Vroeg lezende kleuter, ervaringen gevraagd
Hai, ik lees hier vaak mee. Nu een lang verhaal maar ik ben benieuwd naar verschillende meningen en ervaringen.
Onze zoon (zoon 2) wordt in februari 5. Hij heeft afgelopen lente leren lezen en leest nu steeds vlotter. Hij ontdekt nu de spellingsregels geleidelijk en kan die ook toepassen. Hij kan goed schrijven op de computer en steeds beter op papier. Hij rekent (optellen en aftrekken) tot 100.
Verder is het in alle opzichten een jonge kleuter. Speelt graag, wil nog weinig doen "op bestelling", nog niet super zelfstandig.
Wij zijn deze zomer verhuisd en hij zit nu op een nieuwe school. In groep 1. De nieuwe juf weet min of meer wat hij kan, maar er is op geen enkele manier sprake van geweest dat hij in groep 2 zou zitten. Wij hebben dat ook niet aangekaart. We wilden eerst zelf wennen aan de nieuwe school, zoon ook, etc.
Hij wordt op school extra uitgedaagd, de juf doet daar haar best voor. Moeilijke bouwwerken, een rekenpuzzle, etcetera. Maar geen groep 3 achtige werkjes.
Ik krijg geen enkele hoogte van wat zoon zou willen. Hij heeft thuis een tijdje fanatiek gerekend en gelezen. Doet dat nu nauwelijks meer. Lijkt energie nu vooral te stoppen in nieuwe vriendjes maken. Als ik hem vraag of hij op school groep 2 werkjes zou willen maken, antwoordt hij duidelijk "nee". Als ik vertel dat sommige kindjes die al vroeg kunnen lezen eerder naar groep 3 mogen, zegt hij heel duidelijk dat hij dat absoluut niet wil.
Hij vindt school niet erg leuk. Maar hij vindt de meeste dingen buiten het vertrouwde gezin (nog) niet erg leuk. Vindt veel eng, is faalangstig en perfectionistisch. Gym vindt hij heel eng. Dus ik heb geen idee of het niet zo leuk vinden van school aan het cognitieve niveau ligt; hoeft helemaal niet.
Ik heb 3 hypotheses waarom hij ineens niets meer met rekenen/lezen wil (ook thuis niet) en waarom hij zo afwijzend reageert op vragen over groep 2 of 3:
1) Hij merkt dat hij een uitzondering is en wil dat niet zijn en past zich aan.
2) Hij heeft geen idee van zijn eigen voorsprong. Is faalangstig en denkt dat hij werkjes van groep 2 of 3 helemaal niet kan.
3) Hij is volop kleuter, met de bijbehorende ontwikkeling in sprongen, en hij kiest nu andere dingen om te ontwikkelen. Ook wil hij nog niets doen dat "moet".
Ik weet niet hoe te ontdekken welke hypothese waar is. Als de 3e waar is, moeten we hem met rust laten en vooral niet versnellen.
Als de 1e of de 2e waar is, zou hij wel eens gelukkiger kunnen worden van versnellen.
Nog enkele opmerkingen:
- Ik ben niet erg voor versnellen in het algemeen. Ik ben zelf altijd de jongste van de klas geweest (herfstkind). Ook altijd de beste van de klas, maar het altijd de jongste zijn (ik was ook vrij "jong") vond ik vervelend en is niet goed geweest voor mijn zelfvertrouwen.
- Het is een school met veel goede leerlingen, ze zijn voorsprong gewend en doen veel aan verbreden.
- Mijn oudere zoon (zoon 1) is in december jarig en is met 5 naar groep 3 gegaan, maar dat is geen versnellen. Hij liep iets voor maar veel minder dan zoon 2. Hij zit in groep 4 en doet het cognitief goed maar ik vind het leeftijdsverschil met de herfstkinderen die lang gekleuterd hebben, groot; hij loopt sociaal op zijn tenen. En dan is zoon 1 nog lang en stoer, zoon 2 is beide niet.
- Bij oudere zoon was er bij ons veel twijfel over het laten meedraaien in groep 2, en het naar groep 3 gaan. I.v.m. sociaal en emotioneel jong zijn. Maar beide keren bleek dat hij juist opbloeide, en school veel leuker ging vinden. Dat zet mij aan het denken, maar ja: zoon 2 is zoon 1 niet! Zoon 2 is veel introverter bijv.
- Op de nieuwe school laten ze ook herstkinderen regelmatig langer kleuteren. Op onze oude school hielden ze de 1 januari regel aan, tenzij er achterstand was; kinderen van jan/febr gingen ook nog wel eens door naar groep 3. Dat had ook te maken met de enorme niveauverschillen (zeer gemengde school). Ik denk dat ze op deze nieuwe school helemaal niet geneigd zijn om januari/februari kinderen naar groep 3 te laten gaan.
- Er zijn geen problemen met zoon 2 op school (behalve dan evt dat hij niet graag gaat, maar dat levert geen drama's/protest op). Daarom denk ik ook vaak: "Ik maak me druk om niks, laat dat kind lekker". Juf is tevreden, hij durft steeds meer te praten, vindt gym wat minder eng, doet lekker mee, maakt vriendjes. Dus: is er eigenlijk iets op tegen om dit op zijn beloop te laten?
