Onderzoek op jonge leeftijd? (vermoeden autisme)

Ach

Jee, Rafelkap, wat naar dat je zo in de zorgen zit, en zo te lezen voel je je er nogal alleen in staan.
Een paar eerste reacties: ik vind 4 weken vrij kort om een kind als "anders" te bestempelen, tenzij het héél opvallend en afwijkend gedrag vertoont. Maar dat doet jouw zoon niet als ik het zo lees. Hij maakt (nog) geen contact met de andere kinderen, en verder speelt hij niet zo gevarieerd. Je zou ook kunnen zeggen: hij moet erg wennen, en zoekt de structuur en veiligheid even in vertrouwd speelgoed/spelen. Op welke leeftijd autisme vast te stellen is, weet ik niet zo goed. Ik weet wel dat autisme zich niet alleen op bepaalde plaatsen (als psz) uit, ik noem dat omdat je zegt dat-ie bijv. thuis wel gevarieerd speelt, contact maakt e.d. Maakt hij oogcontact, is er wederkerigheid in het contact? Ik vraag me af of je nu al zo gericht in die hoek moet zoeken. Het is toch m.n. zijn taalontwikkeling die je zorgen baart (oké, plus die opmerking van psz, maar die zou ik nog heel even naast me neerleggen). Ik denk, als ik zo je verhaal lees, en met je postings van eerder in mijn achterhoofd, dat ik eerst een onderzoek zou aanvragen bij een ACE (google ff op Auris, ze zitten ook in jouw stad). Mijn zoon is daar (nou ja, in R'dam) onderzocht. Er is uitgebreid gekeken naar zijn taalontwikkeling, maar óók naar de rest vd ontwikkelingsgebieden. Hij is daar bijv. ook gezien en getest door een orthopedagoog. Er wordt dus breder gekeken dan naar taalontwikkeling alleen, want het komt idd veel voor dat taalontwikkelingsproblematiek niet op zichzelf staat (in ons geval toevallig wel).
Je kunt een dergelijk onderzoek niet zelf aanvragen, dat gaat via de huisarts. Ik heb indertijd niet gewacht op het cb, die hadden een zéér afwachtende houding ("ga maar lekker voorlezen mevrouwtje"), en als er idd sprake is van spraak- taalmoeilijkheden, kun je er maar beter zo vroeg mogelijk bij zijn.
Misschien reageert Primavera nog, zij heeft er verstand van en heeft mij indertijd op het goede spoor gezet.
Oja, nog 1 ding: jong in zijn gedrag: wat bedoel je dan? Ik kan me nl. voorstellen dat je, als je nog geen tot weing taal tot je beschikking hebt, al snel wat speelser overkomt. Kortom: ik denk (voor wat het waard is natuurlijk, ik ken je zoontje niet) dat zijn taalontwikkeling misschien onderzoek behoeft, en dat een aantal zaken waarover jij je zorgen maakt, daaruit voort zouden kunnen komen (zo maakt mijn zoon vaak ook een jongere indruk, en een gesprek voeren kan pas sinds kort een beetje, hij is nu bijna 5. Toch mankeert hij verder niets behalve die esm).
Heel veel sterkte en probeer naar je intuïtie te blijven luisteren!

