"vriendenlijst" invullen van juf

Ik zou

die vragenlijst niet invullen zonder de achterliggende gedachten te weten. Rare vragenlijst, zou hem in eerste instantie niet invullen.

Sociogram

Door de antwoorden van de kinderen met elkaar te vergelijken kun je boel gegevens halen. Wie is populair en wie niet, wie ligt er buiten de groep, wie speelt met wie, met wie wil niemand samenwerken of juist niet, met wie wil je wel of niet spelen. Je kunt er dus de klasseverhoudingen uit halen en indien nodig kun je er akttie op ondernemen als leerkracht.

Vera

"Wie is populair en wie niet, wie ligt er buiten de groep, wie speelt met wie, met wie wil niemand samenwerken of juist niet" etc etc.

Niet dus, want door het aantal op te geven namen te beperken tot drie, haalt ze haar eigen onderzoek onderuit.

Ik vind het treurig dat een leerkracht dit soort vragenlijstjes nodig heeft om de sociale verhoudingen in een klas door te krijgen. Zit ze de hele dag uit het raam te staren met iPod-dopjes in haar oren ofzo?

En het beroerde lijkt mij

dat mensen de neiging hebben zich te gedragen naar wat ze eerder hebben gezegd, en dat zal voor kinderen ook wel zo werken. Dus als kind Jantje, Pietje en Klaasje als zijn vrienden noemt omdat hij toevallig Kareltje net even vergeten was, verhoogt dat denk ik de kans dat Kareltje in de toekomst nog vaker buiten de boot valt (o ja, J,P en Klaasje zijn mijn vrienden).

Ik vind het mesjogge dat ze dit doen, en dan ook nog zonder dat de ouders er vooraf in gekend worden. Een goed gesprek lijkt me op zijn plaats.

Sterkte ermee

Temet

Helemaal niet zo raar

het is juist heel goed als de leerkracht helder krijgt hoe een en ander in elkaar zit.

Laatst hadden wij (ik deed mee omdat ik invalleerkracht ben, maar heb geen eigen groep, nooit gehad ook trouwens) een studiedag. Degene die deze dag leidde, moedigde ons nadrukkelijk aan een en ander uit te zoeken. Vooral om ook de stille, genegeerde kinderen te zien!

Kinderen met opvallend gedrag krijgen sowieso aandacht, maar kinderen die zich terugtrekken en nauwelijks in beeld komen, da's een ander verhaal.

Door het allemaal apart op een computer in te vullen, kunnen kinderen het heel prive doen, heb je geen gedoe met briefjes en stiekem meekijken.

Dat er aantallen gevraagd worden, tja, drie lijkt me wat veel. De spreker bij onze studiedag had als vragen:

1. Er is een leuk uistapje, wie mag er met jou mee?
2. En wie ook?
3. Wie mag er niet mee?
4. Wie is de baas in de klas? (deze laatste persoon is, aldus onze inleider, een 'controversieel kind' )

Het lijkt allemaal heel hard en pijnlijk misschien, maar als je er met wijsheid mee omgaat, kun je er wat mee beginnen in de klas.
Ook zinvol als er een combinatiegroep gevormd moet worden!

Tonny

Hier voor groepjes

Dochter moest dit ook invullen voordat er nieuwe tafelgroepjes werden gemaakt. Juf hield dan rekening met kinderen waar je echt niks mee kan (niet in het groepje) en kinderen waar je lekker mee kan werken. Dochter was heel uitgekookt, die zette drie jongens waar ze echt een hekel aan heeft bij het rijtje waar ze nooit mee speelt en drie anderen bij het rijtje waar ze niet mee kan werken. Ze zit nu bij een vriendinnetje en bij een meisje dat niet echt een vriendin is, maar waarmee ze wel op hetzelfde leerniveau zit. Ik heb het toen wel even nagevraagd, maar dat was alles waarvoor dit lijstje hier werd gebruikt.

