
z8eitje
15-11-2009 om 17:03
Leerling-enquête op een school voor primair onderwijs. mag dat?
In de nieuwsbrief van de school (primair onderwijs) stond deze keer dat er een tevredenheidsenquête gehouden wordt onder personeel, ouders en leerlingen. Onder personeel en ouders snap ik, maar bij de leerling-enquête heb ik zo mijn twijfels. De leerlingen worden op school geënquêteerd, zo staat er. Als ouder weet ik dus niet precies wanneer mijn kind geënquêteerd wordt, wat voor vragen hem gesteld worden en onder welke omstandigheden (kijkt de leerkracht mee?).
Als ouder heb je de mogelijkheid om niet mee te doen met de ouder-enquête, of bepaalde vragen niet te beantwoorden. Moeten ouders die mogelijkheid ook niet hebben voor de leerling-enquête? D.w.z. de ouders bepalen of een kind meedoet en welke vragen het kind beantwoordt.
Mijn gevoel zegt me dat er iets niet klopt. Zou er niet op zijn minst toestemming moeten worden gevraagd aan de wettige vertegenwoordiger van het kind, te weten de ouders/verzorgers van het kind?

Annet
15-11-2009 om 18:13
Twijfel
Meestal ben ik behoorlijk alert op vragenlijsten voor mijn kind. Maar die vragenlijsten gaan meestal over mijn kind en eventueel de thuissituatie, niet over school.
Mijn oudste is sinds dit schooljaar van de basisschool af. Ik heb het net nagevraagd. In groep 7 was ze aan de beurt om de enquete over school in te vullen. Ik kan me niet herinneren dat wij als ouder daarover geinformeerd zijn, maar het zou kunnen.
Volgens oudste ging de enquete alleen over school. En dat vind ik in principe prima. Het lijkt me ook niet goed als ik als ouder de vragen ga beoordelen. Een kind heeft ook een eigen mening.
Dat zou absoluut anders zijn als de vragen wel over mijn kind en thuissituatie zouden gaan.

wolkje
15-11-2009 om 18:39
Afraden
Volgens mij valt het invullen van vage enquetes nu niet bepaald onder de leerplichtwet, dus het lijkt mij erg onwaarschijnlijk dat je verplicht kan worden mee te doen aan deze marketingintrumenten.
Ik raad mijn kinderen altijd af om mee te werken. Zo heeft de ggd bij ons op school elke keer de schoolkracht enquete in groep 7. Als je googled, blijkt dat dit een cursusprogramma is, waar ze fijn geld mee kunnen verdienen. (Wordt er bij u op school gepest, kom dan fijn een cursus volgen van tweehonderd euro bij de ggd!) Mijn kinderen worden onder het mom van 'een beeld krijgen hoe deze school functioneert en hoe gezond de kinderen zijn' ingezet als marketingtool.
De antwoorden op dit soort enquetes worden hiernaast gebruikt om bij de (plaatselijke) politiek te ach-en-weeen over het percentage kinderen dat niet ontbijt, overgewicht heeft. Laatst was de ggd nog aan het lobbyen dat zestienjarigen ook naar de schoolarts toe zouden moeten. Het komt neer op inkomstenwerving. Brrr
Ik probeer mijn kinderen een beetje kritisch en bewust met dit soort dingen om te laten gaan. Zo stelt schoolkracht dat de enquete anoniem is, maar de kinderen moeten hem wel digitaal, ingelogd op de schoolcomputer maken. Niet anoniem dus. En daarbij werd niet om toestemming gevraagd, als je niet reageerde deed je kind mee. Pas als de ouder een formulier invulde hoefde het niet.
Ook als ik helemaal achter dat 'schoolkracht' gebeuren zou staan, uit principe doen wij niet mee. Net als die enge gedragsvragen lijst van de schoolarts, ook die vullen we uit principe niet meer in.
Als wij problemen hebben, gaan we wel naar de huisarts, die is ter zake kundig.

Kaaskopje
15-11-2009 om 19:48
Wat is je angst?
Dat vraag ik me bij dit soort 'probleem' altijd af. Waar ben je bang voor dat ze je kind zullen vragen? Of zijn ouders gescheiden zijn, of hij al zindelijk is? Of gewoon dat hij het wel of niet leuk heeft op school?