Anneque

Dank voor je reactie. Ja, ik ben erg aan het tobben.
Met 'jong in z'n gedrag' bedoel ik niet duidelijk nee zeggen maar gillen. Ook geen ja trouwens. Dingen niet durven (vanochtend opeens niet meer de trap omlaag of handen wassen). Wij gaan gewoon met veel geduld met hem om, dus ik weet ook niet hoe dat anders moet als hij een of ander diagnose heeft. Aan de andere kant ben ik gewoon bang dat hij het straks op school totaal niet redt.
Het arme kind is op dit moment ziek en dan is hij al helemaal niet zo representief in z'n doen en laten. Met mij maakt hij volkomen normaal oogcontract, kijkt ook vaak extra of ik ook kijk. Ik heb in zijn oogcontact nooit iets gemerkt maar ik weet ook niet of ik als moeder een beetje blind ben. Ik vond de psz zich ook wel erg vroeg zorgen maken. De juf stelde zelfs voor naar de fysiotherapeut te gaan om iets aan z'n huppelloopje te doen, om een wat 'volwassener' loopje te krijgen. Mijn oudste had ook lang zo'n loopje dus daar heb ik totaal geen zorgen over, zolang T. er geen last van heeft, hij is ook nog zo klein (ook klein voor z'n leeftijd) De cb arts vond dit ook wel een raar advies.
Eerder was ik ook bij de huisarts hiervoor (twee keer). Misschien nog maar een keer, zucht. De afspraak met het cb is nu dat ik over twee maanden gebeld wordt door de arts. Ik heb bij het cb ook goed mijn zorgen kunnen vertellen en was ook wel even gerustgesteld, om T. de tijd te geven te wennen op de psz en kijken of z'n taal goed verder ontwikkelt. Aan de andere kant word ik op de psz steeds aangesproken op z'n anders zijn: gek hoor, ik had gedacht dat hij niet tegen veel geluid kon, maar dat vond hij juist leuk, gek hij is bang voor handen wassen/bang in de lift, hij papegaait veel (maar is dat normaal nu in zijn taalontwikkeling?) Aan de ene kant ben ik bang dat ik niet geduldig genoeg ben in zijn ontwikkeling, aan de andere kant dat er misschien toch iets scheelt waar hij hulp kan gebruiken. Pfff moeilijk.

Onderzoek

Is een onderzoek bij een ACE iets wat je overweegt, of is het een brug te ver voor je/jullie? Is er een reden om het niet te doen?
Ik denk dat je, als je je zorgen maakt om je kind, het risico loopt om "normaal" peutergedrag te interpreteren in de richting van waar je dénkt dat er een probleem zit (lelijke zin zeg, maar je snapt hem hoop ik). Bijv. de angsten die je noemt (handen wassen, lift), kunnen heel goed passen in een normale ontwikkeling. Peuters hebben dat nou eenmaal, kunnen bang zijn voor de gekste dingen.
Wb dat jonge gedrag: kan ook heel goed een gevolg zijn van het zich nog onvoldoende verbaal kunnen uiten. Mijn zoon doet het nóg (gillen, bokkig doen, zich op de grond werpen ipv gewoon om hulp vragen etc.). Zelfs nu hij best weet hoe hij op een normale manier om hulp moet vragen of "nee" moet zeggen, kost hem dat blijkbaar veel meer moeite dan een ander. En hij vervalt dus nog snel in leeftijdsincongruent gedrag. Nogmaals: ik ken je zoon niet, maar bij alles wat ik nu lees, denk ik eerder aan een _ eventueel_ verstoorde taalontwikkeling, dan aan ass. Of laat ik het zo zeggen: het _ kan_ allemaal bij een verstoorde taalontwikkeling passen.
Wb dat papegaaien: er wordt onderscheid gemaakt tussen "zinvol" papegaaien, dwz imiteren om te leren, en papegaaien op zich. Ik heb ff de termen niet paraat, maar het gaat erom dat peuters met een gezonde taalontwikkeling papegaaien om zich woorden en begrippen eigen te maken, is onderdeel van het taalverwervingsproces. Dit itt het betekenisloze napapegaaien. Maar ik weet niet of je zelf bij je zoon kunt observeren welke van de 2 het is. En ik weet ook niet zeker tot welke leeftijd dit nog passend is in een gezonde taalontwikkeling. Dat geldt eigenlijk voor alles wat je beschrijft: ik (wij) kunnen er vanalles van vinden, maar alleen een professional kan er echt iets over zeggen. Dus zonder te willen pushen: een onderzoek kan duidelijkheid bieden, en handvatten. Zeker bij taalontwikkeling is het belangrijk er vroeg bij te zijn.
N.B. Met die opmerking over een "volwassener loopje" heeft de peuterjuf zich in mijn ogen echt gediskwalificeerd. Niet als juf, maar wel als iemand wier oordeel over de ontwikkeling van mijn kind ik serieus zou nemen.

