asperger en complimenten
Ik heb een dochter van 14 met de diagnose Asperger. Ik accepteer haar diagnose, hou van haar, en help haar zoveel mogelijk. Maar er is één ding wat ik niet kan hanteren. Ze zegt nooit dankjewel, ze geeft nooit een complimentje. En ik snak er naar. Ik help haar week in week uit met haar folderwijk. En er kan geen dankjewel af. Gistermiddag heb ik het haar alleen laten doen, ze was vroeg uit school, en ik was erg moe. Dat levert mij uren lang zwijgen op. Ik had een kadootje in haar schoen gedaan, maar ze was boos omdat het onverwacht was. Het kadootje werd niet opengemaakt. In overleg een andere dag geprikt. Ze pakt het kadootje uit, ruimt zwijgend het pakpapier op,en dat is het dan. Ik heb haar wel eens gevraagd waarom ze geen complimenten geeft. Dan zegt ze dat ze het niet kan. Dat het haar niet lukt. Maar ik heb het nodig. Ik wil zo graag eens een blijk van waardering van haar. Het lijkt nu net een bodemloze put. Vroeger knuffelden we veel, waardoor er veel spanning tussen ons wegvloeide. Nu heeft ze daar minder behoefte aan. Hoe ga ik hier mee om?
Moeilijk...
Dankjewel zeggen is sowieso niet iets wat voorkomt in het vocabulaire van veel kinderen en voor kinderen met autisme is het extra moeilijk. Terwijl je juist in die kinderen zoveel meer werk stopt. Helpt het als je het ziet als onderdeel van haar stoornis? Ze kan het misschien niet uitdrukken, maar ik weet zeker dat ze veel van je houdt.
Ze moet trouwens wel een keer leren hoe ze complimentjes moet geven en dankjewel moet zeggen, als dat enigszins kan. Want dat voorkomt veel sociale problemen. Dus niet vragen waarom ze geen complimentjes geeft, maar: dit is iets waarbij mensen een complimentje aan elkaar geven, en zo doe je dat. En dan blijven herhalen. Niet omdat jij een complimentje wil, maar omdat ze dat moet leren.
NADH kinderen kunnen er trouwens ook wat van! Ik zei tegen mijn dochter dat ze best even dankjewel kon zeggen voor iets dat ik voor haar gedaan had. Toen zei ze: "Maar jij wou toch zelf kinderen krijgen?" Haha, daar is dus ook werk aan de winkel op sociaal gebied.
Dat van die vaste tijden herken ik ook wel. En als je altijd helpt met de folderwijk, dan moet dat deze keer dus ook, anders wordt de routine verstoord. Dat jij moe bent dringt niet door, de routine is het belangrijkst, dat is haar houvast in een ingewikkelde wereld. Ik begrijp best dat dat naar overkomt, maar alweer: ik denk niet dat het persoonlijk bedoeld is en misschien helpt het als je het ook niet zo ziet.
Sterkte, ik hoop dat dit helpt!
oefenen
Je noemt twee typische aspecten van ass die overigens wel engiszins te oefenen zijn. Omgaan met veranderingen blijft lastig te leren. Zij weet waarschijnlijk helemaal niet hoe ze met iets spontaans om moet gaan dus dat levert in eerste instantie irritatie op want het is verwarrend. Misschien dat in tweede instantie ze het wel op prijsstelt maar niet weet hoe ze dat over kan brengen.
Complimenten geven en de dank-je-wel's en alsjeblief's is deels aan te leren: oefenen en uitleggen.
Over complimenten kan je vertellen waarom je ze maakt en wat daar zo fijn aan is. Je leert het door eens iemand in je naaste omgeving in gedachten te nemen en met elkaar over te hebben wat jij nu vindt dat die persoon goed kan of wat zo fijn is en wat voor compliment je kan maken. Of maak elkaar eens een compliment, jij over haar en zij over jou, elke dag 1. Ik vertel er dan bij dat machines olie nodig hebben om te blijven werken en dit is de olie voor mensen.
De dank-je-wel's en alsjeblief's noemen wij dat de toverwoorden: die kunnen ervoor zorgen dat een ander de volgende keer jou weer een plezier wil doen. De ene keer wel, de andere keer komt het misschien niet uit maar je hebt in elk geval voor jezelf een kans geplant. Het heeft iets magisch en het is de olie tussen mensen. Je kan thuis oefenen wanneer zoiets verwacht wordt.
Er is trouwens een boek over verborgen sociale regels. Wel voor jongere kinderen, meen ik. Misschien kan je daar ook wat uit halen.
