Hoe herken je dyslexie?

(Ik moet altijd op al mijn berichten nog een PS schrijven, blijkbaar)

Wat ik ook wel jammer voor hem vind is dat hij uit een gezin komt met verder alleen maar mensen die juist erg goed kunnen spellen. Zijn broertje van 3 jaar jonger haalt hem bijna in denk ik, zijn oudere broer is toch al mijlen verder weg. Dus door zulke gezinsleden wordt hij ook niet bepaald positief gemotiveerd vrees ik, zal hij eerder zichzelf alleen maar altijd te kort voelen schieten.

Ik benadruk natuurlijk zijn sterke punten (hij heeft/kan ook dingen die broers niet kunnen), maar ik merk dat ik gewoon niet zo goed weet wat ik nou kan doen om hem te helpen.

De laatste weken zijn we wat aan het oefenen (op zijn eigen verzoek) maar ik zie dus nu hoe weinig dat uithaalt. Hij flierefluit gewoon, zeg maar. Wat hij de ene dag zus schrijft, schrijft hij de volgende dag zo. Als je hem naar een regel vraagt kan hij die feilloos uit de doeken doen, maar als je vraagt waarom hij die regel dan niet gebruikt verzucht hij (verontwaardigd en beledigd): "Ik kan toch niet al die regels tegelijk door mijn hoofd laten gaan bij alles wat ik schrijf!".

Ik wil hem ook niet juist door dat extra oefenen er een nog groter punt van maken dan het toch al voor hem is, maar 'het op z'n beloop laten' heb ik nu al heel lang gedaan.

Margje

Ik lees mee

Het is alsof je onze jongste dochter beschrijft. Zij gaat ook na de vakantie naar groep 7 (is dan net 10), leest veel, maar raadt ook vaak, dat is met name te zien als ze buitenlandse woorden fonetisch leest, daar klopt weinig van, spelling is aanzienlijk slechter dan de rest van haar vakken. Ook over haar krijg ik te horen dat er meer slechte spellers zijn in de klas, dat zij daarom zeker niet opvalt, maar bij haar is het wel erg duidelijk tov de rest van de vakken. Zij heeft zich al allerlei trucjes aangeleerd. Daarom wordt er verder neit zo heel veel mee gedaan.
Zij is getest op haar gehoor, daaruit blijkt dat zij last heeft van omgevingsruis. dat verklaart een klein beetje van haar spelproblemen, maar zeker niet alles, bv een woord op verschillende manieren schrijven in dezelfde zin staat los van woorden verkeerd verstaan. Wat vlgs haar leerkracht ook niet meewerkt, is dat ze erg slordig schrijft.
Dus, Margje, als je het niet erg vindt, dan lees ik mee, want het klinkt wel heel erg hetzelfde.

Ik dacht, ik zet de PS-traditie voort . Ik lijd natuurlijk wel aan enige beroepsdeformatie en zie derhalve snel dyslexie in een rijtje toevallige eigenschappen die misschien wel en misschien ook helemaal niet wijzen op, etc.
Wat de juf zegt, lijkt me sowieso onzin (sorry). Het allemaal afschuiven op een toevallig slecht spellende groep - mwah. Niet erg overtuigend.
O ja, basisscholen vinden testen op dyslexie duur en vervelend. Ik krijg prototypische dyslecten op school met een spellings-DLE van 17 waarvan ik denk: hoe is het in vredesnaam mogelijk dat dit kind nog geen dyslexieverklaring heeft?
En ook: na een bepaalde leeftijd (en die weet ik niet meer, 10 of 12 ofzo) valt er een bepaalde vergoeding weg als je een kind op dyslexie wilt laten testen. Hoe het precies zit weet ik duidelijk niet meer, maar er is iets van een leeftijdsgrens aan het dyslexiepotje in het basisonderwijs.
Nou, hoop dat je er iets aan hebt!
Groetjes
Massi