Rot hè, als je zo piekert over je kind! Je wil alles doen om hem te helpen, maar niet te snel in de hulpverlening zitten, met diagnose en al..

Ik denk ook aan onderzoek bij dat ACE, ik had het al genoemd bij huisarts (die cb oordeel wil laten doen) en cb arts (die nog even wil wachten en ook denkt aan normale ontwikkeling). Ik vind ze bij de psz ook erg mutserig en vraag me af wanneer ik een keer boos opstap, helaas heb ik wel ons zoontje ermee. Ben ook duidelijk geweest dat ik niet wil dat zij contact met het cb opneem, maar dat alles via mij moet gaan. Als het cb contact met hen wil opnemen is dat wel goed. De cb arts vond dit prettig om te horen, kennelijk staat heeft de psz niet zo'n goede naam.
Mmm, ik denk dat ik alles nog even laat bezinken (nu is er geen land te bezeilen met zoontje van de oorpijn)en na de kerstvakantie de cb arts opbel. Als ik dan nog twijfel wil ik gewoon dat er even wordt gekeken. Ik weet dat e.e.a. bij een trage taalontwikkeling kan passen en karakter (mijn broer was ook vrij bang kind), maar ik ben continu met mezelf in tweestrijd: kan ik dit laten gaan of is er misschien iets, waarbij we hulp kunnen gebruiken.

Psz

ach ja, die rare psz... bij ons was het precies omgekeerd: ik zag wel dat er iets was met mijn dochtertje (al had ik geen flauw idee wat) maar bracht haar toch naar de psz. Daar vertelde ik wel over de eigenaardigheden die ik in haar zag, en vooral het advies om haar niet te "overvragen" ze is erg gevoelig. Volgens de juffen was dat echter helemaal niet zo; ze nam een loopje met me, ik was een overgevoelige moeder en kind profiteerde ervan. Het was maandenlang tranen met tuiten als ik haar bracht, maar er werd totaal niet met me meegedacht wat er toch aan de hand kon zijn, integendeel, ik moest maar eens wat "harder" worden dan leerde ze het wel!
Na drie maanden ben ik idd boos weggelopen met mijn dochtertje. Er werd me nog nageroepen dat ik wel die periode nog volledig moest betalen! "dat moet dan maar" zei ik "maar van mij zie je hier geen kind meer terug!" En ik heb woord gehouden ook de jongste wilde ik dit niet aandoen.
Mijn dochtertje is dus geen aanstelster die haar moeder uittest. Ze heeft autisme, en werd op de psz zwaar overprikkeld!
De leidsters daar hadden voor mij geen diagnose hoeven stellen, daar zijn ze helemaal niet toe bevoegd. Maar ze hadden me wel serieus moeten nemen! en eventueel kunnen doorverwijzen, al is het maar naar de huisarts.
Ze kreeg de diagnose (pddnos) toen ze 3 was, het was dan ook geen mild twijfelgevalletje... onze jongste hoefde gelukkig niet naar de psz, maar ging naar een kdv waar hij lekker zichzelf mocht zijn. De juffen vonden hem wel opvallend; eigenzinnig, stil en veel alleen. Daar werd geen naam op geplakt (gelukkig) alleen het advies "hou hem in de gaten als hij naar school gaat" en ja, op school werd het steeds duidelijker. Hij is onderzocht toen hij 5 was en kreeg de diagnose klassiek autisme.
Wat mij is opgevallen is dat de onderzoeken allemaal wat gemakkelijker en vlotter gingen met 5 jaar dan met 3. Onze dochter is voor onderzoek 6 weken naar het mkd geweest (een aantal dagdelen) dat was heel intensief. Een kind dat wat ouder is is vaak makkelijker te onderzoeken, en bij autisme word het ook gewoon duidelijker als ze ouder worden.Gewoon omdat veel autistisch gedrag (zoals papagaaien) voor een peuter . Zeker bij onze dochter; ze was mijn 1e baby, en baby's huilen nou eenmaal (maar niet ZOveel) en dat ze niks anders wilde eten dan borstvoeding vond ik in eerste instantie ook gewoon schattig. Dat ze nooit lachte... ach, het is gewoon een serieus kind en dat ik haar op een deken op het gras kon leggen, zonder dat ze ervanaf kroop...ze durfde gewoon niet over het gras, of over zand, of over een stoeprand...
Een moederinstinct klopt meestal! maar als jou zoontje nu geen last heeft van zijn "anders" zijn, laat hem dan gewoon even anders zijn! Hij kan altijd nog onderzocht worden als hij naar school gaat. Maar dan zou ik het niet via de school doen (die hebben maar een beperkt budget en halen dus alleen de grootste stoorzenders eruit) maar gewoon naar de huisarts gaan, die kan doorverwijzen.
Succes ermee, en geniet wel van je bijzondere manneke!
groetjes, Tess