Wolkje
15-11-2009 om 20:04
Kaaskopje
Ik denk dat mijn grootste probleem is dat er bij, met name mijn zoon, van alles aan de hand is. Hij is niet gelukkig, hij heeft het niet naar zijn zin op school en op die gedragsvragenlijst van de ggd valt hij op heel veel punten uit.
Daarom zijn we hard met hem aan het werk. Daarom volgt hij therapie. Daarom hebben we veel gesprekken met school. Daarom zijn we met heel veel inspanning zijn zelfbeeld aan het opvijzelen.
Ik heb er geen zin in dat hij door zo'n stomme vragenlijst weer getriggerd wordt om een negatief gedachtenpatroon te gaan volgen.
Verder heb ik ook principiele bezwaren. Die hebben te maken met het ekd, epd en de digitalisering van de maatschappij. Ik vond dat stukje van Francisco Jole bij de Wereld Draait Door zo goed. Het zijn allemaal lijntjes die de privacy van burgers schenden. Los van elkaar lijken het onschuldige lijntjes, maar als je honderd van dat soort lijntjes hebt, ben je opeens wel heel erg vastgebonden.
Ik vind dat kinderen zorgvuldig moeten leren omgaan met hun privacy. Ik wil ze leren om niet alles overal maar neer te knallen, niet op alle vragen klakkeloos antwoord te geven. Ik wil ze leren om kritisch te zijn en zich af te vragen waarom mensen bepaalde informatie van ze willen. Ik wil ze leren om zorgvuldig om te gaan met hun profiel op hyves, er over na te denken wat voor een foto's ze op het internet plaatsen. Zo'n vragenlijst waar de anonimiteit twijfelachtig van is, zou ik zelf nooit invullen, dus ik raad het mijn kinderen ook af.
En verder vind ik de ggd een matige organisatie, voor mij is het er zo eentje die vooral bezig is zichzelf nodig te maken. Vooral bij de schoolartsenafdeling heb ik heel veel bedenkingen. In mijn opvatting zouden ze zich moeten beperken tot inenten, algemene gezondheidsinformatie geven en het bewaken van de luchtkwaliteit. Ik voel me niet geroepen om hun marketing te ondersteunen.

reina
15-11-2009 om 20:43
Waarschijnlijk
Als je twijfelt zou ik het even navragen, maar de tevredenheids-enquete die ik ken stelt geen vragen over de leerling zelf, maar over hoe schoolzaken, leerkracht etc., ervaren worden, leerlingen zijn ook niet herkenbaar, het zijn anonieme enquetes. Natuurlijk is geen leerling verplicht mee te doen.

Annet
15-11-2009 om 20:51
Precies, wat reina beschrijft
Die ervaring heb ik ook over de schoolenquete. Die is aanvullend op de enquete voor ouders. Past dus bij hun kwaliteitsysteem.
Enquetes van de ggd vul ik niet meer in, ik weiger mee te werken aan die onderzoeken en ik heb mijn kind ook geinstrueerd dat ze daar niet zonder toestemming aan mee mag werken.
Los van dit vind ik het wel netjes als de school toestemming vraagt voor de medewerking van de leerling (door de ouder). Het zou kunnen dat dit bij ons wel gebeurd is, ik weet het niet meer.

ijsvogeltje
15-11-2009 om 21:31
Zie het probleem niet
"In de nieuwsbrief van de school (primair onderwijs) stond deze keer dat er een tevredenheidsenquête gehouden wordt onder personeel, ouders en leerlingen. Onder personeel en ouders snap ik, maar bij de leerling-enquête heb ik zo mijn twijfels."
Een tevredenheidsenquête zou een bijzonder slechte enquête zijn als alleen ouders en leerkrachten zouden worden bevraagd. De leerling staat centraal in het onderwijs, brengt vele uren op de school door. Natuurlijk mag hij/zij een mening geven over de school. Over de gang van zaken, de organisatie, de leerkrachten, de huisvesting etc. Logisch toch?
Het lijkt mij dat zo'n enquête helemaal niets te maken heeft met GGD's, EPD's en wat dan ook maar.

