Jullie mening gevraagd over zoon (12) (sorry, lang)

Wedervraag

Mocht deze nog in beeld zijn; wat vind zijn vader ervan?

Per stuk oppakken

Ik snap heel erg goed dat je het gevoel hebt dat je niet goed overziet wat de gevolgen van je gedrag zijn. Moet je strenger zijn, maar je ziet dat dat niet werkt. Maar hoe gaat het dan als je zaken loslaat?
Het blijft, net als bij alle kinderen, vaak toch een soort stap in het duister. Maar wat niet werkt ga je niet meer doen.
Het klinkt toch als een jongen die zichzelf niet begrijpt en anderen niet begrijpt, al lijkt hij zich, waarschijnlijk door zijn intelligentie, er oppervlakkig gezien, behoorlijk doorheen te fietsen.
Toch denk ik dat het goed is om te blijven kijken naar wat er in hem omgaat, hoeveel druk hij ervaart. Weerstand en je terugtrekken hebben met overbelasting te maken.

Zelf heb ik veel gehad aan trainingen bij Autisme Centraal om iets beter te begrijpen waar de druk ligt en de kansen.
En jij bent degene die dat het beste kunt. Soms kun je goede begeleiders vinden.
Voor mij was het puzzelen op een detail. Alles wat zich voordeed bedenken, en zelf over tekst nadenken maar ook samen over tekst nadenken.

Hoe kun je er meer rust in krijgen? Hier was het niets doen tussen uit school en avondeten. En als een gezamenlijke avondmaaltijd teveel is, dan eten ze op hun kamer. Of eerder of later in de eetkamer.

Nu nog geeft mijn zoon aan dat hij toch meer uitleg nodig heeft gehad. Maar dat is soms lastig omdat jou uitleg wel over een kwestie moet gaan waar zij op dat moment aandacht voor hebben en vragen over hebben.

" Als hij een leraar stom vindt, gaat dat niet meer over, en wil hij eigenlijk niks meer doen voor dat vak."

Eindeloos heb ik zoon, in concrete tekst, aangegeven dat hij naar school gaat voor zichzelf en niet voor de leerkracht. De methode kan lastig zijn, de leerkracht moeilijk te begrijpen, maar dat zijn de mogelijkheden om je toetsen te halen en dan later je examen, waarna je een studie kunt doen die je aanstaat en bij je past.
Met social stories over collegas die van school gingen vanwege gedoe met leerkrachten maar nu in een baan onder hun niveau zitten.
En bespreken wanneer en hoe je zaken aan de orde kunt stellen.
Dat het leven lastig is, we schrijven hier paginas vol over leerkrachten die zich niet aan afspraken houden, onvoorspelbaar zijn en niet les kunnen geven. Voor een kind als dit kan dat onoverkomelijk zijn, als jij niet goed weet uit te leggen dat dit de realiteit is en dat je kijkt wat je wel kunt doen om jou doel te bereiken.

Het zou ook goed zijn als hij zelf wat meer verstand zou kunnen krijgen van ass en adhd. Dan kan hij zelf nadenken waar hij zijn tekort kan overbruggen.

Huiswerk is ingewikkeld. Heeft hij er wel voldoende tijd voor met de sport en het schaken?

Ik heb zelf nooit schermtijd beperkt maar me integendeel beziggehouden met de balans en de ondersteuning. En een goede voorspelbare routine.

En gooi niet alles op de computer maar denk goed na waar de beperkingen van je zoon zijn. Minecraft is een manier om te ontspannen.

Er zijn vaak ook angsten, omdat ze zichzelf niet begrijpen en niet begrepen worden.
Kan zijn dat hij soms onbegrijpelijk niet empatisch gedrag laat zien. Maar vanuit hun perspectief is dat soms goed te begrijpen. Je kunt beter meer uitleggen hoe dat werkt met slecht gedrag, als mensen moe zijn, of met zichzelf bezig. Want vaak trekken deze kinderen zich alles aan, en komt het harder binnen als mensen, ook net buiten je beeld, negatief naar je kijken of er wat van zeggen.
Gevleugeld is hier: mensen zijn met zichzelf bezig.
Gisteren nog een gesprek gehad met zoon dat ik het zo moeilijk vond om aan te geven dat ze bepaalde zaken leren negeren en van zich afglijden. Het niet begrijpen van symbolisch taalgebruik speelt een rol. Moeilijk om positief te forumleren. Negatief formuleren komt het beeld toch binnen.
Maar vooral is dat zo moeilijk omdat het zo hard binnenkomt.
En als zij dan eens hard reageren, dan wordt dat afgestraft, waarom worden anderen niet op dezelfde manier afgestraft? Vergeet niet dat dit gebeurt: het komt harder binnen en ze kunnen er zich dan niet voor afsluiten. Zo komt het permanent oneerlijk over.
Nou ja, en oneerlijk dat je een keer een stuk krijgt dat kleiner is, er is een verdeling, helemaal perfect gaat het niet en dan kun jij het treffen, de volgende keer treft een ander het maar dat valt jou dan niet op. Jou valt alleen op wat jouzelf aangaat. Maar mensen zijn daar niet mee bezig, die zijn met zichzelf bezig.
Of vragen stellen: hoe zou jij dat doen, altijd precies bijhouden wie het laatst een groot stuk heeft gehad? Jij hebt misschien een geheugen en focus om dat te onthouden. De meeste mensen zijn daar niet mee bezig en weten dat niet te onthouden, zo belangrijk is het voor hen niet.
Afijn, zo dus.
Maar ik moet zeggen dat vooral mijn zoon ook veel heeft gehad, met dit soort gedrag, aan het speciaal onderwijs, waar hij goede begeleiders had, die dit soort momenten op het moment zelf konden oppakken door een gesprek daarover te houden. Dus als er gespecialiseerde begeleiding mogelijk is in school zou dat ook fijn zijn, maar je weet niet altijd wat de kwaliteit van de begeleiding zou kunnen zijn.

En altijd stress verminderen. En alleen tijd is juist goed. Vrienden gaat hij hopelijk wel actiever bijhouden als hij er aan toe is, ouder is. Daar zou ik me nog niet zo druk over maken. Het klinkt nu vooral dat hij overdag al zoveel moeite heeft om zich sociaal staande te houden, dat hij veel tijd nodig heeft om door alleen te zijn weer in balans te komen.

Reactie (óók erg lang)

Mijn zoon is 12 en heeft twee jaar geleden de diagnose ass gekregen. Ik herken erg veel in jouw verhaal.
Ik pik er wat dingen uit.
Schermtijd: daar is eigenlijk geen zinnig (algemeen) woord over te zeggen. Ik heb het in onze ouderbegeleiding uitgebreid besproken. Daar werd steeds gezegd: zolang hij ook andere bezigheden heeft, en het zijn functioneren niet in de weg staat, probeer te accepteren dat dit nu eenmaal niet alleen zijn hobby is, maar ook zijn manier om te kunnen ontladen/ontspannen. Er is nog ontzettend weinig onderzoek gedaan naar de relatie autisme – gamen. Misschien heb je iets aan dit boek: https://www.bol.com/nl/p/gamen-en-autisme/1001004011485890/
Ik heb wel eens gevraagd of ze dan tenminste een richtlijn willen geven voor een maximale tijd achter elkaar gamen (naarstig op zoek naar wat houvast). Nee, was er niet. Dat hij op zaterdagochtend van 7.30 tot 12.00 zit te gamen, werden ze niet warm of koud van.