Logopedist

Je zou ook eerst een afspraak bij een logopedist kunnen maken zodat er naar zijn taalontwikkeling gekeken kan worden. Dat lijkt het belangrijkste punt waar je je zorgen over maakt. Als er daarna toch nog zorgen zijn over zijn gedrag, contact etc. kun je altijd nog verder onderzoek laten doen. Hij is dan al weer wat ouder en dan kunnen ze beter een diagnose stellen.
Integrale vroeghulp zou dan een mogelijkheid zijn.

twijfel ook aan mijn eigen instinct. T. is een vrolijk ventje en hoeft gelukkig niet meer te huilen als ik wegga op de psz. Op zich haalt hij ook met hakken over sloot de norm van wat een peuter van net 3 kan praten. Misschien is het advies van de cb nog niet zo gek om; hem eerst nog wat weken rustig te laten wennen aan de psz.

Waarom jong onderzoeken

Hallo Rafelkap,
Wij hebben achteraf gezien te lang gewacht. Mijn zoon praatte laat en zeer weinig, maar juist door de ach, dat kan nog helemaal goedkomen mentaliteit, stelden we onderzoek iedere leer uit.
Het gevolg is geweest dat mijn zoon tussen de 3 en 3,5 jaar een geweldig crises doorgemaakt heeft omdat zich begon te realiseren dat de wereld buiten hem om communiceerde. Hij kreeg er geen grip op en werd depressief en die had ik hem en ons graag bespaard. Zodra hij door de logopediste beter leerde communiceren en begrijpen ging dat over en werd hij weer zijn vrolijke zelf.
Verder is het zo dat als er iets aan de hand mocht zijn, je er beter vroeg bij kan zijn, wat er dan ook aan de hand is, omdat je dan voorkomt dat er achterstanden worden opgelopen in de ontwikkeling door verkeerde aanpak. Het is de beste manier om te voorkomen dat je zoon later op school vastloopt en je denkt had ik maar eerder actie ondernomen.
Ik kan me je angst dat je kind aan een 'verkeerde diagnose' vast blijft zitten aan de andere kant wel voorstellen. Op deze jonge leeftijd wordt altijd eerst een voorlopige diagnose gesteld, maar helaas blijken dossiers soms hun eigen leven te gaan leiden en lezen mensen soms alleen de beginperiode, waardoor ze iedere keer weer aan het begin een verkeerd beeld hebben wat soms hartstikke lastig is om bij te stellen ook al staat dat gewoon verderop in het dossier gecorrigeerd.
Aan wat je beschrijft is het allemaal vrij vaag, je kunt je vinger er niet goed opleggen, maar het voelt niet helemaal goed. Wat de juffen zeggen overtuigd me niet zo, omdat ik het wat kort door de bocht conclusies vindt. Contact met anderen of meer op één speeltje concentreren kan ook verlegenheid of kat-uit-de-boom-kijken-karakter zijn. Het is interessanter om te weten of je zoon wel fantasiespel vertoond. Doet hij wel eens net-alsof spelletjes? Gebruikt hij wel eens een voorwerp (bijv. rond blokje) om iets anders (bijv. kopje thee)te simuleren? Kun je zijn 'jonge gedrag' beter verwoorden? Waar bestaat dat precies uit, wat doet hij wel of niet, wat je van hem zou verwachten? Hoe is de overige ontwikkeling is hij alleen laat met praten, over de hele linie laat (zindelijk, zelf aankleden, traplopen, puzzelen, enz.) of alleen op sommige punten?
Het enige wat echt uit duidelijk je berichtjes komt is, is zijn wat latere taalontwikkeling, ik zal me eventueel daar op concentreren, je hebt namelijk zo'n 50% kans dat er daadwerkelijk een niet vanzelf overgaand probleem is, maar dan wel een onderzoek met een brede opzet. Als er meer aan de hand is komt het er dan wel uit, maar je legt niet gelijk de focus op autisme-aanverwande oorzaken.
Als eerste zou ik de orenkwestie uitzoeken. Het kan zijn dat je zoon minder is gaan horen en voortdurend last hebben van de oren kan ook zijn impact hebben. Ik ken een kind met terugkerende oorontstekingen, waarvan de huisarts vaak zei dat zij genezen was na een kuur, maar die ineens enorm in gedrag en humeur verbeterde toen zij uiteindelijk toch buisjes kreeg en waarvan de moeder denkt dat ze daar waarschijnlijk gewoon voortdurend last van heeft gehad.
Wat ik me afvraag is of die alleen later is in uitspraak, in de zin van zoveel woordjes, zinnetjes of ook later is in begrip. Snapt hij het als je een wat langere zin gebruikt? Kan hij mondelinge opdrachten uitvoeren die geen routine zijn of snapt hij bij een langere beschrijving niet precies wat de bedoeling is?
Hoe is zijn taalontwikkeling precies gegaan. Heeft hij als baby een gevarieerde brabbelperiode gehad of was dat juist monotoon of heeft hij dat overgeslagen? Wat voor een woorden zegt hij, gevarieerd of voornamelijk met een beperkt aantal klanken. Is het voorgekomen dat hij geleerde woorden weer vergat of ze één of een paar keer gezegd heeft en toen nooit meer? Vind hij voorlezen leuk of is hij allen geïnteresseerd in de plaatjes?
Groeten Primavera