Ehm tjor
Ehm Tjor, die groep 3 werkjes komen dus pas over anderhalf jaar. Het kind zit nu nog in groep 1. Het is niet onwaarschijnlijk dat als het kind dan eindelijk in groep 3 zit hij er helemaal geen boodschap meer aan heeft, omdat hij uit zichzelf die stof anderhalf jaar eerder zich al eigen heeft gemaakt. En dan hol je dus zo de hele basisschoolcariiere achter de feiten aan. Dat is dus precies de reden waarom ik heb besloten om de jongste te versnellen. En wel van groep 1 naar groep 3 zodat ze in een klas terecht kwam die op dat moment ook nieuw gevormd werd en waar alle vriendschappen nog gevormd moesten worden.
Ik ben het daarin niet eens met Vic die zegt alleen naar het heden te kijken. Ik heb één keer die fout gemaakt met haar oudere broer (IADH-kind) met als gevolg een depressieve kleuter, die niks meer wilde en dat heeft me geleerd dat vooruit zien en problemen voorkomen veel en veel verkieselijker is. Het is verschrikkelijk om te zien hoe je kind zijn lol in het leven verliest en nog erg als je op het moment dat je dan machteloos staat je realiseert dat je dat misschien had kunnen voorkomen. Nooit weer.
Natuurlijk reageert niet ieder kind met depressieviteit, sommigen worden vervelend anderen gaan zwaar onder preseteren en weer anderen zullen nergens last van hebben. Alleen met de ervaring die ik heb wacht ik dus niet meer af.
Groeten Primavera
Tsjor
Tjor, misschien even ademhalen? En even zorgvuldig lezen?
Ten eerste heb ik het helemaal niet over een versnellin gehad. Ik heb gezegd dat het een goed idee is om even verder te kijken.
Ten tweede heb ik hem niets toegedicht. Als je de eerste post van Trijs leest zul je zien dat zij degene is die haar zoon faalangstig en perfectionistisch noemt, tja, ik neem aan dat ze weet waar ze het over heeft. En ja, ik vind dat geen goede trekken in zulke jonge kinderen.
Ten derde is de vraag of een kind dat rekent op groep 4 niveau en leest ergen tussen eind en midden groep 3 de werkjes die het moet doen wel op niveau zijn. Het is heel wel mogelijk dat het kind niet wil omdat ze nog steeds saai zijn. Groep 2 werkjes zijn nogal eens gericht op voorbereidend lezen en rekenen. Je kunt er gif op nemen dat die voor hem echt niet meer leerzaam of interessant zijn. Hij zal de eerste niet zijn die liever gaat spelen dan lopende band werk doen.
Ten vierde is een kind niet degene die in kan schatten of een versnelling een goed idee is of niet. Daar heb je ouders voor. Dat een kind iets niet wil, betekent niet dat het niet enorm kan opbloeien op het moment dat het toch gebeurt.
Ten vijfde is het hier een kind met een heel grote didactische voorsprong, lezen schrijven, spellen, rekenen. Dan wordt het toch eens tijd om te kijken of er andere kinderen van zijn niveau in de klas zitten of dat hij de enige is met zo'n voorsprong. Want hij zou wel eens zoveel tijd en energie kwijt kunnen zijn aan zich aanpassen omdat de kinders niet bij hem passen, niet omdat hij nieuw is.
Ten zesde omschrijft Trijn haar kind als een jonge kleuter. En da's opvallend omdat kinderen die cognitief voorlopen dat meestal sociaal ook doen. Die twee hangen samen. Dit kind zou natuurlijk de uitzondering kunnen zijn, maar het kan dus ook aanpassingsgedrag zijn. Ze noemt hem ook nog onzelfstandig. Onzelfstandigheid, zeker als je wil dat juf iets voor je doet, kan ook te maken hebben met zoeken naar veiligheid omdat je je dus niet veilig voelt. Dan is het zaak op welke gebieden een kind onzelfstandig is en of het dat thuis ook is.
Ten zevende is zijn voorsprong dusdanig dat hij nu al verder is dan de kinderen in groep 3. Het is zowieso verstandig om eens met school te gaan praten, want wat willen ze hem daar over twee jaar gaan bieden? Hij kan natuurlijk twee jaar stil gaan staan en dan nog steeds maar een jaar voorlopen. Het kan ook zomaar zijn dat hij dan nog verder is. Ook al ontwikkelen kleuters zich in sprongen, over het algemeen kun je wèl stellen dat met zo'n grote voorsprong je er maar beter bedacht op kunt zijn dat die voorsprong wel eens blijvend is of alleen maar groter wordt als je niks doet. Intelligentie is weliswaar flexiblel, maar niet de ene week 70 en de andere week 130. Opgedane kennis, is opgedane kennis.