z8eitje
16-11-2009 om 11:33
De beoordeling of het een probleem is, is aan de ouders
ijsvogeltje zei:
"Een tevredenheidsenquête zou een bijzonder slechte enquête zijn als alleen ouders en leerkrachten zouden worden bevraagd. De leerling staat centraal in het onderwijs, brengt vele uren op de school door. Natuurlijk mag hij/zij een mening geven over de school. Over de gang van zaken, de organisatie, de leerkrachten, de huisvesting etc. Logisch toch?"
Moet je dat dan niet via de ouders doen? Je kan ook de vragenlijst voor het kind aan de ouders geven. Die kunnen dan beoordelen of ze er aan mee willen werken, of het onschuldige vragen zijn, of de vraagstelling onzin is, of de privacy voldoende gewaarborgd is, of de vragen relevant zijn, etc. Moeten de kinderen die beoordeling zelf maken?
Mag je (juridisch gezien) kinderen op de basisschool enquêteren zonder toestemming van hun ouders? Waar ligt de grens? Geldt dat dan ook voor andere enquêtes (zoals bijv. een ggd-enquête)?
De tevredenheidsenquête wordt neem ik aan gebruikt als officieel stuk als onderdeel van het kwaliteitsbeleid en welke gecontroleerd wordt door de Inspectie van het Onderwijs. Is de mening van de kinderen rechtsgeldig?

kaatje43
16-11-2009 om 14:03
Ook wij gaan dit jaar er weer 1 verspreiden
Het onderwerp is veiligheid op school. Ik zou het jammer vinden als kinderen hun mening niet gaven, want juist door deze antwoorden kan er kritisch naar de school en omgeving gekeken worden en belangrijker, er ook wat aan gedaan worden. IN het verleden hebben we wel meer enquetes uitgereikt en daar nooit vragen in gesteld over de thuissituatie. Wel bijvoorbeeld over pesten etc. Ik zou dus maar even afwachten wat voor soort vragen het zijn.

ijsvogeltje
16-11-2009 om 14:22
Z8eitje
Natuurlijk mag een school vragen stellen over het school-gebeuren aan de leerlingen. Waarom zou dat niet mogen? Ik bedoel: de leerkrachten geven de hele dag les aan de kinderen. Als ze vervolgens willen weten hoe de kinderen erover denken, dan zou dat via de ouders moeten? Ik kan mij dat toch echt niet voorstellen.
Maar waar ben je nu precies bang voor? Dat de juf ziet dat je kind opschrijft dat hij bepaalde dingen op school niet zo leuk vindt bijvoorbeeld? Of zit er wat anders achter? Je vraagt ook naar rechtsgeldigheid, wat heeft dat er dan mee te maken?
En waarom neem je de GGD-onderzoeken in één adem mee? Die zijn toch echt van een heel andere orde - en met een heel ander doel. Je maakt het jezelf mij wel erg moeilijk volgens mij. Mijn persoonlijke mening: laat het los, maak je er niet druk om (tenzij ik je vraag helemaal verkeerd interpreteer).

Wolkje
16-11-2009 om 14:32
Kaatje, dat kan toch niet
Je kan toch niet afwachten wat voor een vragen het zijn? Want je ziet hem als ouder niet. Je kind vult hem in, in de veronderstelling dat dit weer eens zo'n vreemde opdracht is. Ze moeten op school wel vaker dingen doen waar ze zelf de reden niet van begrijpen. En dan blijkt het kind opeens mee te doen aan een of ander commercieel onderzoek, waarvan de privacy twijfelachtig gewaarborgd is. Maar dan is het al gebeurd, het is te laat. Vind jij dat zorgvuldig?
Het gaat mijns inziens niet om de zinnigheid van de verschillende enquetes. De vraag is, mag dit zomaar? Vliegt de school niet uit de bocht als ze kinderen als informatiebron en marketingtool gaan gebruiken?
Een kind van ons heeft laatst meegedaan met een medisch onderzoek. De zorgvuldigheid, anonimiteit en ethische verantwoording waren indrukwekkend. Dat moet namelijk, daar zijn regels voor. Waarom is deze zorgvuldigheid op scholen niet aanwezig?
Uit jouw posting blijkt hoe makkelijk er over gedacht wordt. Ik vind dat je dit soort onderzoeken niet bij kinderen mag doen, zonder dat je de ouders voorgelicht hebt, ingelicht heb en je er schriftelijke toestemming voor hebt gekregen. Juist als het over veiligheid en pesten gaat. Ouders moeten zich kunnen overtuigen van de privacywaarborg. 'Het kind geeft zijn naam niet op, dus het is anoniem', stond er in de brief van de ggd die mijn zoon meekreeg. Hahaha.
Kinderen met problemen met de veiligheid en pesten kunnen juist door zo'n enquete zich nog beroerder gaan voelen. Omdat trauma's opgerakelt worden, of nog erger, die leerkracht of die jongen die je altijd treitert kijkt over je schouder mee en ziet wat je invult.