“Hoe streng gaan we bv om met moeite met aan tafel komen als het eten klaar is, vanwege minecraft?”
Dit is een lastig punt idd. Speelde hier exact zo. Ik heb een tijdje geprobeerd hem van te voren eraan te herinneren dat het tijd was om af te ronden. “Je hebt nog 10 minuten. Je hebt nog 5 minuten” Hier werd hij enorm gestrest van. Zelf de tijd in de gaten houden, werkte ook niet. In de ouderbegeleiding kwamen we er ook niet 1,2,3 uit. Uiteindelijk heb ik het eens met hem zelf besproken, op een moment dat hij goed in zijn vel zat en ontspannen was. Uitgelegd dat ik dit lastig vond en hoe we samen een manier konden bedenken waarop hij toch gewoon op tijd aan tafel kwam. Uiteindelijk wilde hij gewoon op het tijdstip van eten geroepen worden (dus niet van te voren), en hij zou zijn uiterste best doen dan direct af te sluiten. Langzaam maar zeker begon dit toch te werken, en nu gaat dit heel goed. Het hielp dat hij mee heeft gedacht over de oplossing.
“de zomervakantieweken dat we niet op vakantie gaan, hoe voorkom ik dan dat hij > 8u/dag gamet op de dagen dat wij beide werken?”
Dat is iets waar ik ook nog niet uit ben. Ik kan heel goed afspraken met hem maken, en hij houdt zich daar ook aan. Maar feit blijft dat hij op veel dagen gewoon zit te wachten tot zijn tweede game-episode van de dag aanbreekt. In de vakantie is het gewoon moeilijk, er is geen school, geen sport.
In het algemeen moet ik zeggen dat belonen en complimenteren goed werkt bij mijn zoon. Hij is erg gevoelig voor positieve bekrachtiging en dat is een zegen, kan ik je melden Zo groot als hij is, we hebben nog steeds een stickerkaart. Steeds met een verschillend doel, bijv stoppen met duimen, goed gedrag in de klas etc etc. Werkt als een tierelier.

Herdiagnostiek: ik zou dat alleen doen als het je méér oplevert dan de diagnose zelf. Dus als je inderdaad medicatie overweegt. Of nieuwe gesprekken/begeleiding nodig hebt. Ik had begeleiding nodig, en alleen om die reden heb ik een verwijzing gevraagd. Bij mijn oudste (die beslist de diagnose ADHD zou krijgen) had ik die behoefte niet. Zolang het kind zelf geen hulpvraag en/of probleem ervaart, zou ik uiterst terughoudend zijn met medicatie. Je zou ook kunnen kijken wat je hem zelf kunt bieden om bijvoorbeeld zijn onrust wat weg te nemen of zich beter te kunnen laten concentreren. Denk dan aan dingen als een zitbal, muziek aan bij het studeren, altijd kauwgom bij de hand etc.

“Bij problemen externaliseert hij. Altijd, zonder uitzondering. Er ligt nooit iets aan hem. Ik kan er inmiddels redelijk mee omgaan, en blijf neutraal en zoek een oplossing, maar soms word ik er stapelgek van. Als de druk wordt opgevoerd, gaat hij liegen (een kat in het nauw etc) dus dat doe ik maar niet meer.”
Goh, dit is zo herkenbaar. Ik ken het verder niet als typisch ass-kenmerk, maar het is (was) wel mijn zoon ten voeten uit. Godzijdank is dat een beetje aan het veranderen, want ik vind het een lastig trekje. Wat ik geprobeerd heb, en ik heb geen idee of dat gewerkt heeft, maar het heeft de zaak vast geen kwaad gedaan: ik heb tussen neus en lippen regelmatig gesprekjes met hem gevoerd over “kinderen” die bepaalde dingen moeilijk vonden. Bijv: ik kende een kind dat per ongeluk een bal door de ruit van de buren had geschopt, maar het niet durfde te vertellen. Wat zou hij nou het beste kunnen doen? En hoe zouden die buren dan waarschijnlijk reageren? Allemaal fictief. Ik had veel meer voorbeelden, en deed dit ook niet elke dag. Het is een proces van jaren geweest. Meer indirect, dus. Hem mee laten denken over sociale situaties, motieven waarom mensen zich op een bepaalde manier kunnen gedragen. Heb veel voorgelezen en kwam daar soms later op terug, als het een geschikte scène betrof. Of films, series. Bespreken wat er gebeurt en waarom.
Daarnaast duidelijk maken dat je al-tijd achter hem staat, no matter what. Hem de hemel in prijzen wanneer hij eens iets opbiecht, of zelfs maar toegeeft. Duidelijk uitspreken dat “de hand in eigen boezem steken” en teken van kracht is. Nou ja, zoiets. Het kwam geloof ik ook aan de orde in de TOM-training (dat zou eventueel nog iets voor je zoon kunnen zijn wellicht). Als ze die ook voor pubers hebben tenminste.
Supergoed trouwens dat je neutraal blijft! Heb ik moeten leren en het maakt heel veel verschil.

“Ik doe nog heel veel voor hem in de organisatie van het dagelijks leven (kleren klaarleggen, sportspullen, alle planning). Gymtas is nu voor de 4e keer dit jaar kwijtgeraakt op school.”
Dat heb ik hier ook bij de hand, maal twee Ik stuur en begeleid waar nodig en probeer me niks aan te trekken van mensen die vinden dat ze “nu onderhand bepaalde dingen zelf moeten kunnen want ze zijn al ….vul de leeftijd maar in”. Als ze wisten wat mijn zoon pas op zijn 10e heeft geleerd, zouden hun oren staan te klapperen. Maar ik denk: hij heeft het mooi tóch geleerd. En dit is meteen een mooi bruggetje naar mijn laatste punt: ik zie mijn zoons autisme in grote lijnen vooral als een vertraagde ontwikkeling. In heel veel dingen is hij laat. Soms erg laat, soms zo laat dat we gewanhoopt hebben. En toch, toch lukt het hem uiteindelijk wel. En dat biedt mij ook perspectief: hij zal het ooit wel leren. Ook op het gebied van zijn persoonlijkheidsontwikkeling. In sommige opzichten kan mijn zoon zich nog als een kleuter gedragen. Maar ook daar zie ik beweging, al is die soms nog zo klein en voorzichtig. Ik heb geleerd elk klein stapje te zien en verwelkomen. En dan gaat hem om zaken als: een ander iets gunnen, proberen mee te voelen met iemand/rekening te houden met iemand, fouten toegeven.
Ik ga er eens een eind aan breien, nog één leestip: de psycholoog Martine Delfos heeft veel gepubliceerd over autisme. Zij ziet autisme niet als een defect, maar als een vertraagde ontwikkeling.

Misschien vind je ook handvatten in dit draadje:
https://www.ouders.nl/forum/zorgenkinderen/toch-gameverslaafd-icm-ass

vader

Goede vraag. Die is zeker in beeld, we zijn bij elkaar, en doen het heel erg samen. Voor veel 'ik' kun je ook 'wij' lezen. We staan er deels wel anders in: man is van nature optimist en kijkt niet te ver vooruit. Hij constateert dezelfde dingen als ik maar heeft er minder zorgen over, omdat hij denkt dat dat niet constructief is. Ik pieker sneller.
Hij benadrukt snel de positieve dingen. Ik vind dus soms dat hij de ernst bagatelliseert, hij vindt soms dat ik te veel nadruk leg op de moeilijke dingen. Als we daarover praten, zijn we het in essentie gewoon eens en is het meer ons karakterverschil.
Man heeft niks tegen herdiagnostiek maar vraagt zich wel af of we er iets aan hebben. Het belangrijkste voor hem is dat zoon zich niet afgewezen voelt door ons. Dus omdat zoon geen hulpvraag/probleem heeft, twijfelt hij ook. Hij zou niks tegen medicatie hebben, maar ook daarbij vindt hij de samenwerking met zoon het belangrijkst.
Wat betreft gamen: dat baart hem ook zorgen. Wat resulteert in dat hij soms boos wordt op zoon, waar hij zelf van baalt want het helpt niet.

12 is natuurlijk nog piepjong. Mijn dochter, die op haar 15e pas de diagnose PDD-NOS kreeg, was op die leeftijd precies zo. Eigenlijk is alles herkenbaar wat je schrijft. Na de diagnose kregen wij begeleiding en therapie aangeboden (begeleiding met plannen en dagelijkse handelingen, therapie ivm angsten, dwang en zelfbeeld) en inmiddels is ze een redelijk 'normale' jongvolwasssene. De begeleiding heeft ze nog steeds, en ook wij als ouders blijven ons meer met haar bemoeien dan wat we hadden gehoopt, maar ik ken toch ook best veel NADH-jongvolwassenen die echt nog niet alles zelf kunnen.
Ik zou dus toch dat diagnosetraject nog eens ingaan. Dan heb je ook naar school toe betere uitleg over waarom je zoon doet zoals hij doet.

lang

Dit herken ik: Als ik dit opschrijf denk ik opnieuw dat ik in mijn handen moet knijpen dat het zo goed gaat. Maar daarmee gaan de zorgen niet weg. En de zorgen die er zijn, zijn terecht. Uiteindelijk is het geen optelsom waarbij je tevreden dient te zijn als het onder de streep positief blijft.