En daarom Tjor, ben ik er niet zo voor om van alles op zijn beloop te laten maar even verder te kijken. Zoals Primavera zegt, als er wèl meer aan de hand is, voorkom je er een heleboel narigheid mee. Het is natuurlijk heel fijn voor jou en je kind dat het bij jullie goed is gegaan. Maar van wat ik in deze post lees zou ik daar zeker niet blind vanuit gaan. Met wat Trijn hier staat, zijn er namelijk genoeg aanwijzingen dat het in dit geval mogelijk wèl tot problemen kan leiden. Dan lijkt het me van belang om wèl te weten of er meer speelt. En van belang om te weten hoe school omgaat met mb/hb leerlingen. (bij ons is er voor die groep standaard een handelingsplan, met individuele aanpassingen indien nodig, en nee, het is geen Leonardo).
Dus ja, ik zou zeker met school om de tafel gaan. En ik zou ook overwegen om eens te praten met een hb-deskundige. Mocht Trijs willen laten testen, doe het dan door een tester die gespecialiseerd is in het testen van slimme kinderen. Het is een vak apart, zeker bij kleuters, dat door de meeste schoolbegeleidingsdiensten niet beheerst wordt.
Primavera
Je noemde mij, dus ik voel me 'verplicht' om even te reageren. Ik heb twee totaal verschillende kinderen. De oudste is heel erg intelligent maar heeft zich in de kleuterklassen uitermate goed vermaakt. Ze houdt van knutselen, tekenen, en het aanbod aan cijfers en letters in groep 1/2 vond ze ook wel prima. Ze kon wel al lezen en rekenen maar was daar niet heel veel mee bezig. Toen ze eenmaal in groep 3 kwam, ging ze als een speer door de taal- en rekenstof heen, maar pas in groep 4 werd het 'problematisch' en moest er heel veel verrijkt worden. Daarna is het lustig doorgesukkeld, met een flinke dip (en bijsturing) in groep 6.
Mijn jongste is een heel ander kind. Ze lijkt mij gemiddeld intelligent, maar ze heeft altijd veel interesse gehad in cijfers/letters én pikt dingen snel op. In groep 1/2 had ze heel erg behoefte aan extra uitdaging, en ook nu in groep 3 is het nog een beetje zoeken. Dat hadden we vast wel voor kunnen zijn door haar eerder naar groep 3 te laten gaan, of door nu naar groep 4 te gaan (maar hoe lang blijft dat leuk?). Daar hebben we allemaal niet voor gekozen omdat ze verder een heel normale 6-jarige is, die eerder aansluiting heeft met jongere dan oudere kinderen.
Vandaar, ik neem het zoals het komt en als problemen zich voordoen proberen we dat op te lossen. Ik ga me nu nog niet bezig houden met wat er over een jaar mis kan gaan.
Er is veel meer
Ik kan het allemaal niet zo goed uitleggen, maar werk fors onder niveau kan mi veel meer vervelende bij-effecten hebben dan al genoemd. Dit is een hele kwetsbare, volgens mij nogal cruciale leeftijd. En ook nog vreselijk jong, en dus nog helemaal 'open' voor alle indrukken en leerervaringen. Een kind van deze leeftijd kan volgens mij nog heel slecht snappen waarom het werk moet doen fors onder niveau. Het kan heel verwarrend werken om zo 'slecht' ingeschat te worden. Het lijkt me net zoiets als een zindelijk kind terug een luier aan te doen. Het psychologisch effect daarvan lijkt me veel ingrijpender dan een eventuele terugval in zindelijkheid.
En tuurlijk heeft niet ieder kind daar evenveel last van. Mijn dochter is een (redelijke, maar soms ook heel gevoelig) flierefluiter. Dat ze trots thuis kwam met de boodschap de 'b' geleerd te hebben, terwijl ze al een heel poosje goed las, lijkt haar niet echt geschaad te hebben. Maar nodig lijkt me die kronkel nu ook weer niet, laat staan zinvol. Of leerzaam. Mijn andere kind is een ander verhaal, is kwetsbaarder. Die heeft wel degelijk schade opgelopen door een niet aangepast programma. Achteraf, hij zit nu in groep 8, denk ik dat het vooral een soort van erkenning is die hij gemist heeft.(gewoon; gezien zoals hij is een beetje) Dat hij stof op niveau zou krijgen, die illusie heb ik achter me gelaten. Ik twijfel nu ook aan de mogelijkheden daartoe en de noodzaak. Voor sommige kinderen is het bijna niet mogelijk op niveau aan te bieden, en de vraag is of dat zo essentieel is. Maar zoon zou heel wat gelukkiger zijn geweest als meer gezien was hoe makkelijk het wel niet voor hem is, en hoe móeilijk dat voor hem is. School was er steeds van overtuigd dat het juist heel makkelijk voor hem was, en leuk juist! Dat zaait een hoop verwarring, juist bij zo'n jong kind. Iets oppervlakkiger, maar voor mij niet onbelangrijk, is dat op die leeftijd volgens mij ook cognities ontstaan over leren, het is immers de eerste kennismaking ermee. Zoon was op die leeftijd erg leergierig. Nu roept hij al jaren dat school een vreselijk instituut is. Ik zie dat deels wel goed komen op de middelbare school, maar het is geen fijne start voor de middelbare.