Hier wel heel duidelijk

Het was bij onze zoon vrij duidelijk. Hij is erg taalvaardig, heeft een grotere woordenschat dan je zou verwachten op zijn leeftijd en een hoge verbale intelligentie. Maar hij kon nooit rijmen (kon hij pas een beetje toen hij 7 was) en heeft veel moeite met rijtjes leren (dagen van de week, maanden van het jaar, maar ook tafels etc). Dit vrij goede voorspellers van dyslexie.
Wat lezen betreft: hij begrijpt het principe van hakken en plakken prima, maar kan het niet automatiseren. Ook gaan woorden van meer dan drie letters erg moeizaam, zelfs na veel oefenen. De school dacht lang dat lezen en schrijven hem gewoon niet interesseerde, maar na een batterij testen blijkt dat zijn auditieve werkgeheugen erg slecht is, iets dat veel voorkomt bij dyslexie (evenals bovengemiddelde visuospatiele vaardigheden). De diagnose dyslexie wordt hier (UK) aan de hand van een dergelijk cognitief profiel gesteld, in combinatie met lees- en schrijfprestaties die (ik geloof 2 jaar) achterblijven bij wat er op basis van de intelligentie zou worden verwacht.
Tot zo ver behoorlijk anders dan jouw zoon. Wat me wel opvalt is dat onze zoon langzamerhand wel iets beter begint te lezen (hij zit in groep 5, ze beginnen in groep 1 al met lezen en schrijven) maar zijn spelling blijft om te huilen. Misschien hebben jullie te maken met een iets mildere variant van dyslexie waarbij het leren lezen goed ging maar de spelling achterblijft?
groeten,
Jose

Massi nissa

Mijn zoontje zit in groep 3. Het leesproces gaat moeizaam, C en D scores op cito, met veel oefening thuis avi-1 gehaald, spelling gaat ook steeds slechter, moeite met s/z en v/f en dubbelklanken (die draait hij nog om), lang geworsteld met b en d, hij leest 'niks' maar er staat 'niets', radend lezen, drie keer 'dun' goed lezen en de vierde keer dit woord verkeerd lezen, hij leest 'als' als 'sla' en 'gilt' als 'ligt'. Voor de rest een slim jochie met een brede interesse. Moet ik hier iets mee?

Direct antwoord

Margje, ik weet het niet. Mijn kinderen en die van mijn vriendin hebben tot ver in het vo vreselijk slordig gespeld. Maar ineens was dat over. Ik weet ook niet waarom. Ik heb bovendien de indruk dat juist bij spelling de abc scores van de toetsen niet helemaal met de werkelijkheid overeen komen. Ik ken eigenlijk alleen maar hele klassen die C scoren. A of B scores waren werkelijk een uitzondering. Mijn kinderen scoorden op de entreetoets en op de eindtoets ineens wel A/B (percentielscore), terwijl ze geen haar beter spelden dan voorheen.
Maar als ik mijn twijfels zou hebben, dan zou ik toch een keer op onderzoek uitgaan. Vooral omdat het inderdaad ook voorkomt dat kinderen geen noemenswaardige problemen hebben, maar dan in de brugklas ineens keihard tegen de beperking aanlopen met de vreemde talen.
Ik heb trouwens geen beeld van de verbeteringen die er te halen zijn. Het is allemaal een kwestie van proberen. Niets doen en niets proberen helpt in ieder geval niet.
Ik zou wel recht op mijn doel afgaan. Geen fora of belangenverenigingen, maar meteen een club die stevig in zijn schoenen staat.
De firma die al jaren de beste indruk op mij maakt is deze http://www.tbraams.nl
Op enig moment moet je kiezen of je wilt blijven twijfelen, of wat wilt ondernemen. Als je tot dat laatste besluit, doe dat dan ook helemaal. Deskundige aanschrijven, bezoeken, onderzoek doen (de portemonne trekken ook) met een duidelijke vraag: worden de spellingsproblemen veroorzaakt door dyslexie?
Dat is dus een stapje verder dan de vraag die je hier stelt 'moet ik me zorgen maken'. Die vraag moet je zelf beantwoorden
Groet,
Miriam Lavell