Primavera

Op de psz loopt hij met 1 speeltje rond, thuis nooit, dan weer even lego spelen, dingen uit de kast pakken, dan weer auto rijden, boekje pakken (laat zich graag voorlezen, maakt ook zinnen af en kent hele boekjes uit zijn hoofd). Hij wil ook graag klimmen en buiten fietsen op z'n loopcrossfietsje. Fantasiedingen doet hij niet zo veel; wel met een bakje net doen of het een theekopje is of iets is een telefoon.

Hij is eigenlijk over 'de hele linie laat' denk ik, in wat jij noemt. Maar ik heb alleen vergelijkingsmateriaal van een (denk ik) vlotte broer, die al met 2 1/2 gezichtjes kon tekenen en met 1 jaar razendsnel gekleurde bakjes in goede volgorde kon leggen. Alleen met zingen was T. vroeg, met 10 mnd zong hij al mee. Hij kent ook erg veel liedjes (met steeds meer woordjes) en zingt veel.
T. heeft nu middenoorontsteking maar wie weet had hij daar eerder last van. Dat zou ook heel wat 'kuren' verklaren. Huisarts heeft ook alleen bij laatste bezoek in z'n oren gekeken, toen hij ziek was. Wij hadden alleen niet het idee dat hij slecht hoorde omdat zijn uitspraak nog steeds verbetert. Dingen die hij eerder slordig uitsprak, spreekt hij even later goed uit.
T. snapt alles wat ik vraag, ook langere zinnen. Hij praat sinds kort ook met de "ik vorm" maar nooit met zijn naam (die noemt hij wel,maar zijn broertje zei altijd: M dit en M dat, dat deed T nooit). Ook vraag ik me af of hij zich nou zo goed herkent in een spiegel. Misschien moet ik dit meer oefenen (spiegel hangt hoog in de gang).