Onzin

Het is soms juist heel goed om zo'n lijst in te laten vullen. Als er bepaalde problemen zijn in de klas kunnen die soms met zo'n lijst ondervangen worden. Als het goed is zijn de leerkrachten professioneel genoeg om de uitslag niet aan de grote klok te gaan hangen en al helemaal niet met de ouders te gaan bespreken.

Als je ziet dat een bepaald kind in de hele klas niet goed ligt, om wat voor reden dan ook, dan weet je als leerkracht dat je daar iets mee moet. Helemaal niets geks aan.

Iertje

Maar als het goed is zijn leerkrachten ook professioneel genoeg om te zien hoe de verhoudngen in zijn/haar klas liggen én om te weten dat dat heel snel kan veranderen, vandaag kiezen sommige kinderen voor Pietje, morgen voor Jantje, daarom moet je een sociogram, als je die al maakt, niet al te strikt nemen en ook zien als momentopname.

Kan veel info geven

Ik snap niet zo goed waarom veel mensen hier een probleem mee hebben. We willen immers wel dat leerkrachten precies weten hoe de verhoudingen liggen, we verwachten dat de leerkracht er op toe ziet dat niemand buiten de boot valt, dat hij/zij voorkomt dat kinderen té dominant zijn, dat onze kinderen niet worden gepest etc.
Iedereen die met groepen kinderen (of volwassenen...) heeft gewerkt, weet dat je veel ziet - maar sommige dingen gewoonweg niet. Een dergelijke invuloefening kan een leerkracht helpen het inzicht te krijgen. Natuurlijk is het van belang dat de leerkracht hier zorgvuldig mee omgaat - maar dat geldt voor alles in het onderwijs. Het gaat er niet om of kind ene dag graag met Pietje en volgende dag liever met Marietje speelt. Uit zo'n sociogram kan komen dat een bepaald kind heel slecht ligt in de groep (vandaar de vraag naast wie je NIET zou willen liggen). Waarschijnlijk is dat niets geheel nieuw voor de leerkracht, maar zoals ik al schreef: een leerkracht ziet ook niet alles. Maar het kan een gevoel bevestigen, of toch nieuwe inzichten geven. De leerkracht zou zo'n kind wat extra kunnen observeren, misschien blijkt het wel een stiekeme pester te zijn. Of wat dan ook maar.
Ik weet dat sommige scholen dit standaard doen, maar dat een sociogram vooral wordt gemaakt als er sprake is van problemen binnen de groep. Het sociogram kan dan soms helpen inzicht te krijgen in wat er speelt.

Eens met sandra

Het is precies zoals Sandra het schetst. En laten we wel wezen, als leerkracht zie je gewoon niet alles en dan is een sociogram echt een heel handig hulpmiddel. Het enige wat niet zo handig is in de vragenlijst is om minimaal drie namen te moeten noemen. Dan kan het namelijk gebeuren dat je maar een naam noemt omdat het moet terwijl je er maar eentje weet.

Een sociogram is NIET om de kinderen onderuit te halen, het is gewoon een hulpmiddel voor de leerkracht om te zien hoe de verhoudingen in de groep liggen. Heel handig, met name vanaf groep 4.