Actie

Mijn zoon had precies het zelfde als jou zoon heeft.
Altijd een net voldoende op spellingen de rest veel hoger.De Juf die overhet testen ging deed onze vragen af als zeuren en vond testenniet nodig nu na de brugklas VWO/Havo blijkthij dus toch wel dyslectie's en best in erge mate Op die school vinden ze het schandalig dat hij niet eerder is getest.Ik heb nu spijt dat we niet harder geknokt hebben op de basisschool.

Dysorthografie

Hallo Margje,
Zoek eens op dysorthografie. Dat is ook een soort van dyslexie, maar de moeilijkheid zit hem dan vooral in het automatiseren van het toepassen van spellingsregels.
Ik herken mij precies in de beschrijving van je zoon en zit ook vaak lang te turen wat er nu weer mis is als de spellingscontrole aangeeft dat er iets fout is. Mijn moeder heeft hetzelfde en ook mijn grootmoeder had er last van. Wij hebben het idee dat echt heel veel lezen ons geholpen heeft om te compenseren, maar echt over is het nooit gegaan.
Groetjes Primavera

Kenmerken

Toevallig gister een heel tentamen gehad over dyslexie. Ook bij jonge kinderen zijn er vaak al tekenen, zoals later gaan praten, langer blijven hangen in "krompraten", eigen taaltje ontwikkelen, slecht verstaanbaar spreken, matige articulatie en moeilijk onthouden van rijmpjes en kinderliedjes.

Bellenblaas

Weet je, ik heb echt de ballen verstand van basisschoolkinderen, vooral de onderbouw. Bovenbouwers zie ik nog wel eens omdat sommige kinderen bij ons op school komen zonder de basisschool te hebben afgerond, maar zulke jonge kinderen als jouw zoon ken ik nauwelijks. Idem dito weet ik weinig van hoe men NU in groep drie leesonderwijs geeft en wat een 'normaal' kennisniveau is voor een kind eind groep drie. Ik zou je zorgen wel met de leerkracht bespreken (natuurlijk, dat doe je waarschijnlijk al lang), en aanvragen of de IB'er er eens naar kijkt. Het hoeft helemaal niets met dyslexie te maken te hebben, maar (zie ook draadje hieronder) als het dat wel is, is het heel fijn als je er vroeg bij bent. Dan raakt je kind niet ver(der) achterop en krijg je ook te horen op welke gebieden je kind moet oefenen en hoe dat dan moet.
Groetjes
Massi

Dyslexie testen op de basisschool

Er wordt hierboven wel heel gemakkelijk gezegd dat basisscholen niet willen testen op dyslexie, maar zo simpel is het volgens mij niet. Natuurlijk heb je scholen die gewoon niet goed signaleren. Volgens mij zit het zo:
Voor 1 januari dit jaar was er geen speciale vergoedingsregeling voor onderzoek naar dyslexie. Dat betekende dat scholen die zelf het testen wilden laten bekostigen, dat uit hun totale 'testpotje' moesten betalen. In dat potje zat in ons bestuur 5 onderzoeken per jaar. Een dyslexieonderzoek is een dubbel onderzoek (leesonderzoek en intelligentiemeting), dus daar kun je er dus maar 2,5 van doen. Hetzelfde potje is ook voor alle andere leerlingen met problemen en dan wordt het voor de school afwegen welke kinderen het 'ernstigst' zijn en in aanmerking konden komen voor onderzoek. Triest, maar waar. Wat je in de oude situatie natuurlijk wel kon doen, was goed signaleren en ouders dan doorverwijzen naar een dyslexie-onderzoek.
Inmiddels is er per 1 januari wel een vergoedingsregeling, via de ziektekostenverzekeraar. Dit heeft er toe geleidt dat de eisen om dyslexie-onderzoek te mogen doen zijn aangescherpt. De school fungeert als poortwachter. Om als school voldoende aannemelijk te maken dat er sprake is van dyslexie moet je de volgende dingen aan kunnen tonen:
- er is sprake van ernstige lees- en/of spellingsproblematiek wat blijkt uit een E score op drie achtereenvolgende meetmomenten.
- als er alleen E's zijn voor spelling, moeten er wel aantoonbare problemen zijn in het lezen.
- de school moet voldoende tijd besteden aan lezen en spelling en voldoende kwaliteit bieden.
- er moet een half jaar aantoonbaar intensieve hulp zijn geboden (min. 3 x per week bovenop het normale onderwijs en een eventuele verlengde instructie)
- deze hulp moet onvoldoende resultaat hebben opgeleverd