Ik heb zelf ook een kind dat niet genoeg heeft voor een diagnose (op dit moment). En mogelijk komt er in de toekomst een moment dat een diagnose wel gesteld kan worden en de deuren die dat opent hard(er) nodig zijn dan op dit moment. Dat hij de diagnose nog niet heeft, betekent niet dat hij de aanpak die erbij hoort, niet toch heel hard nodig heeft.

Als ik jou zo lees, denk ik dat jullie baat kunnen hebben bij een gezinscoach in de vorm van een psycholoog voor jongvolwassenen (als een soort vraag- en verwijsbaak). Dit zorgenkind heeft passende aandacht, regels, handvatten nodig, die moeten ook passen in de opvoeding en houding naar de jongste en oudste toe. Die vragen zou je daar ook kunnen neerleggen.
Daar zou ik dan ook de vraag over een nieuw diagnose traject bij leggen. Waar het uiteindelijk om gaat is of er met een diagnose wel de juiste hulp voor jouw zoon kan krijgen. Welke hulp is er dan zoal? Zonder (de juiste) hulp heeft een diagnose niet veel nut.
Misschien helpt het om niet alleen de vragen van jouw zoon maar ook rondom jouw zoon en jouw gezin te formuleren. Je bent snel heel erg geneigd om alles in dienst te stellen van die persoon, in de hoop dat als dat geregeld is, de rest van het gezin toekomt aan zichzelf, maar dat is vaak een misvatting.

Mijn eigen ervaring; zorgenkind ADHD, en met ASS randjes, krijgt ADHD medicijnen en dat scheelt enorm in de ASS-randjes. Die worden, vooral voor kind, hanteerbaar. Er is ook een sociale leercurve. Ik raad je dat zeer zeker aan.

Ik lees je twijfels: een diagnose is geen harde wetenschap. Het is een spectrum dus als er een aantal eigenschappen zijn, en dus een aantal niet, dan nog kan er sprake zijn van een die diagnose. Pas na de diagnose kan medicatie worden voorgeschreven. Eerst een trial met medicijnen en daarna een diagnose-traject komt volgens mij niet voor.

Mbt jouw zorgen: kinderen (en volwassenen) met ASS vormen vriendschap rondom een interessegebied. Dat kan vanalles zijn (ook school). Dan is al een voordehand liggend gespreksonderwerp. Juist het sociale, met allerlei onzichtbare regels, kan lastig zijn (en vermoeiend) en dan is het hebben van een (vast) onderwerp juist heel prettig.
En kinderen in het spectrum hebben veel ontspanning nodig: een plek waar duidelijk is wat er van ze verlangd wordt zonder dat zij aangesproken worden op dat wat ze moeilijk vinden of niet kunnen. Tijdens het gamen worden ze niet overvraagd. Maar er moet wel structuur zijn en waar die lijn ligt, is niet zo te zeggen.

Gesprekjes worden snel als bedreigend en negatief gezien, dat ken ik ook, daarom kan je soms beter mailen of schrijven wat je wilt zeggen. Kort en bondig (bijzinnen kunnen erg lastig zijn). Het kan helpen, maar dat is een lange weg, door dit soort dingen te benaderen als een kans. Bijvoorbeeld een kans om zelf mee te bepalen hoe de weekplanning er uitziet, een kans om hulp te vragen en deels zijn zin krijgen om die week deels zo uit te laten zien zoals hij graag heeft. Welke kansen liggen er, hoe steek je die in het gesprek, welke varianten zijn er mogelijk (plan a en plan b) en wat wil hij, versus wat is voor hem verstandig?

Verder heb je misschien iets aan tips als zorgenkinderen in de puberteit van Balans Digiataal (hebben zij die nog wel?) en huiswerkbegeleiding ed. Informeer ook eens bij MEE. Ik ben er niet van de laatste ontwikkelingen op de hoogte maar ik weet dat er sprake was van het opzetten van oa studentenhuizen voor aan de universiteit studerende jongeren met ASS, met begeleiding in het studeren, voeren van een huishouden ed. informeer eens naar mogelijkheden voor kinderen thuis met ASS en de juiste begeleiding.

Je schrijft:
Zouden we niet een trial met ADHD medicatie moeten doen? Wie weet maakt het zijn leven makkelijker en vergroot het de ontwikkelingsmogelijkheden. Anderzijds: hij heeft geen hulpvraag en geen probleem.
Lees eens opnieuw jouw schrijven; er is wel een probleem. Er is onrust, prikkelbaarheid, grote hang naar ontspanning (gamen) en er is een (sociale) leercurve waar meer in zit dan hij nu laat zien. Er is zeker een probleem, maar je bent nog niet vastgeklemd geraakt door de problemen. Dat vergt (te) veel tijd, geduld en energie voor jou. Heel logisch. Hij vindt niet dat hij een probleem heeft op dit moment omdat jij heel veel voor hem oplost en voor de rest ziet hij zijn problemen helemaal niet. Want het ligt aan de ander. Nouja, dat is dus wel typisch ASS. En zo leer je op dat vlak niets. Ben je bekend met het Cassandra-syndroom van diegene die naast de persoon met ASS staat?

- De meest urgente vraag: moeten we minecraft-tijd beperken? Hoeveel uur per dag is acceptabel? Hoe streng gaan we bv om met moeite met aan tafel komen als het eten klaar is, vanwege minecraft?
Tja, lastig; waar ligt de grens tussen nodig hebben en monomanie?
Je kan voorstellen dat de tijd om te gamen een uur per dag is en dan kijk je waar en wanneer hij vastloopt. Wordt zijn spanning dan te groot aan het eind van de dag, kan je nog een (half) uur toestaan. Maar gamen kan niet belangrijker zijn dan eten (zelfzorg en sociaal). Wil je gamen verdienen, moet je (oa) mee doen met de maaltijd. In mijn ervaring is een stok achter de deur en de mogelijkheid iets te verdienen een goede combinatie. Maar het blijft zoeken naar de juiste middenweg daarin. En misschien is dat een gesprek waard waar hij wat in kan winnen.. neem door wat zijn standpunten zijn, of die realistisch zijn gezien jouw wensen en standpunten. Doe dat bijvoorbeeld terwijl je iets staat te doen (koken) zodat je hem niet aan hoeft te kijken. Neem daar een paar dagen voor en plan dan een afspraak, met de timetimer erbij (zeg, een paar minuten). Dat wil niet zeggen dat je dan ook eruit moet zijn gekomen (wees wel duidelijk wat de setting is) maar als je kan zorgen dat het voor hem prettig verloopt, is dat alweer een positieve ervaring meer. Hak het gesprek op in kleine stukjes van 1 of 2 minuten en hou het bij een (deel)onderwerp per keer.

puber

Je vraagt meningen; ik vind het allemaal niet erg alarmerend eigenlijk. Hij doet het goed op school, heeft een vriendenclub (maar heeft er gewoon niet altijd behoefte aan om hen buiten school te zien). Kind zit in de eerste, haalt 7,5-en - doet veel indrukken op op school en reageert zich thuis af.
Moet dan meteen een diagnose worden gesteld en aan de medicatie??? Waarom??? Waartegen??
Moet hij een sociaal vriendelijk persoon worden, net zo 'leuk' als zijn broertjes? Zou hij die druk niet voelen van jou, dat die broertjes 'zo anders' zijn. Hij is puber notabene, die broertjes worden op een gegeven moment ook een stuk minder leuk
Gameverslaving, ja daar moet je wel mee uitkijken dat het niet die kant uitgaat.

Eens

Met Mijntje. Het enige voordeel van een diagnose is medicatie. Al het andere kun je ook zonder diagnose (en jullie doen al heel veel). Ik denk dat jullie zo moeten doorgaan als je al doet. Je communiceert goed met hem, dat is en blijft het allerbelangrijkst. En dan langzaam in stapjes dingen loslaten als je merkt dat hij eraan toe is. En bereid je voor op een wat langere weg qua begeleiding dan kinderen in zijn omgeving. Wees zoveel mogelijk positief en complimenteus. Bij mijn adhd-er doet dat wonderen.