Verschillende dingen
Ik zeg altijd dat ik werk omdat ik dan ook eens wat waardering krijg. Van je kinderen hoef je dat niet te verwachten 
In het geval van het sinterklaascadeautje zou ik ook geen bedankje hoeven, het is immers Sinterklaas die de schoen vult en niet de moeder (heb nog een gelovige in huis). En helpen met de folderwijk zou ik ook maar incidenteel doen. Zij wil het, dus dan moet ze daar ook zelf de inspanningen voor leveren.
Voor wat betreft de complimenten en waardering uiten (niet per se naar je moeder maar in het algemeen), dat is iets wat in het dagelijks leven gewaardeerd wordt. Ik hamer daar ook regelmatig op bij mijn dochters. Net als vragen hoe het met iemand gaat, of eens terugkomen wat iemand je eerder heeft verteld, en begripvol reageren als bijv. een afspraak wordt afgezegd ivm omstandigheden. Bij veel kinderen (en volwassenen) zit dat er niet van nature in, dus dan moet je daar echt op letten.
haar wijk
Jammer dat dit tussen jullie tot spanningen leidt. Als ik je verhaal zo lees zou ik ingaan op haar opmerking dat ze het niet kan: vragen of ze het wil leren; uitleggen dat er bij hoort. Misschien heb je dat ook wel gedaan, maar je zegt er niets over, vandaar dat ik het noem.
Verder valt me op dat je stilzwijgend meehelpt met haar krantenwijk. Ik zou haar uitleggen dat het vanaf nu alleen haar wijk is en haar werk en dat je best (af en toe) wilt helpen, als ze je er (vriendelijk) om vraagt (en bedankt). Niet omdat je haar niet wilt helpen met de krantenwijk, maar als leermethode voor iets vragen/ergens voor bedanken.
Waarom is jouw behoefte zo groot om een 'dank je wel' te horen van je dochter?
acceptatie
Je dochter kan dit soort beleefdheden aanleren, net zoals je bij kleine kinderen bij de slager voorzegt: 'dank je wel' bij een stukje worst. Zij heeft veel geduld nodig van jou om voor de 'normale sociale omgang' te leren, maar ze wordt nooit helemaal 'normaal'.
Je krijgt niet bij alle kinderen dit soort dingen 'terug'. Mijn zoontje heeft mij nog nooit gefeliciteerd. Hij noemt mij ook geen mama. Als ik een hele dag weg ben en binnen kom ziet hij mij niet. Hij slaat en schopt mij veel, tegenwoordig zegt hij dan iets wat lijkt op : 'sorry' (zo ongeveer het enige wat hij zegt op een dag).
Maar hij is zoals hij is. Ik hoef geen bedankjes, ik weet dat hij dat niet kan. Ik weet dat hij niet 'mij' schopt maar dat het zijn onmacht is.
Zijn jouw verwachtingen niet wat hoog? Heb je moeite haar Asperger te accepteren? Of ben je misschien gewoon wat overbelast?
Complimenten
Ik mis hier ook weleens een compliment maar ook de gebruikelijke puberondankbaarheid. Gewoon omdat ze net realiseren wat je voor ze doet of dat ze het met generalisaties, inderdaad je wilde zelf kinderen, jou op je nummer kunnen zetten. Ik leg dan wel uit hoe dat aankomt, neutraal en feitelijk.
Verder vertel ik ze zelf nog steeds wat ik goed aan ze vind. En wat voor gevoel mij dat geeft. Wat overdreven maar daardoor kunnen ze denk ik zelf ook complimenten geven, soms ook wat overdreven.
Als we eten is er altijd iemand die zegt: lekker gekookt mam! Soms zelfs met een verhaaltje erbij dat het eten ze doet denken aan situaties in het verleden of dat ze het eerst niet lekker vonden.
Vandaag heb ik zoon gecomplimenteerd omdat hij op een informatiedag voor een vervolgstudie volgend jaar al zijn vragen beantwoord heeft gekregen en een goed beeld heeft gekregen van de opleiding en ook de praktische punten, wanneer inschrijven, is er een numerus fixus, goed in beeld heeft. Daar wordt ik blij van en het is voor mij een opluchting en ik ben trots dat hij zo zelfstandig is en zelf zijn leven zo goed plant. Ik benoem altijd wat ik er goed van vind, concreet en wat het met mij doet als zijn moeder.
Ook bevestig ik het als hij meldt wat hij doet en waar hij heengaat en waarom. We hebben een wat intensievere concrete communicatie zeg maar. Dat gaat soms ook tot achter de komma, in details, nuances.
Ik leg ook uit dat het belangrijk is om een aangenaam mens te zijn voor jezelf en voor een ander en dat het helpt om de positieve zaken in het leven te benoemen. Dingen die niet zo goed gaan heb je ook, maar mensen vinden het niet fijn als je dat benoemt. Daar moet je dan een vertrouwensrelatie voor hebben, zoals met je moeder of je verkering en dan zoek je dat samen uit wat je kunt bereiken. Maar het is fijn als je prettige en mooie dingen in het leven van elkaar benoemt. Gelukkig doen mijn kinderen dat dan ook.