Dit betekent dus dat kinderen als de zoon van Margje niet in aanmerking komen, want 'niet slecht genoeg'. Op de middelbare school geldt dan vervolgens een ander protocol, waarbij meer naar de spelling wordt gekeken, waardoor sommige kinderen dan alsnog als 'dyslectisch' worden aangemerkt.

Wij hebben op school wel eens een kind gehad dat volgens het IWAL (gerenommeerd instituut) niet dyslectisch was en vervolgens volgens de brugklasscreening wel. Dit is dus niet de basisschool aan te rekenen, maar heeft te maken met andere criteria.

Overigens geldt de vergoedingsregeling op dit moment alleen voor kinderen uit 2001 en 2002.

Oei, fouten

Nu ik mijn reactie op het forum nalees (had ik uiteraard voor het versturen moeten doen, maar ik vind dit witte schermpje zo lastig), zie ik dat er nogal veel kromme zinnen instaan en ook nog een paar dt fouten. Oeps, sorry, ik was teveel gefocust op de inhoud en te weinig op de vorm. Ik hoop dat ik door de mensen van het kritische spelling-in-rapport-draadje vergeven wordt en toch nog serieus wordt genomen wat betreft de inhoud....

Dank je wel voor je uitleg. Ik heb inderdaad begrepen dat er in de brugklas nog weer eens extra gelet wordt op spelproblemen. Onze dochter scoort nu d's en lage c's op spelling en is van voor 2001, dus van de basisschool hoeven we niet teveel te verwachten, de laatste 2 jaar.

Misschien

Hoi Bellenblaas,

Als je zoontje moeite heeft met het horen van verschillen tussen klanken zou logopedie een oplossing kunnen zijn. Kies een logopedist die ook verstand heeft van dyslexie, en dat zijn er genoeg, en de leesproblemen worden vanzelf meegenomen. Zeker voor beginnende lezertjes kan logopedie vaak goede ondersteuning bieden. Probeer je huisarts te overtuigen met een briefje van de IB'er op school: laat die iets schrijven over de auditieve problematiek, en misschien ook wel over bepaalde dingen die opvallen in het spreken. Je krijgt hiermee een verwijsbrief, en met een goede logopedist (die misschien ook contact met school wil opnemen), kun je nog een heel eind komen.
Succes!
Judith

Jullie zijn geweldig

Allemaal heel erg bedankt voor jullie bijdragen. Toevallig kregen we vandaag de werkverslagen, en inderdaad, hij scoort op alles een A behalve op spelling, dat is een D.

Wel beweert mijn man dat er enige verbetering optreedt nu we wat meer met hem oefenen (ik had hem dit draadje laten lezen en hij vond mij te negatief). Maar nu ik lees dat er best ook wel problemen kunnen optreden, en de ervaringen van bv. Missa Nassi met kinderen op het vervolgonderwijs, dan denk ik dat het misschien toch zinvol is inderdaad eens iets te gaan testen bij hem. Miriam, wat dat betreft bedankt voor je tips. Ik zal me niet uitsluitend door de basisschool laten leiden (o.a. ook door wat UK schrijft).