Als baby had hij een normale babbelperiode, ook gevarieerd, is mij nooit iets raars opgevallen. Nu ook hoor je in de intonatie goed als het een vraag is. Z'n zinnetjes (max 3 woordzin, een enkele uitschieter) variëren ook. Hij praat de hele dag, papegaait veel (soort oefenen), maar ik heb wel het idee dat hij snapt wat hij zegt. Hij is ook heel vrolijk, tenzij hij moe is (of last van z'n oren nu). De woorden zijn gevarieerd, geen wegvallende woordenschat, het breidt zich nog steeds uit.
Het is lastig te benoemen waarin ik hem 'jong' vindt, soms wil hij persé met badkikker (of iets anders) uit bad, die laat hij dan ook een uur lang niet meer los (alleen om aan te kleden moet het wel), hij is ook moeilijk als iets niet mag (huilen). Ik vind dat nog wel dreumesachtig. Naar de supermarkt gaan en zelf met een karretje rijden gaat prima, hij wil zich gelukkig niet meer zo vaak laten dragen als we een eind gaan lopen.
Met vreemd bezoek (volwassenen en grotere kinderen) maakt hij thuis contact, maar op de psz dus juist (nog) niet, lijken die kleine kinderen langs hem heen te gaan.

Maarja, een diagnose zo op papier kan eigenlijk niet. Ik neig er toch toe om eens een ochtend naar het audiologisch centrum te gaan. Dat wordt dan toch na de kerstvakantie, kan ik ook nog even aanzien hoe hij zich de komende 3 weken ontwikkelt.

Rafelkap

Heb je wel eens gehoord van KITS? Dat is een onderzoek bij het audiologisch centrum waar verschillende mensen in 1 x naar je kind kijken. Je kunt je zelf aanmelden, kun je komende week al doen, maar ze willen wel graag dat je een verwijzing meeneemt van je HA of cb als je komt.
Ze geven goed advies over wat zij denken dat de beste vervolgstap is. Gewoon doen, je verliest er niks aan immers. En wie weet wordt je daar wel helemaal gerustgesteld.
http://www.auris.nl/Home/audiologischcentrum/onderzoeken/kits/Pages/default.aspx

Kits

Dat is idd het onderzoek dat mijn zoon heeft ondergaan. Ik was er heel tevreden over, in één ochtend (oké, hij was wel erg moe ah eind) werd hij bekeken door audioloog, logopedist en orthopedagoog. Ik kreeg dezelfde dag nog een duidelijk adviesgesprek en ze hebben me ook nog op weg geholpen de nodige instanties in onze nieuwe woonplaats (we zouden 2 maanden later verhuizen) te vinden. Klinkt als een goed plan, Rafelkap, eerst lekker rustig kerstvakantie en dan naar een ace.
Hopelijk knapt hij snel op (oortjes)!

Kits

Dat kits klinkt goed, cb arts had het ook al over 1 ochtend, maar vond het hier te vroeg voor. Omdat zoontje vooruit gaat en thuis geen (contact-)problemen heeft. Vandaag op visite (voor hem vreemden) extra opgelet en geen rare dingen in contact maken gezien, T. zoekt het juist op. Ik vind het ook lastig om op mijn intuïtie te varen als ik van nature vaak beren op de weg zie en T.'s ontwikkeling loopt niet helemaal volgens de boekjes. Maar zo'n ochtend onderzoek is alleen al goed voor mijn eigen gemoedsrust denk ik Dank voor jullie reacties!

Diagnosestraat

Mijn jongste heeft bij 'ons' ziekenhuis onderzoeken van verschillende deskundigen gehad, na verwijzing door de huisarts naar de kinderarts. Op een ochtend is ze gezien door de kinderarts, orthopedagoog, logopedist en fysiotherapeut, in de 'diagnosestraat'. Ik had om onderzoek gevraagd omdat ze bijna 2 was en nog helemaal niet sprak. Uit het onderzoek zijn geen bijzonderheden gekomen, afgezien van het feit dat ze inderdaad niet sprak, maar daardoor ben ik wel gerustgesteld. Jongste is daarna normaal gaan praten, ze is alleen wat later dan andere kinderen. De onderzoeken heeft ze niet als belastend ervaren, dat gebeurt allemaal in de vorm van spelletjes.