Ik dacht ook meteen aan de Open Universiteit, bijzonder geschikt voor zelfstudie, contacturen zijn er eerder een uitzondering. Er zijn geen ingangseisen, maar je moet wel 18 zijn dacht ik. Dus het zal niet meteen een oplossing zijn,
Duur
Voor de Open Universiteit moet je per module betalen. Is dat niet veel duurder?
Nee,
In totaal komt het op hetzelfde bedrag per studiepunt as bij regulier universitair onderwijs.
Lichter programma?
Veel mensen met ASS studeren langzamer, juist omdat ze minder belastbaar zijn. Door bijvoorbeeld niet 60 maar ongeveer 40 punten per jaar te doen, studeer je langzamer, maar haal je uiteindelijk wel een diploma. Dat lijkt mij beter dan niet studeren.
Gaat ze later wel werken.
Nou wil ik niet lullig doen maar als HBO al een issue wordt in hoeverre is werken in de toekomst reëel? Ken toevallig iemand met Asperger en die heeft met veel pijn en moeite een universitaire opleiding gevolgd om vervolgens voor de rest van haar leven de Wajong in de gaan.
Ik zou eerst eens uit gaan zoeken of werken een realistische verwxhting is.
Dees
Deed, geen enkele puber is al klaar voor het leven. Ze zijn nog niet af, ze zijn in ontwikkeling. En dat geldt dubbel voor kinderen met een ASS. Er valt echt nog geen zinnig woord te zeggen over wel of niet kunnen werken later. Maar dat kind moet wel nu een vervolg opleiding kiezen, ze is 16 en dus nog leerplichtig. Bovendien, als je nu al inschat dat ze nooit zal kunnen werken, wat moet ze dan nu? Thuis gaan zitten? Eerst even nadenken volgende keer, voor je wat opschrijft.
Hier
Doet kind vwo via thuisstudie, en dan gewoon staatsexamen. Kun je geheel aanpassen aan tempo kind dus. Lijkt me als tussenoplossing het overwegen waard.
En Dees
Wie weet hoor, gaan 'onze autisten' het gemiddeld wel veel beter doen in deze hevig veranderde maatschappij (corona etc) dan gemiddelde mensen!
Flavia
'totaal komt het op hetzelfde bedrag per studiepunt as bij regulier universitair onderwijs.'
Klopt dat wel? Het is 324 euro per module. Maar de OU gaat uit van 6 modules per jaar, terwijl een reguliere universiteit uitgaat van 12 modules per jaar. Per jaar is het hetzelfde, maar je doet er 2 keer zo lang over. Toch?
Nee,
Er zitten wat details onder die niet heel duidelijk vermeld zijn.
Er is een vast bedrag per studiepunt, niet alle modules zijn even groot.
Voor dit soort dingen kun je beter contact met ze opnemen.
Ik denk dat de leeftijd mogelijk het struikelblok kan zijn.
Vakken
Ze kan ook een vak per jaar VWO doen, om vanaf haar 21ste te kunnen gaan studeren. Dan is ze ook weer wat ouder en ervarener en daardoor mogelijk beter belastbaar omdat ze zelf de balans beter kan maken.
Ik heb niet zo'n beeld bij de belastbaarheid verhogen. Als de druk hier te hoog wordt krijgt dochter stemmen en beelden met een wat angstige inhoud. Zou niet weten hoe, maar misschien is er wel wat op dat terrein behalve balans zoeken?
En dan alleen als talen engels en nederlands. En je begint met een vak dat ze leuk vindt.
Zolang ze niet weet wat ze wil.
Als ze geen volle week belasting aankan kun je daarnaast vrijwilligerswerk zoeken.
Het is soms een beetje inschatten. Ik zie hier ook kinderen stranden en dan pas vavo of toelatingsexamen en vrijwilligerswerk, naar een beetje betaald werk, soms ineens een gouden greep doen.
Het valt niet altijd mee, het is soms zoeken, maar je gaat door.
Deze bijvoorbeeld. Ik dacht altijd dat mijn kinderen met hun hoge cijfers voor rekenen wel iets beta zouden gaan doen of in de it. Nu zijn ze beiden echt handig met computers en programma's maar kozen toch voor een ander profiel.
En daar heb je speciale opleidingen/werkervaringsplaatsen voor voor jongeren met autisme.
Wajong
Ik ken inderdaad ook mensen in de Wajong na een opleiding. Maar een werkt gewoon al haar hele leven en valt alleen terug op de uitkering in perioden dat ze niet kan werken en inmiddels op middelbare leeftijd uitgevallen is.
Je kunt werken en je uitkering behouden, voor de oude garde dan.