Vandaag was ik met hem naar muziekles (hij speelt nog blokfluit, gaat na de vakantie op gitaarles). Met muziekles heeft hij hetzelfde, hij is telkens de noot kwijt die hij moet fluiten. Ineens zag ik dat verband.

Aan de andere kant, het is ook domweg zijn karakter om nooit precies dingen te doen zoals ze moeten. Hij verandert altijd de opdracht een beetje, bij hem moet altijd overal een marge op zitten. Dus van die component zit er bij hem vast ook nog een hoop in zijn spellingstijl.

Maar we hebben gemerkt dat domweg aandacht, en belonen, bij hem goed werkt. Wij zijn al (denk ik) een week bezig hem elke dag een dictee te laten schrijven voordat hij op z'n pasverworven Nintendo mag, en vooral mijn man is er erg goed in om dat leuk te houden. (Die maakt zulke absurde zinnen dat het kind volledig in een deuk ligt en het dus heel leuk vindt). En daarbij schijnt hij dus volgens mijn man vooruitgang te boeken.

Dat is vooral leuk om te merken. Hij vindt het zelf natuurlijk ook leuk als hij een foutloze zin heeft geschreven.

Maar ik denk dat ik inderdaad toch eens wat verder met hem ga qua testen.

Bedankt allemaal,
Margje

Dat hield mij tegen

Margje:"Vandaag was ik met hem naar muziekles (hij speelt nog blokfluit, gaat na de vakantie op gitaarles). Met muziekles heeft hij hetzelfde, hij is telkens de noot kwijt die hij moet fluiten. Ineens zag ik dat verband."
Ah kijk! School was voor zoon met een hele rij diagnoses langs geweest. Dyslexie was er daar een van. Maar juist omdat hij met muziek geen problemen had, leek me dat onzin. Hij kon het lezen en schrijven.
Ik weet helemaal niet of er een verband is (heb daar nog nooit een deskundige over gehoord) maar ik zag dat verband dus wel. Daarom deed ik niks.
Als je zoon niet dyslectisch blijkt te zijn, dan komt er misschien toch wel een gedegen advies voor oefenen uit.
Groet,
Miriam Lavell

Ja maar....

Die muziekles is dus een extra clou omdat-ie eigenlijk nooit floot wat er stond.

Maar zoals ik ook zei: hij heeft gewoon het karakter van een flierefluiter. Dus het kán zijn dat er een verband is met dyslexie (wat ik dus ook meende te zien), maar het kán nog steeds net zo goed zijn dat-ie gewoon de concentratie niet opbrengt.

Hij leest wél graag en veel, dikke boeken, het een na het ander. Wel is hij daar pas sinds vorig jaar / dit jaar mee begonnen (mijn andere kinderen veel eerder) maar het gebeurt nu dus.

Maar goed, sowieso bedankt voor het meedenken.

Margje

Noten lezen

Mijn zoon kan de noten ook niet onthouden. Het notenschrift als systeem snapt hij prima. We hebben een oefenprogrammaatje voor de pc dat hem helpt de noten uit het hoofd te leren. Maar na een week niet oefenen (hij speelt vaak uit zijn hoofd piano) is het meeste aan notenkennis weer verdwenen. En dat herhaalt zich telkens.
Ik heb bedacht dat het een automatiseringsprobleem is.
Dyslectisch is mijn zoon zeker niet.

Automatiseringsprobleem

Mijn zoon kan wel prima de tafels oplepelen, ook kan hij van eindeloze rijen dinosauriërs de namen onthouden, dus ik heb altijd aangenomen dat hij met automatiseren geen problemen heeft.

Maar met die noten: hij ziet ze zomaar voor een noot te hoog of te laag aan. Dat-ie overtuigd is dat het een e is, terwijl het een g is (één lijntje hoger).

Én hij kan met zijn ogen niet vasthouden waar hij is gebleven met spelen.

Nu is dat ook moeilijk, daar moet je concentratie voor opbrengen, maar ik dacht gisteren ineens dat het ook in verband met dyslexie gebracht zou kunnen worden.