Meyke
16-11-2009 om 20:23
Voorbeeld
Volgens mij is dit een heel veel gebruikte lijst. In ieder geval is het een voorbeeld van wat de leerlingen gevraagd wordt.

Wolkje
16-11-2009 om 22:49
Bedankt meyke
Deze vragenlijst zou ik bijvoorbeeld door mijn zoon niet in laten vullen. Heel veel vragen zijn voor hem echt nog te confronterend. Hij is herstellende van een depressie, voornamelijk door school veroorzaakt. Hij gaat met grote tegenzin naar school en deze vragen zouden bij hem hoogst waarschijnlijk een negatief gedachtenpatroon veroorzaken.
Ikzelf krijg bij veel vragen een geirriteerd gevoel. Met name bij de vragen over de hulp van de leerkracht en de vragen over afkomst en thuissituatie.
De vooringenomenheid druipt er mijns inziens van af. 'Ach en wee, wat erg, 40 procent van de kinderen van onze school ontbijt niet eens fatsoenlijk thuis, een schande, geen wonder dat we zulke slechte leerresultaten hebben. Wij kunnen daar als school echt niets aan doen hoor!'
En ik vind het een slecht onderzoek omdat het wel heel erg makkelijk is om de wenselijke antwoorden te geven. Er zijn twee positieve antwoordmogelijkheden en eentje die maar een heel klein beetje negatief is.
En, die anonimiteit is er niet. Bijvoorbeeld, bij mijn zoon in de klas zit een kind van Turkse afkomst, die valt natuurlijk gelijk op. En zo zijn er heel veel unieke combinaties in deze lijst, die door een leerkracht gelijk naar een bepaald kind te herleiden zijn.

Knutselkei
17-11-2009 om 10:27
Bij ons
op school heeft mijn oudste ook een keer een enquete moeten invullen, dat ging over hoe ze het vonden in de klas, wat ze niet leuk vonden, of het speelplein fijn was , wat ze graag anders zouden willen enz. Vind ik een prima gebeuren. Wij hebben er zelf ook 1 ingevuld, die was uitgebreider.

kaatje43
17-11-2009 om 19:43
Lilian1
In die trant wordt het inderdaad bij ons op school ook gedaan. Het zijn vragen die wij zelf samenstellen. Ook de ouders krijgen zo'n enquete maar dan met vragen die meer voor hun bestemd zijn. Nogmaals geen persoonlijke vragen en al zeker niet over de thuissituatie. Is ook niet relevant, want daar kun je op school niets mee. Het gaat om de veiligheid op school.

mar-ank
18-11-2009 om 11:05
Juist goed
Bij ons op school hebben ze zo'n enquete ook gedaan een paar jaar geleden. Het werd niet door de school zelf gedaan, maar door een of ander bureau (naam weet ik niet meer) die dat voor heel veel scholen doet. Zowel leerkrachten, ouders als kinderen kregen een lijst vragen. Ik kreeg ook de indruk dat de school verplicht was dit eens in de zoveel tijd te doen. Maar het kan ook dat ik dat verkeerd begrepen heb, en dat ze het alleen zichzelf maar hebben opgelegd. Hoe dan ook, ik vind het alleen maar goed. Bij ons op school was een hoop mis, en deze enquete heeft er mede voor gezorgd dat we nu een nieuwe directeur hebben en dat we weer de goede kant op gaan.
En dat ze daarbij ook de kinderen ondervragen vind ik prima. Dat zijn toch degenen die dagelijks met het onderwijs te maken hebben. En dat kan een heel ander beeld geven dan wat de ouders er van denken. Bij ons was het zo dat wij heel veel kritiek hadden, maar dat dochter eigenlijk best wel tevreden was.