Wat gamen betreft: als er voldoende andere activiteiten tegenover staan zou ik me daar geen zorgen over maken. Positief zijn en kijken of vooral vader hem een beetje meer in actie kan krijgen. Op die leeftijd zijn moeders nogal uncool, heb ik gemerkt (goed om mee te knuffelen en te overhoren, maar dat is het dan ook wel). Verder helpt het juist ook om interesse te tonen in Minecraft en eens mee te kijken.

dochter hier

Allereerst: ja, je mag jezelf gelukkig prijzen! Je zoon loopt tegen een hoop op maar doet het goed. Houden zo. (en hij ontwikkelt zich verder echt wel)
Een hele hoop herkenbaar bij eigen zoon, waar het heel wat minder goed mee gaat.
Maar ik wilde je iets zeggen mbt het gamen. Dochter, vwo 2, waar geen zorgen over zijn, is heel wat meer met schermen bezig dan je zoon. Geen minecraft (meer) en weinig games, maar ik zie zelf het verschil niet zo tussen games of andere dingen, dat zijn alleen maar voorkeuren van mensen.
En ik weet wel bijna zeker dat dochter hierin niet erg afwijkend is. Volgens mij geldt dit voor zoveel pubers tegenwoordig.

(zoon zat nog heel veel meer op computer zelfs. Ook een hele poos heel veel minecraft. Dat gaat ook weer voorbij. Nu nog steeds veel op computer hoewel ook veel educatief.
Ik heb daar ook wel moeite mee gehad en veel over gedubd maar ben achteraf toch blij dat we hem redelijk veel ruimte hiervoor hebben gegeven.

bedankt voor alle reacties

Veel dank voor jullie reacties allemaal en de tijd die jullie daarvoor nemen. Alle reacties zijn voor mij waardevol. Ik reageer eerst algemeen en daarna per persoon.

Algemeen: juist de tegenstrijdigheid van jullie reacties is voor mij helpend. De een raadt zeker een diagnosetraject aan; de ander ziet niks alarmerends in het verhaal maar een gewone puber.

Die twee kanten zitten er dus inderdaad in. En het maakt wel uit. Want sommige antwoorden gaan uit van een kind met een beperking/kwetsbaarheid (bijv AnneJ) en daar staan tips in waar de meeste ouders met ‘normale’ pubers toch wel anders over denken. Misschien is mijn hoofdprobleem wel dat ik meer zelfvertrouwen nodig heb in wat wij als ouders doen, en dat het daarvoor voor mij belangrijk voor een van deze ‘visies’ te kiezen. Dat het vooral mij zou helpen als er ‘erkenning’ is in de zin van een diagnose, die ‘rechtvaardigt’ dat we zo veel ondersteuning bieden.

De reacties van mensen die vinden dat het wel meevalt begrijp ik volkomen. Maar het roept bij mij ook op “je hebt geen idee van de weg die hij aflegt, de worstelingen, en alle begeleiding die daarbij komt kijken”. Dat gaat dus inderdaad over mijn eigen onzekerheid of ik het goed zie en een hang naar bevestiging daarin.

Tegelijk confronteren jullie antwoorden me met dat er niet één goede visie is. Enerzijds is er inderdaad niets alarmerends en gaat het naar objectieve maatstaven zelfs prima met zoon (schoolresultaten, vrienden op school, clubjes). Anderzijds vind ik hem zó anders dan leeftijdsgenoten, en ook al zo lang, en kost het ons als ouders zo veel tijd en energie. Dat mág allemaal, begrijp me niet verkeerd, en ik vind hem er ook niet minder leuk om. Maar het leven is voor hem zo veel ingewikkelder dan voor veel kinderen die ik om me heen zie.

AnneJ verwoordt het mooi: “Het klinkt toch als een jongen die zichzelf niet begrijpt en anderen niet begrijpt, al lijkt hij zich, waarschijnlijk door zijn intelligentie, er oppervlakkig gezien, behoorlijk doorheen te fietsen”. Dat is het precies.

Ook schreef Karmijn hier eens (is die er nog eigenlijk?) over haar puberzoon met ADHD iets wat ik me herinner als (niet opgezocht dus sorry als het niet helemaal klopt): hij functioneert met begeleiding en met medicatie op school zo goed dat leraren niet zien dat hij ADHD heeft en dat velen denken dat het wel meevalt. Mensen hebben geen idee van de worsteling die het dagelijks leven en vooral school voor hem is, hoe kwetsbaar het evenwicht is, en hoe slecht het is gegaan in het verleden. Daar herken ik veel in.

Als mensen hier nog meer op te zeggen hebben, mag alle kanten op gaan, dan lees ik het graag.

Hieronder specifieke reacties.

Amsterdamse

“Minecraftvraag: blijft lastig. Weet je wat hij allemaal doet op minecraft? Mijn jongste maakt vanalles, en is er ook goed in. Ik vermoed jouw zoon ook In jouw geval zou ik het wat loslaten, hij sport drie keer in de week, en denksport een keer in de week. Als hij zijn huiswerk af heeft, is hij vrij. En bv een uurtje voor bedtijd geen beeldscherm meer. Zoiets?”

Ja, klopt, hij is er heel goed in . Hij houdt wel vooral van het online spelen (gevechten) en minder van het bouwen. Hij gaat daar enorm in op en het is zijn ontspanning.

Vanaf 19.30 zijn hier de schermen uit, op een enkele uitzondering na. Dat gaat dus goed. Het probleem is: “als hij zijn huiswerk af heeft, is hij vrij”.
Maar hij kan na school geen huiswerk maken (te geprikkeld), en eigenlijk zonder begeleiding überhaupt heel moeizaam. Ik zeg het trouwens verkeerd: huiswerk maken kan hij prima, maar hij heeft nooit maakwerk want hij werkt op school hard en heeft alles altijd af. Hij heeft leerwerk en daar kan hij zich zonder hulp slecht toe zetten. Het leerwerk moeten we hem doorheen slepen qua motivatie en inprenting. Ik weet dat dat raar klinkt met zijn cijfers. Daarom denk ik wel eens: we verwennen hem, hij moet het gewoon zelf doen, dan gaat hij onderuit, en dan leert hij het wel. Alleen denk ik niet dat het bij hem zo werkt. Die 7,5 gemiddeld is ook wat geflatteerd hoor, is jaargemiddelde, en de eerste maanden waren veel makkelijker dan nu.

Dus eerst huiswerk af en dan gamen, daar zou ik veel voor over hebben. Maar dat is niet haalbaar, want wij zijn niet op die tijden beschikbaar. In de weekenden zijn we nu (mede op zijn verzoek) wel aan het uitproberen of het werkt als hij pas mag gamen als alles af is. Hij doet sowieso veel huiswerk in het weekend, omdat hij dan meer energie heeft. Maar de planning van de weekenddagen, zeker als er ook nog iets op het programma staat als gezin, moeten we wel nauwkeurig met hem voorbereiden.

Maankind

Dank voor jouw opmerkingen over wat jouw ouderbegeleiders over schermtijd zeiden. “Naarstig op zoek naar wat houvast”, haha, ik snap je helemaal.
Jouw zoon kreeg twee jaar geleden de diagnose ASS. Jouw band met hem klinkt ook sterk en je schrijft positief over zijn ontwikkeling. Wat fijn. Wat heeft de diagnose jou opgeleverd? Ben je blij dat je dat traject in bent gegaan?

Meedenken over oplossingen, werkt hier ook heel goed. Ga ik opnieuw proberen met de game-issues waar we tegenaan lopen.
Stickerkaarten ook veel gehad. Vindt hij zichzelf nu te groot voor, maar misschien moeten we dat negeren, want ik denk eigenlijk dat het nog steeds zou werken. Ook een goede tip.

“Ik kan heel goed afspraken met hem maken, en hij houdt zich daar ook aan.”
Dat is hier helaas een stuk moeilijker Het blijft schipperen tussen samenwerken en ernaast staan, en de nodige controle omdat zich aan afspraken houden zo moeilijk blijft.

“Herdiagnostiek: ik zou dat alleen doen als het je méér oplevert dan de diagnose zelf. Dus als je inderdaad medicatie overweegt.”
Goede tip. Daar denken we nog even over na.