Dan heb ik het idee dat ik daar aan heb bijgedragen.
De folderwijk
Dat zou ik wel met haar bespreken. Ze voelt zich waarschijnlijk erg in de steek gelaten. Bespreek met haar of ze het alleen door kan zetten of dat ze ermee gaat stoppen. Ineens niet met haar meegaan kan hard aangekomen zijn. Ik zou misschien zelfs excuses maken omdat zo'n verandering gewoon hard aankomt. Bij mijn kinderen moet ik wel doen wat ik gezegd heb, zeker als het om dit soort dingen gaat.
Misschien kun je zelfs uitleggen waarom je niet bent meegegaan maar dat zou voor mijn kinderen weer moeilijker te begrijpen zijn.
knuffel
Ik houdt ook erg van knuffelen en dat doen mijn kinderen ook niet spontaan. Als ik dat toch wil dan vraag ik er om op een goed moment. Of ik vraag of ik even later een knuffel kan krijgen, het hoeft niet meteen.
AnneJ
Dat doe ik bij mijn man ook, vragen om een knuffel. Die krijg ik dan ook. Tja, alles is hier een beetje anders dan anders, maar zoals puberdochter zegt: WTF YOLO!
veel reacties!
Over de folderwijk: ik help haar, omdat ze het anders niet af krijgt. De dagen dat de folders gebracht moeten worden zijn voor haar de drukste dagen van de week. Als zij vakantie heeft en ik niet help ik haar niet. Maar jullie hebben gelijk, dat moet ik wel vantevoren aankondigen. Afgelopen keer kon dat niet, ik was zo moe dat ik alleen maar kon huilen. En daarmee komen we op het volgende stukje. Juist omdat ik zo moe was,had ik behoefte aan een dankjewel. En juist omdat ik niet mezelf was, reageert mijn aspergerkind hoekiger. Ik zag gisteren een berichtje voorbij komen van iemand met een ADH kind met daarin vier voorwaarden. En als het uit de bocht vloog, kwam omdat er aan een van die voorwaarden niet voldaan was. Ik denk dat het bij ons ook zo werkt. Als eerste moet ik weer wat bijkomen, bijslapen. Dan reageer ik weer wat laconieker op het kind, zodat het kind wat meer ontspannen is. We fietsen 's ochtends een stukje samen op naar school en werk. Toen ik vanochtend dag tegen haar zei, zag ik vanuit een ooghoek dat ze naar me knikte. En ik heb dat opgevat als een dag zonder woorden. Ik was ontroerd. Zo doet zo haar best! Wat betreft de sociale vaardigheden: ik probeer de thuissituatie als een oefenlokaal te zien. We moeten haar leren wat ze niet uit zichzelf oppikt. Handenschudden, mensen aankijken en dus ook complimenten geven. Dat is hoe ik het wil. Maar het lukt mij niet altijd om het zo te zien en te voelen. Dankjewel voor de constructieve reacties!
ach bonna
Het is ook zo belachelijk zwaar. Een kind waar 'iets' mee is. Het laat je niet los, het put je uit, het raakt je.
Heb je de kans, om zelf ruimte te vinden om op te laden? Om alleen jezelf te zijn en niet moeder van..? Dat is belangrijk hoor. Ook of bovenal voor je dochter. Zodat je het kan blijven redden.
En je hoeft het ook niet altijd perfect te doen. Je mag gerust wel eens een steek laten vallen, moe zijn, het zat zijn.
Als je te veel van jezelf verwacht, wordt het zo zwaar allemaal. En dan zinkt de moed in de schoenen.
Volgens mij ben je hartstikke goed bezig!
een week verder
Het is een golfbeweging. Soms kan het 'anders' zijn van je kind je zo aanvliegen! Ineens zie je door de zorgen het kind niet meer. En dan komt er weer een moment waarop je ziet hoeveel er al veranderd is door de jaren heen. Kleine dingen, die je bijna niet opvallen. Een jaar geleden was ik nog de klok van mijn dochter. Ik vertelde haar wanneer het tijd was om zich voor te bereiden voor school. En ik realiseerde me gisteren ineens dat ik dat al heel lang niet meer hoef te doen. Wanneer het veranderd is? Geen idee. Ze heeft sinds een paar weken een oppasadres, en ze wist niet precies meer hoe laat ze daar moest zijn. Ze ging naar het adres toe, om te vragen hoe laat dat was. Slim aangepakt. Toen ik zo oud was als zij durfde ik dat niet eens! Zo gauw ik me wat ontspan en het kind meer zie, gaat het zoveel beter. Kort samengevat: als ik wat meer luier, is dat beter voor mijn kind
Karmijn,
Dankjewel voor je compliment. Het deed me echt goed!