Margje

Met automatisering nog niet veel ervaring

Zoon zit pas in groep 3. Daar valt nog niet veel te automatiseren. Hij heeft uit zichzelf al wel de tafel van 2 geleerd. Die onthoudt hij wel (maar kan hij ook snel uitrekenen)
Lezen doet hij op avi 6-7 dus ik verwacht geen dyslexie.
Met die noten heb ik het idee dat hij er geen betekenis aan kan hechten. Dat kan wel met lezen. Dus met het leren van de letters had hij geen moeite.
Pianojuf zou ook mee gaan denken hoe hij het toch kan leren onthouden. Zelf wil ik gaan oefenen in het onthouden of een bepaalde noot op de lijn of tussen de lijnen staat.

Topic

Op www.dyslexieforum.nl is ook een topic geweest over muziek spelen en dyslexie.

Mijn zusje heeft prismatische glazen gekregen

Margje,
Het stukje 'hij kan met zijn ogen niet vasthouden waar hij is gebleven' triggerde mij. Mijn zusje heeft zware dyslexie en de huisarts heeft doorverwezen naar een oogarts (gespecialiseerd, mijn zusje van 14 toen ze die molen in ging en is nu 31) die prismatische glazen voorgeschreven heeft.
Zij had als iemand een vinger heen en weer bewoog, dat ze die vinger goed kon volgen, maar als ze knipperde de ogen heen en weer schoten om die vinger weer te vinden. Een normaal mens heeft dan berekend waar die vinger hoort te zijn in de beweging en de ogen gaan dan vanuit het midden direct naar die plek toe...
Misschien heb je er iets aan, zij heeft er in ieder geval best wel baat bij gehad.
Groeten, Fransien

Inhakend op francien

Misschien wil je hier eens kijken:
http://www.ouders.nl/mgez2006-fixatiedisparatie.htm

Kras

Bedankt allemaal

Ik zal eens gaan googlen op al deze nieuwe input.

Fijn!

Margje

Klein updateje

Gisteren gesprek met de juf gehad. Zonder dat ik erover begon noemde de juf al dat hij misschien 'een staartje van dyslexie' had. En ook noemde ze zelf spontaan de prisma-glazen. Gelukkig had ik daar al

Juf zegt dat hij echt maar heel weinig dyslexie-kenmerken vertoont, omdat hij juist heel goed rekent (hij zit in een combigroep 6-7 en hij volgt vanuit zijn oogharen moeiteloos alle groep 7 stof zegt ze, terwijl hij zelf in 6 zit). Hij heeft de tafels ook geautomatiseerd. Hij kent alle spellingsregels, en als hij een dictee net goed heeft geoefend dan maakt hij het vervolgens foutloos.

Volgens juf is zijn inzet ook erg groot, hij wil het nu heel graag goed doen (i.t.t. de eerste helft van het jaar), hij oefent zijn spelling heel goed. Maar nog gaat het dan mis met de cito.

De cito-toets bevatte een andere oefening: 4 zinnen, met in elke zin een dikgedrukt woord, waarbij 1 woord verkeerd gespeld was, en kind moet zeggen welk woord dat is. Zoon had hier de helft van fout (en dus een D op de cito). Dat ziet-ie dus echt niet. Doodnormale woorden noemt-ie fout, en foute woorden herkent-ie niet.

De hele klas had slecht gescoord: één B, de rest C en D of nog lager. Ik dacht bij mezelf: dat is dus ook een kwestie van 'nooit op die manier geoefend hebben', misschien.

Maar goed. Ik heb aangegeven dat het me handig lijkt uit te sluiten of hij inderdaad zo'n prismatische afwijking heeft. Ze gaat het ook nog met de IB-er bespreken. Maar of-ie nou wel of niet licht dyslectisch is, dat maakt inderdaad niet uit voor wat hij ermee aan kan: het blijft een kwestie van veel oefenen. Dus dat zullen wij dan ook zelf bij hem blijven doen.

Margje