Wat jij schrijft over het externaliseren en jouw aanpak daarvan, is ook heel nuttig. “Naast hem staan, no matter what”, is ook goed om me opnieuw te realiseren.
En ik werd emotioneel (moet je nagaan) van jouw tekst over de hulp die jij biedt, hoe je je niks aantrekt van wat anderen vinden dat hij zelf zou moeten kunnen. En van de visie op autisme als een vertraagde ontwikkeling, idem voor de persoonlijkheidsontwikkeling, en het perspectief dat dat biedt.
Kennelijk heb jij het zelfvertrouwen om ook bij je zoon met vermoedelijk ADHD die niet gediagnosticeerd is, er zo naar te kijken. Hoe doe je dat? Ben je zo overtuigd van je eigen oordeel?

Roze hortensia

Veel dank voor alle tips.

“Dat hij de diagnose nog niet heeft, betekent niet dat hij de aanpak die erbij hoort, niet toch heel hard nodig heeft.”

Heb jij voldoende zelfvertrouwen om bij jouw kind dat (nog) geen diagnose heeft, een aanpak te hanteren die soms niet standaard is, of waar andere mensen vraagtekens over hebben? Hoe weet je het zo zeker?

“Lees eens opnieuw jouw schrijven; er is wel een probleem. (...) Er is zeker een probleem, maar je bent nog niet vastgeklemd geraakt door de problemen. Dat vergt (te) veel tijd, geduld en energie voor jou. Heel logisch. Hij vindt niet dat hij een probleem heeft op dit moment omdat jij heel veel voor hem oplost en voor de rest ziet hij zijn problemen helemaal niet. Want het ligt aan de ander. Nouja, dat is dus wel typisch ASS. En zo leer je op dat vlak niets. Ben je bekend met het Cassandra-syndroom van diegene die naast de persoon met ASS staat?”

Ik weet dat er een probleem is hoor Alleen hij vindt van niet. (en sommige mensen die hier reageren ook niet, dus hij heeft wel een punt…).
Je legt wel de vinger op de zere plek: leert hij wel genoeg als ik veel voor hem oplos? Met die vraag worstel ik. Tegelijk zie ik dat hij vooral kan leren als hij ontspannen kan zijn en weinig stress heeft. Precies zoals AnneJ schrijft.
Het Cassandra-syndroom ken ik. Zo lang ik me gesteund voel door partner en vriendinnen, ben ik daar niet bang voor. Zoon is mijn partner niet. Maar ik snap wat je bedoelt.

“Tja, lastig; waar ligt de grens tussen nodig hebben en monomanie?
Je kan voorstellen dat de tijd om te gamen een uur per dag is en dan kijk je waar en wanneer hij vastloopt. Wordt zijn spanning dan te groot aan het eind van de dag, kan je nog een (half) uur toestaan. Maar gamen kan niet belangrijker zijn dan eten (zelfzorg en sociaal).”

Het is voor mij zinvol te zien dat ook over dit onderwerp de meningen erg verschillen, bv verschil tussen jouw advies en dat van AnneJ en de ervaringen van Maankind. Een uur per dag en evt nog wat langer, is niet haalbaar hier. Dat hebben we t/m groep 8 gedaan, met heftige conflicten over schermtijd vanaf dat hij 7 of 8 is (en toen mocht hij nog heel weinig). Helemaal in de ban doen hebben we ook geprobeerd, ivm het verslavingsgedrag. Maar het werkt niet, de strijd verhardt zich en het verpest de relatie. Als we hem ontnemen wat hem het dierbaarste is, dan gaat hij over alles strijd voeren. Dat klinkt als chantage en zo heb ik het ook wel opgevat. Maar ik denk toenemend dat het ‘kat in het nauw’ gedrag is omdat hij overvraagd wordt en we zijn ontspanning afpakken. Naast hem staan, met hem bespreken hoe moeilijk het soms is om te stoppen, dat hij zich soms rot voelt als hij langer heeft gegamed dan hij wilde, DAT werkt.
Hij zegt zelf dat hij wil bewijzen dat hij het goed blijft doen op school, naar sport/hobbies gaat, voldoende douchet, niet te laat komt op school, en ook buiten speelt. En dat hij daarmee vrijheid wil verdienen voor wat hij in zijn overige uren doet. Tja, zit wat in. Maar ik vind mezelf dan vaak een te softe ouder die gewoon regels zou moeten kunnen stellen.

Mijntje

Jouw mening is voor mij heel waardevol omdat je de andere kant benadrukt. Ik ben wel benieuwd wat je vindt van onderstaande, vanuit jouw visie op mijn verhaal.

“Moet dan meteen een diagnose worden gesteld en aan de medicatie??? Waarom??? Waartegen??”

Nee, hij moet niet van mij aan de medicatie. Maar zijn leven is, vooral voor hemzelf, zo veel complexer dan van veel leeftijdsgenoten, en van zijn broertjes ook, dat ik nadenk over manieren om hem te helpen. Waartegen? ADHD medicatie misschien tegen de grote onrust in zijn lijf en hoofd. Waardoor hij zo hard moet werken om te functioneren als hij doet.

“Moet hij een sociaal vriendelijk persoon worden, net zo 'leuk' als zijn broertjes? Zou hij die druk niet voelen van jou, dat die broertjes 'zo anders' zijn. Hij is puber notabene, die broertjes worden op een gegeven moment ook een stuk minder leuk ”

Dit is confronterend om te lezen. Ik ervaar het zelf niet zo, dat hij minder ‘leuk’ is dan zijn broertjes. Maar als jij het zo leest, zegt dat wel iets, ik ga erover nadenken. Ik denk niet dat hij die druk voelt. Ik denk wel dat hij voelt dat alles broertjes makkelijker afgaat, en dat dat moeilijk is om te zien voor hem. Dat verklaart m.i. een deel van de jaloezie. En over dat hij puber is: de verschillen zijn eerder kleiner dan groter geworden (hij leert namelijk veel bij, zij het traag) dus het komt m.i. niet door de puberteit. De kleuterjuf in groep 1 moest enorm aan hem wennen en vond hem heel ingewikkeld. Hij paste zich gelukkig snel aan aan de schoolroutine en het was een dijk van een kleuterjuf, maar het is niet een ‘gemiddeld’ kind, voor zover die bestaan. De kleuter-rapporten beschrijven eigenlijk prachtig de huidige problemen in een andere levensfase (onhandige motoriek, veel ongelukken, veel conflicten, altijd alles beter weten, te hard praten, op niet passende wijze de juf willen helpen met uitleggen). Het was alleen niet ernstig genoeg om vast te lopen, en er stond veel positiefs tegenover: humor, slimheid en werkhouding in de klas.

“Gameverslaving, ja daar moet je wel mee uitkijken dat het niet die kant uitgaat.”

Daar zitten we al wel, denk ik, hangt van je definitie af. Maar de vraag is meer wat we voorrang geven, wat hij nodig heeft, en wat welke strijd waard is.

Drietje

Dank voor je relativerende woorden.

“Positief zijn en kijken of vooral vader hem een beetje meer in actie kan krijgen. Op die leeftijd zijn moeders nogal uncool, heb ik gemerkt (goed om mee te knuffelen en te overhoren, maar dat is het dan ook wel).”

Vader doet dit gelukkig. Het klopt, ik ben heel uncool. Hij vindt me, naast geschikt voor knuffelen en overhoren, wel ook goed in helpen zijn kamer opruimen .

Donna

Ook jij dank voor je optimistische kijk op mijn zoon. Wat naar dat er dingen niet goed gaan bij jouw zoon. Heeft hij een diagnose?

“Maar ik wilde je iets zeggen mbt het gamen. Dochter, vwo 2, waar geen zorgen over zijn, is heel wat meer met schermen bezig dan je zoon.”

Weet je dat zeker? Ik heb geen tijden genoemd

“Zoon zat nog heel veel meer op computer zelfs. Ook een hele poos heel veel minecraft. Dat gaat ook weer voorbij. Nu nog steeds veel op computer hoewel ook veel educatief.
Ik heb daar ook wel moeite mee gehad en veel over gedubd maar ben achteraf toch blij dat we hem redelijk veel ruimte hiervoor hebben gegeven.”

Dank voor deze terugblik.