Mensen aankijken?
Over het aankijken van mensen als je autisme hebt.
Wat ik mijn zoon met asperger heb geleerd is mensen tussen de ogen kijken, boven de neus. Of net op ooghoogte langs iemand zijn gezicht kijken.
Dan lijkt het alsof je iemand aankijkt, maar hoef je niet de intensiteit van een dergelijk contact te beleven.
Voor iemand met autisme kan het aankijken van iemand anders heel moeilijk zijn, moeilijker dan wij ons kunnen voorstellen. Niet omdat er niets bij gevoeld wordt, maar omdat iemand aankijken juist zo intiem is. Dus niet vanwege het ontbreken van empathie, maar juist door het overspoeld worden door gevoelens, en daar niets mee kunnen.
Ik heb mijn dochter (geen autisme-diagnose) ooit van een basisschool afgehaald, omdat de juf elke dag de kinderen bij de deur een hand gaf en daarbij wilde dat het kind haar aankeek. Mijn dochter deed/kon/wilde dat niet, en doordat de juf haar dat wilde afdwingen ging mijn kind helemaal op slot...
Ik heb onlangs een boek gekocht: het heet: No you don't: Essays from an Unstrange Mind (van Sparrow Rose Jones).
Zij heeft zelf, op volwassen leeftijd, de diagnose Asperger gekregen en over aankijken schrijft zij het volgende:
"I am uncomfortable with eye contact, but I usually don't even notice that I'm not making eye contact unless I'm talking with someone about eye contact. I do try to look in people's general direction, and I look at noses, foreheads, and ears to simulate eye contact. In noisier places, I look at lips a lot because my brain is not very good with the Cocktail Party Effect - that ability most people's brains have to be able to isolate foreground noise from background noise. I supplement my hearing a lot with lip reading.
[...]
Eye contact is very intense, very personal and ... honestly? It's kind of sexual. It is painful and embarrassing to look into someone's eyes unles I am deeply connected with them. I understand that it is not as intense an experience for other people as it is for me, so I have learned ways to fake my way through it for a job interview or to get a good grade on a presentation in a speech class. But if I trust someone and have deep feelings for them, I love eye contact. Deep, sustained eye contact is every bit as satisfying for me as sex."
Ik denk inderdaad dat meer 'luieren' beter is voor je kind. Want juist kinderen met autisme voelen spanningen en onderhoudse gevoelens heel goed (dit vaak tegen de bestaande opvattingen over autisme in), ze kunnen er alleen niet heel goed mee omgaan en kunnen daardoor dichtslaan.
Wat allemaal niet wil zeggen dat ik jouw gevoelens niet begrijp. Juist wel, ik heb dezelfde positie als jij, met ook dezelfde ervaringen met onze zoon. Maar heb vertrouwen in je kind, wat jij er allemaal als opvoeder instopt komt er ooit echt wel uit. En als die puberteit voorbij is, die voor kinderen met autisme nog veel moeilijker en ongrijpbaarder is, wordt het vaak veel makkelijker, voor jou, voor je dochter, en voor jullie samen.
Hartelijke groet,
Mirjam
Accepteren, maar toch stiekem niet
U accepteert uw dochter. U snakt naar complimenten. Het is niet best wanneer u als volwassene ‘snakt’ naar complimentjes van uw kinderen. Dat is niet de juiste verhouding. Ik heb me, evenals u, ook uit de naad gewerkt voor mijn dochter. Full time aan de bak, helpen met huiswerk, met haar hoofd ordenen. Ik zet haar toch niet op de wereld om complimenten te ontvangen, wat is dat nou voor iets raars? Liefde van een kind krijg je en heb je als ouder. Waardering komt als ze zelf volwassen zijn. U zou zich wat sterker moeten opstellen, me dunkt.
Ook maar een mens
Ik snap je heel goed dat je die behoefte af en toe hebt hoor. En natuurlijk is het goed om je te beseffen dat wat je dochter doet door haar asperger komt en niet persoonlijk bedoeld is. Maar voor haar is het ook heel leerzaam om te weten dat jij ook dingen nodig hebt. Je bent als moeder van een kind met ass, of misschien wel sowieso als moeder, gewend om je eigen behoeftes aan de kant te zetten. En voorspelbaar te zijn, altijd juist te reageren, het goede te doen. En dat is voor je ass kind heel erg fijn. Toch mogen ze ook soms weten hoe jij je voelt of even rekening met jou houden. Is fijn voor jou en leerzaam voor haar. In ieder geval complimenten voor jou dat je zo bewust bezig bent met haar en jezelf, daar heeft ze maar geluk mee, met zo'n moeder.