Hier onderdeel van pestbeleid

hier op school is een pestbeleid. en als onderdeel daarvan wordt elk groepsjaar 3 keer per jaar een sociogram gemaakt. wel iets uitgebreider dan de paar vragen die jullie noemen trouwens en de vragen zijn ook iets meer 'verpakt'. i.p.v. wie vindt je aardig wordt b.v. gevraagd: 'je gaat naar een pretpark en mag 3 klasgenootjes meenemen, wie neem je mee?'. hier worden uiteindelijk 12 vragen gesteld. afhankelijk van de leeftijd worden de vragen 'verpakt' maar de strekking is ongeveer hetzelfde.( kinderen uit groep 1 gaan nog niet met klasgenootjes naar het pretpark) het uiteindelijke sociagram wordt gemaakt én geïnterpreteerd door de interne begeleider die speciale bijscholingen heeft gevold over groepsdynamiek en er dus wat meer kijk op heeft dan een leerkracht. die doet dat al jaren en heeft er dus ook de nodige ervaring mee. de interne begeleider bespreekt de uitkomst met de groepsleerkracht. speciale aandacht is er dan voor de kinderen die gepest worden en de pesters en aan de hand hiervan én aan de hand van de observaties van de leerkracht worden eventueel dingen ondernomen. er wordt nooit over uitkomsten gepraat met ouders. of het moet jouw kind betreffen die volgens de uitkomsten een specefiek probleem heeft (wordt gepest, is pester etc.) en dan nog krijg je niks te horen over de rest van de groepsdynamiek.
het heeft hier in probleemgroepen al veel inzicht verschaft, wel in samenhang met de observaties van de leerkracht. het is gewoon een 'extra'instrument die observaties kan ondersteunen of juist tegespreken.
het pestprotocol en dat het sociogram 3 maal per jaar wordt afgenomen staat allemaal in de schoolgids die elk jaar aan alle leerlingen wordt uitgereikt en waarbij een begeleidende brief zit dat als je het er niet mee eens bent je dat kenbaar kan maken aan......
dat gebeurd nooit. ik zie het alleen maar positief, met name als instrument tegen het pesten.
er is trouwens veel on-line info te vinden over sociogrammen. dus googel maar eens wat.
groeten albana

Niet voor kinderen

Sociogrammen worden inderdaad nog wel eens positief gebruikt in werk- of woonomgevingen. Overigens is dat dan meestal in de vorm van een enquete, of zelfs een data-onderzoek waar de volwassenen zelf niks van merken (zelfde auto, zelfde supermarkt bezoeken, zelfde sportclub). Dat volwassenen dit soort dingen zelfstandig in moeten vullen op een computer, komt eigenlijk niet voor.
Bij volwassenen hoef je niet bang te zijn dat het antwoord geven op zo'n enquete hun sociale gedrag beinvloedt. Bij kinderen moet je daar wel bang voor zijn, zeker als je ze zo'n lijst zelfstandig in laat voeren.
Het feit dat de leerkracht het sociogram op die manier toepast, dat de school deze verssie heeft aangekocht bij een aanbieder (er zijn er ook waar de leerkracht het zelf moet doen), laat zien dat er niet zorgvuldig mee omgegaan wordt.
Groet,
Miriam Lavell

Dushil

Ik ben het met je eens dat kinderen ook moeten leren in een groepje te zitten met kinderen die niet direct hun voorkeur hebben. Maar dochter heeft vaak bij kinderen gezeten waar ze echt een hekel aan heeft omdat het pestkoppen zijn of omdat ze niet van haar spullen kunnen afblijven. Van mij hoeft ze echt niet alleen bij vriendinnetjes te zitten, maar om het kind als buffer tussen twee probleemgevallen te zetten omdat ze zelf zo rustig is, gaat me echt veel te ver.

Iertje - doel en effect

"Een sociogram is NIET om de kinderen onderuit te halen, het is gewoon een hulpmiddel voor de leerkracht om te zien hoe de verhoudingen in de groep liggen"

Ik geloof niet dat iemand in deze draad aan de goede bedoelingen twijfelt. Maar het gaat er niet om wat het doel is, het gaat erom wat het effect is.

Door de manier waarop er hier met de materie wordt omgegaan moet je echt vrezen voor rottige effecten (al was het maar, daar had ik met mijn stomme kop nog niet eens aan gedacht, omdat die kinders dat in de pauze natuurlijk onderling gaan bespreken 'en wie had jij? ik had jou? had jij mij niet? dan ben jij niet meer mijn vriend!')

Als een olifant door de porceleinkast stampt is dat heel vervelend, ook al is het nog zo'n lieve olifant.