Heel kort

Ff kort want ik zit op het werk.
Denk je dat je kind open staat voor medicatie? Of voor de 1 of andere behandeling? Zo nee, dan zie ik voor jouw zoon het nut van een diagnose niet echt in. Je kunt hem ook zelf vertellen dat er meer mensen zoals hij zijn. Wat dat ongeveer kan betekenen en hoe er mee om te gaan. Je kunt hier om hulp vragen of je op de literatuur storten.

Over dat probleem rondom etenstijd: hier was dat ook zo. Tijdig waarschuwen hielp niet, het pas zeggen als het etenstijd was ook niet.
We roepen hem nu 5 minuten van te voren dat hij tafel moet dekken. Dan komt hij meestal na 4 minuten. Dat werkt hier het beste. Komt ie niet of te laat? Heeft hij koud eten dus. Wij beginnen zonder hem en dat vindt hij niet leuk.

Over dat gebrek aan empathie: hé, t is een puber. Die letten meer op zichzelf op dat vlak dan op een ander.

Zeker weten dat veel pubers meer gamen dan hij

Na 19.30 uur geen scherm meer. Wow!
Als je dit kunt vasthouden, ook als hij ouder wordt en later naar bed gaat, dan ben je super bezig qua gamen onder controle houden.
Zeker omdat hij ook nog zijn clubjes heeft.

Je zoon zegt: "Hij zegt zelf dat hij wil bewijzen dat hij het goed blijft doen op school, naar sport/hobbies gaat, voldoende douchet, niet te laat komt op school, en ook buiten speelt. En dat hij daarmee vrijheid wil verdienen voor wat hij in zijn overige uren doet."

Wat een volwassen reactie. Dit zou ik met beide handen aannemen.
Je zou bijvoorbeeld wel kunnen vragen aan hem hoe hij dit op wil lossen tijdens de zomervakantie. Want dan is er geen school en geen clubjes.
Misschien heeft hij daar een verrassend antwoord op.

Zo te lezen zou jij graag kiezen voor een aanpak zoals AnneJ doet. Maar die kun je niet verantwoorden voor jezelf omdat je zoon geen diagnose heeft.
Ik denk dat jij degene bent die hier een stap moet maken. Laat de noodzaak van een diagnose los. Vertrouw op jezelf als ouder. Je oriënteert je goed, staat open voor ideeën van anderen. En dan zijn jullie als ouders (en je zoon zelf) het meest geschikt om te beoordelen wat goed voor hem is. Dat is de verantwoording naar jezelf en naar anderen.
Als anderen kritisch zijn, dan gebruik je wat duidelijke oneliners om duidelijk te maken dat jullie bewust voor een bepaalde stijl kiezen en dat bevalt prima.

Magnolia

Ben ik weer even.

“Wat heeft de diagnose jou opgeleverd? Ben je blij dat je dat traject in bent gegaan?”
Bij mijn jongste zoon liepen we vast. Hij trok zich steeds meer terug en ik zag dat als depressief gedrag. Tegelijkertijd oefende ik te veel druk op hem uit, omdat ik van tijd tot tijd toch vond dat hij bepaalde dingen moest leren of laten. Bijvoorbeeld: dat terugtrekken zie ik niet meer als een uiting van depressief gedrag, ik weet nu dat hij het nodig heeft om bij te komen van alle prikkels die een gemiddelde schooldag met zich meebrengt.

Alleen al om die reden heeft de diagnose zin gehad: ik heb (eigenlijk als bij toverslag) geleerd zijn gedrag en eigenschappen in een perspectief te plaatsen. Ik had nooit aan autisme gedacht, ook al omdat mij op zijn derde was gezegd dat daar geen sprake van zou zijn. Achteraf vraag ik me af hoe ik zo blind heb kunnen zijn. In het diagnostische traject werd een “autismetest” afgenomen. Eigenlijk hoefde ik toen de uitslag al niet meer te horen: ik zag opeens dat het in _die_ hoek gezocht werd en alles viel op zijn plaats. Later heb ik ook steun ervaren door de oudergesprekken, maar die waren voor mij meer een toetssteen. De diagnose zelf heeft mijn ogen geopend, daarna ben ik mijn kennis over ass gaan uitbreiden maar vooral heb ik mezelf toegestaan hem te bejegenen zoals ik instinctief aanvoel dat goed is. Dus: ja, ik ben er erg blij om achteraf.

“Stickerkaarten ook veel gehad. Vindt hij zichzelf nu te groot voor, maar misschien moeten we dat negeren, want ik denk eigenlijk dat het nog steeds zou werken. Ook een goede tip.”
Mijn zoon wil tegenwoordig geen stickers, maar een vinkje. Ik maak een strak schema en we vinken af wat goed gegaan is. Dat is net iets minder kinderachtig dan een stickerkaart

“Herdiagnostiek: ik zou dat alleen doen als het je méér oplevert dan de diagnose zelf. Dus als je inderdaad medicatie overweegt.”
Goede tip. Daar denken we nog even over na.
Nou ja, of wanneer je denkt dat oudergesprekken je nog wat steun bieden. Of, als ik je zo beluister, als je wat meer zelfvertrouwen krijgt om de koers te varen waarvan jij denkt dat die het beste is voor je kind.

“Kennelijk heb jij het zelfvertrouwen om ook bij je zoon met vermoedelijk ADHD die niet gediagnosticeerd is, er zo naar te kijken. Hoe doe je dat? Ben je zo overtuigd van je eigen oordeel?”

Goeie vraag. Zo zou ik dat zelf niet direct geformuleerd hebben, maar inderdaad: blijkbaar vertrouw ik hierin erg op mezelf. Ik heb me wel uitgebreid in de materie verdiept, dat scheelt ook. Maar vooral voel ik instinctief aan wat mijn zoons nodig hebben. Jij ook, denk ik. De kunst is vooral tegen de heersende opinie in te durven gaan. Niet zozeer om wat “anderen zouden kunnen denken” (al speelt dat vast ook mee), maar ook omdat je misschien al snel redeneert: wanneer de halve wereld twee uur gamen per dag al te veel vindt, kán het toch niet in orde zijn om dat maar goed te vinden. Het vergt moed om compleet je eigen koers te varen.

Nog even over het gamen. Het kost mensen van onze generatie moeite om gamen als een hobby te zien. Het is iets wat nu eenmaal bij de moderne tijd hoort, maar ondertussen moet je kind er niet te veel in op gaan. En natuurlijk, uren in dezelfde houding zitten is niet goed. Je helemaal afsluiten van de buitenwereld ook niet. Maar stel nou dat je kind een andere hobby had. Treintjes, strips lezen, handwerken, schilderen. En hij ging daar op dezelfde manier in op. Zou je dat net zo problematisch vinden?

Je schrijft in je reactie aan Roze hortensia:
“Als we hem ontnemen wat hem het dierbaarste is, dan gaat hij over alles strijd voeren. Dat klinkt als chantage en zo heb ik het ook wel opgevat. Maar ik denk toenemend dat het ‘kat in het nauw’ gedrag is omdat hij overvraagd wordt en we zijn ontspanning afpakken.”
Zo zie ik het precies. En zo heb ik het ook met mijn kind besproken. Ik heb hem verteld dat er aan overmatig gamen risico’s zitten, en welke. Dat ik, omdat hij zoveel gamet, ook wil dat er andere (actievere) tijdsbesteding tegenover staat. Maar dat ik snap dat hij het nodig heeft. Ik wilde niet (meer) dat hij iedere keer dat hij lekker zat te minecraften het idee kreeg dat hij eigenlijk iets verkeerds, bijna iets vies’, deed. En weet je, dit jaar kreeg ik voor mijn verjaardag een prachtige minecraft-creatie. Uren en uren heeft hij eraan zitten bouwen. Ik was diep ontroerd.