Wolkje
18-11-2009 om 11:33
Vraag
Mar-ank, Kaatje en Lilian, vinden jullie het nu wel of niet goed als de school kinderen mee laat doen aan enquetes zonder toestemming van de ouders te vragen?
Daar gaat het namelijk om. Niet om de zin of onzin van enquetes, niet of het zinvol is om de mening van kinderen te vragen. Daar zijn we het geloof ik allemaal wel overeens, het kan zinvol zijn, als het goed gebeurd. Dat vind ik zelfs ))
De vraag is:
Mag school zonder toestemming van de ouders enquetes afnemen bij basisschoolleerlingen? En zo ja, vinden jullie dit dan zorgvuldig beleid, of vind je het netter als school om toestemming vraagt?

Tijgeroog
18-11-2009 om 12:50
Ja maar, ja maar, ja maar...
Hoe ver wil je gaan met kinderen geen dingen over de thuissituatie laten vertellen. Mogen ze dan ook geen kringgesprek meer hebben over wat er in het weekend thuis gedaan is? Mogen kinderen uit zichzelf niets meer over hun ouders vertellen?

mar-ank
18-11-2009 om 14:25
Wolkje
Als het om dit soort enquetes gaat, dus niet over de thuissituatie oid, maar echt over hoe de school functioneert, vind ik niet dat ik daar als ouder expliciet toestemming voor hoef te geven. Bij ons werd het vermeld in de weekbrief, en dat vond ik voldoende. Als je dan niet wil dat je kind er aan mee doet, kan je zelf aktie ondernemen. Maar ik zou geen enkele reden kunnen verzinnen waarom mijn kinderen hieraan niet mee zouden kunnen doen.

Wolkje
19-11-2009 om 10:37
Vertrouwen
Ik denk dat we van mening verschillen, omdat jullie nog wel, en ik geen vertrouwen meer heb in de oprechtheid van scholen in het algemeen en in die van mijn kinderen in het bijzonder. Ik ben cynisch geworden de afgelopen jaren. Bah. Ik zal blij zijn als mijn kinderen volwassen zijn, dan mogen ze het lekker zelf uitzoeken met die grmflf-scholen.

Knutselkei
20-11-2009 om 16:13
Wolkje
Ik vind het prima als mijn kind een formulier invult wat over school gaat.
Ik vind niet dat ik daar invloed op uit hoef te oefenen. Ik kan het met nog zo veel dingen neit eens zijn, mijn kind kan daar heel anders tegenaan kijken?( mama is ietwat kritischer)
Het heeft hier trouwens wel geholpen hoor de enquete, dus wat dat betreft ben ik wel blij.