Groeten,

Temet

Verder

De houdbaarheid van dit soort sociogrammen bij kinderen is overigens vaak maar enkele weken. Verder zijn sommige kinderen pas gelukkig met zoveel mogelijk vriendjes (m/v), andere met 1 goede, en sommige zijn einzelgängers.

Pesten heeft van alles te maken met hierarchie, en het bevestigen van de pikorde. De oplossing van pesten zit dan ook niet in een soort van 'iedereen moet vriendjes met elkaar zijn', maar in het onbelangrijk maken van die hierarchie -maar dan zijn sociogrammne eerder contraproductief.

Tinus, hoe doe je dat dan?

Bij dochter in de klas zit een meisje met een enorm grote mond. Zij heeft zichzelf uitgeroepen tot het populairste meisje en de baas van de klas. Tot mijn stomme verbazing neemt iedereen dat maar voor waar aan. Hoe maak je hierarchie onbelangrijk, zoals jij zegt? Het meisje gaat zelfs zover dat zij bepaalt waar iedereen mag zitten. Het is een knap meisje om te zien en de jongens lopen als hondjes achter haar aan. De meiden moeten haar niet, maar gehoorzamen wel. En waarom? Dat kunnen ze zelf ook niet uitleggen.

Knurf

Raar he, die processen in zo'n groep. We hebben hier thuis grappige discussies met dochter en vriendinnetjes. Dochter: "Mam, wat is eigenlijk populair?" Ik: "Wat denk je zelf?" Kind: "Dat iedereen je aardig vindt. Maar A. is populair, maar wij vinden haar niet aardig." Ik: "Is A. dan wel populair?" Kind: "Ja, want dat zegt ze zelf." Ik: "Dan is populair dus niet dat iedereen je aardig vindt. Wat zou het dan wel kunnen zijn?" Vriendinnetje 1: "Dat de jongens je leuk vinden?" Vriendinnetje 2: "En dat de meiden bang voor je zijn?" Dochter: "Dat je de jongens kunt opstoken om de meiden die je niet leuk vindt in elkaar te slaan?" Ze zijn er niet uitgekomen...

Kan het niet een probeersel zijn?

zou het niet zo zijn dat ze dit sociogram hebben gedaan om te kijken wat er uit komt en hoe het bevalt omdat ze overwegen het in te voeren ofzo??
ik vindt het trouwens ook een wel erg beknopt sociogram. die ze hier op school gebruiken is uitvoeriger en toegespitst op de situatie alhier en voor elke leeftijd weer anders. de i.b.-er houd dat allemaal actueel en begeleid het invullen ook (in groepjes onder toezicht van i.b.-er). dat er niet over 'gepraat' hoort te worden wat je invult is iets wat hier vanzelfsprekend is. (het zal wel uitgelegt zijn ooit denk ik) het is op school alhier ook niet écht onderwerp van gesprek voor kinderen, als je zo'n test zo vaak standaard al invult is het 'gewoon' op den duur. zoals een dictee of topografie. er wordt soms wel over de uitslag gepraat (volgens mij de dag na het afnemen van het sociogram) maar dan in algemene termen. óók met i.b-er trouwens én de leerkracht. klassikaal. over pesten en hoe dat is en wat je ervan vindt als je dat ziet en wat je dan zou kúnnen doen. en wat ze zelf denken hoe dit soort dingen in hun klas gaan. en over buitensluiten en hoe dat voelt. en hoe naar iets kan overkomen dat je zegt, terwijl je het misschien niet eens zo bedoeld.
maar precies de gespreksonderwerpen weet ik ook niet. dochter vertelt veel, maar dit is iets van de klas wat je niet aan de grote klok hangt. meer dan dat ze het sociogram hebben ingevuld en morgens meester....komt om erover te praten eigenlijk niet.
soms weet ze de volgende dag nog te vertellen dat meester...zo trots op ze is omdat ze zo'n sociale klas zijn (klopt) waar zo weinig gedoe is onderling en iedereen erbij hoort.
groeten albana