Herkenning

Magnolia, ik herken veel in jouw verhaal. Zoon hier is ook 12 en laat veel dezelfde dingen zien als die van jou. Hij zit in groep 8 en is wel wat minder intelligent dan jouw zoon, want hij gaat vmbo-basis doen.
Zoon is altijd al een apart jongetje geweest, vooral toen hij op de basisschool kwam, was dit merkbaar. Hij maakte wel contact met anderen, maar had altijd maar enkele vriendjes. Op school was hij ook heel anders dan thuis. Super aangepast, durfde weinig te zeggen. Thuis kwam het eruit.
Onhandige motoriek heeft zoon hier ook. Vooral fijne motoriek, maar hij kan bijvoorbeeld ook niet goed schaatsen, skaten, steppen etc. Heeft hij ook totaal geen interesse in. Hij kan wel heel goed voetballen, maar daar is hij dan ook extreem in geïnteresseerd.
Wij hebben ook nooit een diagnose-onderzoek laten doen. Zoon is wel getest omdat hij toen hij jong was een behoorlijke spraakachterstand had en ook niet lekker mee kwam op school. Hij bleek een lagere intelligentie te hebben. Daarna kreeg hij ook nog een onderzoek i.v.m. dyslexie, wat hij dus ook heeft. En toen vonden wij het wat betreft onderzoeken wel genoeg.
Pas nu, het laatste jaar op de basisschool, krijg ik weer een beetje behoefte om het toch te laten onderzoeken. Maar we willen wachten tot hij op de middelbare school zit. Wij hebben namelijk ook wel het idee dat hij op zijn tenen loopt op school en we hopen dat dat op het voortgezet onderwijs verandert, omdat hij dan op zijn eigen niveau zit.
Zoon maakt ook niet makkelijk contact. Hij gaat bijvoorbeeld zelden hier in de buurt buiten spelen. Alleen als hij wordt opgehaald, maar dat gebeurt ook weinig. Vriendjes van school wonen verder weg. Hij spreekt af en toe af na school, maar niet vaak. Vaak ook met jongere kinderen, hoewel hij nu wel een vriendje uit groep 8 heeft. Zoon heeft wel andere kinderen nodig om zich te vermaken. Hij kon alleen eigenlijk nooit echt spelen. Sinds hij een tablet heeft vermaakt hij zich daarmee. En ook hij kan dat heel lang achter elkaar doen. Op sommmige momenten ook echt te lang.
Ik herken echt jouw gevoel van dat je het graag makkelijker voor hem zou willen. Dat heb ik ook. Toch vind ik zoon goed zoals hij is en ben ik heel trots op de stappen die hij zet. Zo ging hij vanavond op voetbalkamp en waar hij vorig jaar nog de hele tijd bij ons bleef staan, stond hij nu binnen een paar minuten al met een groepje uit zijn team op het veld. Hij had totaal geen aandacht meer voor me. Vond ik echt een enorme stap.
Ik vind je gaat het ook normaal vinden als je kind zo is. Zoon hier is de jongste, dus misschien is dat ook anders. Ik help hem ook met veel nog: huiswerk, douche aanzetten voor hem, gymtas en schooltas inpakken.
Het lastigste bij mijn zoon vind ik eigenlijk dat hij zelden laat zien dat hij ergens echt blij mee is. Al voel ik dat wel aan hoor bij hem.
Medicatie heb ik hier nooit overwogen. Zoon kan best heel geconcentreerd werken op school en vertoont ook niet echt superbeweeglijk gedrag o.i.d.
Magnolia, ik denk dat je best met bijvoorbeeld de huisarts kan bespreken of jullie je zoon opnieuw laten onderzoeken. Als jij denkt dat het iets op kan leveren, of echt de medicatie zou willen proberen, zou ik dit doen. Je zoon moet ook willen denk ik. Maar mogelijk merkt hij ook wel dat hij tegen dingen aan loopt. Of juist niet, want dat heeft mijn zoon eigenlijk wel. Die ziet zelf meestal niet dat hij heel anders is en anders met dingen omgaat. Soms is dit fijn voor hem, maar het maakt het lastiger om uit te leggen waarom hij bepaalde hulp nodig heeft.

Reactie

Ik heb niet alle acties gelezen, dus misschien herhaal ik iets.

Er zijn twee dingen waar ik uit ervaring iets over kan zeggen en één waar ik gewoon een mening over heb

1. Saaie klassen. Verbaal iq is de belangrijkste voorspeller van schoolprestaties (en,meer kort door de bocht, Performaal van plannen enzo). Ik ben hoogbegaafd en zit vaak in vergaderingen die voor mij in een tergend langzaam tempo gaan. Soms ben ik bang dat ik van frustratie in huilen uit zal barsten, het doet haast fysiek pijn. Ik heb geen enkele geschiedenis van automutulatie o.i.d. maar in vergaderingen denk ik wel eens 'dit is waarom mensen zichzelf snijden, alles wat maar afleid van die pijn'. Dat klinkt vast als een drama queen, ik zeg het ook nooit, maar neem die verveling serieus en kijk met school wat ze kunnen doen. Ook gymnasia, zekere categorale, hebben vaak hoogbegaafden programma's met compacten, top- down leren en andere dingen die het dragelijker kunnen maken. Een pakketkeuze tzt zal hem vast ook goed doen.

2. Gamen. Hier een dochter zonder enige add trekje, maar zeker wel (minimaal richting) hoogbegaafd en ass. Gamen is haar lust in haar leven. Er zijn dingen die ze moet zoals school, huiswerk, soms mee met een kort uitje, even een boodschap halen, met een vriendin afspreken (waarmee ze dan gaat gamen), samen eten aan tafel etc. Voor de rest mag ze onbeperkt gamen. Ik kijk mee wat ze doet, weet wel welke games sterk verslavend zijn, maar minecraft niet en het geeft ons we iets om gezellig over te praten, ik kijk/leef vaak mee (en maak gebruik van de band die we daarmee opbouwen), maar er zijn echt wel dagen waarop ze 15 uur wakker is en daarvan 11 aan het gamen is en vlogjes kijken, dingen aan het opzoeken op youtube, berekenen wanneer ze genoeg gespaard heeft voor nog een game et cetera. Ik zie daar geen enkel bezwaar in. Op die leeftijd las ik onafgebroken, daar vonden andere ouders wat van, maar de mijne hebben mijngelukkig gelaten.

Tenslotte mijn mening. Als je er iets mee wilt zou ik naar een psychiater gaan. Volgens mij snap je prima hoe je met je kind moet omgaan (ook al is het soms pittig, maar dat is ook logisch). Een psychiater kan expliciet naar medicatie kijken, dat is hun vak. Daar ligt mogelijk ook de winst, of niet, maar dan weet je dat ook.

Kleine toevoeging

Een vrijgevestigde psychiater. Die grote instellingen zijn bezig met reorganisaties en je kind gaat van hand tot hand tot de laagstopgeleidde. En ze kunnen er een drama van maken.

AnneJ

Ja, helemaal eens met je toevoeging

langer

TS:
Heb jij voldoende zelfvertrouwen om bij jouw kind dat (nog) geen diagnose heeft, een aanpak te hanteren die soms niet standaard is, of waar andere mensen vraagtekens over hebben? Hoe weet je het zo zeker?

Je moet meten aan jouw kind; dat is het enige dat telt. En dat stel je steeds met muizenstapjes bij. Dat is meestal buiten het niets aan de hand-kind pad. Daar hoort ook bij dat je zijn verwachtingen en de verwachtingen van de omgeving bijstelt (naar boven maar meestal is het naar beneden). Mijn man zegt altijd; niet te veel bepalen of doornemen, wel de piketpaaltjes uitzetten en bespreken en daarbinnen mag hij iets zelf bepalen. Als ouder moet je een soort rekverband zijn; je geeft wat mee maar je bepaalt de grenzen, de kaders, die je dan weer aanschroeft, dan weer wat losser kan laten, naar gelang het de vorige keer ging en hoe de sfeer en stemming nu is.
Welke andere mensen hebben daar vraagtekens bij?

Wat ook niet helpt is als je iets flink fout hebt zien gaan is boos worden of straffen. Je moet voor hem, met hem, die kluwen langzaam uit elkaar trekken. Vraag hem: wat gebeurde er nou? Dan ontrafel je een deel in stukken en ook bij die stukken, vraag je weer, wat gebeurde er nu? Als jij hem daar in een veilig gevoel kan geven, dat hij zich niet bekeken of berispt voelt, kan hij er ook wat van leren.
Dat kan veel tijd innemen maar het is het wel waard.. ook om te doen bij de andere kinderen, waar hij bij is. Zo zijn wij ruim een weekend bezig geweest met het ontrafelen van een voorval dat maar 1 minuut duurde (kind dacht dat iemand expres geduwd en getrokken had en was daar heel heel boos over).

TS:
Ik weet dat er een probleem is hoor Alleen hij vindt van niet. (en sommige mensen die hier reageren ook niet, dus hij heeft wel een punt…).