z8eitje
20-11-2009 om 20:19
Nogmaals, het is aan de ouders.
Wolkje zei:
"..vinden jullie het nu wel of niet goed als de school kinderen mee laat doen aan enquetes zonder toestemming van de ouders te vragen? Daar gaat het namelijk om. Niet om de zin of onzin van enquetes, niet of het zinvol is om de mening van kinderen te vragen."
Wolkje zei ook:
"De vraag is: Mag een school zonder toestemming van de ouders enquetes afnemen bij basisschoolleerlingen? En zo ja, vinden jullie dit dan zorgvuldig beleid, of vind je het netter als school om toestemming vraagt?"
Precies, daar gaat het om!
Een school voor primair onderwijs besluit in het kader van het kwaliteitsbeleid een tevredenheidsonderzoek te houden onder de leerlingen d.m.v. een leerling-enquête. Wie beslist nu of een kind meedoet aan die enquête? De school, het kind, of de ouders van het kind? Ik zal hier per geval iets over zeggen:
1. De school beslist of een kind meedoet aan de enquête.
Het is gemakkelijk voor een school om de kinderen gewoon de enquête te laten doen en geen toestemming te vragen. Dit is echter gebruiken van de kinderen voor je eigen doeleinden. Je hebt niet voor een kind te beslissen of het meedoet aan een enquête. Dat behoor je te vragen. De school wil niet iets geven aan de kinderen, maar iets krijgen van de kinderen, namelijk informatie over hun mening over de school. Gewoonweg de kinderen je die informatie te laten geven is misbruik maken van je machtspositie en is onzorgvuldig handelen. Je haalt het toch ook niet in je hoofd om ouders te dwingen mee te doen aan de ouder-enquête?
Deelname aan onderzoeken dient altijd vrijwillig te zijn.
2. Het kind beslist zelf of het meedoet aan de enquête.
De school zou het kind zelf de keuze kunnen laten mee te doen aan de enquête. Hier rijzen echter drie problemen.
Basisschoolkinderen worden verondersteld onvoldoende te kunnen overzien en begrijpen wat het doel is van een onderzoek. Zie bijvoorbeeld de Toelichting Gedragscode voor Onderzoek & Statistiek:
"Het tweede lid van dit artikel ziet toe op het betrekken van kinderen beneden 12 jaar bij onderzoek. Er is een behoefte om onderzoek te verrichten onder jongeren. De opstellers van deze gedragscode hebben echter gekozen voor een ondergrens en verplichting wanneer er onderzoek wordt gedaan onder minderjarigen. Kinderen tot 12 jaar mogen alleen meewerken aan onderzoek, het gaat dan om het verzamelen van gegevens rechtstreeks bij deze kinderen, wanneer er toezicht is van de wettelijk vertegenwoordiger of de wettelijke vertegenwoordiger vooraf heeft ingestemd, tenzij een kind deelneemt aan het middelbaar onderwijs. Incidenteel komt het voor dat wanneer onderzoek wordt gepleegd in de eerste klas van het voortgezet onderwijs een 11-jarige voorkomt. In dit geval geldt voor zo'n 11-jarige in deze specifieke omstandigheid de eis van toezicht of instemming niet. Jongeren vanaf 12 jaar worden verondersteld voldoende te kunnen overzien en begrijpen wat het doel is van onderzoek."
Gezien de afhankelijkheidsrelatie van het kind ten opzichte van de school is er beperkt sprake van vrije wil. Vanuit de WBP (Wet Bescherming Persoonsgegevens) bijvoorbeeld wordt hierom ook al stemt het kind ermee in, dit het waarschijnlijk niet gezien als toestemming om persoonsgegevens te mogen verwerken.
Hebben basisschoolkinderen wel beschikkingsrecht om hun mening te geven over de school? Volgens de WMS (Wet Medezeggenschap op Scholen) worden de basisschoolkinderen volledig vertegenwoordigd door de ouders. Anders dan bij scholieren op de middelbare school hebben basisschoolkinderen geen actief of passief kiesrecht (recht om te kiezen en gekozen te worden). Bij een achterbanraadpleging worden de ouders geraadpleegd en niet de kinderen. Ouders kunnen natuurlijk wel kinderen om hun mening vragen om hen te helpen bij de beeldvorming. Maar officieel brengen de ouders de stem uit van de leerling. Een beetje vreemd als de leerlingen via een leerling-enquête wel een officieel standpunt mogen uitbrengen over de school.
3. De ouders van het kind beslissen of het kind meedoet aan de enquête.
Ik denk dat op een basisschool in beginsel alle officiële beslissingen genomen dienen te worden door de ouders van het kind. Dat is bij de beslissing om mee te doen met een enquête niet anders.

Wolkje
21-11-2009 om 10:49
Z8eitje
Ik vind het een mooie analyse en ik ben het helemaal met je eens. Het gaat niet om WAT er onderzocht wordt, het gaat om de methodiek. En als ik beslis of mijn kind wel mee mag doen, betekent dat niet dat ik de antwoorden van mijn kind wil beinvloeden. Het betekent dat ik de vraagstelling en de privacywaarborg voldoende vind. Dat wil IK beoordelen.