Ik hoop dat als het mijn dochter niet lukt om volledig te werken dat ze dan kan terugvallen op een deel uitkering om toch zelfstandig te kunnen zijn, maar zover zijn we nog niet.
Niveau en belastbaarheid
Wat studenten tegenwoordig moeten wegzetten in vier jaar tijd is niet niks. Je hoeft niet perse ASS te hebben om dat niet aan te kunnen. En wat je uiteindelijk gaat doen met een studie is lang niet altijd even belastend als de studie zelf.
"Vroegâh" deed men veel langer over een universitaire studie en na een bepaald aantal jaren hoefde je zelfs geen collegegeld meer te betalen (🤣 echt waar). Er waren niet of nauwelijks mensen gediagnosticeerd met ASS, maar ze waren er echt wel hoor: "vreemde vogels" op hoog niveau en heel veel jaren nodig om de studie af te ronden. Die zitten echt niet allemaal in een uitkering. Ik vind het nogal kort door de bocht om te roepen dat je een studie voor niks doet want je gaat het toch niet redden.
Onder je niveau werken of studeren is niet altijd een goed idee. Ik vind niet dat je dat op een hoop kunt gooien met belastbaarheid, daarmee doe je veel mensen tekort. Hoe het met de dochter van TS op termijn zal gaan is niet te zeggen. Kijk naar wat ze op dit moment nodig heeft. Ik zou een (online?) open dag bezoeken van Windesheim bijvoorbeeld als ze daar goed zijn in begeleiden van studenten et een zorgvraag (noemde iemand hierboven). Vraag daar of je, samen met je dochter, iemand kan spreken die je kan uitleggen wat de mogelijkheden zijn voor haar. Een gesprek kun je sowieso aanvragen lijkt mij. Als ze een reëel beeld krijgt heb je voor dit moment veel bereikt.
Nog een tip: kijk eens bij Associate Degree opleidingen. Ze duren twee jaar, je krijgt een diploma waarmee je aan de slag kunt. Je kunt ook doorstromen naar een bestaande bacheloropleiding op dezelfde hogeschool. Voor veel mensen is het een uitkomst: twee jaar is overzichtelijk en daarna heb je ook echt iets. Misschien is zo'n opleiding ook wel te volgen in kleine stukjes, "hapklare brokken" 
het kan ook positief uitpakken
Ik heb hier een jongen in mijn omgeving die zijn Havo op het speciaal onderwijs heeft afgerond (en als je hem ziet, zie je echt wel dat hij (klassiek) autistisch is, dus hij lijkt me 'autistischer' dan jouw dochter). Hij maakte een paar jaar geleden de overstap naar het HBO in een richting die zijn interesse heeft. Zijn moeder maakte zich van tevoren ernstig zorgen, maar het heeft juist ontzettend goed uitgepakt. Hij doet het geweldig is is daar helemaal opgebloeid! Volgens mij doet hij iets met bedrijfskundige informatie of zo. Op de Haagse Hogeschool, dus ook geen kleinschalige HBO. Hij bevindt zich tussen studenten met dezelfde interesse, van wie vast een aantal in meer of mindere mate autistische trekken hebben.
Ik denk dat het dus vooral belangrijk is om een studie te kiezen waar haar interesse ligt, maar ik weet niet of ze daar al een beeld van heeft. Ik wil alleen maar zeggen: het kan ook juist heel positief uitpakken dus niet te angstig zijn.
Verder worden hier goede opties genoemd:
- VWO staatsexamen in een aantal vakken
- Associate Degree
- HBO bij LOI o.i.d?
@klaver ik ben eigenlijk wel heel benieuwd wat de vervolgopleiding is geworden en welke oplossingen er gevonden zijn. Ik herken namelijk veel in je verhaal.
Mijn dochter (ASS) heeft 1 jaar een MBO opleiding gedaan. Dankzij Corona heeft ze dat vol gehouden. Uiteindelijk bleek dit niet te zijn wat ze leuk vond en was een stageplek zoeken ook erg moeilijk. Ze is gestopt met de opleiding en doet nu de Vavo Havo. Maar over anderhalf jaar zal er toch een MBO/HBO opleiding gekozen worden. Of een andere oplossing?!? Ik vind het lastig. Tips zijn daarom welkom.
Waarom voeding en diëtetiek? Daar heb je zeer pittige stages en moet je het hele eerste jaar koken als praktijk. Ik zou iets zoeken waar je later ook veel thuis kan zitten, bioinformatica ofzo iets. https://www.hsleiden.nl/bio-informatica-bachelor
waarom moet dat kind tijdens een eventueel jaar iets doen? Ze hoeft toch niet te reizen of zo