Hij is daar dus geen goede graadmeter voor. Dat past weer heel typisch bij ASS.

TS:
Je legt wel de vinger op de zere plek: leert hij wel genoeg als ik veel voor hem oplos? Met die vraag worstel ik. Tegelijk zie ik dat hij vooral kan leren als hij ontspannen kan zijn en weinig stress heeft.

Ja en nee. Je moet hem erbij betrekken, hij moet weten welke afwegingen je maakt en waarom. Alles voor hem oplossen, werkt niet, hem in het diepe loslaten ook niet. Ergens tussenin: waar zit zijn leercurve? Die moet je zien te vinden. En alles expliciet maken.

TS;
Het is voor mij zinvol te zien dat ook over dit onderwerp de meningen erg verschillen, bv verschil tussen jouw advies en dat van AnneJ en de ervaringen van Maankind. ...
Als we hem ontnemen wat hem het dierbaarste is, dan gaat hij over alles strijd voeren. Dat klinkt als chantage en zo heb ik het ook wel opgevat.

Mijn kind is net zo. Ik denk dat jouw zoon gamen nodig heeft, voor een deel. Hij loopt waarschijnlijk constant op zijn tenen in een wereld die vol zit met allerlei betekenisvolle hints die hij niet mee krijgt en waar hij wel op afgerekend wordt. Hij doet zo zijn best! De wereld zit ook vol met allerlei onzichtbare regels die hij niet weet. Had hij dat kunnen leren, was het al gebeurd.. hij leert het dus niet vanzelf. Die zijn wel voor een deel expliciet te leren. Dat zal hem enorm helpen. Het gevoel ervoor zal hij misschien nooit krijgen; dat moet je in je hebben. Hij heeft dat dus niet. Dus vanzelf leren zal niet lukken.

Dat is dus heel spannend voor hem, allemaal. Want hij heeft wel een grote hang naar sociaal contact, alleen is het voor hem enorm inspannend. Met het gamen, kan hij zijn hoofd even leeg maken, weer opladen, ontspannen. Dat is ook iets dat hij kan leren van jou. Hoe reageer ik als het teveel wordt, wat heb ik nodig, hoe merk ik dat het weer even kan?

[Misschien weet AnneJ wel games waar je sociale interactie kan leren, trouwens. Maar rust kan ook door te op te gaan in een Donald Duck of... ligt er maar net aan wat voor hem werkt.]

Maar voor je het weet wordt het gamen een soort excuus om in te verdwijnen. Daar ligt dus een lijn, die hij niet kent, die jij helder moet maken, liefst samen met hem. Bespreek dat met hem; we moeten het ontdekken, zullen we dat samen doen? Kan jij aan hem zien waneer hij spanning heeft en wanneer hij het kwijt is? Kijk naar je kind. Na een drukke dag op school, heeft hij zoiets nodig. Je kan dingen zeggen als: Ik kan zien dat jij nu beter oogcontact met mij kan maken dan net, hoe voel jij je nu? In welke versnelling voel jij je staan? Mijn ervaring is dat als je heldere afspraken maakt, waar hij ook het gevoel heeft dat hij daarin zelf iets mag bepalen (binnen het piketpaaltje) en vervolgens consequent bent, lukt dat uiteindelijk wel.

En gebruik een timetimer of een kookwekker als externe prikkel. Gaat hij over de tijd heen, dan heeft dat bijvoorbeeld consequenties voor de gametijd voor morgen. Blijft hij binnen de tijd, mag hij morgen weer de volle tijd gamen, als hij het verdiend heeft (met douchen, op tijd op school etc). Of als je denkt dat dat teveel verandering is voor dit moment, laat je dat even achterwege. Geef hem een compliment en benoem bijv ook expliciet dat hij bezig is met het leren van verantwoordelijkheden en de consequenties ervan. Bewaar alleen die straf voor die consequentie. Dat is duidelijk. Gamen is geen wisselgeld voor rommel maken, brutale mond, etc.. Gun hem gametijd onder voorwaarden dat hij laat zien dat hij andere dingen aan het leren is.

TS:
Hij zegt zelf dat hij wil bewijzen dat hij het goed blijft doen op school, naar sport/hobbies gaat, voldoende douchet, niet te laat komt op school, en ook buiten speelt. En dat hij daarmee vrijheid wil verdienen voor wat hij in zijn overige uren doet. Tja, zit wat in. Maar ik vind mezelf dan vaak een te softe ouder die gewoon regels zou moeten kunnen stellen.

Je kan ergens een voorschot op krijgen of achteraf verdienen maar het beste werkt alle twee, niet te groot, behapbaar. Dat geeft vertrouwen ook. Ook nu weer; kan hij het aan? Stel de verwachtingen bij (van hem, van jou). Het beste is iets te verdienen dat je meteen kan inzetten (bijvoorbeeld extra gametijd). Die dag verdiend? die dag inwisselen! Als dat goed gaat, kan je stellen dat het tijdstip in overleg moet, maar wel die dag (leert hij al iets meer over een uitgestelde beloning). Of leren sparen voor inzetten voor later in dewelke en dan alles in 1 ochtend. Maar schat wel in of het een positieve leermoment wordt. Eerst het mechanisme leren, dan het vertrouwen leren krijgen dat het systeem ook eerlijk is en dan kunnen de stapjes iets groter en kan je experimenteren.

Wil ons kind iets, roepen we dat het een prima idee is, hoe gaan we dat doen (of moeten we het eerst voorzichtig leren): het gesprek over de piketpaaltjes begint dan. Staan de paaltjes in het veld 'leren' of in het veld 'doen'? We gunnen het je maar we willen je ook helpen om jou te doen slagen. Het gaat dan om het 'hoe'. Hou het positief want de ontwikkeling van deze kinderen gaat niet vanzelf, is langzaam en je wilt niet dat een gebrek aan aanmoediging of steun, hulp, ook mee gaat spelen.

Overigens zijn er TOM-cursussen voor kinderen met ASS om het sociale (met onzichtbare regels) te leren. Daar heb je dus wel een diagnose voor nodig.

Games

http://atelier801.com/topic?f=6&t=772854
Dochter is op haar 12e begonnen aan Transformice. De Nederlandse server.
Het is niet zo'n grote groep. Er zitten al kinderen op vanaf 8 jaar, maar ook nog van 20. Tot nu toe heeft dochter nog geen pedo's of zo gezien. De oudere kinderen zijn vaak moderator.
Onlangs heeft dochter voor het eerst een ontmoeting met een aantal deelnemers gehad IRL. Dat hadden ze zelf afgesproken. Kinderen die elkaar al heel lang kennen van het spel. En waarmee ze op een gegeven moment ook skypegesprekken hebben gehad. Ook kinderen met autisme, maar niet uitsluitend.
Op het forum zitten de moderators waar je altijd wat aan kunt vragen. En als je niet weet of er een moderator online is doe je /mod enter in het tekstvak
Daarvoor had je Club Penguin, maar dat staat niet meer op het net. Kinderen kunnen elkaar tippen over dit soort games. Zoon vond die dingen op het internet, dochter leerde het weer van hem. Ik keek mee of zorgde voor een abonnement. En kinderen tippen elkaar ook onderling.
Je zoekt dus een game, een spelletje, waar kinderen onderling ook contact kunnen hebben terwijl ze aan het spelen zijn.
Er zijn er vast wel meer.
Dochter vind SIMS overigens leuker dan Minecraft. Dat is ook een bouwgame dat je alleen speelt. SIMS is in principe niet online maar van een CD ROM.
Bij Minecraft kun je wel interactie hebben. Alleen als je iemand al kent, of via skype rondom Minecraft.
Het is ook handig om aan je zoon zelf te vragen wat hij er allemaal mee kan of doet. En dan kun je ook attentie geven op regels.
Zelf oefenen wat je kunt zeggen en wanneer. Of juist door vragen te stellen de aandacht vestigen.

Voor ik het vergeet

Met medicijnen, een langwerkend ritlin-soort in ons geval, zijn er veel en veel minder prikkels, meer concentratie, betere regulering. De prikkels die er nog zijn, zijn beter te hebben, voor kind en omgeving. Bovendien denk ik dat het puberbrein heel snel overprikkeld is en dat je dus een toename in game-behoefte zal zien.